تزکیه: تفاوت میان نسخه‌ها
←عوامل تزکیه
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
* بر اساس آیه ۲۱ [[سوره نور]]، یکی از بزرگترین عوامل تزکیه نفس، اراده و کمک خداوند است.<ref>سوره نور، آیه ۲۱.</ref> به همین سبب، یکی از صفاتی که به خداوند نسبت داده شده «تزکیه کننده» است.<ref>الکفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۳۲۳؛ الکفعمی، المقام الأسنی، بی‌تا، ص۹۵؛ المناوی القاهری، فیض القدیر، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۹۴؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۹۰-۹۱؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۴، ص۳۷۲؛ واعظ کاشفی، مواهب علیه، ۱۳۱۷ش، ج۸، ص۲۷۷.</ref> | * بر اساس آیه ۲۱ [[سوره نور]]، یکی از بزرگترین عوامل تزکیه نفس، اراده و کمک خداوند است.<ref>سوره نور، آیه ۲۱.</ref> به همین سبب، یکی از صفاتی که به خداوند نسبت داده شده «تزکیه کننده» است.<ref>الکفعمی، البلد الامین، ۱۴۱۸ق، ص۳۲۳؛ الکفعمی، المقام الأسنی، بی‌تا، ص۹۵؛ المناوی القاهری، فیض القدیر، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۹۴؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۹۰-۹۱؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۴، ص۳۷۲؛ واعظ کاشفی، مواهب علیه، ۱۳۱۷ش، ج۸، ص۲۷۷.</ref> | ||
* [[سید عبدالاعلی سبزواری]] معتقد است [[پیامبران|پیامبران الهی]] و [[امامان شیعه|امامان معصوم]] و اولیای الهی نیز از عوامل تزکیه نفس بندگان هستند. به عقیده وی پیامبران و امامان شیعه، به دلیل ارتباط با خدا و دارا بودن موهبت‌الهی و [[فطرت]] پاک، در راهنمایی نمودن دیگران برای رسیدن به تزکیه نفس دارای آمادگی بیشتری هستند.<ref>سوره مریم، آیه۱۹.</ref> پیامبران و امامان، با بیان آیات و احکام الهی و فضائل اخلاقی، مردم را از امور ناپسند دور و به سوی تزکیه نفس، هدایت می‌کنند.<ref>سوره بقره، آیه۱۲۹؛ سوره آل‌عمران، آیه۱۴۶-۱۶۴؛ سوره نازعات، آیه۱۷-۱۸؛ سوره جمعه، آیه۲؛ سبزواری، مواهب الرحمن، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۲۷۶؛ ابن‌عاشور، التحریر و التنویر، ۱۹۹۷م، ج۱، ص۱۹۴؛ مراغی، تفسیر المراغی، دارالفکر، ج۱۱، ص۱۶-۱۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۹۵.</ref> | * [[سید عبدالاعلی سبزواری]] در کتاب [[مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن (سبزواری)|مواهب الرحمن فی تفسیر القرآن]] معتقد است [[پیامبران|پیامبران الهی]] و [[امامان شیعه|امامان معصوم]] و اولیای الهی نیز از عوامل تزکیه نفس بندگان هستند. به عقیده وی پیامبران و امامان شیعه، به دلیل ارتباط با خدا و دارا بودن موهبت‌الهی و [[فطرت]] پاک، در راهنمایی نمودن دیگران برای رسیدن به تزکیه نفس دارای آمادگی بیشتری هستند.<ref>سوره مریم، آیه۱۹.</ref> پیامبران و امامان، با بیان آیات و احکام الهی و فضائل اخلاقی، مردم را از امور ناپسند دور و به سوی تزکیه نفس، هدایت می‌کنند.<ref>سوره بقره، آیه۱۲۹؛ سوره آل‌عمران، آیه۱۴۶-۱۶۴؛ سوره نازعات، آیه۱۷-۱۸؛ سوره جمعه، آیه۲؛ سبزواری، مواهب الرحمن، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۲۷۶؛ ابن‌عاشور، التحریر و التنویر، ۱۹۹۷م، ج۱، ص۱۹۴؛ مراغی، تفسیر المراغی، دارالفکر، ج۱۱، ص۱۶-۱۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۳۹۵.</ref> | ||
* به گفته عالمان اخلاق، بندگان خود نیز نقش به‌سزایی در تزکیه نفس دارند.<ref>نراقی، معراج السعاده، ۱۳۸۵ش، ص۶۲۱؛ محیطی، صراط سلوک، ۱۳۹۲ش، ص۱۱۴. </ref> علمای اخلاق برای رسیدن به تزکیه مراحلی چون [[تقوا]]، [[توبه]]، بازنگشتن به گناه([[مشارطه]])، [[محاسبه]] نفس، مراقبت بر انجام تکالیف‌الهی، عتاب و عقاب کردن نفس در صورت بازگشت به گناه([[معاتبه]]، [[معاقبه]])،<ref>مدنی‌شیرازی، ریاض السالکین فی شرح صحیفه سیدالساجدین، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۵۲؛ مصباح، اخلاق در قرآن،، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۲۱۷.</ref> خالی کردن نفس از صفات زشت([[تخلیه]]) و پرکردن با صفات پسندیده([[تحلیه]]) و انجام دستورات دینی([[تجلیه]])، بر شمرده‌اند.<ref>نراقی، معراج السعاده، ۱۳۸۵ش، ص۶۲۱؛ محیطی، صراط سلوک، ۱۳۹۲ش، ص۱۱۴.</ref> | * به گفته عالمان اخلاق، بندگان خود نیز نقش به‌سزایی در تزکیه نفس دارند.<ref>نراقی، معراج السعاده، ۱۳۸۵ش، ص۶۲۱؛ محیطی، صراط سلوک، ۱۳۹۲ش، ص۱۱۴. </ref> علمای اخلاق برای رسیدن به تزکیه مراحلی چون [[تقوا]]، [[توبه]]، بازنگشتن به گناه([[مشارطه]])، [[محاسبه]] نفس، مراقبت بر انجام تکالیف‌الهی، عتاب و عقاب کردن نفس در صورت بازگشت به گناه([[معاتبه]]، [[معاقبه]])،<ref>مدنی‌شیرازی، ریاض السالکین فی شرح صحیفه سیدالساجدین، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۱۵۲؛ مصباح، اخلاق در قرآن،، ۱۳۷۶ش، ج۱، ص۲۱۷.</ref> خالی کردن نفس از صفات زشت([[تخلیه]]) و پرکردن با صفات پسندیده([[تحلیه]]) و انجام دستورات دینی([[تجلیه]])، بر شمرده‌اند.<ref>نراقی، معراج السعاده، ۱۳۸۵ش، ص۶۲۱؛ محیطی، صراط سلوک، ۱۳۹۲ش، ص۱۱۴.</ref> | ||