حبیب‌الله خویی: تفاوت میان نسخه‌ها

شرح خویی که از گسترده‌ترین شروح نهج البلاغه در بین [[شیعه اثناعشری|شیعه امامیه]] به شمار می‌رود، نشان‌دهندۀ تتبع مؤلف در آثار پیشینیان و متأخران و چیره دستی او در دانش‌های گوناگون و معارف الهی است.<ref>رکـ: برجردی و صدرایی حویی، صص 137- 138؛ خویی، ج1، همان مقدمه، ص7.</ref>

نویسنده در مقدمه<ref>خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، صص14- 16.</ref> برخی از ویژگی‌های اثر خود را چنین برشمرده است:

# نقد برخی از آرای [[ابن ابی الحدید|ابن‌ابی‌الحدید]].

# اشاره به حوادث تاریخی مذکور در نهج البلاغه.

# ذکر سند خطبه‌ها و نامه‌ها و حکمت‌ها تا حد ممکن، با مراجعه به منابع معتبر و متقدم شیعه که گاه متن روایات از این طریق، با آنچه [[سید رضی]] نقل کرده متفاوت است.

مؤلف در مقدمه<ref>خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، ص14.</ref> از سه شرح [[قطب الدین راوندی|راوندی]]، [[ابن ابی الحدید|ابن‌ابی‌الحدید]] و [[ابن میثم|ابن‌میثم]] بر نهج البلاغه، شرح ابن‌میثم را برتر دانسته، اما اشکال این شرح را تکیه بر روش معقول و کلامی و خالی بودن آن از فواید حدیثی و اخبار اهل بیت ذکر کرده است.

وی سپس نوشته چون هیچ کدام از شروح موجود، آن‌گونه که باید سزاوار [[نهج البلاغه]] نیست، دست‌اندر کار شرح خود شده است.<ref>نیز رکـ:عرشی، ص154.</ref>  

وی در بخش اعظمی از مقدمۀ کتاب خود<ref>خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، صص 18- 178.</ref> به ذکر مباحث الفاظ، اقسام حقیقت و مجاز، تشبیه و استعاره و بیشتر مباحث دانش بلاغت پرداخته و آنها را با متن نهج البلاغه تطبیق داده که نشان‌دهندۀ مهارت وی در ادبیات است.<ref>برای نمونه رکـ: خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، صص26، 34، 86، 126.</ref>

خویی در تألیف این شرح از منابع متعدد حدیثی و کلامی و فلسفی استفاده کرده است، از جمله شرح اصول کافی [[ملاصدرا]]،<ref>برای نمونه رکـ: خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، صص 265، 283، ج4، ص229.</ref> بحارالانوار،<ref>برای نمونه رکـ: خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج2، صص8، 36.</ref> شرح اشارات [[خواجه نصیرالدین طوسی]]<ref>برای نمونه رکـ: خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، صص302- 304.</ref> و [[حکمت متعالیه|اسفار]].<ref>برای نمونه رکـ: خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، صص302- 304.</ref>

دشتی<ref>دشتی، ص18.</ref> با اینکه این شرح را بسیار مفید و غنی و دارای نظم وترتیبی حساب شده می‌خواند، از حیث جمع‌آوری همۀ مدارک نهج البلاغه کافی نمی‌شمرد و فاقد نظم و ترتیب در ارائۀ اسناد و مدارک به‌شمار می‌آورد؛ به‌گونه‌ای که مؤلف گاه برای یک خطبه چند مدرک را نام برده و برای چندین خطبه یا نامه، مدرکی ارائه نکرده است.