پرش به محتوا

خاندان اشعریون: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Kmhoseini
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Kmhoseini
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۶: خط ۴۶:
}}
}}


'''اشعریون''' طایفه‌ای از [[عرب]]، تعدادی از [[صحابه]] رسول خدا (ص) و گروهی از [[:رده:علمای شیعه|عالمان]] و [[:رده:محدثان شیعه|محدثان شیعی]] سده ۲و۳ق، اصالت یمنی داشته و از قبایلی بودند که به [[کوفه]] مهاجرت کردند این قبیله به خاطر سختگیری‌های [[حجاج بن یوسف]] نسبت به شیعیان، از کوفه به [[قم]] مهاجرت کردند و قم را مرکزی برای سکونت و ترویج [[تشیع]] در [[ایران]] قرار دادند.<ref>براقی، تاریخ کوفه، ص ۲۰۵</ref> تعداد زیادی از این خاندان جزء اصحاب [[امامان شیعه|ائمه (ع)]]، محدثین و علمای شیعه هستند.
'''اشعریان''' طایفه‌ای از [[عرب]]، تعدادی از [[صحابه]] رسول خدا (ص) و گروهی از [[:رده:علمای شیعه|عالمان]] و [[:رده:محدثان شیعه|محدثان شیعی]] سده ۲و۳ق، اصالت یمنی داشته و از قبایلی بودند که به [[کوفه]] مهاجرت کردند این قبیله به خاطر سختگیری‌های [[حجاج بن یوسف]] نسبت به شیعیان، از کوفه به [[قم]] مهاجرت کردند و قم را مرکزی برای سکونت و ترویج [[تشیع]] در [[ایران]] قرار دادند.<ref>براقی، تاریخ کوفه، ص ۲۰۵</ref> تعداد زیادی از این خاندان جزء اصحاب [[امامان شیعه|ائمه (ع)]]، محدثین و علمای شیعه هستند.
==اصالت==
==نسب==
اشعریان اصالتا [[یمن|یمنی]] بودند،<ref>السیره النبویه، ابن هشام، ج۱ص۸ </ref>علت نام گذاری آنان به اشعری این بود که نسب آنان به نبت بن ادد بن زید بن یشجب بن عریب بن زید بن کهلان معروف به اشعر می‌رسید.<ref>کلبی، ج۱، ص۳۳۹</ref> <ref>خلیفه، ج ۱ص۳۲۹</ref>
اشعریان اصالتا [[یمن|یمنی]] بودند،<ref>السیره النبویه، ابن هشام، ج۱ص۸ </ref>علت نام گذاری آنان به اشعری این بود که نسب آنان به نبت بن ادد بن زید بن یشجب بن عریب بن زید بن کهلان معروف به اشعر می‌رسید.<ref>کلبی، ج۱، ص۳۳۹</ref> <ref>خلیفه، ج ۱ص۳۲۹</ref>


خط ۵۸: خط ۵۸:
==بعد از اسلام==
==بعد از اسلام==
===اولین اشعری مسلمان===
===اولین اشعری مسلمان===
[[مالک بن عامر اشعری]] را اولین مسلمان دانسته اند، وی که جد اعلای اشعریان [[قم]] است، نخستین مهاجر این قوم به سوی [[پیامبر (ص)]]، جهت پذیرش [[اسلام]] به شمار می رود، وی پس از اسلام آوردن به میان قوم خود باز گشت و چند سال بعد با اقوام خویش برای مرتبه دوم، به نزد پیامبر (ص) آمد. <ref>تاریخ قم، ص۲۶۸ </ref> <ref>اسدالغابه، ج۴، ص ۲۸۲</ref>
[[مالک بن عامر اشعری]] را اولین مسلمان از قبیله اشعریان دانسته‌اند، وی که جد اعلای اشعریان [[قم]] است، نخستین مهاجر این قوم به سوی [[پیامبر (ص)]]، جهت پذیرش [[اسلام]] به شمار می رود، وی پس از اسلام آوردن به میان قوم خود باز گشت و چند سال بعد با اقوام خویش برای مرتبه دوم، به نزد پیامبر (ص) آمد. <ref>تاریخ قم، ص۲۶۸ </ref> <ref>اسدالغابه، ج۴، ص ۲۸۲</ref>


===اسلام آوردن سایر اشعریان===
===اسلام آوردن سایر اشعریان===
پس از اسلام مالک بن عامر، گروهی از دیگر اشعریان در سال هفتم پس از [[فتح خیبر]] به [[مدینه]] آمدند و مسلمان شدند، <ref>السیره النبویه و آلاثار المحمدیه، ج۳ص ۴۶</ref> بعضی اسلام مالک را در [[مکه]] دانسته اند،<ref>تاریخ، ص۲۶۸</ref> اما غالب منابع بدون اشاره به هجرت وی به مکه، آورده اند که درسال هفتم در جریان جنگ خیبر به مدینه آمدند و مسلمان شدند، <ref>ابن سعد، ۲ص۱۰۸ وج۷ ۴۳۴</ref>به هر حال اسلام آنان از سر رغبت بوده بر خلاف بعضی از [[قبایل عرب]] که پس از [[فتح مکه]] که پیروزی پیامبر (ص) را حتمی  دیدند، گروه گروه مسلمان شدند،<ref>تایخ قم، ۲۷۷</ref> لذا اسلام اشعریان قبل از فتح مکه می تواند مایه افتخار آنان باشد.<ref>پیشگامان تشیع، ص۲۷</ref>
پس از اسلام مالک بن عامر، گروهی از دیگر اشعریان در سال هفتم پس از [[فتح خیبر]] به [[مدینه]] آمدند و مسلمان شدند، <ref>السیره النبویه و آلاثار المحمدیه، ج۳ص ۴۶</ref> بعضی اسلام مالک را در [[مکه]] دانسته اند،<ref>تاریخ، ص۲۶۸</ref> اما غالب منابع بدون اشاره به هجرت وی به مکه، آورده‌اند که درسال هفتم در جریان جنگ خیبر به مدینه آمدند و مسلمان شدند، <ref>ابن سعد، ۲ص۱۰۸ وج۷ ۴۳۴</ref>به هر حال اسلام آنان از سر رغبت بوده بر خلاف بعضی از [[قبایل عرب]] که پس از [[فتح مکه]] که پیروزی پیامبر (ص) را حتمی  دیدند، گروه گروه مسلمان شدند،<ref>تایخ قم، ۲۷۷</ref> لذا اسلام اشعریان قبل از فتح مکه می تواند مایه افتخار آنان باشد.<ref>پیشگامان تشیع، ص۲۷</ref>


===تاریخ ورود به اسلام===
بسیاری از تاریخ نگاران بر آنند که اشعریان در سال هفتم هجری، پس از فتح خیبر به اسلام گرویدند، [[زینی دحلان]] می گوید: اهل تحقیق چنین نظر دارند که آمدن اشعریان در سال هفتم، هنگام فتح خیبر روی داده است.<ref>السیره النبویه و الاثار المحمدیه ج۳ص ۴۶.</ref> برخی اسلام آنان را، بیست سال پس از [[مبعث]] پیامبر (ص) گزارش نموده‌اند.<ref>شیخ المضیره ابوهریره، ص۳۸</ref>
بسیاری از مورخین بر آنند که اشعریان در سال هفتم هجری، پس از فتح خیبر به اسلام گرویدند، [[زینی دحلان]] می گوید: اهل تحقیق چنین نظر دارند که آمدن اشعریان در سال هفتم، هنگام فتح خیبر روی داده است.<ref>السیره النبویه و الاثار المحمدیه ج۳ص ۴۶.</ref> برخی اسلام آنان را، بیست سال پس از [[مبعث]] پیامبر (ص) گزارش نموده اند.<ref>شیخ المضیره ابوهریره، ص۳۸</ref>


از چهره‌های نامدار اشعری در بین صحابه پیامبر اسلام(ص) افزون بر ابوموسی اشعری می‏‌توان به ابو عامر اشعری که در جنگ حنین به شهادت رسید و فرزند او عامر بن ابی عامر اشاره کرد.
از چهره‌های نامدار اشعری در بین صحابه پیامبر اسلام(ص) افزون بر ابوموسی اشعری می‏‌توان به ابو عامر اشعری که در جنگ حنین به شهادت رسید و فرزند او عامر بن ابی عامر اشاره کرد.
خط ۷۲: خط ۷۱:


==گرایش به اهل بیت==
==گرایش به اهل بیت==
با توجه به جریانات تاریخی ، در می بابیم که این شاخه از خاندان اشعری از شیعیان [[حضرت علی (ع)]] بودند، وقتی [[عبدالله بن مطیع]] عامل کوفه از طرف [[زبیریان]] ، سیره [[عمر بن خطاب|عمر]] و [[عثمان بن عفان|عثمان]] را مبنای حکومت خود قرار داد، [[سائب بن مالک اشعری]] اعتراض کرده و ضمن نقد سیره عثمان وعمر، گفت ما تنها به سیره علی (ع) راضی می شویم.<ref>تاریخ قم ص۲۸۵</ref> شرکت فعال وی در [[قیام مختار]]<ref>جمهره انساب العرب، ص۳۷۴</ref> <ref>تاریخ طبری، ج۴ص۵۶۹ </ref> <ref>الکامل، ج۴ص ۲۷۳</ref> <ref>اخبارالطوال، ص۳۵۱</ref> که به نام خونخواهی از [[اهل بیت]] بود، مویدی بر حضور وی در امور سیاسی و اجتماعی به نام اهل بیت است.
با توجه به جریانات تاریخی، در می بابیم که این شاخه از خاندان اشعری از شیعیان [[حضرت علی (ع)]] بودند، وقتی [[عبدالله بن مطیع]] عامل کوفه از طرف [[زبیریان]] ، سیره [[عمر بن خطاب|عمر]] و [[عثمان بن عفان|عثمان]] را مبنای حکومت خود قرار داد، [[سائب بن مالک اشعری]] اعتراض کرده و ضمن نقد سیره عثمان وعمر، گفت ما تنها به سیره علی (ع) راضی می شویم.<ref>تاریخ قم ص۲۸۵</ref> شرکت فعال وی در [[قیام مختار]]<ref>جمهره انساب العرب، ص۳۷۴</ref> <ref>تاریخ طبری، ج۴ص۵۶۹ </ref> <ref>الکامل، ج۴ص ۲۷۳</ref> <ref>اخبارالطوال، ص۳۵۱</ref> که به نام خونخواهی از [[اهل بیت]] بود، مویدی بر حضور وی در امور سیاسی و اجتماعی به نام اهل بیت است.
وقتی مختار بر اوضاع کوفه مسلط شد سائب خطبه ای خواند و در ابتدای خطبه گفت: '''یا شیعة آل رسول الله'''.<ref>الفتوح، ج ۳ص۲۶۲</ref>
وقتی مختار بر اوضاع کوفه مسلط شد سائب خطبه ای خواند و در ابتدای خطبه گفت: '''یا شیعة آل رسول الله'''.<ref>الفتوح، ج ۳ص۲۶۲</ref>


خط ۹۱: خط ۹۰:
بر اساس برخی روایات به دلیل سابقه همکاری اشعریان با علی(ع) از یک سو و شرکت آنان در قیام مختار از سوی دیگر، حجاج بن یوسف ثقفی عامل خلیفه بر عراق، سختگیری بر اشعریان را آغاز کرد. حجاج محمد بن سائب را به آذربایجان تبعید کرد اما محمد در کوفه مخفی شد و حجاج بر او دست یافت و وی را به قتل رساند.<ref>خضری، ج2، ص167</ref> بر اساس برخی گزارش‌ها بعد از کشته شدن محمد بن سائب، اشعریان از کوفه خارج شدند.<ref>تاریخ قم، ص 260</ref>
بر اساس برخی روایات به دلیل سابقه همکاری اشعریان با علی(ع) از یک سو و شرکت آنان در قیام مختار از سوی دیگر، حجاج بن یوسف ثقفی عامل خلیفه بر عراق، سختگیری بر اشعریان را آغاز کرد. حجاج محمد بن سائب را به آذربایجان تبعید کرد اما محمد در کوفه مخفی شد و حجاج بر او دست یافت و وی را به قتل رساند.<ref>خضری، ج2، ص167</ref> بر اساس برخی گزارش‌ها بعد از کشته شدن محمد بن سائب، اشعریان از کوفه خارج شدند.<ref>تاریخ قم، ص 260</ref>


برخی روایات خروج اشعریان از کوفه را مربوط به شرکت آنان در قیام ضد اموی عبدالحرمن بن محمد بن اشعث دانسته‌اند. بر اساس این روایات حجاج بعد از شکست دادن عبدالرحمن بن محمد بن اشعث بر اشعریان خشم گرفت و تنها سه روز به آنان فرصت داد تا کوفه را ترک کنند و دستور داد بعد از سه روز هر کس از از ال سائب بن مالک را یافتند، بکشند.<ref>تاریخ قم، ص 264</ref>
برخی روایات خروج اشعریان از کوفه را مربوط به شرکت آنان در قیام ضد اموی عبدالرحمن بن محمد بن اشعث دانسته‌اند. بر اساس این روایات حجاج بعد از شکست دادن عبدالرحمن بن محمد بن اشعث بر اشعریان خشم گرفت و تنها سه روز به آنان فرصت داد تا کوفه را ترک کنند و دستور داد بعد از سه روز هر کس از از ال سائب بن مالک را یافتند، بکشند.<ref>تاریخ قم، ص 264</ref>


روایت دیگری درباره علت کوچ اشعریان به ایران وجود دارد و آن بدرفتاری احوص اشعری با روستاییان ایرانی است که در زمین‌های او کار می‌کردند. بر اساس این روایت حجاج احوص را در سال 93 به این دلیل به زندان انداخت و بعد او را به وساطت برادرش عبدالله از زندان آزاد کرد. عبدالله که از خشم گرفتن دوباره حجاج بر برادر می‌ترسید مهاجرت از کوفه را چاره کار دانست.
روایت دیگری درباره علت کوچ اشعریان به ایران وجود دارد و آن بدرفتاری احوص اشعری با روستاییان ایرانی است که در زمین‌های او کار می‌کردند. بر اساس این روایت حجاج احوص را در سال 93 به این دلیل به زندان انداخت و بعد او را به وساطت برادرش عبدالله از زندان آزاد کرد. عبدالله که از خشم گرفتن دوباره حجاج بر برادر می‌ترسید مهاجرت از کوفه را چاره کار دانست.
کاربر ناشناس