پرش به محتوا

سید عبدالرزاق موسوی مقرم: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:
مقرم در [[علم انساب]] هم وارد بود و برخى كتب نسب را حاشيه زد چنان‌كه در شعر هم دستى داشت و اشعار خوبى از وى بر جاى مانده است.
مقرم در [[علم انساب]] هم وارد بود و برخى كتب نسب را حاشيه زد چنان‌كه در شعر هم دستى داشت و اشعار خوبى از وى بر جاى مانده است.


از دلایل مشهور بودن او، تألیف کتاب‌ایی درباره اهل بیت و خاندان پیامبر است. . [[مقتل مقرم|مقتل امام حسین]] (ع) از جمله آثار مشهور اوست.
از دلایل مشهور بودن او، تألیف کتاب‌هایی درباره اهل بیت و خاندان پیامبر است. . [[مقتل مقرم|مقتل امام حسین]] (ع) از جمله آثار مشهور اوست.


== ولادت‏ و نسب ==
== ولادت‏ و نسب ==
خط ۱۲: خط ۱۲:
جدّ مادرى سید عبدالرزاق، سيد حسين [متوفای 1334 ق‏] امام جماعت بود و به تدريس نيز اشتغال داشت. دائى مقرم، سيد احمد بن سيد حسين كه ايشان هم در [1334 ق] از دنيا رفت. سید احمد چهار فرزند داشت كه معروف‌‌ترين آنها سيد ابراهيم بن سيد احمد بود و در 1358 ق از دنيا رفت. ايشان هم صاحب نظر بودند و تسلّط فقهى وسيعى داشت و بسيارى از ره يافتگان به مقامهاى علمى در محضر وی حاضر مى‌‏شدند و زمان‌هاى طولانى در مدرسه شيخ [[محمد حسین کاشف الغطاء|محمد حسين كاشف الغطاء]] تدريس مى‏‌کرد.<ref>ترجمه مقتل مقرم، ص 29 و 30.</ref>
جدّ مادرى سید عبدالرزاق، سيد حسين [متوفای 1334 ق‏] امام جماعت بود و به تدريس نيز اشتغال داشت. دائى مقرم، سيد احمد بن سيد حسين كه ايشان هم در [1334 ق] از دنيا رفت. سید احمد چهار فرزند داشت كه معروف‌‌ترين آنها سيد ابراهيم بن سيد احمد بود و در 1358 ق از دنيا رفت. ايشان هم صاحب نظر بودند و تسلّط فقهى وسيعى داشت و بسيارى از ره يافتگان به مقامهاى علمى در محضر وی حاضر مى‌‏شدند و زمان‌هاى طولانى در مدرسه شيخ [[محمد حسین کاشف الغطاء|محمد حسين كاشف الغطاء]] تدريس مى‏‌کرد.<ref>ترجمه مقتل مقرم، ص 29 و 30.</ref>


== اساتيد ==
== ویژگی‌ها ==
=== ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی ===
==== محبت به اهل بیت (ع) ====
از ویژگی‌های بارز مقرم ارادت به [[اهل بیت]] و خاندان [[رسول اکرم]](ص) بود به گونه‌ای که تألیفات وی شاهد این مدعاست. مقرّم چون از ابتداى زندگى شاهد برگزارى مجالس [[روضه]] در خانه جدش سيّد حسين بوده و با اين محبت و عشق بزرگ شده بود، به همين جهت هميشه برپا دارنده مجالس بوده و در اين محفل ها روش و زندگى و خصوصيات، و درس هاى يادگرفتنى از ائمه(ع)را براى مردم بيان مى كرد.<ref>ترجمه مقتل مقرم، ص 40. [http://nbo.ir/fa-ir/%D9%85%D8%AD%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85__o-v-0-0-474.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>
 
==== زهد و پرهيزكارى ====
مقرّم سختى هاى فراوانى را در طول زندگى متحمّل شد و به خاطر مناعت طبعى كه داشت به اندك از ماديّات و حدّ نياز ضرورى خود و خانواده اش از دنيا و زخارف آن بسنده كرده و هرگز دنبال ثروت‌اندوزى نبود. تنها عشق و دلخوشى او، تدريس علوم اهل بيت(ع)و اعتكاف و عبادت بود.
 
مقرّم با اين كه در زمان خود از چهره هاى مشهور بود و از طرف مراجع عصرش پيشنهادهايى مبنى بر نمايندگى آنان در شهرها به او داده مى شد ـ در صورت قبول به طور قطع در زندگى دنيوى ايشان تغييراتى به وجود مى آمد ـ هرگز آن ها را قبول نكرد و در ردّ اين پيشنهادات مى گفت: «اگر براى نفس آدمى در زندگى وفور و آسايش فراهم شود، نفس از بوالهوسى‌ها دست برنمى دارد و چه بسا انسان را در چيزهاى ديگرى فرو برد.»<ref>[http://nbo.ir/fa-ir/%D8%B2%D9%87%D8%AF-%D9%88-%D9%BE%D8%B1%D9%87%D9%8A%D8%B2%D9%83%D8%A7%D8%B1%D9%89__o-v-0-0-475.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>
 
=== فعالیت‌های سیاسی ===
از فعالیتهای سیاسی وی می‌توان به همراهی با علمای نجف در اعتراض به دولت [[پهلوی]] در حمله به [[مدرسه فیضیه]] [[قم]] و قتل و جرح برخی از طلاب علوم دینی دانست. متن نامه بدین شرح است:
 
''بسم الله الرحمن الرحيم
 
حضور محترم حضرات حجج اسلام دامت بركاتهم
 
در اين موقع كه دشمنان دين خود را براى از بين بردن دين مقدّس اسلام مجهز نموده و با انواع وسائل مى خواهند كشور ايران كه پرچمدار مذهب تشيّع مى باشد مركز بى دينان و پايگاه نشر افكار شوم و پليد ماديّت گردد و لذا با دستى خونخوار فاجعه مولمه (قم) را بوجود آورد و طلاّب علوم دينيه با وضعى فجيع و رقت بار مورد هتک و ضرب و قتل قرار گرفته، صورتى به وجود آورده اند كه قلوب عموم مسلمين را جريحه دار ساخته اند. هيئت علميه نجف اشرف از بدو امر شروع به اقدام نمود و به مجرد اينكه خبر وحشت انگيز قم را شنيد شروع به استنكار كرد و تمام طبقات اهل علم از مراجع تقليد و مدرّسين و طلاّب علوم دينيه خود را شريك بلكه در اين مصيبت بزرگ با علما و روحانيون تشريك مساعى كرده و مراتب تأثر خود را به عالم اسلام ابلاغ و پيروى خود را از مراجع و علماى دين و تقويت از مراكز و حوزه هاى علمى ابراز نمايند و از پيشگاه مقدّس پروردگار بخواهند كه توفيق فداكارى به عموم عنايت فرمايد، و چون فعلا وسيله براى نشر حقايق در دست نيست و تمام وسائل تبليغاتى در دست ديگران و به نشر اكاذيب مى پردازند لذا بايد مردم متدين بهر نحو كه مى توانند اينگونه مطالب را منتشر ساخته تا مردم بدانند كه اگر اهمال و مسامحه كنند دين خدا بدست بى دينان از بين مى رود، در خاتمه تذكر داده مى شود كه علماى نجف آمادگى خود را براى حفظ و حراست دين حنيف اسلام اعلام و يقين است كه عموم مسلمين جهان براى حفظ دين جانبازى خواهند نمود.''<ref>[http://nbo.ir/fa-ir/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C__a-v-0-0-163-4.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>
 
=== فعالیت‎‌های علمی ===
فعالیتهای علمی مقرم در آثار وی بروز و ظهور دارد. مقرّم معتقد بود براى خدمت به اهل بيت(ع)، تنها گفتار و سخنرانى كافى نيست؛ بلكه بايد با نوشتن و انتشار سخنان، زندگينامه و فضايل آنان به آن‌ها خدمت كرده و روش زندگى و علوم آن ها را در جامعه نشر داد، بنابراين در اين رابطه اقدام به تأليف نمود و با اين كه جوّ حاكم بر حوزويان آن زمان، تأليف در قسمت [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] بود، ايشان اين جوّ را شكست و اكثر تأليفاتش را در فضيلت و زندگى فرزندان رسول خدا(ص) و يارانشان نگاشت. مجموعه آثار مقرّم به سه دسته تقسيم مى شود كه عبارتند از: آثار چاپ شده، مقدمه و آثار خطی.<ref>[http://nbo.ir/fa-ir/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%81%D8%A7%D8%AA__a-v-0-0-163-8.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>
 
==== اساتيد ====
مقرم در دوران عمرش از اساتید برجسته‌ای بهره برده است که عبارتند از:
# جدّش، سيد حسين [متوفای 1334 ق‏] كه عنايت وافرى به تربيت و تعليم او داشت.
# جدّش، سيد حسين [متوفای 1334 ق‏] كه عنايت وافرى به تربيت و تعليم او داشت.
# شيخ محمد رضا آل شيخ هادى آل كاشف الغطاء [متوفای 1336] كه استاد ايشان در علم اصول بود.
# شيخ محمد رضا آل شيخ هادى آل كاشف الغطاء [متوفای 1336] كه استاد ايشان در علم اصول بود.
خط ۲۳: خط ۴۶:
# شيخ [[محمد جواد بلاغی|محمد جواد بلاغى]] [متوفای 1352 ق‏] كه نزد سید عبدالرزاق منزلت عظيمى داشت و بسيارى اوقات از مقام ايشان سخن مى‏‌گفت.
# شيخ [[محمد جواد بلاغی|محمد جواد بلاغى]] [متوفای 1352 ق‏] كه نزد سید عبدالرزاق منزلت عظيمى داشت و بسيارى اوقات از مقام ايشان سخن مى‏‌گفت.
# شيخ [[محمد حسین غروی اصفهانی|محمد حسين اصفهانى]] [متوفای 1361 ق‏]
# شيخ [[محمد حسین غروی اصفهانی|محمد حسين اصفهانى]] [متوفای 1361 ق‏]
# شيخ عبدالرسول بن شيخ شريف جواهرى [متوفای 1389]
# شيخ عبدالرسول بن شيخ شريف جواهرى [متوفای 1389].<ref>ترجمه مقتل مقرم، ص 31 و 33.</ref>


== ویژگی‌های شخصیتی و اخلاقی ==
==== آثار و تألیفات ====
* '''محبت به اهل بیت''' (ع)
مقرم حدود 30 كتاب تدوين كرده كه نيمى از آنها منتشر شده و نيمى به صورت خطى باقى مانده است. تقريباً همه آثار وى تک نگارى در باره شخصيت هاى شيعه و ائمه اهل بيت است.
از ویژگی‌های بارز مقرم ارادت به [[اهل بیت]] و خاندان [[رسول اکرم]](ص) بود به گونه‌ای که تألیفات وی شاهد این مدعاست. مقرّم چون از ابتداى زندگى شاهد برگزارى مجالس [[روضه]] در خانه جدش سيّد حسين بوده و با اين محبت و عشق بزرگ شده بود، به همين جهت هميشه برپا دارنده مجالس بوده و در اين محفل ها روش و زندگى و خصوصيات، و درس هاى يادگرفتنى از ائمه(ع)را براى مردم بيان مى كرد.<ref>ترجمه مقتل مقرم، ص 40. [http://nbo.ir/fa-ir/%D9%85%D8%AD%D8%A8%D8%AA-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%87%D9%84-%D8%A8%D9%8A%D8%AA%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85__o-v-0-0-474.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>
 
* '''زهد و پرهيزكارى'''
مقرّم سختى هاى فراوانى را در طول زندگى متحمّل شد و به خاطر مناعت طبعى كه داشت به اندك از ماديّات و حدّ نياز ضرورى خود و خانواده اش از دنيا و زخارف آن بسنده كرده و هرگز دنبال ثروت‌اندوزى نبود. تنها عشق و دلخوشى او، تدريس علوم اهل بيت(ع)و اعتكاف و عبادت بود.
 
مقرّم با اين كه در زمان خود از چهره هاى مشهور بود و از طرف مراجع عصرش پيشنهادهايى مبنى بر نمايندگى آنان در شهرها به او داده مى شد ـ در صورت قبول به طور قطع در زندگى دنيوى ايشان تغييراتى به وجود مى آمد ـ هرگز آن ها را قبول نكرد و در ردّ اين پيشنهادات مى گفت: «اگر براى نفس آدمى در زندگى وفور و آسايش فراهم شود، نفس از بوالهوسى‌ها دست برنمى دارد و چه بسا انسان را در چيزهاى ديگرى فرو برد.»<ref>[http://nbo.ir/fa-ir/%D8%B2%D9%87%D8%AF-%D9%88-%D9%BE%D8%B1%D9%87%D9%8A%D8%B2%D9%83%D8%A7%D8%B1%D9%89__o-v-0-0-475.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>


== فعالیت‌های علمی و سیاسی ==
مشهورترین اثر او مقتل الحسین درباره [[امام حسین]] و [[واقعه کربلا|واقعه کربلاست]].
=== فعالیت‎‌های علمی ===
{{اصلی|مقتل مقرم}}
فعالیتهای علمی مقرم در آثار وی بروز و ظهور دارد. مقرّم معتقد بود براى خدمت به اهل بيت(ع)، تنها گفتار و سخنرانى كافى نيست؛ بلكه بايد با نوشتن و انتشار سخنان، زندگينامه و فضايل آنان به آن‌ها خدمت كرده و روش زندگى و علوم آن ها را در جامعه نشر داد، بنابراين در اين رابطه اقدام به تأليف نمود و با اين كه جوّ حاكم بر حوزويان آن زمان، تأليف در قسمت [[فقه]] و [[اصول فقه|اصول]] بود، ايشان اين جوّ را شكست و اكثر تأليفاتش را در فضيلت و زندگى فرزندان رسول خدا(ص) و يارانشان نگاشت. مجموعه آثار مقرّم به سه دسته تقسيم مى شود كه عبارتند از: آثار چاپ شده، مقدمه و آثار خطی.<ref>[http://nbo.ir/fa-ir/%D8%AA%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%81%D8%A7%D8%AA__a-v-0-0-163-8.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>
===== دیگر آثار =====
==== آثار و تألیفات ====
مقرم حدود 30 كتاب تدوين كرده كه نيمى از آنها منتشر شده و نيمى به صورت خطى باقى مانده است. تقريباً همه آثار وى تك نگارى در باره شخصيت هاى شيعه و ائمه اهل بيت است مانند:
[[پرونده:کتاب مقتل مقرم.jpg|بندانگشتی|کتاب مقتل الحسین (ع)]]
[[پرونده:کتاب مقتل مقرم.jpg|بندانگشتی|کتاب مقتل الحسین (ع)]]
{{ستون-شروع|2}}
{{ستون-شروع|2}}
خط ۴۵: خط ۶۰:
# المختار بن عبيد الثقفى.
# المختار بن عبيد الثقفى.
# السيدة سكينة عليها السّلام.
# السيدة سكينة عليها السّلام.
# [[مقتل مقرم|مقتل الحسين عليه السّلام]].
# الصديقة الزهراء عليها السّلام.
# الصديقة الزهراء عليها السّلام.
# الامام زين العابدين عليه السّلام.
# الامام زين العابدين عليه السّلام.
خط ۸۸: خط ۱۰۲:
{{پایان}}
{{پایان}}


=== فعالیت‌های سیاسی ===
==== اشعار ====
از فعالیتهای سیاسی وی می‌توان به همراهی با علمای نجف در اعتراض به دولت [[پهلوی]] در حمله به [[مدرسه فیضیه]] [[قم]] و قتل و جرح برخی از طلاب علوم دینی دانست. متن نامه بدین شرح است:
 
بسم الله الرحمن الرحيم
 
حضور محترم حضرات حجج اسلام دامت بركاتهم
 
در اين موقع كه دشمنان دين خود را براى از بين بردن دين مقدّس اسلام مجهز نموده و با انواع وسائل مى خواهند كشور ايران كه پرچمدار مذهب تشيّع مى باشد مركز بى دينان و پايگاه نشر افكار شوم و پليد ماديّت گردد و لذا با دستى خونخوار فاجعه مولمه (قم) را بوجود آورد و طلاّب علوم دينيه با وضعى فجيع و رقت بار مورد هتک و ضرب و قتل قرار گرفته، صورتى به وجود آورده اند كه قلوب عموم مسلمين را جريحه دار ساخته اند. هيئت علميه نجف اشرف از بدو امر شروع به اقدام نمود و به مجرد اينكه خبر وحشت انگيز قم را شنيد شروع به استنكار كرد و تمام طبقات اهل علم از مراجع تقليد و مدرّسين و طلاّب علوم دينيه خود را شريك بلكه در اين مصيبت بزرگ با علما و روحانيون تشريك مساعى كرده و مراتب تأثر خود را به عالم اسلام ابلاغ و پيروى خود را از مراجع و علماى دين و تقويت از مراكز و حوزه هاى علمى ابراز نمايند و از پيشگاه مقدّس پروردگار بخواهند كه توفيق فداكارى به عموم عنايت فرمايد، و چون فعلا وسيله براى نشر حقايق در دست نيست و تمام وسائل تبليغاتى در دست ديگران و به نشر اكاذيب مى پردازند لذا بايد مردم متدين بهر نحو كه مى توانند اينگونه مطالب را منتشر ساخته تا مردم بدانند كه اگر اهمال و مسامحه كنند دين خدا بدست بى دينان از بين مى رود، در خاتمه تذكر داده مى شود كه علماى نجف آمادگى خود را براى حفظ و حراست دين حنيف اسلام اعلام و يقين است كه عموم مسلمين جهان براى حفظ دين جانبازى خواهند نمود.<ref>[http://nbo.ir/fa-ir/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C__a-v-0-0-163-4.aspx سایت فرهیختگان.]</ref>
 
== اشعار ==
مقرم شعر را دوست داشت، زمانى كه راجع به اهل بيت عليهم السّلام سروده شده باشد و بسيارى اوقات در تأليفاتش از شعر شعراء اهل بيت اقتباس مى‌‏كرد تا اينكه يادى از شعراء اهل بيت (ع) نيز شده باشد ... امّا از خودش شعر چندانى راجع به اهل بيت (ع) وجود ندارد جز مقدار اندكى كه در مورد [[اباالفضل العباس]] (ع) سروده‏‌ و همچنين قطعه‌‏اى كه راجع به پيامبر و آل طاهرين (ع) وى سروده‏‌است.<ref>ترجمه مقتل مقرم، 41.</ref>
مقرم شعر را دوست داشت، زمانى كه راجع به اهل بيت عليهم السّلام سروده شده باشد و بسيارى اوقات در تأليفاتش از شعر شعراء اهل بيت اقتباس مى‌‏كرد تا اينكه يادى از شعراء اهل بيت (ع) نيز شده باشد ... امّا از خودش شعر چندانى راجع به اهل بيت (ع) وجود ندارد جز مقدار اندكى كه در مورد [[اباالفضل العباس]] (ع) سروده‏‌ و همچنين قطعه‌‏اى كه راجع به پيامبر و آل طاهرين (ع) وى سروده‏‌است.<ref>ترجمه مقتل مقرم، 41.</ref>


خط ۱۰۵: خط ۱۱۰:
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
= منابع ==
== منابع ==
* مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین (ع)، ترجمه: محمد مهدى عزيز الهى كرمانى‏، قم، نوید اسلام، 1381 ش.
* مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین (ع)، ترجمه: محمد مهدى عزيز الهى كرمانى‏، قم، نوید اسلام، 1381 ش.
* مرکز تحقیقات علوم اسلامی، نرم افزار سیره معصومان.
* مرکز تحقیقات علوم اسلامی، نرم افزار سیره معصومان.
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۹۳

ویرایش