مصعب بن زبیر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مُصعَب بن زُبَیر''' ([[سال ۷۲ هجری قمری|کشته‌شده در ۷۲ق]]) فرمانده آل‌زبیر که به [[قیام مختار]] پایان داد. مصعب از طرف برادرش [[عبدالله بن زبیر]] به حکومت [[بصره]] رسید. او پس از کشتن [[مختار]]، پنج هزار نفر که به آنان امان داده بود، را نیز به قتل رساند. مصعب با [[سکینه]] دختر [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] ازدواج کرد. مصعب در [[سال ۷۲ هجری قمری|سال ۷۲ق]] در نبرد با [[عبدالملک بن مروان]] حاکم [[بنی‌امیه]]، کشته شد.

مصعب فرزند [[زبیر بن عوام|زبیر بن عوام‏]]<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref> و رباب فرزند أنیف بن عبید<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۳۹.</ref> با کنیه ابا‌عبدالله بود.<ref>بلاذری،  

أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹،‌ ص۴۴۷.</ref> او را از گروه دوم [[تابعین|تابعان]] به حساب آورده‌اند.<ref>سبط بن جوزی،‌ مرآة الزمان فی تواریخ الأعیان، ۱۴۳۴ق، ج۹، ص۲۶.</ref> او دارای چهره‌ای زیبا<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref> اهل [[سخاوت]]<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۱۷.</ref> و دارای فرزندان بسیار بود.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۹،‌ ص۴۴۷.</ref>

مصعب در یکی از سفرها در کنار قبر [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]] ایستاد و گفت: یا اباعبدالله به خدا سوگند اگرچه دشمنانت جانت را گرفتند ولی نتوانستند دین‌ تو را از تو جدا کنند.<ref>جمعی از علماء، الأصول الستة عشر، ۱۳۶۳ش، ص۱۲۳.</ref>

مصعب دو همسر مشهور داشت: [[سکینه دختر امام حسین (ع)|سکینه دختر امام حسین]] و دیگری عایشه دختر [[طلحة بن عبیدالله|طلحه]].<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م،‌ ج۳، ص۲۴۰.</ref>

براساس منابع تاریخی مصعب علاقه بسیاری به ازدواج با سکینه دختر امام حسین(ع) داشت و حتی [[ازدواج]] با سکینه دختر امام حسین را در کنار حکومت بر عراق از [[خداوند]] درخواست می‌کرد.<ref>بلاذری، أنساب‏ الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۹۵.</ref> حضرت سکینه با [[مهریه]] بسیار زیاد با مصعب ازدواج کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانى، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۱۶، ص۳۶۶.</ref> این مهریه هنگفت سبب اعتراض افراد به [[عبدالله بن زبیر]] شد و او نیز مصعب را برای مدتی از حکومت خلع کرد.<ref>ابوالفرج اصفهانى، الأغانی، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۲۵۱.</ref> مصعب از حضرت سکینه دختری به نام فاطمه داشت که در کودکی از دنیا رفت.<ref>ابن حبیب، المحبر، دارالآفاق الجدیدة، ج۱، ص۴۳۸.</ref>

در [[سال ۶۷ هجری قمری|سال ۶۷ قمری]]<ref>ابن‌جوزی، المنتظم، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۶۳.</ref> مصعب توسط برادرش عبدالله بن زبیر حاکم بر [[بصره]] شد.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۴۰.</ref> او در ابتدای ورود به بصره خطاب به مردم خود را قصاب لقب داد.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۲۶۷.</ref>

در [[سال ۷۲ هجری قمری|سال ۷۲ قمری]] جنگی میان [[عبدالملک بن مروان]] و مصعب در منطقه‌ای به نام «مسکن» درگرفت.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۷۶.</ref> در این جنگ مصعب شکست خورده و کشته شد.<ref>ابن سعد، الطبقات‏ الكبرى، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۱۴۰.</ref> براساس برخی منابع مصعب در زمان مرگ ۳۶ سال داشت.<ref>ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ق، ج۴، ص۳۳۳.</ref> فرزند مصعب با نام عیسی نیز به همراه او در این جنگ کشته شد.<ref>زرکلی، الأعلام، ۱۹۸۹م،‌ ج۵، ص۱۰۹.</ref>

* ابن اثیر جزری، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ق.

* ابن جوزی، عبد الرحمن بن علی‏، المنتظم،‏ محقق عطا، محمد عبد القادر، عطا، مصطفی عبد القادر، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.

* ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد‏، الطبقات الکبری‏، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، ۱۴۱۸ق.

* ابن کثیر دمشقی‏، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق.

* ابوالفرج اصفهانى، على بن حسین‏، الأغانی، مكتب تحقیق دار احیاء التراث العربى‏، بیروت،‌ دارإحیاء التراث العربی، ۱۴۱۵ق.

* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق.

* زرکلی، خیر الدین، الاعلام، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ هشتم، ۱۹۸۹م.

* سبط بن جوزی،‌ مرآة الزمان فی تواریخ الأعیان، دمشق، دار الرسالة العالمیة، ۱۴۳۴ق.