مکارم الاخلاق (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''مکارم الاخلاق''' کتابی به زبان عربی در باب اخلاق اسلامی نوشته حسن بن فضل طبرسی. این اثر از معروف‌ترین کتابهای اخلاق و یکی از منابع معتبر شیعه در این زمینه است. مؤلف، کتاب را در ۱۲ باب نگاشته و از مسائل اخلاقی در امور مختلف سخن گفته است. کتاب مکارم پس از انتشار، مورد توجه علما قرار گرفت و دارای چاپهای متعدد در کشورهای مختلف گردید. اما چاپ مصر، تحریفاتی را در کتاب صورت داد که با واکنش علمای نجف، نسخه های آن جمع آوری شد. مکارم الاخلاق، بارها به زبان فارسی ترجمه شده است.

حسن بن فضل طبرسی از عالمان شیعه در قرن ششم قمری و فرزند امین الاسلام طبرسی صاحب تفسیر مجمع البیان است.<ref>عبدالکریم پاک نیا، آشنایی با منابع دست اول شیعه.</ref>

مؤلف در مقدمه می‌گوید: «''ما در این کتاب شمه‌ای از اخلاق ستوده پیامبر(ص) را از حالات، اعمال، نشستن و برخاستن، سفر و حضر و خوردن و آشامیدن، و آنچه از این قبیل است و همچنین آنچه از او و ائمه راستین برای زندگی و تربیت مردم نقل شده و روایت گشته ذکر می‌کنیم، و از خداوند توفیق پایان دادن به این کار بزرگ را مسئلت می‌نماییم، که او بر هر کاری توانا و آسان کردن کارها برایش سهل است.''»<ref>طبرسی، مکارم الاخلاق، ص8.</ref>

# ویژگیهای لباس و خانه اسلامی؛

# مسائل مربوط به ازدواج؛

# آداب دعا و وقت فضیلت آن؛

# مسائل متفرقه در عرصه اخلاق و حقوق فردی و اجتماعی.<ref>فهرست کتاب، ص478-480.</ref> <ref>عبدالکریم پاک نیا، آشنایی با منابع دست اول شیعه.</ref>

استناد مکارم الاخلاق به حسن بن فضل طبرسی قطعی است و توجه علما و وجود نسخه‌های فراوان این امر را تأیید می‌کند. مکارم الاخلاق چاپ‌های متعددی در ایران، لبنان و عراق دارد اما در چاپ مصر تحریفات و تصرفاتی صورت گرفت، بدون آنکه به آن‌ها اشاره شود. محمدباقر بهاری همدانی (متوفای ۱۳۳۳ق) از جمله کسانی است که که به این تحریفات اشاره کرده و رساله‌ای به نام «''تسدید المکارم و تفضیح الظالم فی بیان تحریف مکارم الاخلاق''» تألیف کرده است. او در سه فصل به تغییرات، اضافات و حذفیات کتاب مکارم اشاره می‌کند. پس از اطلاع از این ماجرا، نسخه‌های خطی و قدیمی کتاب به امر میرزای شیرازی جمع آوری شد. پس از انتشار تسدید المکارم، برخی عالمان شیعه، نظرات خود را در اعتراض به چاپ مصر، ضمیمه رساله چاپ می‌کنند که عبارتند از:

{{ستون-شروع|2}}

سیدمحسن امین در اعیان الشیعه، تمام موارد تحریف کتاب را آورده و درباره آن‌ها توضیح داده است:

* احادیث فضائل امیرمؤمنان علی(ع) و حضرت زهرا(س) را به کلی حذف کردند.

* در بسیاری از موارد نام علی(ع) را حذف کرده و به جای آن نام یکی از شیخین (ابوبکر و عمر) را نوشتند.

* جمله «علیه‌السلام» را بعد از نام ائمه پاک کرده و «رضی الله عنه» نوشتند.

* نامهای ائمه را حذف کرده و به جای آن در بسیاری موارد از واژه بعض العلماء، بعض الحکماء و بعض الصالحین گنجانده‌اند.

* نام فاطمه زهرا(س) را در برخی موارد برداشته و عایشه و حفصه را جایگزین آن کرده‌اند.<ref>عبدالکریم پاک نیا، آشنایی با منابع دست اول شیعه.</ref>

* ترجمه مکارم الاخلاق، میرزا محمدعلی مدرس چهاردهی؛

اما این اثر، بعدها پس از سه بار چاپ در مصر چون مرتکب تحریف شده بود به دستور میرزا ابوالفضل تهرانی صاحب شفاء الصدور، شیخ محمود بن ملا صالح بروجردی با آن نسخه‌ها تطبیق داده شد و با هزینه سید کاظم صراف به چاپ رسید و تمام موارد تصحیح شده در پایان کتاب آورده شد.

کتاب بارها در کشورهای مختلف چاپ شده است.

{{پانویس2}}