پرش به محتوا

اختیار معرفة الرجال (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
اصلاح شناسه، درخواست مدرک و افزودن اطلاعات پدیدآورندگان
imported>Fayaz
جز (اصلاح شناسه، درخواست مدرک و افزودن اطلاعات پدیدآورندگان)
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''إختیارُ مَعرفَة الرّجال''' معروف به '''''رجال کَشّی''''' یا '''''معرفةُ النّاقلین'''''،  کتابی است در علم [[علم رجال|رجال]] [[شیعه]] و [[امامیه]]. این کتاب گزیده‌ای است از کتابی رجالی نوشته [[محمد بن عمر کشی]] (درگذشته حدود ۳۴۰ق) که اصل آن هم اکنون موجود نیست. آنچه در دسترس است  گزینش ''و انتخاب [[شیخ طوسی]]'' از آن کتاب است که با عنوان اختیار معرفة الرجال در دسترس است. این اثر از معتبرترین کتب چهارگانه رجالی شیعه است.
'''إختیارُ مَعرفَة الرّجال''' معروف به رِجال کَشّی یا معرفةُ النّاقلین، کتابی در [[علم رجال]] با موضوع معرفی و ارزیابی [[صحابه|اصحاب]] و راویان [[امامان شیعه]] است. این کتاب را [[شیخ طوسی]] ([[سال ۳۸۵ هجری قمری|۳۸۵]] ـ [[سال ۴۶۰ هجری قمری|۴۶۰ق]]) از یک کتاب [[محمد بن عمر کشی]] (درگذشته حدود ۳۴۰ق) که اصل آن، اکنون موجود نیست، نقل کرده است.


== نویسنده ==
==پدید آورندگان==
{{اصلی|شیخ طوسی}}
{{اصلی|محمد بن عمر کشی}}
{{اصلی|محمد بن عمر کشی}}
ابو عمرو، محمد بن عمر بن عبد العزیز کَشّی از بزرگان و علمای شیعه در قرن سوم و چهارم هجری است. کشی شاگرد [[محمد بن مسعود عیاشی]] صاحب [[تفسیر عیاشی]] بوده است.
محمد بن حسن بن علی بن حسن ([[سال ۳۸۵ هجری قمری|۳۸۵]] ـ [[سال ۴۶۰ هجری قمری|۴۶۰ق]])، مشهور به شیخ طوسی، از مشهورترین [[محدث|محدثان]] و [[مجتهد|فقیهان]] شیعه است. او یک [[رجال الطوسی (کتاب)|کتاب رجالی]] و دو کتاب [[تهذیب الاحکام (کتاب)|التهذیب]] و [[الاستبصار فی ما اختلف من الاخبار (کتاب)|الاستبصار]] از کتاب‌های چهارگانه حدیثی شیعه را نوشته است.<br>
درگذشت او را حدود ۳۴۰ق ثبت کرده‌اند.<ref>حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۷۹ش، ج۸، ص۵۱۶؛ به نقل از تنقیح المقال و الاعلام.</ref>
ابو عمرو، محمد بن عمر بن عبد العزیز کَشّی از بزرگان و علمای شیعه در قرن سوم و چهارم هجری است. کشی شاگرد [[محمد بن مسعود عیاشی]] صاحب [[تفسیر عیاشی]] بوده است. درگذشت او را حدود ۳۴۰ق ثبت کرده‌اند.<ref>حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۷۹ش، ج۸، ص۵۱۶؛ به نقل از تنقیح المقال و الاعلام.</ref>


== نام کتاب ==
== نام کتاب ==
[[ابن شهر آشوب]] نام کتاب را «''معرفة الناقلین عن الائمة الصادقین‌''» نقل می‌کند.<ref>ابن شهر آشوب، معالم العلماء، ص۱۳۷.</ref> [[شیخ طوسی]] آن را «''معرفة الرجال‌''» می‌نامد<ref>طوسی، رجال، ۱۴۱۵ ق، ص۶.</ref> و [[آقا بزرگ تهرانی]] نام کتاب را «معرفة الناقلین» ذکر کرده است.<ref>آقا بزرگ، الذریعه، ج۶، ص۸۷.</ref>
[[شیخ طوسی]] نام کتاب را «معرفة الرجال‌»،<ref>طوسی، رجال، ۱۴۱۵ ق، ص۶.</ref> [[ابن شهر آشوب]]، «معرفة الناقلین عن الائمة الصادقین‌»،<ref>ابن شهر آشوب، معالم العلماء، ص۱۳۷.</ref> > و [[آقا بزرگ تهرانی]]، «معرفة الناقلین» ذکر کرده‌اند.<ref>آقا بزرگ، الذریعه، ج۶، ص۸۷.</ref>


=== درباره کتاب ===
=== درباره کتاب ===
از اثر اصلی کشی نسخه‌ای به دست نیامده و نسخه‌های موجود کتاب منحصر به تهذیب [[شیخ طوسی]] است. شیخ طوسی (م۴۶۰) پس از تألیف کتاب [[الفهرست (شیخ طوسی)|فهرست]] و [[رجال طوسی|رجال]]، مطالبی نو در کتاب کشی یافته و خلاصه آن را در سال ۴۵۶ برای شاگردش املاء کرده است. انتخاب نام «اختیار معرفة الرجال» به جهت انتخاب بخش‌هایی از کتاب است.<ref> احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۴۰۰.</ref>
از اثر اصلی کشی نسخه‌ای به دست نیامده و نسخه‌های موجود کتاب، منحصر به تهذیب [[شیخ طوسی]] است. شیخ طوسی (م۴۶۰) پس از تألیف کتاب [[الفهرست (شیخ طوسی)|فهرست]] و [[رجال طوسی|رجال]]، مطالبی نو در کتاب کشی یافته و خلاصه آن را در [[سال ۴۵۶ هجری قمری|۴۶۵ق]] برای شاگردش املاء کرد. انتخاب نام «اختیار معرفة الرجال» به جهت انتخاب بخش‌هایی از کتاب است.<ref> احمدی، تاریخ حدیث شیعه، ۱۳۸۹ش، ص۴۰۰.</ref>
این اثر از مهمترین کتب علم رجال به شمار می‌رود که در عین حال اطلاعات مهم و ارزشمندی درباره زندگی [[ائمه]] دربردارد. البته هدف اصلی کتاب، جرح و تعدیل راویان است, به خصوص که کشی در اوایل دوران [[غیبت امام زمان (عج)|غیبت]] می‌زیسته و نیاز فراوانی به تنقیح روایات احساس می‌کرده است.
این اثر از کتب اولیه علم رجال به شمار می‌رود که در عین حال اطلاعاتی درباره زندگی [[ائمه]] در بردارد. البته هدف اصلی کتاب، جرح و تعدیل راویان است, به خصوص که کشی در اوایل دوران [[غیبت امام زمان (عج)|غیبت]] می‌زیسته و نیاز فراوانی به تنقیح روایات احساس می‌کرده است.{{مدرک}}


=== روش تألیف ===
=== روش تألیف ===
شیوه مؤلف در این کتاب آن است که روایات مربوط به شخصیت راویان و اصحاب [[ائمه]] را نقل کرده و خود اظهار نظری بر آن نمی‌افزاید. همچنین شیوه کتاب نام بردن از راویان شیعی است و روات [[اهل تسنن]] تنها در مواردی آمده‌اند که برای شیعه روایتی داشته باشند.
شیوه مؤلف در این کتاب آن است که روایات مربوط به شخصیت راویان و اصحاب [[ائمه]] را نقل کرده و خود اظهار نظری بر آن نمی‌افزاید. همچنین شیوه کتاب نام بردن از راویان شیعی است و روات [[اهل تسنن]] تنها در مواردی آمده‌اند که برای شیعه روایتی داشته باشند.{{مدرک}}


=== محتوای کتاب ===
=== محتوای کتاب ===
خط ۴۹: خط ۵۰:
== ویژگی‌ها و امتیازات ==
== ویژگی‌ها و امتیازات ==
#کتاب کشی در نزدیک عصر [[ائمه اطهار|ائمه]] تدوین شده است به گونه‌ای که کشی با یک واسطه از رجالیان برجسته زمان ائمه مانند [[ابن فضال]] روایت می‌کند.
#کتاب کشی در نزدیک عصر [[ائمه اطهار|ائمه]] تدوین شده است به گونه‌ای که کشی با یک واسطه از رجالیان برجسته زمان ائمه مانند [[ابن فضال]] روایت می‌کند.
#چون منابع رجالی قبل از [[کشی]] در حوزه‌های [[بغداد]]، [[کوفه]]، [[قم]] و مناطق دیگر بر اثر حوادث از بین رفته؛ کتاب کشی تنها کتاب جامع مباحث رجالی در حوزه‌های مختلف شیعی است که در دسترس قرار دارد.
#چون منابع رجالی قبل از [[کشی]] در حوزه‌های [[بغداد]]، [[کوفه]]، [[قم]] و مناطق دیگر بر اثر حوادث از بین رفته؛ کتاب کشی تنها کتاب جامع مباحث رجالی در حوزه‌های مختلف شیعی است که در دسترس قرار دارد.{{مدرک}}
#عمده [[فرق شیعه]] که در [[حدیث]] نقش داشته‌اند مورد بحث قرار گرفته‌اند مانند [[غلات]]، [[واقفیه]]، [[فطحیه]]، تبریه، [[مرجئه]]، [[زیدیه]]، [[ناووسیه]]، [[کیسانیه]]، علیاویه، طاهریه، [[عجلیه]]، [[عبدالله بن سبا]] و....
#عمده [[فرق شیعه]] که در [[حدیث]] نقش داشته‌اند مورد بحث قرار گرفته‌اند مانند [[غلات]]، [[واقفیه]]، [[فطحیه]]، تبریه، [[مرجئه]]، [[زیدیه]]، [[ناووسیه]]، [[کیسانیه]]، علیاویه، طاهریه، [[عجلیه]]، [[عبدالله بن سبا]] و....
#ضبط و ارائه نام کتب رجالیان متقدم که کشی از محتوای آنان در در کتاب خویش استفاده کرده است مانند رساله [[علی بن مهزیار اهوازی]]، کتاب جامع و کتاب الدور.
#ضبط و ارائه نام کتب رجالیان متقدم که کشی از محتوای آنان در در کتاب خویش استفاده کرده است مانند رساله [[علی بن مهزیار اهوازی]]، کتاب جامع و کتاب الدور.
خط ۵۶: خط ۵۷:
== نسخه‌های کتاب ==
== نسخه‌های کتاب ==
از کتاب معرفة الناقلین هیچ نسخه‌ای به دست ما نرسیده و حتی در اسناد و نقل‌های مربوط به قرن‌های ششم و هفتم هم هیچ اثری از آن یافت نمی‌شود. بنابراین نسخه‌های کتاب منحصر در نسخه‌های «اختیار الرجال» شیخ طوسی است که مهمترین آنها عبارتند از:
از کتاب معرفة الناقلین هیچ نسخه‌ای به دست ما نرسیده و حتی در اسناد و نقل‌های مربوط به قرن‌های ششم و هفتم هم هیچ اثری از آن یافت نمی‌شود. بنابراین نسخه‌های کتاب منحصر در نسخه‌های «اختیار الرجال» شیخ طوسی است که مهمترین آنها عبارتند از:
# نسخه‌ای مربوط به سال ۵۷۷ق که شامل حدیث ۳ تا ۸۵۷ و به خط منصور بن علی بن منصور خازن است. در چند جای این نسخه علامت مقابله در حاشیه کتاب به چشم می‌خورد.
# نسخه‌ای مربوط به سال ۵۷۷ق که شامل حدیث ۳ تا ۸۵۷ و به خط منصور بن علی بن منصور خازن است. در چند جای این نسخه علامت مقابله در حاشیه کتاب به چشم می‌خورد.{{مدرک}}
# نسخه‌ای در [[کتابخانه دانشگاه تهران]]، شامل ابتدای جزء چهارم تا پایان کتاب که در سال ۶۰۲ق نوشته شده و به خط ابو احمد بن ابی المعالی  است و با نسخه‌ای به خط شیخ طوسی مقابله شده است.
# نسخه‌ای در [[کتابخانه دانشگاه تهران]]، شامل ابتدای جزء چهارم تا پایان کتاب که در سال ۶۰۲ق نوشته شده و به خط ابو احمد بن ابی المعالی  است و با نسخه‌ای به خط شیخ طوسی مقابله شده است.{{مدرک}}
# نسخه‌ای در [[کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی]] در قم که با کتاب [[معالم العلماء]] در یک مجلد است.
# نسخه‌ای در [[کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی]] در قم که با کتاب [[معالم العلماء]] در یک مجلد است.{{مدرک}}


=== چاپ ===
=== چاپ ===
این کتاب در سال ۱۳۴۸ش و در همزمان با [[کنگره هزاره شیخ طوسی]] توسط [[حسن مصطفوی]] در دانشگاه مشهد با مقدمه [[محمد واعظ‌زاده خراسانی]] و همراه با تحقیق حسن مصطفوی به چاپ رسید.
این کتاب در سال ۱۳۴۸ش و در همزمان با [[کنگره هزاره شیخ طوسی]] توسط [[حسن مصطفوی]] در دانشگاه مشهد با مقدمه [[محمد واعظ‌زاده خراسانی]] و همراه با تحقیق حسن مصطفوی به چاپ رسید.{{مدرک}}


همچنین در سال ۱۳۸۲ با تحقیق و تصحیح محمدتقی فاضل میبدی و ابوالفضل موسویان توسط سازمان چاپ و انتشارات [[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]] به چاپ رسیده است.
همچنین در سال ۱۳۸۲ با تحقیق و تصحیح محمدتقی فاضل میبدی و ابوالفضل موسویان توسط سازمان چاپ و انتشارات [[وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی]] به چاپ رسیده است.{{مدرک}}


== پانویس ==
== پانویس ==
کاربر ناشناس