پرش به محتوا

نماز جماعت: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۴۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ نوامبر ۲۰۱۸
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۳: خط ۳۳:


==احکام ==
==احکام ==
فقیهان شیعه، شرکت در نماز جماعت را مستحب مؤکد می‌دانند<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۱۱ـ۱۲؛ ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۷.</ref>‌ خواندن نمازهای صبح، مغرب و عشا به جماعت، برای همسایه [[مسجد]] تأکید بیشتری شده است.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۱.</ref> همچنین شرط صحت [[نماز جمعه]] این است که به جماعت خوانده شود.<ref>موصلی، الاختیار لتعلیل المختار، ۱۹۸۴م، ج۱، ص۸۳؛ بهوتی حنبلی، کشاف القناع، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵۵۲-۵۵۳؛ سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۳.</ref>
فقیهان شیعه، شرکت در نماز جماعت را مستحب مؤکد می‌دانند<ref>نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۸، ص۱۱ـ۱۲؛ ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۷۷.</ref>‌ خواندن نمازهای صبح، مغرب و عشا به جماعت، برای همسایه [[مسجد]] تأکید بیشتری شده است.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۱.</ref> همچنین شرط صحت [[نماز جمعه]] این است که به جماعت خوانده شود.<ref>موصلی، الاختیار لتعلیل المختار، ۱۹۸۴م، ج۱، ص۸۳؛ بهوتی حنبلی، کشاف القناع، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۵۵۲-۵۵۳؛ یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۳.</ref>


[[حنبلی|حنبلیان]] و برخی از [[حنفی|حنفیان]] از اهل سنت، نماز جماعت را [[واجب عینی]] دانسته‌اند.<ref>ابن اثیر، جامع الاصول، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۵۶۴-۵۶۶.</ref> از نظر گروهی از [[شافعی|شافعیان]]، نماز جماعت برای مردان در غیر حال سفر، [[واجب کفایی]] است.<ref>خطیب شربینی، مغنی المحتاج، دار الفکر، ج۱، ص۲۲۹ـ۲۳۰.</ref>  
[[حنبلی|حنبلیان]] و برخی از [[حنفی|حنفیان]] از اهل سنت، نماز جماعت را [[واجب عینی]] دانسته‌اند.<ref>ابن اثیر، جامع الاصول، ۱۴۰۳ق، ج۵، ص۵۶۴-۵۶۶.</ref> از نظر گروهی از [[شافعی|شافعیان]]، نماز جماعت برای مردان در غیر حال سفر، [[واجب کفایی]] است.<ref>خطیب شربینی، مغنی المحتاج، دار الفکر، ج۱، ص۲۲۹ـ۲۳۰.</ref>  


===به جماعت خواندن نمازهای مستحب===
===به جماعت خواندن نمازهای مستحب===
از نظر فقیهان شیعه، به جماعت خواندن نمازهای مستحب به جز [[نماز باران]]، [[بدعت]] است.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۳۰؛ سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۵.</ref> با این حال به نظر برخی از فقهای شیعه، خواندن [[نماز عیدین]] در [[غیبت امام زمان (عج)|عصر غیبت]] مستحب است.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۵؛ امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۴.</ref> بنابر نظر مشهور شیعه، نماز عیدین را چه در صورت وجوب و چه در صورت استحباب باید‌ به جماعت خواند.<ref>شیخ صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۱۴۹؛ نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۶.</ref> در مقابل، بیشتر فقیهان اهل سنت، به جماعت خواندنِ تمامی [[نمازهای مستحب]] مانند [[نماز تراویح]] را مجاز می‌دانند.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰ـ۳۷۱.</ref> مالکیان و حنفیان، به جماعت خواندن برخی [[نوافل]] در غیر نمازهای مستحبیِ [[ماه رمضان]] و نیز [[نماز آیات]] را مکروه دانسته‌اند.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰.</ref>
از نظر فقیهان شیعه، به جماعت خواندن نمازهای مستحب به جز [[نماز باران]]، [[بدعت]] است.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۳۰؛ یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۵.</ref> با این حال به نظر برخی از فقهای شیعه، خواندن [[نماز عیدین]] در [[غیبت امام زمان (عج)|عصر غیبت]] مستحب است.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۶۵؛ امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۴.</ref> بنابر نظر مشهور شیعه، نماز عیدین را چه در صورت وجوب و چه در صورت استحباب باید‌ به جماعت خواند.<ref>شیخ صدوق، المقنع، ۱۴۱۵ق، ص۱۴۹؛ نراقی، مستند الشیعه، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۶.</ref> در مقابل، بیشتر فقیهان اهل سنت، به جماعت خواندنِ تمامی [[نمازهای مستحب]] مانند [[نماز تراویح]] را مجاز می‌دانند.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰ـ۳۷۱.</ref> مالکیان و حنفیان، به جماعت خواندن برخی [[نوافل]] در غیر نمازهای مستحبیِ [[ماه رمضان]] و نیز [[نماز آیات]] را مکروه دانسته‌اند.<ref>جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعة، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۳۷۰.</ref>


===شرایط امام جماعت===
===شرایط امام جماعت===
{{اصلی|امام جماعت}}
{{اصلی|امام جماعت}}
بنابر فقه اسلامی، امام جماعت باید عاقل،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۳.</ref> بالغ،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۵.</ref> مؤمن<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۲۷۳-۲۷۵.</ref> و [[عادل]]<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۲۷۵.</ref> باشد. همچنین امام جماعت باید [[ختنه|ختنه‌شده]]<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۵۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۱، ص۲۶۳.</ref> و حلال‌زاده<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۴.</ref> باشد، و قرائت نمازش درست باشد.<ref>یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج‌۱، ص۷۹۸.</ref> اگر همه یا برخی از مأمومان مرد باشند، امام جماعت باید مرد باشد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۳۶-۳۳۷.</ref>
بنابر فقه اسلامی، امام جماعت باید عاقل،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۳.</ref> بالغ،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۵.</ref> مؤمن<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۲۷۳-۲۷۵.</ref> و [[عادل]]<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۲۷۵.</ref> باشد. همچنین امام جماعت باید [[ختنه|ختنه‌شده]]<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۵۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۱، ص۲۶۳.</ref> و حلال‌زاده<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۴.</ref> باشد، و قرائت نمازش درست باشد.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج‌۱، ص۷۹۸.</ref> اگر همه یا برخی از مأمومان مرد باشند، امام جماعت باید مرد باشد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۳۶-۳۳۷.</ref>


'''اقتدا به اهل سنت'''
'''اقتدا به اهل سنت'''
خط ۵۳: خط ۵۳:
===احکام دیگر===
===احکام دیگر===
* مأموم به غیر از حمد و سوره در رکعت اول و دوم، دیگر ذکرهای نماز را باید خودش بخواند.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۸۷ش، ص۲۲۶، مساله ۱۴۶۱.</ref>
* مأموم به غیر از حمد و سوره در رکعت اول و دوم، دیگر ذکرهای نماز را باید خودش بخواند.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ۱۳۸۷ش، ص۲۲۶، مساله ۱۴۶۱.</ref>
* مأموم باید در افعال نماز از امام جماعت تبعیت کند و هیچ رکنی را پیش از امام جماعت انجام ندهد.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۸۵.</ref>
* مأموم باید در افعال نماز از امام جماعت تبعیت کند و هیچ رکنی را پیش از امام جماعت انجام ندهد.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۸۵.</ref>
* جایگاه امام جماعت نباید از جایگاه نمازگزاران بلندتر باشد.<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۸۸؛ سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷.</ref> از این رو معمولاً در [[مسجد|مساجد]]، سطح [[محراب]] پایین‌تر ساخته می‌شود.{{مدرک}}
* جایگاه امام جماعت نباید از جایگاه نمازگزاران بلندتر باشد.<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۳۸۸؛ یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷.</ref> از این رو معمولاً در [[مسجد|مساجد]]، سطح [[محراب]] پایین‌تر ساخته می‌شود.{{مدرک}}
* بین امام و مأموم و همچنین بین صف‌ها نباید چیزی مانند پرده یا دیوار مانع باشد. با این حال نصب پرده بین صف مردان و زنان استثنا شده است.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷.</ref>
* بین امام و مأموم و همچنین بین صف‌ها نباید چیزی مانند پرده یا دیوار مانع باشد. با این حال نصب پرده بین صف مردان و زنان استثنا شده است.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۷۷.</ref>
* [[امام راتب]] در [[امامت جماعت]] بر دیگران اولویت دارد.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۳۶۳ش، ص۱۹۶-۱۹۸؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۴۸.</ref>  
* [[امام راتب]] در [[امامت جماعت]] بر دیگران اولویت دارد.<ref>بحرانی، الحدائق الناضره، ۱۳۶۳ش، ص۱۹۶-۱۹۸؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۴۸.</ref>  
* زن در صورتی می‌تواند امام جماعت باشد که مأمومین فقط زن باشند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۸۱.</ref>
* زن در صورتی می‌تواند امام جماعت باشد که مأمومین فقط زن باشند.<ref>ابن ادریس، السرائر، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۲۸۱.</ref>
خط ۶۱: خط ۶۱:
== آداب نماز جماعت==
== آداب نماز جماعت==
نماز جماعت آداب، مستحبات و مکروهاتی دارد؛ برخی از مستحبات آن عبارتند از:
نماز جماعت آداب، مستحبات و مکروهاتی دارد؛ برخی از مستحبات آن عبارتند از:
* حضور اهل تقوا و علم در صف اول.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* حضور اهل تقوا و علم در صف اول.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* ایستادن مأموم در سمت راست امام جماعت.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۳.</ref>
* ایستادن مأموم در سمت راست امام جماعت.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۳.</ref>
* مراعات حال مأمومین ضعیف و نیز طولانی نکردن نماز به وسیله امام جماعت.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* مراعات حال مأمومین ضعیف و نیز طولانی نکردن نماز به وسیله امام جماعت.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* برخاستن مأمومین هنگام شنیدن قد قامت الصلاة.<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>  
* برخاستن مأمومین هنگام شنیدن قد قامت الصلاة.<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>  
* گفتن «الحمدلله رب العالمین» به وسیله مأموم پس از اتمام [[سوره حمد]].<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>
* گفتن «الحمدلله رب العالمین» به وسیله مأموم پس از اتمام [[سوره حمد]].<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۴.</ref>


همچنین برخی از مکروهات نماز جماعت عبارتند از: ایستادن مأموم در یک صف به تنهایی، نماز نافله خواندن پس از قد قامت الصلوة و اقتدای حاضر به مسافر و بالعکس در نمازهای چهار رکعتی،<ref>سید یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۵.</ref> و نیز بلند گفتن ذکرهای نماز توسط مأموم به اندازه‌ای که امام جماعت بشنود.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ص۲۲۹، مساله۱۴۸۹.</ref>
همچنین برخی از مکروهات نماز جماعت عبارتند از: ایستادن مأموم در یک صف به تنهایی، نماز نافله خواندن پس از قد قامت الصلوة و اقتدای حاضر به مسافر و بالعکس در نمازهای چهار رکعتی،<ref>یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۸۰۵.</ref> و نیز بلند گفتن ذکرهای نماز توسط مأموم به اندازه‌ای که امام جماعت بشنود.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل، ص۲۲۹، مساله۱۴۸۹.</ref>


== تک‌نگاری==
== تک‌نگاری==
۳۴۸

ویرایش