کاربر ناشناس
ریا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Naqavi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Naqavi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{در دست ویرایش ۲|ماه=فوریه|روز=۱۴|سال=۲۰۱۵|چند = 2}} | {{در دست ویرایش ۲|ماه=فوریه|روز=۱۴|سال=۲۰۱۵|چند = 2}} | ||
'''ریا''' به معنای ظاهر سازی و تظاهر به عمل نیک، بدون آنکه غرض اصلى انجام دادن آن باشد؛ بلکه مقصود، نمودن آن به دیگران به منظور پاکدامن و نیکوکار جلوه دادن خویش باشد، در حالى که در واقع چنین نیست. ریا در عبادت با انجام دادن عبادت براى غیر خدا به قصد خودنمایى و نشان دادن آن به مردم تحقق مى‌یابد. ریا [[حرام]] بوده و موجب بطلان عمل است. | '''ریا''' به معنای ظاهر سازی و تظاهر به عمل نیک، بدون آنکه غرض اصلى انجام دادن آن باشد؛ بلکه مقصود، نمودن آن به دیگران به منظور پاکدامن و نیکوکار جلوه دادن خویش باشد، در حالى که در واقع چنین نیست. ریا در عبادت با انجام دادن عبادت براى غیر خدا به قصد خودنمایى و نشان دادن آن به مردم تحقق مى‌یابد. ریا [[حرام]] بوده و موجب بطلان عمل است. | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
* تکذیب کنندگان روز جزا.<ref>{{متن قرآن|الذینَ هُم یَرَاءُون|ترجمه=همان کسانی که ریا می‌کنند. |سوره= [[سوره ماعون|ماعون]] |آیه=۶}}</ref> | * تکذیب کنندگان روز جزا.<ref>{{متن قرآن|الذینَ هُم یَرَاءُون|ترجمه=همان کسانی که ریا می‌کنند. |سوره= [[سوره ماعون|ماعون]] |آیه=۶}}</ref> | ||
* هم‌نشینان [[شیطان]].<ref>{{متن قرآن|وَ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَ مَن یَکُنِ الشَّیْطَانُ لَهُ قَرِینًا فَسَاء قِرِینًا|ترجمه=و آن‌ها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کنند و ایمان به خدا و روز بازپسین ندارند (چرا که شیطان رفیق و هم نشین آنهاست) و کسی که شیطان قرین او باشد بد همنشین و قرینی است. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۳۸}} </ref> | * هم‌نشینان [[شیطان]].<ref>{{متن قرآن|وَ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَ مَن یَکُنِ الشَّیْطَانُ لَهُ قَرِینًا فَسَاء قِرِینًا|ترجمه=و آن‌ها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کنند و ایمان به خدا و روز بازپسین ندارند (چرا که شیطان رفیق و هم نشین آنهاست) و کسی که شیطان قرین او باشد بد همنشین و قرینی است. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۳۸}} </ref> | ||
==انواع ریا در عبادت== | ==انواع ریا در عبادت== | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
# عبادت هم به قصد امتثال امر خدا و هم به قصد خودنمایى انجام گیرد؛ بدین گونه که هریک از ریا و امتثال در عبادت دخیل باشد و محرّک عبادت کننده هر دو امر، توأمان باشد. | # عبادت هم به قصد امتثال امر خدا و هم به قصد خودنمایى انجام گیرد؛ بدین گونه که هریک از ریا و امتثال در عبادت دخیل باشد و محرّک عبادت کننده هر دو امر، توأمان باشد. | ||
# هریک از ریا و امتثال امر، انگیزه‌اى مستقل براى عبادت باشد؛ به گونه‌اى که هر کدام بدون ضمیمه دیگرى براى صدور عبادت از فرد کافی باشد؛ هرچند هر دو در عبادتى جمع شده‌اند. | # هریک از ریا و امتثال امر، انگیزه‌اى مستقل براى عبادت باشد؛ به گونه‌اى که هر کدام بدون ضمیمه دیگرى براى صدور عبادت از فرد کافی باشد؛ هرچند هر دو در عبادتى جمع شده‌اند. | ||
# امتثال، انگیزه‌اى مستقل باشد؛ به گونه‌اى که به تنهایى در صدور عبادت از فرد کافى باشد؛ لیکن ریا انگیزه‌اى تبعی باشد؛ به گونه‌اى که به تنهایى محرّک شخص بر عبادت نگردد. قول به عدم بطلان در دو صورت آخر به سید مرتضى از قدما نسبت داده شده است.<ref>السابعة مستند الشیعة ج۲، ص۶۶. التنقیح (الطهارة) ج۵، ص۱۱.</ref> | # امتثال، انگیزه‌اى مستقل باشد؛ به گونه‌اى که به تنهایى در صدور عبادت از فرد کافى باشد؛ لیکن ریا انگیزه‌اى تبعی باشد؛ به گونه‌اى که به تنهایى محرّک شخص بر عبادت نگردد. قول به عدم بطلان در دو صورت آخر به [[سید مرتضى]] از قدما نسبت داده شده است.<ref>السابعة مستند الشیعة ج۲، ص۶۶. التنقیح (الطهارة) ج۵، ص۱۱.</ref> | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = قال [[امام صادق(ع)|الصّادق علیه السلام]]:{{سخ}}{{حدیث||ترجمه=على بن ابراهيم، از پدرش، از نوفلى، از سكونى، از امام جعفر صادق(ع) روايت كرده است كه فرمود: رسول خدا(ص) فرمود كه: زود باشد كه بر مردمان زمانى بيايد كه نهانى ايشان در آن خبيث و بد، و آشكار ايشان در آن نيكو باشد، به جهت طمع در دنيا، و به آن، آنچه را كه در نزد پروردگار ايشان است اراده ندارند. دين ايشان ريا باشد، و هيچ ترس به ايشان نياميزد، و خدا ايشان را به عقاب سختى تعميم دهد كه همه را فرا گيرد. پس او را بخوانند، مانند دعاى كسى كه غرق شده باشد، و دعاى ايشان را مستجاب نگرداند}}|تاریخ بایگانی| منبع = تحفة الأولیاء(ترجمه [[اصول کافی|أصول کافى]])؛ ج۳؛ ص۷۰۹| تراز = چپ| عرض = 200px|حاشیه= 4px|اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه =#FCEEC8| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = قال [[امام صادق(ع)|الصّادق علیه السلام]]:{{سخ}}{{حدیث||ترجمه=على بن ابراهيم، از پدرش، از نوفلى، از سكونى، از امام جعفر صادق(ع) روايت كرده است كه فرمود: رسول خدا(ص) فرمود كه: زود باشد كه بر مردمان زمانى بيايد كه نهانى ايشان در آن خبيث و بد، و آشكار ايشان در آن نيكو باشد، به جهت طمع در دنيا، و به آن، آنچه را كه در نزد پروردگار ايشان است اراده ندارند. دين ايشان ريا باشد، و هيچ ترس به ايشان نياميزد، و خدا ايشان را به عقاب سختى تعميم دهد كه همه را فرا گيرد. پس او را بخوانند، مانند دعاى كسى كه غرق شده باشد، و دعاى ايشان را مستجاب نگرداند}}|تاریخ بایگانی| منبع = تحفة الأولیاء(ترجمه [[اصول کافی|أصول کافى]])؛ ج۳؛ ص۷۰۹| تراز = چپ| عرض = 200px|حاشیه= 4px|اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه =#FCEEC8| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
===در بعض عبادت=== | ===در بعض عبادت=== | ||
در بطلان عبادت به ریا فرقى بین ریا در تمامى عبادت یا جزئى از آن، اعم از اجزاى واجب و مستحب نیست.<ref>جواهر الکلام ج۹، ص۱۸۷.</ref> برخى، ریا در جزء مستحب، مانند قنوت را موجب بطلان عبادت ندانسته‌اند.<ref>العروة الوثقی ج۲، ص۴۴۲-۴۴۳.</ref> برخى دیگر، ریا در جزء واجب را موجب بطلان همان جزء دانسته و گفته‌اند: در صورت تدارک آن با | در بطلان عبادت به ریا فرقى بین ریا در تمامى عبادت یا جزئى از آن، اعم از اجزاى [[واجب]] و [[مستحب]] نیست.<ref>جواهر الکلام ج۹، ص۱۸۷.</ref> برخى، ریا در جزء مستحب، مانند [[قنوت]] را موجب بطلان عبادت ندانسته‌اند.<ref>العروة الوثقی ج۲، ص۴۴۲-۴۴۳.</ref> برخى دیگر، ریا در جزء واجب را موجب بطلان همان جزء دانسته و گفته‌اند: در صورت تدارک آن با [[اخلاص]]، به شرط عدم استلزام محذوری، مانند از بین رفتن موالات عبادت صحیح است.<ref>العروة الوثقى ج۱، ص۴۰۹-۴۱۰.</ref> | ||
===در مقدمات عبادت=== | ===در مقدمات عبادت=== | ||
ریا در مقدمات عبادت، مانند رفتن به مسجد جهت گزاردن نماز و یا پس از عبادت و یا در اعمال خارج از ماهیّت عبادت، مانند تحت الحنک انداختن در نماز موجب بطلان عبادت نیست، مگر آنکه ریا- در صورت آخر- به ریا در نماز گزاردن با تحنّک برگردد، که در این صورت موجب بطلان آن مى‌شود.<ref>العروة الوثقی ج۲، ص۴۴۴-۴۴۵.</ref> | ریا در مقدمات عبادت، مانند رفتن به [[مسجد]] جهت گزاردن نماز و یا پس از عبادت و یا در اعمال خارج از ماهیّت عبادت، مانند تحت الحنک انداختن در نماز موجب بطلان عبادت نیست، مگر آنکه ریا- در صورت آخر- به ریا در نماز گزاردن با تحنّک برگردد، که در این صورت موجب بطلان آن مى‌شود.<ref>العروة الوثقی ج۲، ص۴۴۴-۴۴۵.</ref> | ||
===در خصوصیت عمل=== | ===در خصوصیت عمل=== | ||
ریا در خصوصیات عمل- ونه اصل آن- مانند ریا در گزاردن نماز در مسجد یا اول وقت یا با جماعت نیز- بنابر قول برخى- موجب بطلان عبادت مى‌شود. برخى در بطلان عمل به آن اشکال کرده‌اند.<ref>جواهر الکلام ج۹، ص۱۸۸-۱۸۹. العروة الوثقی ج۲، ص۴۴۳.</ref> | ریا در خصوصیات عمل- ونه اصل آن- مانند ریا در گزاردن نماز در مسجد یا اول وقت یا با [[نماز جماعت|جماعت]] نیز- بنابر قول برخى- موجب بطلان عبادت مى‌شود. برخى در بطلان عمل به آن اشکال کرده‌اند.<ref>جواهر الکلام ج۹، ص۱۸۸-۱۸۹. العروة الوثقی ج۲، ص۴۴۳.</ref> | ||
==آثار و نتایج== | ==آثار و نتایج== | ||
بنابر آیات و روایات برخی از پیامدهای ریاکاری این چنین است: | بنابر آیات و [[روایات]] برخی از پیامدهای ریاکاری این چنین است: | ||
* باطل شدن انفاق.<ref>{{متن قرآن|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَالأذَى کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ |ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید بخششهای خود را با منّت و آزار باطل نسازید! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کند. |سوره= [[سوره بقره|بقره]] |آیه=۲۶۴}}</ref> | * باطل شدن انفاق.<ref>{{متن قرآن|یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ لاَ تُبْطِلُواْ صَدَقَاتِکُم بِالْمَنِّ وَالأذَى کَالَّذِی یُنفِقُ مَالَهُ رِئَاء النَّاسِ |ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید بخششهای خود را با منّت و آزار باطل نسازید! همانند کسی که مال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کند. |سوره= [[سوره بقره|بقره]] |آیه=۲۶۴}}</ref> | ||
* محرومیّت از محبّت خدا. <ref> {{متن قرآن|إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ مَن کَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا... و َالَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ |ترجمه= خداوند کسی را که متکبر و فخر فروش است دوست نمی‌دارد... و آن‌ها کسانی هستند که | * محرومیّت از محبّت خدا.<ref>{{متن قرآن|إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ مَن کَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا... و َالَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ |ترجمه= خداوند کسی را که متکبر و فخر فروش است دوست نمی‌دارد... و آن‌ها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کنند. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۳۶-۳۸}}</ref> | ||
* ریا، موجب همدمی با شیطان.<ref>المیزان، ج ۴، ص ۳۵۵.</ref> <ref>{{متن قرآن|وَ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَ مَن یَکُنِ الشَّیْطَانُ لَهُ قَرِینًا فَسَاء قِرِینًا |ترجمه= و آن‌ها کسانی هستند که | * ریا، موجب همدمی با شیطان.<ref>المیزان، ج ۴، ص ۳۵۵.</ref> <ref>{{متن قرآن|وَ الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَـاء النَّاسِ وَ لاَ یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ لاَ بِالْیَوْمِ الآخِرِ وَ مَن یَکُنِ الشَّیْطَانُ لَهُ قَرِینًا فَسَاء قِرِینًا |ترجمه= و آن‌ها کسانی هستند که اموال خود را برای نشان دادن به مردم انفاق می‌کنند و ایمان به خدا و روز باز پسین ندارند(چرا که شیطان، رفیق و همنشین آنهاست) و کسی که شیطان قرین او باشد، بد همنشین و قرینی است. |سوره= [[سوره نساء|نساء]] |آیه=۳۸}}</ref> | ||
* شرک خفی: از امام صادق (ع) روایت شده: {{حدیث| کُلُّ رئاءٍ شِرْکٌ إنَّه مَنْ عَمِلَ لِلنّاسِ کان ثَوابُهُ عَلَی النّاسِ و من عَمِلَ للهِ کان ثوابُهُ عَلَی اللهِ. |ترجمه= هرگونه ریایی شرک است، هر کس برای مردم کار کند پاداشش به عهدۀ مردم است و هر کس برای خدا کار کند ثوابش بر خداست.}}<ref>تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۴۰۷.</ref> | * [[شرک]] خفی: از [[امام صادق(ع)]] روایت شده: {{حدیث| کُلُّ رئاءٍ شِرْکٌ إنَّه مَنْ عَمِلَ لِلنّاسِ کان ثَوابُهُ عَلَی النّاسِ و من عَمِلَ للهِ کان ثوابُهُ عَلَی اللهِ. |ترجمه= هرگونه ریایی شرک است، هر کس برای مردم کار کند پاداشش به عهدۀ مردم است و هر کس برای خدا کار کند ثوابش بر خداست.}}<ref>تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۴۰۷.</ref> | ||
منظور از شرك، شرك خفی است كه با ايمان منافات ندارد بلكه با كمالِ ايمان منافی است. | منظور از شرك، شرك خفی است كه با ايمان منافات ندارد بلكه با كمالِ ايمان منافی است. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
* توجه به خشم و غضب الاهی از عمل ریا. | * توجه به خشم و غضب الاهی از عمل ریا. | ||
* توجه به بی ارزشی پاداش و تشویق مردم در مقابل پاداش پروردگار قادر متعال. | * توجه به بی ارزشی پاداش و تشویق مردم در مقابل پاداش پروردگار قادر متعال. | ||
* توجه به خلف | * توجه به خلف وعده‌ها، نا سپاسی‌ها و فراموش کاری‌ها و ناتوانی‌های مردم در قدر دانی. | ||
* توجه به قدرت خداوند در تسخیر | * توجه به قدرت خداوند در تسخیر دل‌ها و قلب‌ها. | ||
* توجه به قدرت خداوند در افشای | * توجه به قدرت خداوند در افشای ریاکاری‌ها در نزد مردم و رسوایی آن. | ||
* توجه به این که ریا نابود کننده | * توجه به این که ریا نابود کننده أجر و پاداش اخروی اعمال انسان است. | ||
* عادت دادن خود به این که اعمال و کارهای نیک خود را در پنهانی انجام دهد. <ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa5295 سایت اسلام کوئست]</ref> | * عادت دادن خود به این که اعمال و کارهای نیک خود را در پنهانی انجام دهد. <ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa5295 سایت اسلام کوئست]</ref> | ||
==موارد جواز== | ==موارد جواز== | ||
در بسیاری از موارد واقعاً انجام کاری به صورت آشکار، ریا نیست، بلکه انجام وظیفه است. | در بسیاری از موارد واقعاً انجام کاری به صورت آشکار، ریا نیست، بلکه انجام وظیفه است. باید توجه داشت که در برخی از موارد اظهار و آشکار کردن عمل نیک نه تنها ریا و مبغوض نیست، بلکه پسندیده است؛ مثل انجام آشکار اعمال نیک و صالح به قصد تشویق دیگران، یا به قصد تبلیغ دین، یا مبارزه با وسوسه های شیطان.<ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa5295 سایت اسلام کوئست]</ref> | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس|۳}} | {{پانویس|۳}} | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۸: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
{{اخلاق}} | {{اخلاق}} | ||
[[رده:رذایل اخلاقی]] | [[رده:رذایل اخلاقی]] | ||