Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۹۴
ویرایش
مسجد سید (اصفهان): تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[دی]]|روز=[[۱۳]]|سال=[[۱۳۹۶]]|کاربر=Roohish }} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=[[دی]]|روز=[[۱۳]]|سال=[[۱۳۹۶]]|کاربر=Roohish }} | ||
[[پرونده:حیاط مسجد سید اصفهان.jpeg|250px|بندانگشتی]] | |||
'''مسجد سید اصفهان''' از مساجد بزرگ و از بناهای تاریخی دوره قاجار در شهر اصفهان. این مسجد که به نام بنیان‌گذار آن یعنی سید محمدباقر شفتی شهرت دارد، در سال ۱۲۴۰ق در محله بیدآباد اصفهان بنا نهاده شد. | '''مسجد سید اصفهان''' از مساجد بزرگ و از بناهای تاریخی دوره قاجار در شهر اصفهان. این مسجد که به نام بنیان‌گذار آن یعنی سید محمدباقر شفتی شهرت دارد، در سال ۱۲۴۰ق در محله بیدآباد اصفهان بنا نهاده شد. | ||
| خط ۹: | خط ۱۰: | ||
در مقاله‌ای آغاز بنای مسجد سال ۱۱۸۰ق عنوان شده است.<ref>ماهرالنقش، مسجد سید اصفهان، ۱۳۵۶ش، ص۹۲.</ref> همچنین در گزارشی دیگر نقل شده که زمین مسجد در زمان شاه سلطان‌حسین خریداری شده بود که در آن مسجدی بنا کند، اما در اثر هجوم افغان‌ها مقدور نشد تا آنکه در زمان فتحعلی‌شاه قاجار، سید حجةالاسلام شفتی مبادرت به این کار نمود.<ref>رفیعی مهرآبادی، آثار ملی اصفهان، ۱۳۵۲ش، ص۶۲۷.</ref> <ref>مسجدی، مسجد سید و نکته‌ای از معماری آن، ۱۳۷۶ش.</ref> بنا بر گزارش کتاب «تاریخ اصفهان و ری» تاریخ شروع بنا در سال ۱۲۴۰ق و سال ساخت ضریح مقبره ۱۳۲۰ق ذکر شده است.<ref>کتیبه‌های قرآنی و تاریخی مسجد سید اصفهان، ۱۳۸۰ش.</ref> | در مقاله‌ای آغاز بنای مسجد سال ۱۱۸۰ق عنوان شده است.<ref>ماهرالنقش، مسجد سید اصفهان، ۱۳۵۶ش، ص۹۲.</ref> همچنین در گزارشی دیگر نقل شده که زمین مسجد در زمان شاه سلطان‌حسین خریداری شده بود که در آن مسجدی بنا کند، اما در اثر هجوم افغان‌ها مقدور نشد تا آنکه در زمان فتحعلی‌شاه قاجار، سید حجةالاسلام شفتی مبادرت به این کار نمود.<ref>رفیعی مهرآبادی، آثار ملی اصفهان، ۱۳۵۲ش، ص۶۲۷.</ref> <ref>مسجدی، مسجد سید و نکته‌ای از معماری آن، ۱۳۷۶ش.</ref> بنا بر گزارش کتاب «تاریخ اصفهان و ری» تاریخ شروع بنا در سال ۱۲۴۰ق و سال ساخت ضریح مقبره ۱۳۲۰ق ذکر شده است.<ref>کتیبه‌های قرآنی و تاریخی مسجد سید اصفهان، ۱۳۸۰ش.</ref> | ||
[[پرونده:ایوان مسجد سید اصفهان.jpeg|200px|بندانگشتی|ایوان مسجد سید اصفهان]] | |||
==معماری== | ==معماری== | ||
این مسجد دارای دو شبستان بزرگ، دو گنبد بزرگ و کوچک، دو چهلستون، دو مهتابی و سه ایوان و یک گلدسته بزرگ به عنوان مسجد و نیز مدرس، بیش از ۴۵ حجره در طبقه فوقانی به منظور سکونت طلاب و چند دهلیز با ۹۵متر طول و ۸۵متر عرض است.<ref>قائم‌فرد، مسجد سید اصفهان و وقفنامه آن، ۱۳۷۵ش.</ref> <ref>مسجدی، مسجد سید و نکته‌ای از معماری آن، ۱۳۷۶ش.</ref>دو در در جنوب شرقی و جنوب غربی و دو در واقع در سمت شمال مسجد، محله‌های اطراف را از طریق مسجد به یکدیگر متصل می‌کند.<br /> | این مسجد دارای دو شبستان بزرگ، دو گنبد بزرگ و کوچک، دو چهلستون، یک محراب، دو مهتابی و سه ایوان و یک گلدسته بزرگ به عنوان مسجد و نیز مدرس، بیش از ۴۵ حجره در طبقه فوقانی به منظور سکونت طلاب و چند دهلیز با ۹۵متر طول و ۸۵متر عرض است.<ref>قائم‌فرد، مسجد سید اصفهان و وقفنامه آن، ۱۳۷۵ش.</ref> <ref>مسجدی، مسجد سید و نکته‌ای از معماری آن، ۱۳۷۶ش.</ref>دو در در جنوب شرقی و جنوب غربی و دو در واقع در سمت شمال مسجد، محله‌های اطراف را از طریق مسجد به یکدیگر متصل می‌کند.<br /> | ||
بخشی از تزئینات مسجد به‌وسیله فرزند سید حجت‌الاسلام یعنی سید اسدالله (سید ثانی) و بخشی دیگر به دست نواده‌اش سیدمحمدباقر (سید محمدباقر ثانی) انجام شده است. کف حیاط مسجد تا سال‌ها پیش خاکی بوده که بعدها به صورت سنگفرش درآمده است. اضافه‌شدن حوض و دو سکو در حیاط نیز مربوط به سال‌های نه‌چندان دور است. این مسجد طی سال‌ها دچار آسیب‌هایی نیز شده است که می‌توان به فروریختن قسمتی از کاشی‌کاری‌های مسجد در اثر موج انفجار در جریان جنگ ایران و عراق (۱۳۶۷-۱۳۵۹ش) اشاره کرد که بعدها بازسازی شد.<ref>کتیبه‌های قرآنی و تاریخی مسجد سید اصفهان، ۱۳۸۰ش.</ref> | بخشی از تزئینات مسجد به‌وسیله فرزند سید حجت‌الاسلام یعنی سید اسدالله (سید ثانی) و بخشی دیگر به دست نواده‌اش سیدمحمدباقر (سید محمدباقر ثانی) انجام شده است. کف حیاط مسجد تا سال‌ها پیش خاکی بوده که بعدها به صورت سنگفرش درآمده است. اضافه‌شدن حوض و دو سکو در حیاط نیز مربوط به سال‌های نه‌چندان دور است. این مسجد طی سال‌ها دچار آسیب‌هایی نیز شده است که می‌توان به فروریختن قسمتی از کاشی‌کاری‌های مسجد در اثر موج انفجار در جریان جنگ ایران و عراق (۱۳۶۷-۱۳۵۹ش) اشاره کرد که بعدها بازسازی شد.<ref>کتیبه‌های قرآنی و تاریخی مسجد سید اصفهان، ۱۳۸۰ش.</ref> | ||
=== کتیبه‌های مسجد=== | === کتیبه‌های مسجد=== | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۹: | ||
*'''کتیبه ایوان غربی''' | *'''کتیبه ایوان غربی''' | ||
کتیبه ایوان غربی که در دوره معاصر، کاشی‌کاری شده و به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی معرق لاجوردی بعد از جمله (بسم‌اللّه‌الرحمن‌الرحیم) شامل آیه ۳۵ از سوره نور و تاریخ کاشی‌کاری این ایوان در انتهای کتیبه سال ۱۳۶۸ق نوشته شده است.<ref>کتیبه‌های قرآنی و تاریخی مسجد سید اصفهان، ۱۳۸۰ش.</ref> | کتیبه ایوان غربی که در دوره معاصر، کاشی‌کاری شده و به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی معرق لاجوردی بعد از جمله (بسم‌اللّه‌الرحمن‌الرحیم) شامل آیه ۳۵ از سوره نور و تاریخ کاشی‌کاری این ایوان در انتهای کتیبه سال ۱۳۶۸ق نوشته شده است.<ref>کتیبه‌های قرآنی و تاریخی مسجد سید اصفهان، ۱۳۸۰ش.</ref> | ||
[[پرونده:محراب مسجد سید اصفهان.jpeg|150px|بندانگشتی|محراب مسجد سید اصفهان]] | |||
== وقفنامه مسجد== | == وقفنامه مسجد== | ||
از اصل وقفنامه، نسخه‌ای در دسترس نیست؛ اما سه رونوشت از اصل نسخه وقفنامه که به سه خط مختلف و در اندازه‌های گوناگون نگارش شده، موجود است و تصاویر آن در آرشیو اداره اوقاف اصفهان نگهداری می‌شود که از نظر متن کاملاً با یکدیگر مطابقت دارد. گفته شده تنها یک نسخه اصل، نزد سیدمهدی شفتی از نوادگان سید و امام جماعت راتب مسجد سید بوده که دارای جلدی چرمی شامل هجده برگ و در ۳۵ صفحه ۱۰ سطری بوده و به خط نسخ حسین طباطبائی در صفر ۱۲۹۰ق تنظیم شده و در ابتدا و انتها با اشعاری در مدح سید حجت‌الاسلام، بانی مسجد زینت یافته است. | از اصل وقفنامه، نسخه‌ای در دسترس نیست؛ اما سه رونوشت از اصل نسخه وقفنامه که به سه خط مختلف و در اندازه‌های گوناگون نگارش شده، موجود است و تصاویر آن در آرشیو اداره اوقاف اصفهان نگهداری می‌شود که از نظر متن کاملاً با یکدیگر مطابقت دارد. گفته شده تنها یک نسخه اصل، نزد سیدمهدی شفتی از نوادگان سید و امام جماعت راتب مسجد سید بوده که دارای جلدی چرمی شامل هجده برگ و در ۳۵ صفحه ۱۰ سطری بوده و به خط نسخ حسین طباطبائی در صفر ۱۲۹۰ق تنظیم شده و در ابتدا و انتها با اشعاری در مدح سید حجت‌الاسلام، بانی مسجد زینت یافته است. | ||