جنگ بعاث: تفاوت میان نسخه‌ها

بُعاث، نام جنگی که پیش از [[اسلام]] و همچنین نام مکانی است در جنوب شرقی [[مدینه]] که این جنگ در آن مکان روی داده است.

بعاث در یک میلی یا فاصله راه دو شبه از شهر (مدینه) قرار دارد.<ref>فراهیدی، ج ۴، ص۴۰۲؛ بکری، ج ۱، ص۲۵۹</ref> این محل، به سبب آخرین جنگِ میان دو قبیله اَوس و خَزرَج که در آن روی داد <ref>حوادث سال ششم پیش از هجرت؛ ابن سعد، ج ۳، ص۶۰۴، ج ۴، ص۳۸۴؛ ابن جوزی، ج ۲، ص۳۸۵ـ۳۸۶؛ قس یعقوبی، ج ۲، ص۳۷</ref> «بعاث الحرب» نیز خوانده شده است.<ref>ابوالفرج اصفهانی، ج ۱۷، ص۱۲۴</ref> بعاث را نام دژی از اوس،<ref>ابن منظور، ذیل «بعث»</ref> و به روایتی از اموال بنی قریظه دانسته‌اند.<ref>ابوالفرج اصفهانی، ج ۱۷، ص۱۲۴؛ یاقوت حموی، ج ۱، ص۶۷۰</ref>

جامعترین گزارش جنگ بعاث را ابوالفرج اصفهانی (از جمعِ روایات طبری و ابن کلبی) به دست داده است. اوس در تدارک جنگ با خزرج از یهودِ بنی قریظه و بنی نضیر کمک خواست، اما یهودیان، به سبب تهدید شدن از سوی خزرجیان، به آنان یاری نرساندند و برای تضمین کمک نکردن به اوس، گروگان‌هایی نزد خزرج نهادند. اما عمروبن نعمان بَیاضی، رئیس تیره بیاضه از خزرج، خواستار تصرف زمین‌های حاصلخیز بنی قریظه و بنی نضیر شد، و تهدید به قتل گروگان‌ها کرد؛ و چون به خواست خود نرسید، آنان را کشت. یهودیان از این کار برآشفتند و در جنگی کم اهمیت میان اوس و خزرج، تصمیم به یاری اوس گرفتند و برخی اوسیان را که خزرجیان رانده بودند، پناه دادند. همچنین برخی قبایل غَسّانی مدینه، از جمله بنی ثعلبه و بنی زَعورا، با آنان متحد شدند. در این هنگام، عبدالله بن اُبَی، از اشراف خزرج، اقدام قبیله خود را تجاوزی آشکار دانست و آنان را از رویارویی بیم داد. در نتیجه، جمعی از خزرج نیز کنار کشیدند. با این حال، قبیله خزرج عمروبن نعمان بَیاضی را به ریاست خود انتخاب کردند. حُضَیر الکتائب بن سِماک اشهلی نیز رئیس اوس شد <ref>قس ابوالفرج اصفهانی، ج ۱۷، ص۱۱۸ـ۱۲۱</ref> و آنان را بسیج کرد و با یادآوری ستم و تحقیر خزرج در حق اوس، به تهییج اوسیان پرداخت. از دیگر سران اوس در این نبرد، ابوعامر راهب بن صیفی (بعداً ابوعامر فاسق) بود. اوس و خزرج حدود دو ماه در تدارک جنگ بودندو از قبایل عرب هم پیمان خود یاری می‌جستند. آنگاه جنگ سخت و بی‌سابقه‌ای میان دو گروه در بعاث درگرفت و ظاهراً چند ماه ادامه یافت.<ref>رجوع کنید به ابوالفرج اصفهانی، ج ۱۷، ص۱۱۹</ref>

پس از هجرت، یهودیان از سر کینه‌ورزی و ناخشنود از همبستگی اسلامی، با یادآوری نبرد بعاث و سرودن اشعاری در آن باره، در پی برانگیختن دشمنی‌های دیرین برآمدند، اما با درایت [[پیامبر (ص)]] به هدف خود نرسیدند.<ref>رجوع کنید به ابن هشام، ج ۲، ص۲۰۴ـ ۲۰۵</ref>

بعدها [[امام موسی کاظم (ع)]] در نزدیکی بعاث، قریه صِریا را بنا نهاد.<ref>فراهیدی، ج ۴، ص۴۰۲؛ نیز رجوع کنید به ابن شهرآشوب، ج ۴، ص۳۸۲</ref> همچنین [[امام هادی]] دهمین امام شیعیان در این روستا به دنیا آمد <ref>مفید، ''الارشاد''، ج۲، ص۲۹۷.</ref> و مدتی نیز ساکن آنجا بود.<ref>مجلسی، ''بحارالانوار''، ج۵۰، ص۱۵۷.</ref> صاحب کتاب ''[[الخرائج و الجرائح]]'' دو [[روایت]] نقل کرده است که نشان می‌دهد [[امام رضا (ع)]]<ref>راوندی، ''الخرائج و الجرائح''، ج۱، ص۳۶۵.</ref> و [[امام جواد]] <ref>راوندی، ''الخرائج و الجرائح''، ج۱، ص۳۸۳.</ref> نیز در این منطقه زندگی می‌کردند.

{{ستون-شروع}}