Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۱۵۸
ویرایش
شیطان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←جایگاه و اهمیت
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←ویژگی‌ها) |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←جایگاه و اهمیت) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
==جایگاه و اهمیت== | ==جایگاه و اهمیت== | ||
شیطان در فرهنگ اسلامی، اسم عام برای هر موجود منحرف‌کننده و سرکش در برابر [[خدا|خداوند]] است که ممکن است انسان باشد یا [[جن]]. شیطان در [[قرآن|قرآن کریم]]، دشمن دائمی انسان‌ها معرفی شده که برای گمراهی آنها تلاش می‌کند.<ref>سوره زخرف، آیه ۶۲؛ سوره یوسف، آیه ۵؛ سوره کهف، آیه ۵۰؛ سوره اسراء، آیه ۵۳؛ سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref> واژه شیطان ۸۸ بار در [[قرآن]] آمده است؛ ۷۰ بار به صورت مفرد، و ۱۸ بار به صورت جمع، یعنی شیاطین.<ref>عسگری، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، ص۲۱۴.</ref> | شیطان در فرهنگ اسلامی، اسم عام برای هر موجود منحرف‌کننده و سرکش در برابر [[خدا|خداوند]] است که ممکن است انسان باشد یا [[جن]]. شیطان در [[قرآن|قرآن کریم]]، دشمن دائمی انسان‌ها معرفی شده که برای گمراهی آنها تلاش می‌کند.<ref>سوره زخرف، آیه ۶۲؛ سوره یوسف، آیه ۵؛ سوره کهف، آیه ۵۰؛ سوره اسراء، آیه ۵۳؛ سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref> واژه شیطان ۸۸ بار در [[قرآن]] آمده است؛ ۷۰ بار به صورت مفرد، و ۱۸ بار به صورت جمع، یعنی شیاطین.<ref>عسگری، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، ص۲۱۴.</ref> [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|بِحار الاَنوار]]، ۱۷۷ [[حدیث|روایت]] از [[چهارده معصوم|معصومین]] در ارتباط با شیطان (یا [[ابلیس]]) نقل کرده است. | ||
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، وجود شیطان را که انسان را به سوی شر و [[گناه|معصیت]] دعوت می‌کند یکی از ارکان هستی دانسته است که حاکی از [[جبر و اختیار|اختیار انسان]] و سیر او در مسیر کمال است.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۳۸.</ref> قلمرو شیطان، ساحت تشریعی دانسته شده، نه تکوین؛ چرا که بنابر آموزه‌های اسلامی، شیطان تنها می‌تواند انسان را [[وسوسه]] و به [[گناه]] تشویق کند، بر این اساس، بیش از دعوت کردن به گناه، سلطه و قدرتی بر انسان ندارد.<ref>و ما کان لی علیکم من سلطان الا ان دعوتکم فاستجبتم لی (سوره ابراهیم، آیه ۲۲).</ref> | [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، وجود شیطان را که انسان را به سوی شر و [[گناه|معصیت]] دعوت می‌کند یکی از ارکان هستی دانسته است که حاکی از [[جبر و اختیار|اختیار انسان]] و سیر او در مسیر کمال است.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۳۸.</ref> قلمرو شیطان، ساحت تشریعی دانسته شده، نه تکوین؛ چرا که بنابر آموزه‌های اسلامی، شیطان تنها می‌تواند انسان را [[وسوسه]] و به [[گناه]] تشویق کند، بر این اساس، بیش از دعوت کردن به گناه، سلطه و قدرتی بر انسان ندارد.<ref>و ما کان لی علیکم من سلطان الا ان دعوتکم فاستجبتم لی (سوره ابراهیم، آیه ۲۲).</ref> | ||
=== نسبت شیطان با ابلیس === | === نسبت شیطان با ابلیس === | ||
کلمه شیطان برای [[ابلیس]] نیز به‌کار رفته است که در ماجرای خلقت آدم بر او [[سجده بر آدم|سجده]] نکرد و با شیاطین دیگر، در پی منحرف کردن انسان‌هاست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۵ش، ج۲۹، ص۱۹۲.</ref> واژه شیطان در مواردی از جمله در آیه ۳۶ سوره بقره، مشخصا برای ابلیس، و در موارد دیگری از جمله در آیه ۱۲۱ سوره انعام، برای لشکریان و پیروان ابلیس به کار رفته است.<ref name=":0" /> | کلمه شیطان برای [[ابلیس]] نیز به‌کار رفته است که در ماجرای خلقت آدم بر او [[سجده بر آدم|سجده]] نکرد و با شیاطین دیگر، در پی منحرف کردن انسان‌هاست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۵ش، ج۲۹، ص۱۹۲.</ref> واژه شیطان در مواردی از جمله در آیه ۳۶ سوره بقره، مشخصا برای ابلیس، و در موارد دیگری از جمله در آیه ۱۲۱ سوره انعام، برای لشکریان و پیروان ابلیس به کار رفته است.<ref name=":0">عسگری، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، ص۲۱۴.</ref> | ||
== ویژگی‌ها == | == ویژگی‌ها == | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
{{پایان جعبه رنگ}} | {{پایان جعبه رنگ}} | ||
در قرآن کریم، شیوه‌های شیطان برای گمراه کردن انسان‌ها بیان شده است؛ از جمله: ایجاد دشمنی، <ref>إِنَّما یریدُ الشَّیطَانُ أَن یوقِعَ بَینَکم العَدَ وةَ والبَغضَاءَ فِی الخَمرِ والمَیسرِ و یصدَّکُم عَن ذکرِاللهِ و عَن الصَّلوَةِ فَهل أَنتم مُنتهونَ (سوره مائده، آیه ۹۱).</ref> بازداشتن از یاد خدا | در قرآن کریم، شیوه‌های شیطان برای گمراه کردن انسان‌ها بیان شده است؛ از جمله: ایجاد دشمنی،<ref>إِنَّما یریدُ الشَّیطَانُ أَن یوقِعَ بَینَکم العَدَ وةَ والبَغضَاءَ فِی الخَمرِ والمَیسرِ و یصدَّکُم عَن ذکرِاللهِ و عَن الصَّلوَةِ فَهل أَنتم مُنتهونَ (سوره مائده، آیه ۹۱).</ref> بازداشتن از یاد خدا به‌ویژه [[نماز]]،<ref>إِنَّما یریدُ الشَّیطَانُ أَن... یصدَّکُم عَن ذکرِ اللهِ و عَن الصَّلَوةِ (سوره مائده، آیه ۹۱)؛ استَحوذَ عَلیهِمُ الشَّیطَانُ فأَنسَهُم ذِکرَاللهِ أُولَلِکَ حِزبُ الشَّیطَانِ أَلا إِنَّ حِزبَ الشَّیطَانِ همُ الخَسِرونَ (سوره مجادله، آیه ۱۹)؛ مَا أَنسَنِیهُ إلاَّ الشَّیطَانُ (سوره کهف، آیه ۶۳)؛ سوره یوسف، آیه ۴۲.</ref> و ترساندن از فقر و سایر ناملایمات دنیوی.<ref>الشَّیطَنُ یعدِکُم الفَقَر (سوره بقره، آیه ۲۶۸).</ref> آراستن [[گناه]] و زیبانمایی افکار و اعمال باطل،<ref>قَالَ ربِّ بِما أَغویتَنِی لاَُزَیننَّ لَهم فِی الأَرضِ (سوره حجر، آیه ۳۹).</ref> آراستن نعمت‌های دنیایی و محبوب نمایاندنِ زنان، فرزندان و اموال،<ref>سوره آل عمران، آیه ۱۴. </ref> برانگیختن آرزوهای دور و دراز،<ref>ولاَُضِلَّنَّهم ولاَُمنِّینَّهم (سوره نساء، آیه ۱۱۹)؛ فخر الرازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۱۱ق، ج۱۱، ص۳۸-۳۹؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۸۱.</ref> گسترش فساد و [[اشاعه فحشاء|ترویج فحشا]] و منکر،<ref>و مَن یتَّبِع خُطُوتِ الشَّیطَانِ فإِنّهُ یأمرُ بِالفَحشاءِ والمُنکَرِ (سوره نور، آیه ۲۱).</ref> از دیگر روش‌های شیطان برای گمراه کردن انسان‌هاست که در قرآن کریم آمده است. | ||
بر اساس احادیثی که [[محمدباقر مجلسی|مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|بِحار الاَنوار]]، از [[چهارده معصوم|معصومان]] نقل کرده است، ذکر [[خدا]] و گفتن [[بسم الله الرحمن الرحیم|بسم الله]] در ابتدای کارها، مایه دوری شیطان است؛ برخی از این کارها عبارتند از غذا خوردن،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۳، ح۲۵ و۲۶.</ref> سفر و خروج از خانه،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۱-۲۰۲، ح۲۱.</ref> [[وضو]]<nowiki/>گرفتن،<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۳، ح۲۷.</ref> [[نماز]]<nowiki/>خواندن، <ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۲، ح۲۴.</ref> و [[آمیزش|جماع]].<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۶۰، باب ذکر ابلیس و قصصه، ص۲۰۱، ح۱۹؛ ص۲۰۲، ح۲۳؛ ص۲۰۷، ح۴۲.</ref> | |||
امام علی(ع) در [[خطبه قاصعه]]، برخی از صفات شیطان از جمله [[حسد|حسادت]]، [[تعصب]] ناروا، [[عیب‌جویی]]، طعنه‌زنی، [[فخرفروشی]] و [[طمع]] را برشمرده است.<ref>نهج البلاغه، تصحیح صبحی صالح، خطبه ۱۹۲، ص۲۸۵-۳۰۳.</ref> | |||
بنابر آیات قرآن کریم، جایگاه نهایی ابلیس و پیروان او، یعنی همه شیاطین، [[جهنم|دوزخ]] و گرفتار شدن در خشم الهی خواهد بود.<ref>قَالَ فَالحقُّ وَالحَقَّ أَقولُ لاَملأنَّ جَهنّمَ مِنکَ و مِمَّن تَبِعَکَ مِنهُم أَجمعین (سوره ص، آیه ۸۴ و ۸۵)؛ قالَ اذهَبْ فمَن تَبِعکَ مِنهُم فَإِنَّ جَهنَّم جَزاؤُکُم جَزاءً مَوفوراً (سوره اسراء، آیه ۶۳).</ref> | |||
==دلایل آفرینش و مهلت یافتن== | ==دلایل آفرینش و مهلت یافتن== | ||