مدرسه علمیه حقانی (قم): تفاوت میان نسخه‌ها

| پانویس          =

}}

==تاریخچه و موسسان==

چند تن از فضلا و مدرّسان [[حوزه علمیه قم]]، از جمله [[سید محمد حسینی بهشتی]] ([[شهادت]] ۱۳۶۰ش)، [[سیدمحمدرضا سعیدى]] (شهادت ۱۳۴۸ ش) و [[على مشكینى]] (متوفى ۱۳۸۶ش)، در دوره مرجعیت [[آیت الله بروجردی|آیت‌الله حاج‌آقا حسین بروجردى]] (متوفى ۱۳۴۰ش) درصدد اصلاح نظام آموزشى حوزه برآمدند.<ref>رجوع کنید به بهشتى، ۱۳۶۱ش، ص ۶</ref> پیش از این نیز برخى از مدرّسان حوزه، باتوجه به تأكید و توصیه آیت‌اللّه بروجردى مبنى بر «ضرورت گزینش طلبه و نظم‌پذیرى حوزه» و برنامه‌ریزى براى جذب و تربیت افراد مستعد، تلاش هایى كرده بودند، اما این تلاش ها، به عللى، از جمله پاره‌اى مخالفت ها، بی‌نتیجه مانده بود.<ref>رجوع کنید به موسوى اردبیلى، ص ۲۴؛ سلطانى طباطبائى، ص ۴۴؛ دوانى، ج ۱۲، ص ۲۲۷ـ۲۲۵</ref>

در این میان [[حاج‌على حقانى]]، از خیران [[قم]]، درصدد بود مدارسى براى خدمت به حوزه علمیه قم و رشد و ترقى طلاب احداث كند. به همین منظور زمینى خرید و بخشى از آن را به ساختمان مدرسه اختصاص داد. پس از آنكه مدرسه آماده بهره‌بردارى شد، [[حسین حقانى]]، فرزند وى، از سیدمحمد بهشتى ـ كه طرح جدیدى براى دوره‌هاى آموزشى حوزه تدوین كرده بود ـ خواست كه این طرح را در مدرسه آنان اجرا كند. بهشتى این پیشنهاد را پذیرفت و فعالیت مدرسه شروع شد. چندى پس از آغاز فعالیت آن، آیت‌اللّه بروجردى از مدرسه بازدید كرد و برنامه‌هاى آن را ستود.<ref>حسین حقانى، توضیحات مورخ آبان ۱۳۸۷</ref> بنیان‌گذاران مدرسه حقانى عبارت بودند از: سیدمحمد حسینی‌بهشتى، على قدوسى، عبدالرحیم ربّانی‌شیرازى، مهدى حائری‌تهرانى، سیدمرتضى جزایرى و حسین حقانى (فرزند على حقانى).

[[پرونده:مدرسه حقانی 3.jpg|بندانگشتی|بانی و متولی مدرسه حقانی]]

===نام مدرسه===

مدرسه، به‌ نام سازنده آن، به «مدرسه حقانى» معروف شد، اما نام رسمى آن طبق وقف‌نامه، «مدرسه منتظریه»<ref>شعبان‌زاده، ص ۵۲</ref> و به گفته بهشتى<ref>۱۳۸۰ش، ص ۱۵</ref> «منتظریة الشمس» بود.

==آغاز فعالیت==

فعالیت مدرسه در ۱۳۳۹ش آغاز شد و در ۱۳۴۱ش برنامه رسمى آن تدوین گردید.<ref>مركز اسناد انقلاب اسلامى، آرشیو، پرونده «سیدمحمدرضا طباطبایى»، ش ۱۲۶۳۲، ص ۱ـ۲</ref> آیت‌ اللّه سیدهادی میلانى از همان ابتدا از مدرسه حمایت مالى و معنوى كرد كه تا ۱۳۵۷ش ادامه داشت.<ref>حسین حقانى، همان توضیحات</ref>

==نخستین هیئت مدیره==

نخستین هیئت مدیره مدرسه عبارت بودند از: سیدمحمد حسینی‌بهشتى، على مشكینى، [[مهدی حائری تهرانی]] و حسین حقانى<ref>حقانى، ص۱۳۰</ref> مدیریت مدرسه را ابتدا [[محمد مجتهد شبسترى]] و پس از دو سال [[محمدعلى شیخ‌زاده]] عهده‌دار بودند و از ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۷ش [[على قدوسى]] (شهادت ۱۳۶۰ش) این سمت را به‌عهده داشت.<ref>حقانى، ص ۱۳۱؛ قس طباطبایى، ۱۳۷۵ش، ص ۲۵ـ۲۶ كه مؤلف آغاز كار قدوسى را از ۱۳۴۵ش می‌داند</ref> [[محمدتقى مصباح یزدى]] در اداره و برنامه‌ریزى مدرسه با بهشتى و قدوسى همكارى می‌كرد.

[[پرونده:مدرسه حقانی 1.jpg|بندانگشتی|مدرسه حقانی]]

بهشتی<ref>۱۳۷۵ش، ص۸</ref> هدف از تأسیس مدرسه را تربیت انسانهایی معرفی کرده بود که «محققانه و نه مقلدانه» انسان و جهان را بشناسند و طلبه «آگاه شده آگاه‌کننده» باشند.<ref>نیز رجوع کنید به شعبان‌زاده، ص۵۶</ref> دیگر دلایل تأسیس این مدرسه عبارت بوده است از:

# رفع نابسامانیهای حوزه؛

# ایجاد نظم و تشکیلات؛

==پس از پیروزی انقلاب اسلامی==

پس از پیروزی انقلاب اسلامی مدرسه حقانی مدتی تعطیل شد. یکی از دلایل تعطیل مدرسه، وظایف شاگردان آن در سازماندهی و اداره امور نظام نوپای [[جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی]] بود. [[علی قدوسی|آیت‌اللّه علی قدوسی]]، مدیر مدرسه، دادستان کل انقلاب گردید و در شهریور ۱۳۶۰ در دفتر کار خود به [[شهادت]] رسید. با شروع فعالیت مدرسه، [[محمدرضا طباطبایی]] مدیریت آن را برعهده گرفت. اما برخی تفاوت دیدگاهها در شیوه مدیریت، سبب بروز اختلاف بین مدیر و متولی مدرسه شد؛ ازاین‌رو، مسئولان جدید، مدرسه را به ساختمان دیگری منتقل کردند و نام جدید [[مدرسه شهیدین|شهیدین]] ([[شهید بهشتی]] و شهید قدوسی) را بر آن نهادند.<ref>حقانی، ص۱۳۱-۱۳۳</ref> اندکی بعد، مدرسه حقانی با تولیت [[حسین حقانی]] فعالیت خود را بار دیگر آغاز کرد.

== پانویس ==

{{پانویس|۳}}

== منابع ==

{{ستون-شروع}}

* آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

* محمد بهشتی، «آینده‌نگری در حوزه‌ها»، نامه شهیدین، سال ۱، پیش شماره ۱ (تیر ۱۳۷۵).

* بهمن شعبان‌زاده، تاریخ شفاهی مدرسۀ حقانی، تهران ۱۳۸۴ش.

* عبدالکریم موسوی اردبیلی، «حوزه‌های علمیه پس از انقلاب»، حوزه،ش ۵ (تیر ۱۳۶۳).

{{پایان}}

==پیوند به بیرون==

* منبع مقاله: [http://www.encyclopaediaislamica.com/madkhal2.php?sid=6328 دانشنامه جهان اسلام]

* [http://www.madresehaghani.ir/ سایت مدرسه علمیه منتظریه (حقانی)]

{{حوزه علمیه}}