پرش به محتوا

خوارج: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۳۱ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۲ مهٔ ۲۰۱۸
جز
ادغام گستردگی خوارج در بخش شکل‌گیری و اسامی
(ادغام بخش نام‌ها در بخش پیشینه)
جز (ادغام گستردگی خوارج در بخش شکل‌گیری و اسامی)
خط ۷: خط ۷:


خوارج همچنین به سبب دشمنی با امام علی(ع)، گاه نواصب یا ناصبه خوانده شده‌اند<ref>مقریزی، المواعظ و الاعتبار فى ذکر الخطط و الآثار، ج۴، قسم ۱، ص۴۲۸.</ref> و از آن رو که نخستین بار، کسانی که مرتکب گناه کبیره شده بودند را تکفیر کردند، مُکَفّره نامیده شده‌اند.<ref> ابن تیمیه، مجموع الفتاوی، ج۴، جزء ۷، ص۲۶۱؛ ج ۷، جزء ۱۳، ص۲۰۸-۲۰۹.</ref> اهل النهر یا اهل النهروان، نام دیگری برای خوارج است.<ref>احمد بن یحیی بلاذری، جُمَل من انساب الاشراف، ج۳، ص۱۱۵، ۲۴۷؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۸۳، ۱۶۶.</ref> آنها همچنین به نام شُراة، به معنای کسانی که جان خود را به بهشت می‌فروشند، خوانده شده‌اند.<ref>احمد بن یحیی بلاذری، جُمَل من انساب الاشراف، ج۹، ص۲۷۲؛ محمد بن یزید مبرّد، الکامل، ج۳، ص۱۶۴، ۲۱۴.</ref>  
خوارج همچنین به سبب دشمنی با امام علی(ع)، گاه نواصب یا ناصبه خوانده شده‌اند<ref>مقریزی، المواعظ و الاعتبار فى ذکر الخطط و الآثار، ج۴، قسم ۱، ص۴۲۸.</ref> و از آن رو که نخستین بار، کسانی که مرتکب گناه کبیره شده بودند را تکفیر کردند، مُکَفّره نامیده شده‌اند.<ref> ابن تیمیه، مجموع الفتاوی، ج۴، جزء ۷، ص۲۶۱؛ ج ۷، جزء ۱۳، ص۲۰۸-۲۰۹.</ref> اهل النهر یا اهل النهروان، نام دیگری برای خوارج است.<ref>احمد بن یحیی بلاذری، جُمَل من انساب الاشراف، ج۳، ص۱۱۵، ۲۴۷؛ طبری، تاریخ، ج۵، ص۸۳، ۱۶۶.</ref> آنها همچنین به نام شُراة، به معنای کسانی که جان خود را به بهشت می‌فروشند، خوانده شده‌اند.<ref>احمد بن یحیی بلاذری، جُمَل من انساب الاشراف، ج۹، ص۲۷۲؛ محمد بن یزید مبرّد، الکامل، ج۳، ص۱۶۴، ۲۱۴.</ref>  
در ابتدا، کوفه و [[بصره]] از پایگاه‌های اصلی خوارج بود.<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ص۷۶.</ref> شمار خوارج بصره بیشتر از کوفه بود؛ چرا که بسیاری از خوارج کوفه پس از گفت‌وگوی امام علی با آنها، از خوارج جدا شدند.<ref>جعفر مرتضی عاملی، علی (ع) و الخوارج: تاریخ و دراسة،ج ۲، ص۱۰۴ .</ref> پس از آن خوارج در شهرها و نواحی بسیاری پراکنده شدند؛ از ایران و یمن تا شمال افریقا و نواحی مغرب اسلامی.<ref> خلیفة‌بن خیاط، تاریخ خلیفة‌بن خیاط، ص۲۵۲؛ اشعری، ص۱۲۸، مسعودی، مروج، ج۴، ص۲۷؛ محمدبن احمد مَلَطى شافعى، التنبیه و الرد على اهل الاهواء و البدع، ص۵۵-۵۷؛ محمد بن احمد مقدسی، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم ، ص۳۲۳؛ نشوان بن سعید حمیرى، الحورالعین، ص۲۰۲-۲۰۳.</ref> فرقه‌های مختلف خوارج در طول تاریخ منقرض شدند و تنها [[اباضیه]] که آرای آنان به عقاید سایر مسلمانان نزدیک است، در عمان، سیوه، حضرموت، جربه، زنگبار، طرابلس غرب و الجزایر همچنان حضور دارند.<ref>احمد امین، ضحی الاسلام، ج۳، ص۳۳۶؛ بل، ص۱۵۰؛ جعفر مرتضی عاملی، علی (ع) و الخوارج: تاریخ و دراسة،ج ۲، ص۱۱۰، ۲۷۰؛ جعفر سبحانی، بحوث فی الملل و النحل ،ج ۵، ص۱۸۱ .</ref>


==اتهام کفر به امام علی(ع)==
==اتهام کفر به امام علی(ع)==
خط ۴۹: خط ۵۱:
*عبدالله بن اباض و ابوبیهش هیصم بن جابر، از یکدیگر و نیز از نافع بن ازرق برائت جستند و او را همراهی نکردند.
*عبدالله بن اباض و ابوبیهش هیصم بن جابر، از یکدیگر و نیز از نافع بن ازرق برائت جستند و او را همراهی نکردند.
*نجدة بن عامر حنفی نیز که پس از شهادت امام حسین، در یمامه شورش کرده بود، روش معتدل تری پیشه کرد و از ابن ازرق کناره گرفت و به یمامه بازگشت و در آنجا رهبری خوارج را -که ابوطالوت را رها کرده بودند- بر عهده گرفت. به دنبال آن ابوطالوت و ابوفدیک عبدالله بن ثور، از سران قبیله بکر بن وائل و عطیة بن اسود یشکری از سران بنوحنیفیه به نجده پیوستند.<ref>محمد بن یزید مبرّد، الکامل، ج۳، ص۲۷۵-۲۹۳؛ بلاذری، کتاب جمل من انساب الاشراف، ج۵، ص۴۷۹، ۴۹۷، ۵۰۱، ۵۶۳-۵۶۸؛ عبدالقاهربن طاهر بغدادی، الفرق بین‌الفرق، ص۵۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۶۵-۱۶۸، ۲۰۱؛ .</ref>
*نجدة بن عامر حنفی نیز که پس از شهادت امام حسین، در یمامه شورش کرده بود، روش معتدل تری پیشه کرد و از ابن ازرق کناره گرفت و به یمامه بازگشت و در آنجا رهبری خوارج را -که ابوطالوت را رها کرده بودند- بر عهده گرفت. به دنبال آن ابوطالوت و ابوفدیک عبدالله بن ثور، از سران قبیله بکر بن وائل و عطیة بن اسود یشکری از سران بنوحنیفیه به نجده پیوستند.<ref>محمد بن یزید مبرّد، الکامل، ج۳، ص۲۷۵-۲۹۳؛ بلاذری، کتاب جمل من انساب الاشراف، ج۵، ص۴۷۹، ۴۹۷، ۵۰۱، ۵۶۳-۵۶۸؛ عبدالقاهربن طاهر بغدادی، الفرق بین‌الفرق، ص۵۲؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۶۵-۱۶۸، ۲۰۱؛ .</ref>
==پراکندگی خوارج==
کوفه و [[بصره]] از پایگاه‌های اصلی خوارج در آغاز ظهور آنان بود.<ref>طبری، تاریخ، ج۵، ص۷۶.</ref> شمار خوارج بصره بیشتر از کوفه بود. بسیاری از خوارج خوارج کوفه در گفت‌وگو با امام علی به سوی امام بازگشتند. <ref>جعفر مرتضی عاملی، علی (ع) و الخوارج: تاریخ و دراسة،ج ۲، ص۱۰۴ .</ref>
پس از آن خوارج در شهرها و نواحی بسیاری پراکنده شدند. برخی از مناطق استقرار آنان در نیمه نخست سده چهارم عبارت بود: از نواحی مختلف [[ایران]]، [[عمان]]، [[بحرین]]، حضرموت، پاره ای نواحی [[یمن]] مانند خولان و زبید و صنعاء، زنگبار، شمال آفریقا و بعضی نواحی مغرب اسلامی همچون تاهرت و سجلماسه. <ref> خلیفة‌بن خیاط، تاریخ خلیفة‌بن خیاط، ص۲۵۲؛ اشعری، ص۱۲۸، مسعودی، مروج، ج۴، ص۲۷؛ محمدبن احمد مَلَطى شافعى، التنبیه و الرد على اهل الاهواء و البدع، ص۵۵-۵۷؛ محمد بن احمد مقدسی، احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم ، ص۳۲۳؛ نشوان بن سعید حمیرى، الحورالعین، ص۲۰۲-۲۰۳.</ref>
فرق خوارج در طول تاریخ منقرض شدند و تنها [[اباضیه]] که آرای آنان به عقاید سایر مسلمانان نزدیک است، در عمان، سیوه، حضر موت، جربه، زنگبار، طرابلس غرب و الجزایر همچنان وجود دارند.<ref>احمد امین، ضحی الاسلام، ج۳، ص۳۳۶؛ بل، ص۱۵۰؛ جعفر مرتضی عاملی، علی (ع) و الخوارج: تاریخ و دراسة،ج ۲، ص۱۱۰، ۲۷۰؛ جعفر سبحانی، بحوث فی الملل و النحل ،ج ۵، ص۱۸۱ .</ref>


==ویژگی‌های خوارج==
==ویژگی‌های خوارج==
۳۸۶

ویرایش