کاربر ناشناس
سید احمد ادیب پیشاوری: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Fouladi بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''سید احمد ادیب پیشاوری''' (۱۲۶۰-۱۳۴۹ق/۱۸۴۴-۱۹۳۰م)، فرزند شهاب الدین، از سخن سرایان و ادیبان برجستۀ معاصر که در بسیاری از علوم نقلی و عقلی سرآمد روزگار خود و در زمزۀ شاگردان [[ملاهادی سبزواری]] بود. از حوادث سیاسی زندگی او [[انقلاب مشروطه]] و جنگ جهانی اول بود. او انقلاب مشروطه را فتنه‌ای از جانب انگلیس می‌پنداشت و مرثیه‌ای به عربی در سوگ بردار شدن [[شیخ فضل الله نوری]] سروده است. | '''سید احمد ادیب پیشاوری''' (۱۲۶۰-۱۳۴۹ق/۱۸۴۴-۱۹۳۰م)، فرزند شهاب الدین، از سخن سرایان و ادیبان برجستۀ معاصر که در بسیاری از علوم نقلی و عقلی سرآمد روزگار خود و در زمزۀ شاگردان [[ملاهادی سبزواری]] بود. از حوادث سیاسی زندگی او [[انقلاب مشروطه]] و جنگ جهانی اول بود. او انقلاب مشروطه را فتنه‌ای از جانب انگلیس می‌پنداشت و مرثیه‌ای به عربی در سوگ بردار شدن [[شیخ فضل الله نوری]] سروده است. | ||
| خط ۸۰: | خط ۷۶: | ||
===شاگردان=== | ===شاگردان=== | ||
پس از ورود ادیب به تهران، بسیاری از دانش پژوهان و ادب دوستان در پی همنشینی و دانش اندوزی ار وی برآمدند، اما دیرجوشی و تندخویی ادیب سبب شد که او تنها به شرکت در انجمنی ادبی که در خانۀ سید محمد بقا تشکیل می‌شد، بسنده نماید.<ref>عبدالرسولی، مقدمه و تعلیقات بر دیوان ادیب پیشاوری، ص۵؛ امران، ص۳۳۴.</ref> با حضور در این جلسات و نیز درس‌های خصوصی که | پس از ورود ادیب به تهران، بسیاری از دانش پژوهان و ادب دوستان در پی همنشینی و دانش اندوزی ار وی برآمدند، اما دیرجوشی و تندخویی ادیب سبب شد که او تنها به شرکت در انجمنی ادبی که در خانۀ سید محمد بقا تشکیل می‌شد، بسنده نماید.<ref>عبدالرسولی، مقدمه و تعلیقات بر دیوان ادیب پیشاوری، ص۵؛ امران، ص۳۳۴.</ref> با حضور در این جلسات و نیز درس‌های خصوصی ادیب که به ندرت تشکیل می‌شد، ادیبان و سخنورانی چون [[محمد قزوینی]]، [[محتشم السلطنه اسفندیاری|محتشم السلطنۀ اسفندیاری]]، [[عباس اقبال آشتیانی]]، [[سدید السلطنه مینابی|سدید السلطنۀ مینابی]]، بدیع الزمان فروزانفر و [[مجتبی مینوی]] از محضر او بهره‌مند شدند.<ref>غنی، یادداشت‌ها، ج۷، ص۱۴۳، ج۸، ص۱۳۲؛ عبدالرسولی، مقدمه و تعلیقات بر دیوان ادیب پیشاوری، صص۳-۵؛ سدید السلطنه، سفرنامه، ص۵۲۹؛ اسحاق، سخنوران نامی ایران در تاریخ معاصر، ص۲۵؛ قزوینی، بیست مقاله، ج۱، صص۹-۱۰؛ یادداشت ها...، صص۳۳-۳۴؛ شفیعی کدکنی، «ادیب نیشابوری در حاشیۀ شعر مشروطه »، صص۱۱-۱۲؛ مینوی، مجموعه گفتارها، صص۱۷-۱۸؛ فروزانفر، «سرگذشت »، ص۳۷۰.</ref> | ||
==رویکرد سیاسی== | ==رویکرد سیاسی== | ||
| خط ۹۰: | خط ۸۶: | ||
===تنفر از اروپاییان=== | ===تنفر از اروپاییان=== | ||
اشغال افغانستان، هند، [[عراق]] و [[مصر]] از سوی انگلیس نیز از رویدادهای دیگری است که بر اندیشه و ذهن ادیب تأثیر نهاد و سبب شد که او با بینشی ضداروپایی در دیوان خویش بارها از غفلت و ناآگاهی مردم خاورزمین یادکند.<ref>نکـ: ادیب، دیوان، صص۱۱۶، ۱۳۶-۱۴۴، جمـ.</ref> او همواره از هندوستان که در جوانی ناگزیر به ترک آن شده بود، با اندوه بسیار یاد می‌کرد<ref>ادیب، دیوان، صص۹۱-۲۴، ۱۱۶، ۱۳۷، ۱۳۹.</ref> و سبب سلطۀ استعمار را، بی‌کفایتی امیران، ناآگاهی مردم و دوری [[مسلمان|مسلمانان]] و هندوها از کتاب‌های دینی خویش می‌دانست.<ref>ادیب، دیوان، صص۱۳۸، ۱۴۲.</ref> وی بر آن بود که ایجاد حرکتی عظیم و مردمی، تنها در پرتو اتحاد مسلمانان و هندوها میسر است.<ref>ادیب، دیوان، صص۲۰، ۱۴۱.</ref> | اشغال افغانستان، هند، [[عراق]] و [[مصر]] از سوی انگلیس نیز از رویدادهای دیگری است که بر اندیشه و ذهن ادیب تأثیر نهاد و سبب شد که او با بینشی ضداروپایی در دیوان خویش بارها از غفلت و ناآگاهی مردم خاورزمین یادکند.<ref>نکـ: ادیب، دیوان، صص۱۱۶، ۱۳۶-۱۴۴، جمـ.</ref> او همواره از هندوستان که در جوانی ناگزیر به ترک آن شده بود، با اندوه بسیار یاد می‌کرد<ref>ادیب، دیوان، صص۹۱-۲۴، ۱۱۶، ۱۳۷، ۱۳۹.</ref> و سبب سلطۀ استعمار را، بی‌کفایتی امیران، ناآگاهی مردم و دوری [[مسلمان|مسلمانان]] و هندوها از کتاب‌های دینی خویش می‌دانست.<ref>ادیب، دیوان، صص۱۳۸، ۱۴۲.</ref> وی بر آن بود که ایجاد حرکتی عظیم و مردمی، تنها در پرتو اتحاد مسلمانان و هندوها میسر است.<ref>ادیب، دیوان، صص۲۰، ۱۴۱.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = ادیب پیشاوری:{{سخ}}{{شعر|نستعلیق}}{{ب|بر آمد زلندن یکی گَندِه پیر|ندیده جهانش به جادو نظیر}}{{ب|به جز عِرقِ دینی که در تَنت نیست|رهایی از این زال جوزَنت<ref> پیرزن جادوگر</ref> نیست}}{{ب|بگیر ای پسر، محضر<ref>فتوانامه</ref> دین به دست|که آری در این دیو ساحر شکست}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small>قیصرنامه، صص۴۹۶-۴۹۸، ۵۰۵.</small> | تراز = وسط| عرض = 320px | اندازه خط = | {{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = ادیب پیشاوری:{{سخ}}{{شعر|نستعلیق}}{{ب|بر آمد زلندن یکی گَندِه پیر|ندیده جهانش به جادو نظیر}}{{ب|به جز عِرقِ دینی که در تَنت نیست|رهایی از این زال جوزَنت<ref> پیرزن جادوگر</ref> نیست}}{{ب|بگیر ای پسر، محضر<ref>فتوانامه</ref> دین به دست|که آری در این دیو ساحر شکست}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small>قیصرنامه، صص۴۹۶-۴۹۸، ۵۰۵.</small> | تراز = وسط| عرض = 320px | اندازه خط = 9px|رنگ پس‌زمینه=#ffeebb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}} | ||
===جنگ جهانی اول=== | ===جنگ جهانی اول=== | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۹۸: | ||
این قرارداد به سبب تضاد با قانون اساسی و همچنین مخالفت‌های داخلی و خارجی، هیچ گاه اجرایی نشد. ادیب در مقابل این قرارداد ننگین هم به شدت موضع گرفت، و با آنکه وثوق الدوله شخص اول اجرایی کشور بود، ادیب بدون هیچ پروایی، سردمداران این پیمان را به زیر تیغ تند شعر خود می‌آورد. | این قرارداد به سبب تضاد با قانون اساسی و همچنین مخالفت‌های داخلی و خارجی، هیچ گاه اجرایی نشد. ادیب در مقابل این قرارداد ننگین هم به شدت موضع گرفت، و با آنکه وثوق الدوله شخص اول اجرایی کشور بود، ادیب بدون هیچ پروایی، سردمداران این پیمان را به زیر تیغ تند شعر خود می‌آورد. | ||
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = ادیب پیشاوری:{{سخ}}{{شعر|نستعلیق}}{{ب|منم پور ایران و، بر مام خویش|مرا غیرت آید زاندازه بیش}}{{ب|به بیگانه نفروشم این مام را |کجا زشت و ننگین کنم نام را؟}}{{ب|به آتش بسوزم تنی را که او|خلاف آورد اندر این گفتگو...}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small>قیصرنامه، ص۴۷۴.</small> | تراز = وسط| عرض = 320px | اندازه خط = | {{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = ادیب پیشاوری:{{سخ}}{{شعر|نستعلیق}}{{ب|منم پور ایران و، بر مام خویش|مرا غیرت آید زاندازه بیش}}{{ب|به بیگانه نفروشم این مام را |کجا زشت و ننگین کنم نام را؟}}{{ب|به آتش بسوزم تنی را که او|خلاف آورد اندر این گفتگو...}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small>قیصرنامه، ص۴۷۴.</small> | تراز = وسط| عرض = 320px | اندازه خط = 9px|رنگ پس‌زمینه=#ffeebb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}} | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
| خط ۲۰۰: | خط ۱۹۶: | ||
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101118150527-190.pdf قرارداد ۱۹۱۹ ودیدگاه‌های ادیب پیشاوری] | * [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101118150527-190.pdf قرارداد ۱۹۱۹ ودیدگاه‌های ادیب پیشاوری] | ||
* [http://www.hadith.net/n367-e2352-p128.html شفیق پارسا] | * [http://www.hadith.net/n367-e2352-p128.html شفیق پارسا] | ||
[[رده:ادیبان شیعه قرن14(قمری)]] | |||
[[رده:شاعران شیعه قرن14(قمری)]] | |||