پرش به محتوا

ام‌کلثوم دختر پیامبر(ص): تفاوت میان نسخه‌ها

منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع
imported>S.j.mousavi
جز (درج لینک زبان‌ها)
imported>M.r.seifi
(منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع)
خط ۲۷: خط ۲۷:


برخی از محققان [[شیعه]] مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، ام کلثوم، [[زینب بنت رسول الله|زینب]] و [[رقیه بنت رسول الله|رقیه]] را [[ربیبه|دختر خوانده‌های]] رسول خدا دانسته‌اند نه فرزندان او.
برخی از محققان [[شیعه]] مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، ام کلثوم، [[زینب بنت رسول الله|زینب]] و [[رقیه بنت رسول الله|رقیه]] را [[ربیبه|دختر خوانده‌های]] رسول خدا دانسته‌اند نه فرزندان او.
== پیش از بعثت ==
== پیش از بعثت ==
{{فرزندان پیامبر(ص)}}
{{فرزندان پیامبر(ص)}}
از ام کلثوم به عنوان دومین یا سومین دختر رسول خدا و [[حضرت خدیجه]] یاد شده است.<ref> ابن عبدالبر، ج۱، ص۵۰؛ ج۴، ص۱۸۱۸، ج۴، ص۱۹۵۲</ref> او در [[جاهلیت]] با [[عتیبة بن ابولهب]] [[ازدواج]] کرد. هنگامی که [[سوره مسد]] در مذمت [[ابولهب]] و همسرش نازل شد<ref>اسدالغابه، ج۶، ص۳۸۴ </ref>، عتیبه به درخواست بزرگان [[قریش]]، از جمله پدرش ام کلثوم را [[طلاق]] داد<ref> اسدالغابه، ج۶، ص۳۸۴؛ ابن عبدالبر، استیعاب، ج۴، ص۱۹۵۲</ref> و با دختر [[سعید بن عاص]] ازدواج کرد.
از ام کلثوم به عنوان دومین یا سومین دختر رسول خدا و [[حضرت خدیجه]] یاد شده است.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۵۰؛ ج۴، ص۱۸۱۸؛ ج۴، ص۱۹۵۲</ref> او در [[جاهلیت]] با [[عتیبة بن ابولهب]] [[ازدواج]] کرد.<ref> ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۵۲.</ref> هنگامی که [[سوره مسد]] در مذمت [[ابولهب]] و همسرش نازل شد، عتیبه به دستور پدرش، ام کلثوم را [[طلاق]] داد.<ref>ابن الاثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۳۸۴.</ref>


== ازدواج با عثمان==
== ازدواج با عثمان==
ام کلثوم، همراه پیامبر به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد. زمانی که [[رقیه بنت رسول الله|رقیه]] دختر بزرگ‌تر آن حضرت از دنیا رفت، ام ‌کلثوم با [[عثمان]] ازدواج کرد.<ref>ابن عبدالبر، استیعاب، ج۲، ص۱۰۳۹، ج۴، ص۱۹۵۲</ref> ازدواج آنها در [[ربیع الاول]] سوم [[هجرت]]، و پس از [[جنگ بدر]] صورت گرفت. عثمان از او صاحب فرزندی نشد.<ref>ابن عبدالبر، استیعاب، ج۴، ص۱۹۵۲؛طبری، ج۱۱، ص۵۹۵</ref>
ام کلثوم، همراه پیامبر به [[مدینه]] [[هجرت]] کرد. زمانی که [[رقیه بنت رسول الله|رقیه]] دختر بزرگ‌تر آن حضرت از دنیا رفت، ام ‌کلثوم با [[عثمان]] ازدواج کرد.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۰۳۹؛ ج۴، ص۱۹۵۲</ref> ازدواج آنها در [[ربیع الاول]] سوم [[هجرت]]، و پس از [[جنگ بدر]] صورت گرفت. عثمان از او صاحب فرزندی نشد.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۵۲؛ طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۵</ref>


از نظر برخی محققان شیعه مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، ام کلثوم فرزند رسول خدا(ص) و [[خدیجه]] نبوده، بلکه او [[دختر خوانده]] پیامبر(ص) بوده است.<ref>سید جعفر مرتضی عاملی، ج۲، ص۲۱۶</ref>
از نظر برخی محققان شیعه مانند [[سید جعفر مرتضی عاملی]]، ام کلثوم فرزند رسول خدا(ص) و [[خدیجه]] نبوده، بلکه او [[دختر خوانده]] پیامبر(ص) بوده است.<ref>عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۶</ref>


== درگذشت ==
== درگذشت ==
ام کلثوم در [[شعبان]] ۹ق از دنیا رفت<ref>الاصابه، ج۸، ص۴۶۰؛ تاریخ خلیفه، ص۴۵</ref> پیامبر بر جنازه او [[نماز میت|نماز]] خواند. [[اسماء بنت عمیس]] و [[صفیه دختر عبدالمطلب]] او را [[غسل]] دادند و [[امام علی(ع)]]، [[فضل بن عباس|فضل]]، [[اسامة بن زید]] و [[ابوطلحه|ابوطلحه انصاری]] داخل قبر او شده و او را [[دفن]] کردند. [[ام عطیه انصاری]] نیز شاهد غسل او بوده است.<ref>ابن عبدالبر، استیعاب، ج۴، ص۱۹۵۲-۱۹۵۳؛ الاصابه، ج۸، ص۴۶۰</ref> البته به گفته ابن اثیر، ام عطیه وی را غسل داده است.<ref> اسدالغابه، ج۶، ص۳۸۴</ref>
ام کلثوم در [[شعبان]] ۹ق از دنیا رفت<ref>ابن حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۴۶۰؛ تاریخ خلیفه بن خیاط، ۱۴۱۵ق، ص۴۵</ref> پیامبر بر جنازه او [[نماز میت|نماز]] خواند. [[اسماء بنت عمیس]] و [[صفیه دختر عبدالمطلب]] او را [[غسل]] دادند و [[امام علی(ع)]]، [[فضل بن عباس|فضل]]، [[اسامة بن زید]] و [[ابوطلحه|ابوطلحه انصاری]] داخل قبر او شده و او را [[دفن]] کردند. [[ام عطیه انصاری]] نیز شاهد غسل او بوده است.<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۴، ص۱۹۵۲-۱۹۵۳؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ق، ج۸، ص۴۶۰</ref> البته به گفته ابن اثیر، ام عطیه وی را غسل داده است.<ref>ابن الاثیر، اسدالغابه، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۳۸۴</ref>


[[پرونده:بقعه های بقیع.jpg|بندانگشتی|بقعه‌ دختران [[پیامبر(ص)]] در کنار بقعه [[ائمه بقیع]] قبل از [[تخریب بقیع|تخریب]]]]
[[پرونده:بقعه های بقیع.jpg|بندانگشتی|بقعه‌ دختران [[پیامبر(ص)]] در کنار بقعه [[ائمه بقیع]] قبل از [[تخریب بقیع|تخریب]]]]
خط ۴۵: خط ۴۶:
بقعه منسوب به دختران پیامبر(ص)؛ در [[بقیع]]،[[رقیه دختر رسول خدا|رقیه]]، ام کلثوم و [[زینب بنت رسول الله|زینب]] از بقعه‌هایی بود که در شمال قبور [[امامان شیعه]] و جنوب غربی قبور [[:رده:همسران پیامبر|همسران پیامبر(ص)]] و نزدیک قبر [[عثمان بن مظعون]] قرار داشت.
بقعه منسوب به دختران پیامبر(ص)؛ در [[بقیع]]،[[رقیه دختر رسول خدا|رقیه]]، ام کلثوم و [[زینب بنت رسول الله|زینب]] از بقعه‌هایی بود که در شمال قبور [[امامان شیعه]] و جنوب غربی قبور [[:رده:همسران پیامبر|همسران پیامبر(ص)]] و نزدیک قبر [[عثمان بن مظعون]] قرار داشت.


منابع از دفن [[رقیه بنت رسول الله|رقیه]]<ref>ابن شبه، ج۱، ص۱۰۳؛ کلینی، ج۳، ص۲۴۱؛ ابن سعد، ج۸، ص۳۷</ref> و [[زینب بنت رسول الله|زینب]]<ref> احمد بن حنبل، ج۱، ص۲۳۷؛ ابن عبدالبر، ج۳، ص۱۰۵۶؛ حاکم نیشابوری، ج۳، ص۱۹۰</ref> در [[بقیع]]، نزدیک قبر [[عثمان بن مظعون]]، بر پایه سفارش پیامبر(ص) حکایت دارند. اما از مکان [[دفن]] ام کلثوم گزارشی در دست نیست. تنها نویسندگان پسین چون فرهاد میرزا<ref>فرهاد میرزا، ص۱۵۶</ref> و رفعت پاشا<ref> رفعت پاشا، ص۴۷۸</ref> به دفن ام کلثوم کنار دیگر دختران پیامبر اشاره نموده و به [[بقعه]] ساخته شده بر قبر اینان توجه کرده‌اند. درگذشته بر این قبور [[ضریح|ضریحی]] برنجی قرار داشت.<ref> جعفریان، ج۵، ص۲۴۱</ref> [[وهابیون]] این بقعه را تخریب کردند.
منابع از دفن [[رقیه بنت رسول الله|رقیه]]<ref>ابن شبه، تاریخ المدینه المنوره، ۱۴۱۰ق، ج۱، ص۱۰۳؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۸ق، ج۸، ص۳۷</ref> و [[زینب بنت رسول الله|زینب]]<ref> احمد بن حنبل، مسند احمد، دار صادر، ج۱، ص۲۳۷؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ۱۴۱۲ق، ج۳، ص۱۰۵۶؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۰۶ق، ج۳، ص۱۹۰</ref> در [[بقیع]]، نزدیک قبر [[عثمان بن مظعون]]، بر پایه سفارش پیامبر(ص) حکایت دارند. اما از مکان [[دفن]] ام کلثوم گزارشی در دست نیست. تنها نویسندگان پسین چون فرهاد میرزا<ref>فرهاد میرزا، سفرنامه فرهاد میرزا، ۱۳۶۶ش، ص۱۵۶</ref> و رفعت پاشا<ref> رفعت پاشا، مرآة الحرمین، ۱۳۴۴ق، ص۴۷۸</ref> به دفن ام کلثوم کنار دیگر دختران پیامبر اشاره نموده و به [[بقعه]] ساخته شده بر قبر اینان توجه کرده‌اند. درگذشته بر این قبور [[ضریح|ضریحی]] برنجی قرار داشت.<ref> جعفریان، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، ۱۳۸۹ش، ج۵، ص۲۴۱</ref> [[وهابیون]] این بقعه را تخریب کردند.


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۵۲: خط ۵۳:
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن عبدالبر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت،‌ دارالجیل، ط الأولی، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* ابن الاثیر، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
* احمد بن حنبل، مسند احمد،دار صادر، بیروت.
* ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، الطبعه الأولی، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، به کوشش مرعشلی، دارالمعرفه، بیروت، ۱۴۰۶ق.
* جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، نشر علم، تهران، ۱۳۸۹ش.
* ابن اثیر، أسد الغابة فی معرفة الصحابة، دارالفکر، بیروت، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۹م.
* ابن حجر عسقلانی، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، ط الأولی، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* ابن سعد، الطبقات الکبری، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
* ابن سعد، الطبقات الکبری، به کوشش محمد عبدالقادر، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
* ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، به کوشش شلتوت، قم، دارالفکر، ۱۴۱۰ق.
* ابن شبه، تاریخ المدینة المنوره، به کوشش شلتوت، قم، دارالفکر، ۱۴۱۰ق.
* ابن عبدالبر، یوسف بن عبدالله، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت،‌ دارالجیل، الطبعه الأولی، ۱۴۱۲ق/۱۹۹۲م.
* احمد بن حنبل، مسند احمد، بیروت، دار صادر، بی‌تا.
* جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، تهران، نشر علم، ۱۳۸۹ش.
* حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، به کوشش مرعشلی، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۶ق.
* خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، تحقیق فواز، بیروت، دارالکتب العلمیة، الطبعه الأولی، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* رفعت پاشا، ابرهیم، مرآة الحرمین، قم، المطبعة العلمیه، ۱۳۴۴ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، الطبعه الثانیة، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
* عاملی، سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، قم، دارالحدیث، ۱۴۲۶ق/۱۳۸۵ش.
* فرهاد میرزا قاجار، سفرنامه فرهاد میرزا، به کوشش طباطبایی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، ۱۳۶۶ش.
* فرهاد میرزا قاجار، سفرنامه فرهاد میرزا، به کوشش طباطبایی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی علمی، ۱۳۶۶ش.
* پاشا، رفعت، ابرهیم، مرآة الحرمین، قم، المطبعة العلمیه، ۱۳۴۴ق.
* عاملی، سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، دارالحدیث، قم، ۱۴۲۶ق/۱۳۸۵ش.
* خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، تحقیق فواز، دارالکتب العلمیة، ط الأولی، بیروت، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق محمد أبوالفضل ابراهیم، دارالتراث، ط الثانیة، بیروت، ۱۳۸۷ق/۱۹۶۷م.
{{پایان}}
{{پایان}}


کاربر ناشناس