پرش به محتوا

ورع: تفاوت میان نسخه‌ها

۸ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ ژانویهٔ ۲۰۱۸
جز
ویرایش برخی کلمات
imported>Hasaninasab
imported>Hasaninasab
جز (ویرایش برخی کلمات)
خط ۵: خط ۵:


== مفهوم شناسی ==
== مفهوم شناسی ==
ورع را به نگه داشتن خود از [[محرمات]]، دروی از [[گناه]]،<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه ورع.</ref> پرهیزکاری و پارسایی،<ref>دهخدا، لغت نامه، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه ورع.</ref> و اجتناب از شبهات از ترس ارتکاب محرمات<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه ورع.</ref> معنا کرده‌اند. در [[روایات]] ورع را پرهیز از انجام محرمات و اجتناب از شبهات دانسته‌اند؛<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۱۰۸؛ تمیمی آمدی،  غرر الحكم و درر الكلم‏، ۱۴۱۰ق، ص۱۲۵.</ref> بنابراین ورع را می‌توان به نگه‌داری کامل و حفظ نفس و هراسان بودن از لغزش‌ها، یا سخت گیری بر نفس برای بزرگ‌داشت حق، تعریف کرد.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۱۳۷۸ش، ص۲۰۶.</ref>  
ورع را به نگه‌داشتن خود از [[محرمات]]، دوری از [[گناه]]،<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ذیل واژه ورع.</ref> پرهیزکاری و پارسایی،<ref>دهخدا، لغت نامه، ۱۳۷۷ش، ذیل واژه ورع.</ref> و اجتناب از شبهات از ترس ارتکاب محرمات<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ۱۳۸۱ش، ذیل واژه ورع.</ref> معنا کرده‌اند. در [[روایات]] ورع را پرهیز از انجام محرمات و اجتناب از شبهات دانسته‌اند؛<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۱۰۸؛ تمیمی آمدی،  غرر الحکم و درر الکلم‏، ۱۴۱۰ق، ص۱۲۵.</ref> بنابراین ورع را می‌توان به نگه‌داری کامل و حفظ نفس و هراسان بودن از لغزش‌ها، یا سخت گیری بر نفس برای بزرگ‌داشت حق، تعریف کرد.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۱۳۷۸ش، ص۲۰۶.</ref>  
 
=== فرق تقوا و ورع ===
=== فرق تقوا و ورع ===
ورع و [[تقوا]] در کتب لغت هم‌معنا و مترادف قرار داده شده‌اند؛<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ذیل واژه وقا؛ راغب اصفهانی، المفردات، ۱۴۱۲ق، ذیل واژه وقایه.</ref> ولی با توجه به تعریفی که از ورع در [[روایات]] و مراتب و درجاتی که برای آن ذکر شده،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۱۰۰.</ref> می‌توان تقوا را مرتبه اول ورع که اجتناب از [[محرمات]] و انجام [[واجبات]] است، دانست؛ بنابراین ورع مقامی بالاتر از مقام تقوا است و نه تنها باید از گناهان اجتناب کرد، بلکه باید از شبهات و کارهای حلالی که ممکن است به ایجاد زمینه [[گناه]] کمک کند، دوری نمود.<ref> ملاحويش آل غازى، بیان المعانی، ۱۳۸۲ق، ج۳، ص۵۵.</ref>
ورع و [[تقوا]] در کتب لغت هم‌معنا و مترادف قرار داده شده‌اند؛<ref>طریحی، مجمع البحرین، ۱۴۱۶ق، ذیل واژه وقا؛ راغب اصفهانی، المفردات، ۱۴۱۲ق، ذیل واژه وقایه.</ref> ولی با توجه به تعریفی که از ورع در [[روایات]] و مراتب و درجاتی که برای آن ذکر شده،<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۱۰۰.</ref> می‌توان تقوا را مرتبه اول ورع که اجتناب از [[محرمات]] و انجام [[واجبات]] است، دانست؛ بنابراین ورع مقامی بالاتر از مقام تقوا است و نه تنها باید از گناهان اجتناب کرد؛ بلکه باید از شبهات و کارهای حلالی که ممکن است به ایجاد زمینه [[گناه]] کمک کند، دوری نمود.<ref> ملاحویش آل غازى، بیان المعانی، ۱۳۸۲ق، ج۳، ص۵۵.</ref>


== مراتب ورع ==
== مراتب ورع ==
برخی از علمای شیعه مراتبی را برای ورع ذکر کرده‌اند. [[علامه مجلسی]] چهار مرتبه ورع توبه کنندگان، ورع صالحان، ورع متقین و ورع سالکان یا [[صدیق|صدیقین]] را از مراتب ورع می‌داند.
برخی از علمای [[شیعه]] مراتبی را برای ورع ذکر کرده‌اند. [[علامه مجلسی]] چهار مرتبه ورع توبه‌کنندگان، ورع صالحان، ورع متقین و ورع سالکان یا [[صدیق|صدیقین]] را از مراتب ورع می‌داند.
* '''ورع توبه کنندگان:''' آن‌چیزی است که انسان را از زیر بار [[گناه]] و [[فسق]] خارج می‌کند و باعث قبولی شهادت و گواهی انسان می‌شود.
* '''ورع توبه کنندگان:''' آن‌چیزی است که انسان را از زیر بار [[گناه]] و [[فسق]] خارج می‌کند و باعث قبولی شهادت و گواهی انسان می‌شود.
* '''ورع صالحان:''' مرتبه‌ای از ورع که انسان از انجام شبهات اجتناب می‌کند تا زمینه بروز گناه برای او فراهم نشود.
* '''ورع صالحان:''' مرتبه‌ای از ورع که انسان از انجام شبهات اجتناب می‌کند تا زمینه بروز گناه برای او فراهم نشود.
* '''ورع متقین:''' حالتی در انسان است که از انجام کارهای حلال و مباحی که ممکن است به حرام منجر شود، احتراز کند؛ مانند جایی که ار صحبت کردن درباره مردم دوری می‌کند تا به [[غیبت]] منجر نشود.
* '''ورع متقین:''' حالتی در انسان است که از انجام کارهای حلال و مباحی که ممکن است به حرام منجر شود، احتراز کند؛ مانند جایی که ار صحبت کردن درباره مردم دوری می‌کند تا به [[غیبت]] منجر نشود.
* '''ورع سالکان و صدیقین:''' آن اعراض از غیر خدا است به جهت ترس از صرف کردن یک لحظه از عمر در کاری که باعث تقرب به [[خدا]] نشود؛ اگر چه یقین دارد که به حرام نمی‌انجامد.<ref>مجلسی، مراة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۵۲-۵۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۱۰۰</ref>
* '''ورع سالکان و صدیقین:''' آن روی‌گردانی از غیر خدا است به جهت ترس از صرف کردن یک لحظه از عمر در کاری که باعث تقرب به [[خدا]] نشود؛ اگر چه یقین دارد که به حرام نمی‌انجامد.<ref>مجلسی، مراة العقول، ۱۴۰۴ق، ج۸، ص۵۲-۵۳؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۷، ص۱۰۰</ref>
[[امام خمینی]] نیز مراتبی برای ورع قائل است. وی اجتناب از [[کبائر]] را ورع عامه، اجتناب از شبهات برای ترس از وقوع در [[محرمات]] را ورع خاصه، اجتناب از مباحات به دلیل احتراز از وزر آن را ورع [[زهد|اهل زهد]]، ترک نظر به دنیا برای وصول به مقامات را ورع اهل سلوک، ترک مقامات برای وصول به باب الله و شهود جمال الله را ورع مجذوبین و اجتناب از توجه به غایت را ورع اولیاء می‌داند.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۱۳۷۸ش، ص۴۷۴.</ref>
[[امام خمینی]] نیز مراتبی برای ورع قائل است. وی اجتناب از [[کبائر]] را ورع عامه، اجتناب از شبهات برای ترس از وقوع در [[محرمات]] را ورع خاصه، اجتناب از مباحات به دلیل احتراز از وزر آن را ورع [[زهد|اهل زهد]]، ترک نظر به دنیا برای وصول به مقامات را ورع اهل سلوک، ترک مقامات برای وصول به باب الله و شهود جمال الله را ورع مجذوبین و اجتناب از توجه به غایت را ورع اولیاء می‌داند.<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۱۳۷۸ش، ص۴۷۴.</ref>


==آثار ورع==
==آثار ورع==
در [[روایات]] آثار متعددی را برای ورع ذکر کرده‌اند. حفظ [[دین]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۶.</ref> تثبیت [[ایمان]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۲۰.</ref> همراهی و کمک به [[اهل بیت (ع)]] با ورع،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۸.</ref> حفظ انسان از [[محرمات]] و [[گناهان]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۸۵.</ref> دستیابی به والاترین نوع [[عبادت]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۷.</ref> حصول به برترین درجه [[یقین]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۲.</ref> از جمله آثاری است که برای ورع بیان شده است.
در [[روایات]] آثار متعددی را برای ورع ذکر کرده‌اند. حفظ [[دین]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۶.</ref> تثبیت [[ایمان]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۳۲۰.</ref> همراهی و کمک به [[اهل بیت (ع)]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۸.</ref> حفظ انسان از [[محرمات]] و [[گناهان]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۲۸۵.</ref> دستیابی به والاترین نوع [[عبادت]]،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۷۷.</ref> حصول به برترین درجه [[یقین]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۶۲.</ref> از جمله آثاری است که برای ورع بیان شده است.


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۲۵: خط ۲۶:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفكر للطباعة و النشر و التوزيع- دار صادر‌، ۱۴۱۴ق.
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دار صادر‌، ۱۴۱۴ق.
* انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۸۱ش.
* انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، انتشارات سخن، ۱۳۸۱ش.
* امام خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، تهران، مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش.
* امام خمینی، سید روح الله، چهل حدیث، تهران، مرکز تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۷۸ش.
* تمیمی آمدی،عبدالواحد، غرر الحكم و درر الكلم‏، مصحح سيد مهدى رجائى، ‏قم، دار الکتاب اسلامی، ۱۴۱۰ق.
* تمیمی آمدی،عبدالواحد، غرر الحکم و درر الکلم‏، مصحح سید مهدى رجائى، ‏قم، دار الکتاب اسلامی، ۱۴۱۰ق.
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن‌، مصحح صفوان عدنان داودى‌، لبنان - سوریه، دار العلم- الدار الشامية‌، ۱۴۱۲ق.
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن‌، مصحح صفوان عدنان داودى‌، لبنان - سوریه، دار العلم- الدار الشامیة‌، ۱۴۱۲ق.
* دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
* دهخدا، علی اکبر، لغت نامه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۴۰۷ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
* مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول‏، تهران، دار الكتب الإسلامية، ۱۴۰۴ق.
* مجلسی، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول‏، تهران، دار الکتب الإسلامیة، ۱۴۰۴ق.
* طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، كتابفروشى مرتضوى‌، ۱۴۱۶ق.
* طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، تهران، کتابفروشى مرتضوى‌، ۱۴۱۶ق.
* ملاحويش آل غازى، عبدالقادر، بیان المعانی، دمشق، مطبعة الترقى، ۱۳۸۲ق.
* ملاحویش آل غازى، عبدالقادر، بیان المعانی، دمشق، مطبعة الترقى، ۱۳۸۲ق.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{اخلاق}}
{{اخلاق}}
کاربر ناشناس