پرش به محتوا

انتفاضه صفر عراق: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۵۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ ژوئیهٔ ۲۰۲۱
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۹: خط ۲۹:
حزب بعث در سال ۱۹۶۸م قدرت را در عراق به دست گرفت.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۷۰.</ref> و یک سال بعد محدودیت‌های گسترده‌ای در برگزاری مراسمات مذهبی [[شیعیان]] به وجود آورد. این محدودیت‌ها سبب شد درگیری‌های مختلفی میان مردم و حکومت بر سر انجام مراسمات مذهبی شکل بگیرد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۴.</ref>  
حزب بعث در سال ۱۹۶۸م قدرت را در عراق به دست گرفت.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۷۰.</ref> و یک سال بعد محدودیت‌های گسترده‌ای در برگزاری مراسمات مذهبی [[شیعیان]] به وجود آورد. این محدودیت‌ها سبب شد درگیری‌های مختلفی میان مردم و حکومت بر سر انجام مراسمات مذهبی شکل بگیرد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۴.</ref>  
<br />
<br />
در سال ۱۹۷۲م مراسمات مذهبی محدود به [[حسینیه|حسینیه‌ها]] شد و تعداد محدودی از حسینیه‌ها اجازه برپایی مراسم را داشتند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271 الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref> در سال ۱۹۷۶م در دوران ریاست جمهوری حسن البکر و معاون اولی [[صدام حسین]]،‌ دستوراتی برای منع برپایی [[شعائر حسینی]] صادر شد و هر نوع برقراری موکب و [[پیاده‌روی اربعین (آیین)|پیاده‌روی به سمت کربلا]] ممنوع گردید. همچنین برگزاری مجلس عزای [[امام حسین(ع)]] بسیار محدود شده و تنها با وجود شرائطی اجازه داده می‌شد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۵.</ref> در سال ۱۹۷۷م نیز همین دستورات تکرار شد.<ref>کاظم، ارقام و آراء حول نظام البعث فی العراق، ۱۹۸۲م، ص۱۵۸.</ref>
در سال ۱۹۷۲م مراسمات مذهبی محدود به [[حسینیه|حسینیه‌ها]] شد و تعداد محدودی از حسینیه‌ها اجازه برپایی مراسم را داشتند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271 الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»]،‌ شبکة اخبار الناصریة.</ref> در سال ۱۹۷۶م در دوران ریاست جمهوری حسن البکر و معاون اولی [[صدام حسین]]،‌ دستوراتی برای منع برپایی [[شعائر حسینی]] صادر شد و هر نوع برقراری موکب و [[پیاده‌روی اربعین (آیین)|پیاده‌روی به سمت کربلا]] ممنوع گردید. همچنین برگزاری مجلس عزای [[امام حسین(ع)]] بسیار محدود شده و تنها با وجود شرائطی اجازه داده می‌شد.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۵.</ref> در سال ۱۹۷۷م نیز همین دستورات تکرار شد.<ref>کاظم، ارقام و آراء حول نظام البعث فی العراق، ۱۹۸۲م، ص۱۵۸.</ref>


=== افزایش یافتن محدودیت‌ها===
=== افزایش یافتن محدودیت‌ها===
خط ۳۷: خط ۳۷:


==انتفاضه==
==انتفاضه==
در ۱۵ صفر ۱۳۹۷ ق برابر با ۱۹۷۷م جمعیت بزرگی از مردم که قصد پیاده‌روی اربعین و [[زیارت امام حسین(ع)]] را داشتند در [[حرم امام علی(ع)]] در نجف تجمع کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> برخی محققان تعداد این زائران را ۳۰ هزار نفر دانسته‌اند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۰.</ref> جمعیت با وجود جلوگیری قوای نظامی، حرکت کرد و در ده کیلومتری نجف توقف کردند. در اطراف اردوگاه، ماشین‌های نظامی حضور پیدا کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> در طول مسیر و روزهای قبل، درگیری‌های پراکنده‌ای شکل گرفته بود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522 الموسوی، «انتفاضه اربعین».]</ref> در پنجاه کیلومتری کربلا، درگیری دیگری رخ داد و چهار نفر از مردم به شهادت رسیدند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۲.</ref> مردم با وجود درگیری و شهادت برخی افراد، به مسیر خود ادامه دادند. در نهایت نیروهای نظامی وارد عمل شده و حدود ۱۶ تن را کشته و هزاران نفر را بازداشت کرد.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۱.</ref> از بازداشتی‌ها، هشت نفر اعدام شدند و شانزده نفر از جمله [[سید محمدباقر حکیم]] به حبس ابد محکوم شد.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۳.</ref> همچنین برای برخی افراد که از [[عراق]] فرار کرده بودند نیز حکم اعدام غیابی صادر شد؛ از جمله این افراد [[سید مرتضی عسکری]]، [[سید محمدحسین فضل‌الله]]، [[شیخ محمدمهدی شمس‌الدین]] و [[شیخ محمدمهدی آصفی]] بودند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۲.</ref>
در ۱۵ صفر ۱۳۹۷ ق برابر با ۱۹۷۷م جمعیت بزرگی از مردم که قصد پیاده‌روی اربعین و [[زیارت امام حسین(ع)]] را داشتند در [[حرم امام علی(ع)]] در نجف تجمع کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> برخی محققان تعداد این زائران را ۳۰ هزار نفر دانسته‌اند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۰.</ref> جمعیت با وجود جلوگیری قوای نظامی، حرکت کرد و در ده کیلومتری نجف توقف کردند. در اطراف اردوگاه، ماشین‌های نظامی حضور پیدا کردند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> در طول مسیر و روزهای قبل، درگیری‌های پراکنده‌ای شکل گرفته بود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522 الموسوی، «انتفاضه اربعین»]پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.</ref> در پنجاه کیلومتری کربلا، درگیری دیگری رخ داد و چهار نفر از مردم به شهادت رسیدند.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۲.</ref> مردم با وجود درگیری و شهادت برخی افراد، به مسیر خود ادامه دادند. در نهایت نیروهای نظامی وارد عمل شده و حدود ۱۶ تن را کشته و هزاران نفر را بازداشت کرد.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۱.</ref> از بازداشتی‌ها، هشت نفر اعدام شدند و شانزده نفر از جمله [[سید محمدباقر حکیم]] به حبس ابد محکوم شد.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۳.</ref> همچنین برای برخی افراد که از [[عراق]] فرار کرده بودند نیز حکم اعدام غیابی صادر شد؛ از جمله این افراد [[سید مرتضی عسکری]]، [[سید محمدحسین فضل‌الله]]، [[شیخ محمدمهدی شمس‌الدین]] و [[شیخ محمدمهدی آصفی]] بودند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۲.</ref>


=== حرکت سیاسی، مذهبی===
=== حرکت سیاسی، مذهبی===
[[پیاده‌روی اربعین]] از نجف تا کربلا حرکت و مراسمی مذهبی بوده است.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجیدة عام ۱۹۷۷ میلادیة»]، سایت براثا.</ref> با این حال پیاده‌روی و حرکت موکب‌های زیارتی در آن سال‌ها و با آن شرایط، نوعی اعتراض و مبارزه با حکومت قلمداد می‌شد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522 الموسوی، «انتفاضه اربعین».]</ref>
[[پیاده‌روی اربعین]] از نجف تا کربلا حرکت و مراسمی مذهبی بوده است.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجیدة عام ۱۹۷۷ میلادیة»]، سایت براثا.</ref> با این حال پیاده‌روی و حرکت موکب‌های زیارتی در آن سال‌ها و با آن شرایط، نوعی اعتراض و مبارزه با حکومت قلمداد می‌شد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8160/107522 الموسوی، «انتفاضه اربعین»]پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه</ref>


مردم در جلوی این جمعیت پرچم سبز بزرگی قرار داده بودند که بر روی آن [[آیه]] «یدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیدیهِم؛ دست خدا بالای دست آنها است»<ref>سوره فتح،‌آیه۱۰.</ref> نوشته شده بود.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> این پرچم و نوشته بر روی آن‌ را دارای پیام روشنی برای حکومت دانسته‌اند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۱.</ref>
مردم در جلوی این جمعیت پرچم سبز بزرگی قرار داده بودند که بر روی آن [[آیه]] «یدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیدیهِم؛ دست خدا بالای دست آنها است»<ref>سوره فتح،‌آیه۱۰.</ref> نوشته شده بود.<ref>الأسدی، موجز تاریخ العراق السیاسی الحدیث، ۲۰۰۱م، ص۱۰۱.</ref> این پرچم و نوشته بر روی آن‌ را دارای پیام روشنی برای حکومت دانسته‌اند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۱.</ref>


[[سید محمدباقر صدر]] از مردم خواسته بود شعارهایشان پیرامون [[امام حسین(ع)]] باشد و به صورت مستقیم علیه حکومت شعار ندهند.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۹.</ref> با این حال شعارهایی بر علیه حسن البکر و [[صدام حسین]] داده شد.<ref>[http://www.non14.net/77913/ العامری، «انتفاضة صفر ۱۹۷۷ قراءة جدیدة».]</ref>
[[سید محمدباقر صدر]] از مردم خواسته بود شعارهایشان پیرامون [[امام حسین(ع)]] باشد و به صورت مستقیم علیه حکومت شعار ندهند.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۹.</ref> با این حال شعارهایی بر علیه حسن البکر و [[صدام حسین]] داده شد.<ref>[http://www.non14.net/77913/ العامری، «انتفاضة صفر ۱۹۷۷ قراءة جدیدة»]، سایت وکالة نون الخبریة.</ref>


==مواضع علماء==
==مواضع علماء==
[[امام خمینی]] و [[سید عبدالله موسوی شیرازی]] انتفاضه صفر عراق را تأیید کردند.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۷۰.</ref> سید محمدباقر صدر، [[سید محمدباقر حکیم]] را به نمایندگی خود به میان زائران فرستاد<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۹.</ref> تا موجب تقویت روحیه آنان گردد و آنان را بر اهداف اصلی، راهنمایی کند.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجیدة عام ۱۹۷۷ میلادیة»]، سایت براثا.</ref> محمدباقر حکیم زمانی که به میان مردم در مسیر نجف به کربلا رفت به آنان دلگرمی داده و خاطر نشان کرد که تا آخر در کنار آن‌ها خواهد ماند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271 الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref> محققان نقش روحانیون [[نجف]] را در این انتفاضه بسیار پررنگ دانسته‌اند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۱.</ref>
[[امام خمینی]] و [[سید عبدالله موسوی شیرازی]] انتفاضه صفر عراق را تأیید کردند.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۷۰.</ref> سید محمدباقر صدر، [[سید محمدباقر حکیم]] را به نمایندگی خود به میان زائران فرستاد<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۶۹.</ref> تا موجب تقویت روحیه آنان گردد و آنان را بر اهداف اصلی، راهنمایی کند.<ref>[http://burathanews.com/arabic/studies/16712 الطالقانی، «دراسة حول انتفاضة صفر المجیدة عام ۱۹۷۷ میلادیة»]، سایت براثا.</ref> محمدباقر حکیم زمانی که به میان مردم در مسیر نجف به کربلا رفت به آنان دلگرمی داده و خاطر نشان کرد که تا آخر در کنار آن‌ها خواهد ماند.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271 الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»]،‌ شبکة اخبار الناصریة.</ref> محققان نقش روحانیون [[نجف]] را در این انتفاضه بسیار پررنگ دانسته‌اند.<ref>ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۸۱.</ref>


==پیامدها==
==پیامدها==
حکومت عراق این قیام را اعمال خرابکارانه‌ای معرفی کرد که توسط حکومت‌های استعماری ساخته شده است.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۷۱.</ref> در مقابل، برخی این قیام را حرکتی سیاسی، مذهبی دانسته‌اند که اولین قیام بر علیه حزب بعث و بر محوریت مذهب و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] بود.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271 الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»].</ref>
حکومت عراق این قیام را اعمال خرابکارانه‌ای معرفی کرد که توسط حکومت‌های استعماری ساخته شده است.<ref>المؤمن، سنوات الجمر، ۲۰۰۴م، ص۱۷۱.</ref> در مقابل، برخی این قیام را حرکتی سیاسی، مذهبی دانسته‌اند که اولین قیام بر علیه حزب بعث و بر محوریت مذهب و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] بود.<ref>[http://www.nasiriyah.org/ara/post/25271 الموسوی، «نفحات من انتفاضة صفر عام ۱۹۷۷م»]،‌ شبکة اخبار الناصریة.</ref>


برای این قیام نتایجی را برشمرده‌اند؛ ازجمله:
برای این قیام نتایجی را برشمرده‌اند؛ ازجمله:
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵

ویرایش