شیطان: تفاوت میان نسخه‌ها

شیطان (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۹ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۲۴

۳۳۰ بایت حذف‌شده ، ‏۹ ژوئن ۲۰۲۳

جز

←‏مفهوم‌شناسی

دیداریویکی‌متن

Mkhaghanif

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۴٬۳۰۲

ویرایش

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 در [[روایات]] به موضوعات مختلفی از جمله ماجرای شیطان با برخی [[انبیا]] و [[ائمه]]، راه‌های دوری از شیطان و اوصاف و ویژگی‎‌های شیطان پرداخته شده است. بنابر آموزه‌های اسلامی، شیطان فقط می‌تواند انسان را [[وسوسه]] کرده و به [[گناه]] تشویق کند و بیش از دعوت کردن به گناه، سلطه و قدرتی بر انسان ندارد و نمی‌تواند انسان را وادار به [[گناه]] کند. سرانجام شیطان و پیروانش [[جهنم|دوزخ]] خواهد بود.
-==مفهوم‌شناسی==
+==جایگاه و اهمیت==
-شیطان در فرهنگ اسلامی، اسم عام برای هر موجود منحرف‌کننده و سرکش در برابر [[خدا|خداوند]] است که ممکن است انسان باشد یا [[جن]]، اما [[ابلیس]]، اسم خاص شیطانی است که در [[بهشت]] بر [[آدم (پیامبر)|آدم]] [[سجده]] نکرد و با شیاطین دیگر، در پی منحرف کردن انسان‌هاست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۵ش، ج۲۹، ص۱۹۲.</ref> شیطان در [[قرآن|قرآن کریم]]، دشمن دائمی انسان‌ها معرفی شده که برای گمراهی آنها تلاش می‌کند.<ref>سوره زخرف، آیه ۶۲؛ سوره یوسف، آیه ۵؛ سوره کهف، آیه ۵۰؛ سوره اسراء، آیه ۵۳؛ سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref> قلمرو شیطان، ساحت تشریعی دانسته شده، نه تکوین؛ چرا که بنابر آموزه‌های اسلامی، شیطان تنها می‌تواند انسان را [[وسوسه]] و به [[گناه]] تشویق کند، بر این اساس، بیش از دعوت کردن به گناه، سلطه و قدرتی بر انسان ندارد.<ref>و ما کان لی علیکم من سلطان الا ان دعوتکم فاستجبتم لی (سوره ابراهیم، آیه ۲۲).</ref>
+شیطان در فرهنگ اسلامی، اسم عام برای هر موجود منحرف‌کننده و سرکش در برابر [[خدا|خداوند]] است که ممکن است انسان باشد یا [[جن]]. شیطان در [[قرآن|قرآن کریم]]، دشمن دائمی انسان‌ها معرفی شده که برای گمراهی آنها تلاش می‌کند.<ref>سوره زخرف، آیه ۶۲؛ سوره یوسف، آیه ۵؛ سوره کهف، آیه ۵۰؛ سوره اسراء، آیه ۵۳؛ سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref> واژه شیطان ۸۸ بار در [[قرآن]] آمده است؛ ۷۰ بار به صورت مفرد، و ۱۸ بار به صورت جمع، یعنی شیاطین.<ref>عسگری، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، ص۲۱۴.</ref> این واژه در مواردی از جمله در [[سوره بقره]]، آیه ۳۶، برای نام خاص ابلیس، و در موارد دیگری از جمله در [[سوره انعام]]، آیه ۱۲۱، برای لشکریان و پیروان ابلیس به کار رفته است.<ref name=":0">عسگری، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، ص۲۱۴.</ref>
-واژه شیطان ۸۸ بار در [[قرآن]] آمده است؛ ۷۰ بار به صورت مفرد، و ۱۸ بار به صورت جمع، یعنی شیاطین.<ref>عسگری، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، ص۲۱۴.</ref> این واژه در مواردی از جمله در [[سوره بقره]]، آیه ۳۶، برای نام خاص ابلیس، و در موارد دیگری از جمله در [[سوره انعام]]، آیه ۱۲۱، برای لشکریان و پیروان ابلیس به کار رفته است.<ref>عسگری، «معناشناسی نوین از واژه شیطان»، ص۲۱۴.</ref>
+[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، وجود شیطان را که انسان را به سوی شر و [[گناه|معصیت]] دعوت می‌کند یکی از ارکان هستی دانسته است که حاکی از [[جبر و اختیار|اختیار انسان]] و سیر او در مسیر کمال است.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۳۸.</ref> قلمرو شیطان، ساحت تشریعی دانسته شده، نه تکوین؛ چرا که بنابر آموزه‌های اسلامی، شیطان تنها می‌تواند انسان را [[وسوسه]] و به [[گناه]] تشویق کند، بر این اساس، بیش از دعوت کردن به گناه، سلطه و قدرتی بر انسان ندارد.<ref>و ما کان لی علیکم من سلطان الا ان دعوتکم فاستجبتم لی (سوره ابراهیم، آیه ۲۲).</ref>
-[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]]، وجود شیطان را که انسان را به سوی شر و [[گناه|معصیت]] دعوت می‌کند یکی از ارکان هستی دانسته است که حاکی از [[جبر و اختیار|اختیار انسان]] و سیر او در مسیر کمال است.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۸، ص۳۸.</ref>
+=== نسبت شیطان با ابلیس ===
+کلمه شیطان برای [[ابلیس]] نیز به‌کار رفته است که در ماجرای خلقت آدم بر او [[سجده بر آدم|سجده]] نکرد و با شیاطین دیگر، در پی منحرف کردن انسان‌هاست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۵ش، ج۲۹، ص۱۹۲.</ref> واژه  شیطان در مواردی از جمله در آیه ۳۶ سوره بقره، مشخصا برای ابلیس، و در موارد دیگری از جمله در آیه ۱۲۱ سوره انعام، برای لشکریان و پیروان ابلیس به کار رفته است.<ref name=":0" />
-درباره این که ماهیت و حقیقت شیطان از [[جن|جنّ]] است یا [[ملائکه]]، دو دیدگاه مهم وجود دارد و بیشتر [[تفسیر قرآن|مفسران]] او را از جنس جن می‌دانند، اما [[عبدالله بن عباس|ابن‌عبّاس]]، [[عبدالله بن مسعود|ابن‌مسعود]]، قتاده، [[سعید بن مسیب]]، ابن‌جریح، ابن‌انباری، ابن‌جریر طبری، [[شیخ طوسی]]، بیضاوی و گروهی دیگر، آن را از ملائک دانسته‌اند.<ref> شیخ طوسی، التبیان، بیروت، ج۱، ص۱۵۰؛ بیضاوی، أنوار التنزیل، دار الفکر، ج۱، ص۲۹۴؛ طبری، جامع البیان، ۱۴۱۵ق، مج ۱، ج۱، ص۳۲۱.</ref>
+=== ویژگی‌ها ===
+در [[قرآن|قرآن کریم]] صفات و ویژگی‌هایی برای شیطان و شیاطین ذکر شده است که برخی از آن‌ها فقط برای ابلیس به‌کار رفته است:
-==ویژگی‌ها==
-در [[قرآن|قرآن کریم]] برخی از اوصاف شیطان بیان شده است؛ از جمله:
 {{جعبه رنگ|عرض=95|رنگ پایین=FBFBFF|رنگ بالا=E8E8FF}}{{ستون-شروع|۳}}
 * [[مستکبر]]<ref>[[سوره بقره]]، آیه ۳۴.</ref>