کاربر ناشناس
ورع: تفاوت میان نسخهها
جز
ویرایش برخی کلمات
imported>Hasaninasab |
imported>Hasaninasab جز (ویرایش برخی کلمات) |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
== مفهوم شناسی == | == مفهوم شناسی == | ||
ورع را به | ورع را به نگهداشتن خود از [[محرمات]]، دوری از [[گناه]]،<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه ورع.</ref> پرهیزکاری و پارسایی،<ref>دهخدا، لغت نامه، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه ورع.</ref> و اجتناب از شبهات از ترس ارتکاب محرمات<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه ورع.</ref> معنا کردهاند. در [[روایات]] ورع را پرهیز از انجام محرمات و اجتناب از شبهات دانستهاند؛<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۱۰۸؛ تمیمی آمدی، غرر الحکم و درر الکلم، ۱۴۱۰ق، ص۱۲۵.</ref> بنابراین ورع را میتوان به نگهداری کامل و حفظ نفس و هراسان بودن از لغزشها، یا سخت گیری بر نفس برای بزرگداشت حق، تعریف کرد.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۱۳۷۸ش، ص۲۰۶.</ref> | ||
=== فرق تقوا و ورع === | === فرق تقوا و ورع === | ||
ورع و [[تقوا]] در کتب لغت هممعنا و مترادف قرار داده شدهاند؛<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ذیل واژه وقا؛ راغب اصفهانی، المفردات، ۱۴۱۲ق، ذیل واژه وقایه.</ref> ولی با توجه به تعریفی که از ورع در [[روایات]] و مراتب و درجاتی که برای آن ذکر شده،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۱۰۰.</ref> میتوان تقوا را مرتبه اول ورع که اجتناب از [[محرمات]] و انجام [[واجبات]] است، دانست؛ بنابراین ورع مقامی بالاتر از مقام تقوا است و نه تنها باید از گناهان اجتناب | ورع و [[تقوا]] در کتب لغت هممعنا و مترادف قرار داده شدهاند؛<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ذیل واژه وقا؛ راغب اصفهانی، المفردات، ۱۴۱۲ق، ذیل واژه وقایه.</ref> ولی با توجه به تعریفی که از ورع در [[روایات]] و مراتب و درجاتی که برای آن ذکر شده،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۱۰۰.</ref> میتوان تقوا را مرتبه اول ورع که اجتناب از [[محرمات]] و انجام [[واجبات]] است، دانست؛ بنابراین ورع مقامی بالاتر از مقام تقوا است و نه تنها باید از گناهان اجتناب کرد؛ بلکه باید از شبهات و کارهای حلالی که ممکن است به ایجاد زمینه [[گناه]] کمک کند، دوری نمود.<ref> ملاحویش آل غازى، بیان المعانی، ۱۳۸۲ق، ج۳، ص۵۵.</ref> | ||
== مراتب ورع == | == مراتب ورع == | ||
برخی از علمای شیعه مراتبی را برای ورع ذکر کردهاند. [[علامه مجلسی]] چهار مرتبه ورع | برخی از علمای [[شیعه]] مراتبی را برای ورع ذکر کردهاند. [[علامه مجلسی]] چهار مرتبه ورع توبهکنندگان، ورع صالحان، ورع متقین و ورع سالکان یا [[صدیق|صدیقین]] را از مراتب ورع میداند. | ||
* '''ورع توبه کنندگان:''' آنچیزی است که انسان را از زیر بار [[گناه]] و [[فسق]] خارج میکند و باعث قبولی شهادت و گواهی انسان میشود. | * '''ورع توبه کنندگان:''' آنچیزی است که انسان را از زیر بار [[گناه]] و [[فسق]] خارج میکند و باعث قبولی شهادت و گواهی انسان میشود. | ||
* '''ورع صالحان:''' مرتبهای از ورع که انسان از انجام شبهات اجتناب میکند تا زمینه بروز گناه برای او فراهم نشود. | * '''ورع صالحان:''' مرتبهای از ورع که انسان از انجام شبهات اجتناب میکند تا زمینه بروز گناه برای او فراهم نشود. | ||
* '''ورع متقین:''' حالتی در انسان است که از انجام کارهای حلال و مباحی که ممکن است به حرام منجر شود، احتراز کند؛ مانند جایی که ار صحبت کردن درباره مردم دوری میکند تا به [[غیبت]] منجر نشود. | * '''ورع متقین:''' حالتی در انسان است که از انجام کارهای حلال و مباحی که ممکن است به حرام منجر شود، احتراز کند؛ مانند جایی که ار صحبت کردن درباره مردم دوری میکند تا به [[غیبت]] منجر نشود. | ||
* '''ورع سالکان و صدیقین:''' آن | * '''ورع سالکان و صدیقین:''' آن رویگردانی از غیر خدا است به جهت ترس از صرف کردن یک لحظه از عمر در کاری که باعث تقرب به [[خدا]] نشود؛ اگر چه یقین دارد که به حرام نمیانجامد.<ref>مجلسی، مراة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۵۲-۵۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۱۰۰</ref> | ||
[[امام خمینی]] نیز مراتبی برای ورع قائل است. وی اجتناب از [[کبائر]] را ورع عامه، اجتناب از شبهات برای ترس از وقوع در [[محرمات]] را ورع خاصه، اجتناب از مباحات به دلیل احتراز از وزر آن را ورع [[زهد|اهل زهد]]، ترک نظر به دنیا برای وصول به مقامات را ورع اهل سلوک، ترک مقامات برای وصول به باب الله و شهود جمال الله را ورع مجذوبین و اجتناب از توجه به غایت را ورع اولیاء میداند.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۱۳۷۸ش، ص۴۷۴.</ref> | [[امام خمینی]] نیز مراتبی برای ورع قائل است. وی اجتناب از [[کبائر]] را ورع عامه، اجتناب از شبهات برای ترس از وقوع در [[محرمات]] را ورع خاصه، اجتناب از مباحات به دلیل احتراز از وزر آن را ورع [[زهد|اهل زهد]]، ترک نظر به دنیا برای وصول به مقامات را ورع اهل سلوک، ترک مقامات برای وصول به باب الله و شهود جمال الله را ورع مجذوبین و اجتناب از توجه به غایت را ورع اولیاء میداند.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۱۳۷۸ش، ص۴۷۴.</ref> | ||
==آثار ورع== | ==آثار ورع== | ||
در [[روایات]] آثار متعددی را برای ورع ذکر کردهاند. حفظ [[دین]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۶.</ref> تثبیت [[ایمان]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۲۰.</ref> همراهی و کمک به [[اهل بیت (ع)]] | در [[روایات]] آثار متعددی را برای ورع ذکر کردهاند. حفظ [[دین]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۶.</ref> تثبیت [[ایمان]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۲۰.</ref> همراهی و کمک به [[اهل بیت (ع)]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۸.</ref> حفظ انسان از [[محرمات]] و [[گناهان]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۸۵.</ref> دستیابی به والاترین نوع [[عبادت]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۷.</ref> حصول به برترین درجه [[یقین]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۲.</ref> از جمله آثاری است که برای ورع بیان شده است. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۲۵: | خط ۲۶: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار | * ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دار صادر، ۱۴۱۴ق. | ||
* انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۸۱ش. | * انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۸۱ش. | ||
* امام خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، تهران، مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش. | * امام خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، تهران، مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش. | ||
* تمیمی آمدی،عبدالواحد، غرر | * تمیمی آمدی،عبدالواحد، غرر الحکم و درر الکلم، مصحح سید مهدى رجائى، قم، دار الکتاب اسلامی، ۱۴۱۰ق. | ||
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، مصحح صفوان عدنان داودى، لبنان - سوریه، دار العلم- الدار | * راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن، مصحح صفوان عدنان داودى، لبنان - سوریه، دار العلم- الدار الشامیة، ۱۴۱۲ق. | ||
* دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش. | * دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش. | ||
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار | * کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار | * مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | ||
* مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول | * مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۴ق. | ||
* طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، | * طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، کتابفروشى مرتضوى، ۱۴۱۶ق. | ||
* | * ملاحویش آل غازى، عبدالقادر، بیان المعانی، دمشق، مطبعة الترقى، ۱۳۸۲ق. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{اخلاق}} | {{اخلاق}} |