کاربر ناشناس
خدا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←شیوه‌های مختلف خداشناسی
imported>Shadpoor جز (←منابع) |
imported>Shadpoor |
||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۴: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==امکان و گستره معرفت به خدا== | |||
امکان و گستره معرفت به خدا، از مباحث مهم در [[فلسفه اسلامی]] است و دربردارنده دیدگاه‌های متنوعی است:<ref>نبویان، جستارهایی در فلسفه اسلامی، ۱۳۹۷ش، ج۳، ص۲۷۲.</ref> | |||
*از دیدگاه [[فلسفه مشاء|فیلسوفان مشاء]]، معرفت حصولی به خدا، یعنی معرفت به خدا به‌واسطه تصورات ذهنی، ممکن و دست‌یافتنی است اما چون معرفت حضوری (معرفت بی‌واسطه) منحصر به معرفت موجود مجرد به خودش است، محال است ما به خداوند معرفت حضوری داشته باشیم.<ref>نبویان، جستارهایی در فلسفه اسلامی، ۱۳۹۷ش، ج۳، ص۲۷۲-۲۷۳.</ref> | |||
*[[ملاصدرا|صدرالمتالهین]] بر این باور است که حکیمان و عارفان اتفاق‌نظر دارند که معرفت حصولی به خدا محال است و تنها راه معرفت به خدا، معرفت حضوری و شهودی است.<ref>صدرالدین شیرازی، الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ۱۹۸۱م، ج۱، ص۱۱۳-۱۱۴.</ref> گروهی از طرفداران [[حکمت متعالیه]] نیز همین دیدگاه را برگزیده و استدلال‌هایی به سودش اقامه کرده‌اند.<ref>جوادی آملی، رحیق مختوم، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۱۸۲-۱۸۳ و ص۲۳۲؛ طباطبائی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۳۴۰ و ج۶، ص۱۰۱-۱۰۲.</ref> | |||
* برخی از محققان معاصر، با نقد دو دیدگاه سابق، هم از امکان معرفت حصولی به خدا دفاع می‌کنند، هم از امکان معرفت حضوری و شهودی به خدا. این گروه از محققان، معرفت ما به کُنه ذات و [[صفات الهی|صفات خدا]] را محال می‌دانند اما از امکان معرفت اجمالی -حصولی یا حضوری- به خداوند دفاع می‌کنند.<ref>نبویان، جستارهایی در فلسفه اسلامی، ۱۳۹۷ش، ج۳، ص۲۸۵.</ref> | |||
==شیوه‌های مختلف خداشناسی== | ==شیوه‌های مختلف خداشناسی== | ||
تأملات اندیشمندان مسلمان درباره خدا به سه دسته کلی تقسیم پذیر است: تأملات [[کلام|کلامی]] یا تأملات متکلمان، تأملات [[فلسفه|فلسفی]] یا تأملات فیلسوفان، و تأملات [[عرفان|عرفانی]] یا تأملات اهل عرفان و صوفیان. البته مرزهای این تقسیم‌بندی‌ها قطعی و مطلق نیست و‌گاه به سختی می‌توان آنها را از هم تفکیک کرد، چنانکه مثلا تأملات بعضی [[معتزله]] و [[فلسفه مشاء|فیلسوفان مشایی]] یا اهل عرفان و [[فلسفه اشراق|فیلسوفان اشراقی]] گاه سخت به هم نزدیک به نظر می‌رسند. | تأملات اندیشمندان مسلمان درباره خدا به سه دسته کلی تقسیم پذیر است: تأملات [[کلام|کلامی]] یا تأملات متکلمان، تأملات [[فلسفه|فلسفی]] یا تأملات فیلسوفان، و تأملات [[عرفان|عرفانی]] یا تأملات اهل عرفان و صوفیان. البته مرزهای این تقسیم‌بندی‌ها قطعی و مطلق نیست و‌گاه به سختی می‌توان آنها را از هم تفکیک کرد، چنانکه مثلا تأملات بعضی [[معتزله]] و [[فلسفه مشاء|فیلسوفان مشایی]] یا اهل عرفان و [[فلسفه اشراق|فیلسوفان اشراقی]] گاه سخت به هم نزدیک به نظر می‌رسند. | ||