ضامن آهو: تفاوت میان نسخه‌ها

ضامن آهو (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۵ اوت ۲۰۱۶، ساعت ۱۲:۵۲

۴٬۶۹۰ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۵ اوت ۲۰۱۶

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Mohamadhaghani

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 === مکان داستان ===
-گفته شده این اتفاق در مکانی بنام آهوان در حد فاصل سمنان – [[دامغان]] روی داده است.<ref>عبدالرفیع حقیقت، آهوان.</ref> در فرهنگ نامه پارسی آمده است: ''آهوان، جایی است که امام هشتم(ع) ضامن آهو شد و به این جهت آنجا را آهوان نامیده‌اند''.<ref>فرهنگ نامه پارسی، ج۱، ص۱۹۰.</ref> یا در تاریخ سمنان نیز گفته شده است : ''مردم سمنان و دامغان، ضمانت آهو توسط حضرت رضا(ع) را مربوط به این مکان می‌دانند و در این مورد اخبار متواتر است''.<ref>تاریخ سمنان، ص۴۵.</ref> در وجه تسمیه این منطقه به آهوان نقل‌های دیگری نیز مطرح است.<ref group="یادداشت"> چون حضرت رضا(ع) به نواحی دامغان که درحال حاضر به آهوان مشهوراست رسید، چند آهو به خدمت آن حضرت رسیدند و عرض کردند یابن رسول الله! مخالفان؛ قصد کشتن شما را دارند خوب است معاودت فرمایید. آن حضرت فرمود: از اجل نتوان گریخت و برای آن‌ها دعای خیر فرمود و بدین جهت آن محل را '''آهوان''' می‌گویند. سیدهادی میرآقایی، ضامن آهو و تجلی آن در شعر فارسی.</ref>
+گفته شده این اتفاق در مکانی بنام آهوان در حد فاصل سمنان – [[دامغان]] روی داده است.<ref>عبدالرفیع حقیقت، آهوان.</ref> در فرهنگ نامه پارسی آمده است: ''آهوان، جایی است که امام هشتم(ع) ضامن آهو شد و به این جهت آنجا را آهوان نامیده‌اند''.<ref>فرهنگ نامه پارسی، ج۱، ص۱۹۰.</ref> یا در تاریخ سمنان نیز گفته شده است : ''مردم سمنان و دامغان، ضمانت آهو توسط حضرت رضا(ع) را مربوط به این مکان می‌دانند و در این مورد اخبار متواتر است''.<ref>تاریخ سمنان، ص۴۵.</ref> در وجه تسمیه این منطقه به آهوان نقل‌های دیگری نیز مطرح است.<ref group="یادداشت"> چون حضرت رضا(ع) به نواحی دامغان که درحال حاضر به آهوان مشهوراست رسید، چند آهو به خدمت آن حضرت رسیدند و عرض کردند یابن رسول الله! مخالفان؛ قصد کشتن شما را دارند خوب است که بازگردید. آن حضرت فرمود: از اجل نتوان گریخت و برای آن‌ها دعای خیر فرمود و بدین جهت آن محل را '''آهوان''' می‌گویند. سیدهادی میرآقایی، ضامن آهو و تجلی آن در شعر فارسی.</ref>
 == اصالت داستان==
-این داستان به این شکل در منابع شیعی موجود نیست، در کتاب‌های مربوط به ائمه [[معجزه|معجزاتی]] شبیه به آنچه که در میان عامه مشهور گردیده، درباره [[رسول خدا(ص)]]<ref>جلوه‌های اعجاز معصومین، ص۲۷.</ref>، [[امام سجاد(ع)|امام سجاد(ع)]]<ref>جلوه‌های اعجاز معصومین، ص۲۰۴.</ref> و [[امام صادق(ع)]]<ref>زندگانی امام جعفر صادق(ع)، ص۶۶.</ref> نقل شده است.
+داستان ضامن شدن امام رضا (ع) برای آهو به آن شکلی که در بین مردم و برخی آثارِ متأخر آمده، در منابع متقدم وجود ندارد و به نظر می‌رسد این داستان ترکیبی از چند داستان و روایت با یکدیگر باشد. چراکه در منابع روایی، گزارش‌های گوناگونی درباره ضمانت و حمایت پیامبر (ص) و امامان (ع) از آهو و یا گفت‌وگوی آنان با آهو آمده است. قدرمشترک این روایات این است که آهویی ماده که به دام صیادی گرفتار شده است، از پیامبر یا امام می‌خواهد که ضامن او شود تا او رفته و به فرزند خود شیر بدهد و بازگردد. در غالب این گزارش‌ها آمده است که صیاد هنگام بازگشت آهو، آن را رها کرده‌است.
+=== ضمانت کردن دیگر معصومان برای آهو ===
+:'''ضمانت کردن پیامبر (ص) برای آهو'''
+روزى حضرت رسول (ص) از محلى عبور مي‌فرمود، در اين هنگام آهوئى كه در دامى گير كرده بود به آن جناب شكايت برد، آهو گفت: يا رسول اللَّه من كودكى دارم كه احتياج به شير من دارد، من اكنون در اين دام گرفتارم و كودكم گرسنه مانده است، اينك مرا از اين دام برهان تا كودك خود را شير دهم.
+حضرت فرمود: من چگونه تو را آزاد كنم و حال اينكه صاحب دام اكنون در اينجا نيست، آهو گفت: شما مرا رها كنيد من پس از اينكه كودكم را شير دادم مراجعت خواهم كرد، پيغمبر (ص) به اين شرط او را از دام صياد رهانيد، و در آن جا توقف فرمود تا آهو مراجعت كرد، در اين هنگام صاحب دام نيز از راه رسيد، حضرت از آهو شفاعت نمود، صياد نيز او را رها كرد، پس از اين مردم اين محل را مسجدى ساختند. <ref>فضل بن حسن‏ طبرسى، زندگانى چهارده معصوم عليهم السلام (ترجمه إعلام الورى‏)، ص 37. </ref>
+: '''روایت ضمانت کردن امام سجاد برای آهو'''
+روايت شده كه على بن الحسين عليه السّلام در يكى از سفرها با عدّه‏اى به مكه مي‌رفت، همين‏كه در بين راه نشستند آهوئى آمد و در مقابل آن حضرت ايستاد، با چشمانى پر از اشك به زين العابدين (ع) شكايت كرد. آن حضرت به همسفران خود فرمود: فهميديد اين آهو چه گفت؟ گفتند: خدا و پيغمبر و امام بهتر ميدانند، فرمود: اين‏ آهو مي‌گويد: من نزد فلان شخص قرشى هستم و بچه‏اى دارم كه از من گرفته شده، مدت يك شب و روز است كه به آن غذا نداده‏اند. امام زين العابدين (ع) نزد آن شخص قرشى فرستاد، او را حاضر كردند، طلب بخشش آن آهو را با بچه‏اش از او كرد، غذا آوردند به آن آهو داد، آنگاه امر كرد تا به طرف صحرا رود، راه آن حيوان را باز كردند، او همهمه كنان با بچه خود به سوى بيابان رفت. على بن الحسين (ع) فرمود: نفهميديد آن آهو چه مي‌گفت؟ گفتند: نه، فرمود: در حق ما دعا مي‌كرد.<ref>مسعودی، اثبات الوصیه، ص 324.</ref>
+:'''روایت ضمانت کردن امام صادق برای آهو'''
+امام صادق (ع) سوار شد مرد بلخی نیز در خدمت آن جناب ...  وارد بیابان شدیم ... تا رسیدیم به یک آهو که پیش آمد و با دم خود اظهار عجز و احتیاج می‌کرد و صدای مخصوصی که حاکی از التماس بود می‌نمود. امام فرمود انشاءالله انجام می‌دهم آهو راه خود را در پیش گرفت. بلخی گفت امروز چیز عجیبی دیدیم آهو چه می‌خواست؟ فرمود به من پناهنده شد گفت یکی از صیادهای مدینه همسرش را صید کرده دو بره کوچک دارد از من تقاضا کرد او را بخرم و آزاد کنم من نیز ضمانت کردم که این کار را انجام دهم ... سپس امام برگشت ما نیز در خدمتش بودیم آهوی ماده را خرید و آزاد کرد.<ref>بحار الأنوار (ط - بيروت)، ج‏47، ص: 112</ref>
 === پناه بردن آهو به حرم امام رضا (ع) ===
@@ خط ۲۳: / خط ۳۶: @@
 ''هرچه کوشش کردم که یوزپلنگ به آهو نزدیک شود، به سمت آهو نمی‌رفت و از جای خود تکان نمی‌خورد، ولی هر وقت که آهو از جای خود (کنار دیوار) دور می‌شد، یوز هم او را دنبال می‌کرد. اما همین که به دیوار پناه می‌برد، یوزپلنگ باز می‌گشت تا آن که آهو به سوراخ لانه مانندی، در دیوار آن مزار داخل شد. من وارد رباط شدم، پرسیدم: آهویی که هم اکنون وارد رباط شد، کجا است؟ گفتند: آهویی ندیدیم.''{{سخ}}
 ''آن وقت، به همان جایی که آهو داخلش شده بود آمدم، و رد پای او را دیدم، ولی خود آهو را ندیدم. پس با خدای تعالی پیمان بستم که از آن پس زائران را نیازارم و جز از راه خوبی و خوشی با آنان رفتار نکنم. از آن پس، هر گاه که کار دشواری به من روی می‌آورد، و مشکلی در زندگی پیدا می‌کردم، بدین مشهد پناه می‌آوردم، و آن را زیارت و از خدای تعالی در آن جا حاجت خویش را مسئلت می‌کردم و خداوند نیاز مرا بر طرف می‌کرد. من از خدا خواستم که پسری به من عنایت فرماید. خدا پسری به من مرحمت فرمود و چون آن پسر بچه به حد [[بلوغ]] رسید، کشته شد؛ من دوباره به مشهد برگشتم و از خدا مسئلت کردم که پسری به من عطا فرماید و خداوند پسر دیگری به من ارزانی فرمود. هیچ گاه از خدای تبارک و تعالی در آن جا حاجتی نخواستم، مگر آن که حق تعالی آن حاجت را برآورد و این چیزی است از جمله برکات این مشهد (سلام الله علی ساکنه) که بر شخص من آشکار شد و برای خودم روی داد''.<ref>عیون اخبار الرضا، ج۲، ص۲۰۴.</ref>
-== ضمانت آهو توسط سایر معصومان (ع) ==
 == در شعر و هنر فارسی ==
@@ خط ۵۱: / خط ۶۰: @@
 ==منابع==
 {{منابع}}
-*صدوق، محمد بن علی، عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، تهران، جهان، ۱۳۷۸ق.
+* حقیقت (رفیع)، عبدالرفیع، آهوان، وحید، مهر ۱۳۴۶ - شماره ۴۶.
-*راوندی، قطب الدین، جلوه‌های اعجاز معصومین علیهم‌السلام، ترجمه غلامحسن محرمی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۸ش.
+* حقیقت (رفیع)، عبدالرفیع، تاریخ سمنان.
-*مجلسی، محمدباقر، زندگانی حضرت امام جعفر صادق علیه‌السلام (ترجمه بحار)، ترجمه موسی خسروی، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۸ق.
+* راوندی، قطب الدین، جلوه‌های اعجاز معصومین علیهم‌السلام، ترجمه غلامحسن محرمی، قم، جامعه مدرسین، ۱۳۷۸ش.
-*نفیسی، سعید، فرهنگ نامه پارسی.
+* صدوق، محمد بن علی، عیون أخبار الرضا علیه‌السلام، تهران، جهان، ۱۳۷۸ق.
-*حقیقت (رفیع)، عبدالرفیع، تاریخ سمنان.
+* طبرسى، فضل بن حسن‏، زندگانى چهارده معصوم عليهم السلام (ترجمه إعلام الورى‏)، ترجمه عزيزالله‏ عطاردى قوچانى، تهران، اسلامیه.
-*حقیقت (رفیع)، عبدالرفیع، آهوان، وحید، مهر ۱۳۴۶ - شماره ۴۶.
+* مجلسی، محمدباقر، زندگانی حضرت امام جعفر صادق علیه‌السلام (ترجمه بحار)، ترجمه موسی خسروی، تهران، اسلامیه، ۱۳۹۸ق.
+* مسعودى، على بن حسين‏، إثبات الوصية، ترجمه محمد جواد نجفى، تهران: اسلامیه.
 * میرآقایی، سید هادی، ضامن آهو و تجلی آن در شعر فارسی، فرهنگ مردم، پاییز و زمستان ۱۳۹۱ - شماره ۴۳ و ۴۴.
+* نفیسی، سعید، فرهنگ نامه پارسی.
 {{پایان}}
 {{امام رضا}}
 [[رده:القاب امام رضا]]