حبیب‌الله خویی: تفاوت میان نسخه‌ها

حبیب‌الله خویی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۲ مهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۱۴:۵۲

۵٬۵۷۸ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۲ مهٔ ۲۰۱۴

←‏بازگشت به ایران

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Aghaie

@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 خویی بیست سال داشت که برای تحصیل علوم دینی به [[نجف]] رفت<ref>رکـ: خویی، ج1، مقدمه علی اصغر حسینی خویی، ص8.</ref> و از محضر استادانی چون میرزا [[حبیب الله رشتی]]، [[میرزای شیرازی]]<ref>آقابزرگ طهرانی، 1404، قسم1، ص362.</ref> و [[سید حسین کوه کمری|سید حسین کوه‌کمری]] معروف به سید حسین ترک(متوفی 1299)<ref>ثقة الاسلام تبریزی، ج1، ص481.</ref> بهره‌مند شد. ثقة الاسلام تبریزی<ref>ثقة الاسلام تبریزی، ج1، ص481.</ref> همچنین ملاعلی، فرزند حاج میرزا خلیل طهرانی (متوفی 1297)، را در شمار استادان او نام برده است.
 ==بازگشت به ایران==
 میرزا حبیب الله در 1291، پس از حدود پنج سال تحصیل در [[نجف]]، به زادگاهش بازگشت.<ref>رکـ: خویی، ج1، همان مقدمه، ص8.</ref>
+==نگارش شرح نهج البلاغه==
+به گفتۀ سید عبدالزهراء حسینی،<ref>حسینی، ج1، ص250. </ref> او در پی برخی اختلافات مالی میان پدرش و شخصی دیگر و اظهار رأی به نفع طرف مقابل که موجب رنجش پدرش شد، گوشۀ عزلت گزید و همت خویش را مصروف نوشتن شرحی بر [[نهج البلاغه]] کرد، اما پیش از آن که تألیف خود را به پایان برساند و پس از عرضۀ بخش‌هایی از آن به [[مظفرالدین شاه]] [[قاجار]] (حکـ: 1313-1324) و صدور فرمان شاه برای چاپ آن، در [[تهران]] در حدود 1325 وفات یافت.<ref>ثقة الاسلام تبریزی، ج1، ص483.</ref>
+حاج میرزا حبیب الله خویی با شرح [[نهج البلاغه]]، معروف به [[منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة]]، در میان اهل علم نام‌بردار است.<ref>زرکلی، ج2، ص166.</ref> گفتنی است که شرح [[قطب الدین راوندی]] (متوفی 573) بر [[نهج  البلاغه]] نیز به همین نام است.
+===ویژگی‌های کتاب===
+شرح خویی که از گسترده‌ترین شروح نهج البلاغه در بین [[شیعه اثناعشری|شیعه امامیه]] به شمار می‌رود، نشان‌دهندۀ تتبع مؤلف در آثار پیشینیان و متأخران و چیره دستی او در دانش‌های گوناگون و معارف الهی است.<ref>رکـ: برجردی و صدرایی حویی، صص 137- 138؛ خویی، ج1، همان مقدمه، ص7.</ref>
+نویسنده در مقدمه<ref>خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، صص14- 16.</ref> برخی از ویژگی‌های اثر خود را چنین برشمرده است:
+# ضبط شماره متن خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار تا در صورت تکرار به بخش‌های پیشین ارجاع داده شود.
+# تقسیم خطبه‌ها و بخش‌های طولانی به چند فقره، جداسازی لغت، معنا و اعراب و ذکر نکات لطیف ادبی.
+# شرح آمیخته با متن (مَزجی).
+# نقد برخی از آرای [[ابن ابی الحدید|ابن‌ابی‌الحدید]].
+# اشاره به حوادث تاریخی مذکور در نهج البلاغه.
+# ذکر سند خطبه‌ها و نامه‌ها و حکمت‌ها تا حد ممکن، با مراجعه به منابع معتبر و متقدم شیعه که گاه متن روایات  از این طریق، با آنچه [[سید رضی]] نقل کرده متفاوت است.
+مؤلف در مقدمه<ref>خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، ص14.</ref> از سه شرح [[قطب الدین راوندی|راوندی]]، [[ابن ابی الحدید|ابن‌ابی‌الحدید]] و [[ابن میثم|ابن‌میثم]] بر نهج البلاغه، شرح ابن‌میثم را برتر دانسته، اما اشکال این شرح را تکیه بر روش معقول و کلامی و خالی بودن آن از فواید حدیثی و اخبار اهل بیت ذکر کرده است.
+وی سپس نوشته چون هیچ کدام از شروح موجود، آن‌گونه که باید سزاوار [[نهج البلاغه]] نیست، دست‌اندر کار شرح خود شده است.<ref>نیز رکـ:عرشی، ص154.</ref>
-به گفتۀ سید عبدالزهراء حسینی،<ref>حسینی، ج1، ص250. </ref>
+وی در بخش اعظمی از مقدمۀ کتاب خود<ref>خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، صص 18- 178.</ref> به ذکر مباحث الفاظ، اقسام حقیقت و مجاز، تشبیه و استعاره و بیشتر مباحث دانش بلاغت پرداخته و آنها را با متن نهج البلاغه تطبیق داده که نشان‌دهندۀ مهارت وی در ادبیات است.<ref>برای نمونه رکـ: خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة،  ج1، صص26، 34، 86، 126.</ref>
+خویی در تألیف این شرح از منابع متعدد حدیثی و کلامی و فلسفی استفاده کرده است، از جمله شرح اصول کافی [[ملاصدرا]]،<ref>برای نمونه رکـ: خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، صص 265، 283، ج4، ص229.</ref> بحارالانوار،<ref>برای نمونه رکـ: خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج2، صص8، 36.</ref> شرح اشارات [[خواجه نصیرالدین طوسی]]<ref>برای نمونه رکـ: خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، صص302- 304.</ref> و [[حکمت متعالیه|اسفار]].<ref>برای نمونه رکـ: خویی، منهاج البراعة [فی] شرح نهج البلاغة، ج1، صص302- 304.</ref>
+دشتی<ref>دشتی، ص18.</ref> با اینکه این شرح را بسیار مفید و غنی و دارای نظم وترتیبی حساب شده می‌خواند، از حیث جمع‌آوری همۀ مدارک نهج البلاغه کافی نمی‌شمرد و فاقد نظم و ترتیب در ارائۀ اسناد و مدارک به‌شمار می‌آورد؛ به‌گونه‌ای که مؤلف گاه برای یک خطبه چند مدرک را نام برده و برای چندین خطبه یا نامه، مدرکی ارائه نکرده است.
 ==پانویس==
 {{پانویس|2}}