پرش به محتوا

حکم بن ابی‌العاص: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=اکتبر|روز=۶|سال=۲۰۱۴|چند = 2}}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=اکتبر|روز=۶|سال=۲۰۱۴|چند = 2}}
حَكَم‌ بن ابی‌العاص بن‌امیه ، عموى عثمان‌بن عَفّان، پدر مروان خلیفه اموى و از دشمنان سرسخت پیامبر صلی‌اللّه علیه‌وآله‌وسلم.
حَكَم‌ بن ابی‌العاص بن‌امیه ، عموى عثمان‌بن عَفّان، پدر مروان خلیفه اموى و از دشمنان سرسخت پیامبر صلی‌اللّه علیه‌وآله‌وسلم.
==زندگی نامه==
 
==نسب و شغل==
 
وى از سرشناسان تیره بنی‌امیه از قبیله قریش بود.<ref>ابن‌حجر عسقلانى، ج 2، ص 104</ref> از تاریخ تولدش اطلاعى در دست نیست. گزارش هاى اندك از زندگى او اغلب درباره دشمنی هایش با پیامبر اكرم است و نشان می‌دهد وى از آن دسته دشمنانى بوده است كه رفتارهاى زشتى با پیامبر داشتند و از درایت و دوراندیشى تهى بودند. گفته شده كار وى حجامت بوده است.<ref>ابن‌رسته، ص 215</ref>
وى از سرشناسان تیره بنی‌امیه از قبیله قریش بود.<ref>ابن‌حجر عسقلانى، ج 2، ص 104</ref> از تاریخ تولدش اطلاعى در دست نیست. گزارش هاى اندك از زندگى او اغلب درباره دشمنی هایش با پیامبر اكرم است و نشان می‌دهد وى از آن دسته دشمنانى بوده است كه رفتارهاى زشتى با پیامبر داشتند و از درایت و دوراندیشى تهى بودند. گفته شده كار وى حجامت بوده است.<ref>ابن‌رسته، ص 215</ref>


خط ۱۷: خط ۱۹:
===در تبعید===
===در تبعید===


پس از رحلت پیامبر اكرم، حكم و فرزندانش تا زمان خلافت عثمان در تبعید بودند. عثمان ظاهراً به سبب خویشاوندْدوستى اصرار داشت كه حكم و خانواده‌اش به مدینه بازگردند (رجوع کنید به ابن‌عبدربّه، ج 2، ص 194، ج 4، ص 286). در زمان خلافت ابوبكر، عثمان از او خواست كه حكم و فرزندانش را به مدینه بازگرداند، اما ابوبكر گفت: «من نمی‌توانم تبعیدى رسول خدا را به مدینه بازگردانم». با به خلافت رسیدن عمربن خطّاب، عثمان تقاضاى خود را تكرار كرد، اما عمر نیز نپذیرفت. زمانى كه عثمان به خلافت رسید، حكم و فرزندانش را به مدینه بازگرداند (یعقوبى، ج 2، ص 164؛ ابن‌اثیر، ج 2، ص 38). بر این كار عثمان ایراد گرفته‌اند (رجوع کنید به بلاذرى، همانجا؛ طبرى، ج 4، ص 347، 399). مسلمانان نیز به بازگشتِ رانده‌شدگانِ رسول خدا به مدینه اعتراض كردند (رجوع کنید به ابن‌اثیر، همانجا).
پس از رحلت پیامبر اكرم، حكم و فرزندانش تا زمان خلافت عثمان در تبعید بودند. عثمان ظاهراً به سبب خویشاوندْدوستى اصرار داشت كه حكم و خانواده‌اش به مدینه بازگردند.<ref>رجوع کنید به ابن‌عبدربّه، ج 2، ص 194، ج 4، ص 286</ref> در زمان خلافت ابوبكر، عثمان از او خواست كه حكم و فرزندانش را به مدینه بازگرداند، اما ابوبكر گفت: «من نمی‌توانم تبعیدى رسول خدا را به مدینه بازگردانم». با به خلافت رسیدن عمربن خطّاب، عثمان تقاضاى خود را تكرار كرد، اما عمر نیز نپذیرفت. زمانى كه عثمان به خلافت رسید، حكم و فرزندانش را به مدینه بازگرداند.<ref>یعقوبى، ج 2، ص 164؛ ابن‌اثیر، ج 2، ص 38</ref> بر این كار عثمان ایراد گرفته‌اند.<ref>رجوع کنید به بلاذرى، همانجا؛ طبرى، ج 4، ص 347، 399</ref> مسلمانان نیز به بازگشتِ رانده‌شدگانِ رسول خدا به مدینه اعتراض كردند.<ref>رجوع کنید به ابن‌اثیر، همانجا</ref> عثمان با فراخواندن حكم و فرزندانش از طائف به مدینه و بخشیدن صد هزار درهم به او به منزله صله رحم، بی‌توجهى خود را به اقدام پیامبر و عواطف و احساسات مسلمانان نشان داد.<ref>صفدى، 1962، ج 13، ص 112</ref>
 
==درگذشت==
 
حكم در آخر عمر نابینا شد<ref>همو، 1329، ص 147</ref> و سرانجام در سال 31 یا 32 در مدینه<ref>همانجا؛ ابن‌حجر عسقلانى، ج 2، ص 106</ref> و به قولى، در آخر خلافت عثمان و چند ماه پیش از قیام مردم بر ضد عثمان (35) درگذشت.<ref>ابن‌عبدالبرّ، ج 1، ص 359</ref> به‌دستور عثمان، بر سر قبر حَكم خیمه‌اى برپا كردند.<ref>ابن‌سعد، ج 8، ص 113</ref>


===بازگشت از تبعید===
==فرزندان==


عثمان با فراخواندن حكم و فرزندانش از طائف به مدینه و بخشیدن صد هزار درهم به او به منزله صله رحم، بی‌توجهى خود را به اقدام پیامبر و عواطف و احساسات مسلمانان نشان داد (صفدى، 1962، ج 13، ص 112). حكم در آخر عمر نابینا شد (همو، 1329، ص 147) و سرانجام در سال 31 یا 32 در مدینه (همانجا؛ ابن‌حجر عسقلانى، ج 2، ص 106) و به قولى، در آخر خلافت عثمان و چند ماه پیش از قیام مردم بر ضد عثمان (35) درگذشت (ابن‌عبدالبرّ، ج 1، ص 359). به‌دستور عثمان، بر سر قبر حَكم خیمه‌اى برپا كردند (ابن‌سعد، ج 8، ص 113). حكم‌بن ابی‌العاص هشت دختر و 21 پسر داشت كه مشهورترین آنها مروان، داماد عثمان و خلیفه مشهور اموى، بود (ابن‌قتیبه، ص 353؛ نیز رجوع کنید به مصعب‌بن عبداللّه، ص 159ـ160؛ بلاذرى، ج 5، ص 160ـ163).
حكم‌بن ابی‌العاص هشت دختر و 21 پسر داشت كه مشهورترین آنها [[مروان بن حکم|مروان]]، داماد عثمان و خلیفه مشهور اموى، بود.<ref>ابن‌قتیبه، ص 353؛ نیز رجوع کنید به مصعب‌بن عبداللّه، ص 159ـ160؛ بلاذرى، ج 5، ص 160ـ163</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==
کاربر ناشناس