پرش به محتوا

تقویم هجری خورشیدی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
سال شمار هجری خورشیدی یا هجری شمسی سال شماری است که در برخی از کشورهای مسلمان از جمله [[ایران]] و [[افغانستان]] به کار می‌رود. مبداء این سال شمار [[هجرت پیامبر اسلام]] (ص) از [[مکه]] به [[مدینه]] است و تعداد روزها و ماه‌های آن بر اساس چرخش زمین به دور خورشید محاسبه می‌شود. هجرت پیامبر در حدود ۲۳ شهریور سال اول خورشیدی (اول ربیع الاول سال ۱۴ بعثت یعنی آغازین سال هجری قمری) اتفاق افتاد.
تقویم هجری خورشیدی یا هجری شمسی، سال‌شماری که در برخی از کشورهای مسلمان از جمله [[ایران]] و [[افغانستان]] به کار می‌رود. مبدأ این سال‌شمار، [[هجرت پیامبر اسلام]] (ص) از [[مکه]] به [[مدینه]] است و تعداد روزها و ماه‌های آن بر اساس چرخش زمین به دور خورشید محاسبه می‌شود. هجرت پیامبر در حدود ۲۳ شهریور سال اول هجری خورشیدی (اول ربیع الاول سال ۱۴ بعثت یعنی آغازین سال هجری قمری) اتفاق افتاد.


در ایران این تقویم از سال ۱۳۰۴ با تصویب مجلس شورای ملی وقت به تقویم رسمی تبدیل شد و بر اساس آن ادارات دولتی و موسسات اقتصادی مکلف به استفاده از تقویم شمسی (خورشیدی) به جای [[سال هجری قمری|قمری]] شدند.
در ایران این تقویم از سال ۱۳۰۴ش با تصویب مجلس شورای ملی به تقویم رسمی تبدیل شد و بر اساس آن ادارات دولتی و موسسات اقتصادی مکلف به استفاده از تقویم شمسی (خورشیدی) به جای [[سال هجری قمری|قمری]] شدند.


==تاریخچه==
==تاریخچه==
برخی معتقدند تقویم هجری شمسی را نخستین بار عبدالغفارخان نجم الدوله استخراج کرد. او عبارت ۱۲۶۴ شمسی را در حاشیه تقویم سال ۸۰۷ جلالی مطابق ۳-۱۳۰۲ هجری قمری ذکر کرد و از آن تاریخ به بعد، تقویمی را در ایران رایج کرد که اساس آن شمسی و مبدا آن هجرت پیامبر اکرم (ص) از [[مکه]] به [[مدینه]] باشد. البته تقویمی که او نوشت، به تقویم هجری شمسی برجی معروف است.
برخی معتقدند تقویم هجری شمسی را نخستین بار عبدالغفارخان نجم الدوله استخراج کرد. او عبارت ۱۲۶۴ شمسی را در حاشیه تقویم سال ۸۰۷ جلالی مطابق ۳-۱۳۰۲ هجری قمری ذکر کرد و از آن تاریخ به بعد، تقویمی را در ایران رایج کرد که اساس آن شمسی و مبدأ آن هجرت پیامبر اکرم (ص) از [[مکه]] به [[مدینه]] باشد. تقویمی که او نوشت، به تقویم هجری شمسی برجی معروف است.


==مبدأ سال ==
==مبدأ سال ==
مبدا سال هجری شمسی برجی، اول فروردین ماه سال شمسی [[هجرت]] پیامبر اسلام از [[مکه]] مکرمه به [[مدینه]] منوره است که ۱۱۹ روز قبل از اول [[محرم (ماه)|محرم]] سال اول [[هجری قمری]] و مطابق با روز جمعه ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی است.
مبدا سال هجری شمسی برجی، اول فروردین ماه سال شمسی [[هجرت]] پیامبر اسلام از [[مکه]] به [[مدینه]] است که ۱۱۹ روز قبل از اول [[محرم (ماه)|محرم]] سال اول [[هجری قمری]] و مطابق با روز جمعه ۱۹ مارس ۶۲۲ میلادی است.
 
لحظه تحویل سال، مقارن با عبور مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری است، وقتی که خورشید از نیمکره جنوبی وارد نیمکره شمالی آسمان می‌شود. این لحظه که اول برج حمل است، نوروز نامیده شده و همیشه بر روز اول بهار منطبق است.


لحظه تحویل سال مقارن با عبور مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری است، وقتی که خورشید از نیمکره جنوبی وارد نیمکره شمالی آسمان می‌شود. این لحظه که اول برج حمل نامیده می‌شود، نوروز نامیده شده و همیشه بر روز اول بهار منطبق است.
== مدت سال ==
== مدت سال ==
سال هجری شمسی برجی از نوع سال شمسی حقیقی است، یعنی مدت زمان دو عبور متوالی مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری. مدت متوسط آن ۳۶۵ شبانه روز و ۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۴۵/۲ ثانیه اندازه گیری شده؛ اما مدت سال شمسی حقیقی ثابت نیست و بر اثر تغییر تعدادی از پارامترهای نجومی، تغییر می‌کند.
سال هجری شمسی برجی، از نوع سال شمسی حقیقی است، یعنی مدت زمان دو عبور متوالی مرکز خورشید از نقطه اعتدال بهاری. مدت متوسط آن ۳۶۵ شبانه روز و ۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۴۵/۲ ثانیه اندازه گیری شده؛ اما مدت سال شمسی حقیقی ثابت نیست و بر اثر تغییر تعدادی از پارامترهای نجومی، تغییر می‌کند.


مدت سال شمسی حقیقی در دوره‌ای ۵۰ ساله (۱۳۸۵-۱۳۳۵ ه‍.ش) بین ۳۶۵ شبانه روز و ۵ ساعت و ۴۲ دقیقه تا ۳۶۵ شبانه روز و ۶ ساعت و ۴ دقیقه در تغییر بوده است. توجه داشته باشید این مقدار متفاوت با سال نجومی است که زمین یک دور کامل به دور خورشید می‌گردد و مقدار آن ۳۶۵/۲۵۶۴ شبانه روز معادل ۳۶۵ شبانه روز و ۶ ساعت و ۹ دقیقه و ۱۰ ثانیه است.
مدت سال شمسی حقیقی در دوره‌ای ۵۰ ساله (۱۳۸۵-۱۳۳۵ ه‍.ش) بین ۳۶۵ شبانه روز و ۵ ساعت و ۴۲ دقیقه تا ۳۶۵ شبانه روز و ۶ ساعت و ۴ دقیقه در تغییر بوده است. توجه داشته باشید این مقدار متفاوت با سال نجومی است که زمین یک دور کامل به دور خورشید می‌گردد و مقدار آن ۳۶۵/۲۵۶۴ شبانه روز معادل ۳۶۵ شبانه روز و ۶ ساعت و ۹ دقیقه و ۱۰ ثانیه است.
۳۸۶

ویرایش