پرش به محتوا

حروف مقطعه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۵ ژوئن ۲۰۱۶
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hasaninasab
جز (ارائه گزارش به جای تحلیل)
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
'''حروفِ مُقَطَّعَه'''، یک یا چند حرف که در آغاز ۲۹ [[سوره]] [[قرآن کریم]]، پس از [[بسم الله الرحمن الرحیم|بَسْمَلَه]]، قرار دارند و جداجدا و گسسته خوانده می‌شوند.
'''حروفِ مُقَطَّعَه'''، یک یا چند حرف که در آغاز ۲۹ [[سوره]] [[قرآن کریم]]، پس از [[بسم الله الرحمن الرحیم|بَسْمَلَه]]، قرار دارند و جداجدا و گسسته خوانده می‌شوند.


پیشینه کوشش برای یافتن معنا و مقصود این حروف، به زمان نزول قرآن و ستیز یهودیان با [[پیامبر اسلام|پیامبر صلی اللّه علیه وآله وسلم]] باز می‌گردد. این حروف همواره عالمان و قرآن پژوهان را به تفکر و گمانه زنی درباره معنا و مدلول آنها واداشته، به طوری که کمتر کتابی در تفسیر یا علوم قرآنی، در این خصوص خالی از مطلب است، حتی آثار و کتابهای مستقلی نیز در این باره فراهم آورده‌اند.
پیشینه کوشش برای یافتن معنا و مقصود این حروف، به زمان نزول قرآن و ستیز یهودیان با [[پیامبر اسلام|پیامبر صلی اللّه علیه وآله وسلم]] باز می‌گردد. این حروف همواره عالمان و قرآن‌پژوهان را به تفکر و گمانه‌زنی درباره معنا و مدلول آن‌ها واداشته، به طوری که کم‌تر کتابی در تفسیر یا علوم قرآنی، در این خصوص خالی از مطلب است، حتی آثار و کتاب‌های مستقلی نیز در این باره فراهم آورده‌اند.


یکی از قدیم‌ترین و پرطرفدارترین نظریه‌ها در تفسیر حروف مقطعه این است که دلیل آغاز شدن ۲۹ سوره قرآن با این حروف، آن است که تازیان بفهمند این قرآنِ [[معجزه]]، از همان حروفی نظم و تألیف یافته است که با آن سخن می‌گویند و متون معمولی خود را با آن تألیف می‌کنند، پس اگر مدعی‌اند این قرآن کلام خدا نیست، مثلش را بیاورند.
یکی از قدیم‌ترین و پرطرفدارترین نظریه‌ها در تفسیر حروف مقطعه این است که دلیل آغاز شدن ۲۹ سوره قرآن با این حروف، آن است که تازیان بفهمند این قرآنِ [[معجزه]]، از همان حروفی نظم و تألیف یافته است که با آن سخن می‌گویند و متون معمولی خود را با آن تألیف می‌کنند، پس اگر مدعی‌اند این قرآن کلام خدا نیست، مثلش را بیاورند.
خط ۴۹: خط ۴۹:
پیشینه کوشش برای یافتن معنا و مقصود این حروف، به زمان نزول قرآن و ستیز [[یهودی|یهودیان]] با [[پیامبر اسلام|پیامبر صلی اللّه علیه وآله وسلم]] باز می‌گردد،<ref>ر.ک: ادامه مقاله</ref> ولی گزارش متواتر و اطمینان بخشی در دست نیست که نشان دهد [[صحابه]] در این خصوص از پیامبر پرسشی کرده و پاسخی گرفته‌اند. به عقیده [[ابن حجر عسقلانی]]، این بدین معناست که مدلول یا مقصود این حروف برای آنان شناخته شده و انکارناپذیر بوده است.<ref>ر.ک: سیوطی، ج۳، ص۳۰ـ۳۱</ref>
پیشینه کوشش برای یافتن معنا و مقصود این حروف، به زمان نزول قرآن و ستیز [[یهودی|یهودیان]] با [[پیامبر اسلام|پیامبر صلی اللّه علیه وآله وسلم]] باز می‌گردد،<ref>ر.ک: ادامه مقاله</ref> ولی گزارش متواتر و اطمینان بخشی در دست نیست که نشان دهد [[صحابه]] در این خصوص از پیامبر پرسشی کرده و پاسخی گرفته‌اند. به عقیده [[ابن حجر عسقلانی]]، این بدین معناست که مدلول یا مقصود این حروف برای آنان شناخته شده و انکارناپذیر بوده است.<ref>ر.ک: سیوطی، ج۳، ص۳۰ـ۳۱</ref>


این حروف همواره عالمان و قرآن پژوهان را به تفکر و گمانه زنی درباره معنا و مدلول آنها واداشته، به طوری که کمتر کتابی در تفسیر یا علوم قرآنی، در این خصوص خالی از مطلب است. حتی آثار و کتاب‌های مستقلی نیز در این باره فراهم آورده‌اند، مانند: [[الحروف المقطعة فی القرآن]] اثر [[عبدالجبار شراره]]،<ref>قم ۱۴۱۴</ref> اوائل السور فی القرآن الکریم اثر علی ناصوح طاهر،<ref>عَمّان ۱۳۳۳ش/۱۹۵۴</ref> و اعجاز قرآن: تحلیل آماری حروف مقطّعه اثر رشاد خلیفه.<ref>شیراز ۱۳۶۵ش</ref> اما چون این حروف در زبان عربی، جز مسمّاهای خود به عنوان حروف الفبا، معنای دیگری ندارند و تفسیر آنها نیز به روشی صحیح و اطمینان آور از پیامبر اکرم گزارش نشده است، دانشمندان درباره آنها گرفتار تشتت آرا و چند دستگی شده‌اند.
این حروف همواره عالمان و قرآن‌پژوهان را به تفکر و گمانه‌زنی درباره معنا و مدلول آن‌ها واداشته، به طوری که کم‌تر کتابی در تفسیر یا علوم قرآنی، در این خصوص خالی از مطلب است. حتی آثار و کتاب‌های مستقلی نیز در این باره فراهم آورده‌اند، مانند: [[الحروف المقطعة فی القرآن]] اثر [[عبدالجبار شراره]]،<ref>قم ۱۴۱۴</ref> اوائل السور فی القرآن الکریم اثر علی ناصوح طاهر،<ref>عَمّان ۱۳۳۳ش/۱۹۵۴</ref> و اعجاز قرآن: تحلیل آماری حروف مقطّعه اثر رشاد خلیفه.<ref>شیراز ۱۳۶۵ش</ref> اما چون این حروف در زبان عربی، جز مسمّاهای خود به عنوان حروف الفبا، معنای دیگری ندارند و تفسیر آنها نیز به روشی صحیح و اطمینان آور از پیامبر اکرم گزارش نشده است، دانشمندان درباره آنها گرفتار تشتت آرا و چند دستگی شده‌اند.


== اختلاف نظر دربارۀ معنای این حروف ==
== اختلاف نظر دربارۀ معنای این حروف ==
=== پرهیز از اظهار نظر ===
=== پرهیز از اظهار نظر ===
گروهی از دانشمندان [[مسلمان]] براساس برخی [[روایات]]<ref>برای نمونه ر.ک: طوسی، ج۱، ص۴۸؛ فخررازی، ذیل بقره: ۱؛ سیوطی، ج۳، ص۲۴</ref> بر آن‌اند که این حروف از جمله رازهایی هستند که تنها [[خدا]] از آنها آگاه است‌ و درنتیجه، از تدبر و اظهارنظر در این باره خودداری کرده‌اند.<ref>شلتوت، ص۵۴</ref>
گروهی از دانشمندان [[مسلمان]] براساس برخی [[روایات]]<ref>برای نمونه ر.ک: طوسی، ج۱، ص۴۸؛ فخررازی، ذیل بقره: ۱؛ سیوطی، ج۳، ص۲۴</ref> بر آن‌اند که این حروف از جمله رازهایی هستند که تنها [[خدا]] از آنها آگاه است‌ و در نتیجه، از تدبر و اظهارنظر در این باره خودداری کرده‌اند.<ref>شلتوت، ص۵۴</ref>


=== رمز بین خدا و پیامبر ===
=== رمز بین خدا و پیامبر ===
کاربر ناشناس