کاربر ناشناس
ابوعیسی وراق: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (درج الگوی درجه بندی) |
imported>Fayaz جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
| پانویس = | | پانویس = | ||
}} | }} | ||
'''محمد بن هارون بغدادی''' معروف به '''ابوعیسی وَرّاق''' (درگذشت ۲۴۷ یا ۲۴۸ق) [[متکلم]] [[قرن سوم قمری]]. او [[ایرانیان|ایرانی]] ساکن [[بغداد]] بود. بنابر گزارش منابع، حرفه او در بغداد نویسندگی و کتابفروشی بوده است. وراق از [[معتزله|معتزلیانی]] بوده که بعدها [[شیعه]] شد، البته درباره اعتقادات و مذهب او اختلاف است. [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]]، او را شیعه دانسته‌اند و از او و آثاری مانند کتاب الامامه و کتاب السقیفه که درباره اعتقادات شیعه نوشته، دفاع کرده‌اند. اما در منابع [[اهل سنت]] او معتقد به عقاید خداناباوری معرفی شده است. آثار و دیدگاه‌های علمی وراق مورد توجه بوده و او را جزو منتقدان جدی [[اصول خمسه|باورهای معتزلی]] نیز دانسته‌اند. از شاگردان وراق، [[ابن راوندی]] بوده که بعدها او نیز با استاد خود مخالفت | '''محمد بن هارون بغدادی''' معروف به '''ابوعیسی وَرّاق''' (درگذشت ۲۴۷ یا ۲۴۸ق) [[متکلم]] [[قرن سوم قمری]]. او [[ایرانیان|ایرانی]] ساکن [[بغداد]] بود. بنابر گزارش منابع، حرفه او در بغداد نویسندگی و کتابفروشی بوده است. وراق از [[معتزله|معتزلیانی]] بوده که بعدها [[شیعه]] شد، البته درباره اعتقادات و مذهب او اختلاف است. [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]]، او را شیعه دانسته‌اند و از او و آثاری مانند کتاب الامامه و کتاب السقیفه که درباره اعتقادات شیعه نوشته، دفاع کرده‌اند. اما در منابع [[اهل سنت]] او معتقد به عقاید خداناباوری معرفی شده است. آثار و دیدگاه‌های علمی وراق مورد توجه بوده و او را جزو منتقدان جدی [[اصول خمسه|باورهای معتزلی]] نیز دانسته‌اند. از شاگردان وراق، [[ابن راوندی]] بوده که بعدها او نیز با استاد خود مخالفت کرد و او را [[زندیق]] خواند. [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، برای ابوعیسی کتاب‌های متعددی را نام برده که از جمله آنها المقالات درباره ملل و نحل است. | ||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
مذهب اعتقادی ابوعیسی از مباحث مناقشه برانگیز بوده است. بر پایه گزارش‌های معتزلیان، وی نخست [[معتزلی]] بود و سپس از معتزلیان جدا شد.<ref>خیاط، الانتصار، نشر نیبرج، ص۲۱۹ و ۲۲۴.</ref> برخی می‌گویند به همین دلیل، اظهار نظرهای تند معتزلیان درباره او وجود داشته است.<ref>میرزایی، «ابو عیسی وراق؛ از اعتزال تا گرایش به مدرسه کوفه»، ص۱۱۱.</ref> عده‌ای از معتزله، گرایش او به [[شیعه]] را واقعی ندانستند؛ اما در عین‌حال تصریح می‌کنند وراق در این مسیر خدماتی را به مذهب جدیدش نموده‌است.<ref>اشعری، مقالات الاسلامیین، ۱۴۰۰ق، ص۶۴.</ref> | مذهب اعتقادی ابوعیسی از مباحث مناقشه برانگیز بوده است. بر پایه گزارش‌های معتزلیان، وی نخست [[معتزلی]] بود و سپس از معتزلیان جدا شد.<ref>خیاط، الانتصار، نشر نیبرج، ص۲۱۹ و ۲۲۴.</ref> برخی می‌گویند به همین دلیل، اظهار نظرهای تند معتزلیان درباره او وجود داشته است.<ref>میرزایی، «ابو عیسی وراق؛ از اعتزال تا گرایش به مدرسه کوفه»، ص۱۱۱.</ref> عده‌ای از معتزله، گرایش او به [[شیعه]] را واقعی ندانستند؛ اما در عین‌حال تصریح می‌کنند وراق در این مسیر خدماتی را به مذهب جدیدش نموده‌است.<ref>اشعری، مقالات الاسلامیین، ۱۴۰۰ق، ص۶۴.</ref> | ||
خویی می‌نویسد، ابوعیسی برای دفاع از خود، درباره [[ثنویت]] کتابی نوشت. ولی ظاهراً این کتاب موثر نبود و حتی شاگردش [[ابن راوندی]] به او نسبت بی‌دینی داده است. | خویی می‌نویسد، ابوعیسی برای دفاع از خود، درباره [[ثنویت]] کتابی نوشت. ولی ظاهراً این کتاب موثر نبود و حتی شاگردش [[ابن راوندی]] به او نسبت بی‌دینی داده است.{{مدرک}} [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]]، او را به جهت تالیف کتاب‌هایی درباره [[امامت]] و دفاع از مذهب شیعه، از خود دانسته و از وی دفاع کرده‌اند.<ref>زریاب خویی، «ابو عیسی وراق»، ج۶، ص۸۲.</ref> | ||
به دلیل نبود هیچ‌یک از آثار وراق، اظهارنظر قطعی درباره عقاید، آراء و مذهب کلامی واقعی او، دشوار است.<ref>زریاب خویی، «ابو عیسی وراق»، ج۶، ص۸۲.</ref> [[ابن ندیم]]، او را از کسانی که در ظاهر [[اسلام]] آورده بودند؛ ولی در باطن اعتقادی به اسلام نداشتند دانسته است.<ref>ابن ندیم، فهرست، درالمعرفه، ص۴۷۳.</ref> | |||
==آثار== | ==آثار== | ||