کاربر ناشناس
جمهوری آذربایجان: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←ورود مسلمانان
imported>Fayaz |
imported>Fayaz جز (←ورود مسلمانان) |
||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
[[بهائیت]] و [[وهابیت]] در آذربایجان فعالیت دارند. فرقه بهایی در قالب دو تشکل ثبت شده فعالیت می‌کند. فرقه وهابیت در منطقه قفقاز عموماً از نواحی [[داغستان]] و [[چچن]] تغذیه می‌شود<ref>[http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3201A10813.html تشیع در جمهوری آذربایجان]</ref> و بیشتر در بین گروه‌های سنی حاشیه‌ای در آذربایجان نفوذ دارد. {{یادداشت|برخی معتقدند وهابیون آذربایجان از حمایت خاموش دولت آذربایجان برخوردار هستند و با هدف تغییر ترکیب جمعیتی جمهوری آذربایجان و مقابله با شیعیان در این کشور فعالیت دارند.<ref>[http://fa.arannews.com/mobile/?m_t=news&Type=News&id=41030.اولین شهید مبارزه با وهابیت در جمهوری آذربایجان، خبرگزرای آران پرس.]</ref>}} {{یادداشت|حضور و فعالیت وهابی‌ها در جمهوری آذربایجان طی ده دوازده سال گذشته باعث درگیری و اختلاف نظر میان دو نهاد دینی این کشور یعنی اداره روحانیت قفقاز و کمیته دولتی امور دینی در زمان ریاست رافق علی‌اف بر این کمیته شد.<ref>میرمحمدی، «وهابیت تهدیدی برای ثبات دینی و یکپارچگی مذهبی جمهوری آذربایجان»، روزنامه - جمهوری اسلامی، ۲۲/۰۹/۱۳۸۶</ref>}} تعداد سلفی‌ها در آذربایجان اندک بوده و به ۴ دسته خوارج امروز، جماعت هجرت، تکفیری و اخوانی تقسیم می‌شوند.<ref>رمضانی، «گفتگو با محسن پاک آیین سفیر ایران در جمهوری آذربایجان»، مرکز بین المللی مطالعات صلح، ۱۵ تیر ۱۳۹۳.</ref> | [[بهائیت]] و [[وهابیت]] در آذربایجان فعالیت دارند. فرقه بهایی در قالب دو تشکل ثبت شده فعالیت می‌کند. فرقه وهابیت در منطقه قفقاز عموماً از نواحی [[داغستان]] و [[چچن]] تغذیه می‌شود<ref>[http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3201A10813.html تشیع در جمهوری آذربایجان]</ref> و بیشتر در بین گروه‌های سنی حاشیه‌ای در آذربایجان نفوذ دارد. {{یادداشت|برخی معتقدند وهابیون آذربایجان از حمایت خاموش دولت آذربایجان برخوردار هستند و با هدف تغییر ترکیب جمعیتی جمهوری آذربایجان و مقابله با شیعیان در این کشور فعالیت دارند.<ref>[http://fa.arannews.com/mobile/?m_t=news&Type=News&id=41030.اولین شهید مبارزه با وهابیت در جمهوری آذربایجان، خبرگزرای آران پرس.]</ref>}} {{یادداشت|حضور و فعالیت وهابی‌ها در جمهوری آذربایجان طی ده دوازده سال گذشته باعث درگیری و اختلاف نظر میان دو نهاد دینی این کشور یعنی اداره روحانیت قفقاز و کمیته دولتی امور دینی در زمان ریاست رافق علی‌اف بر این کمیته شد.<ref>میرمحمدی، «وهابیت تهدیدی برای ثبات دینی و یکپارچگی مذهبی جمهوری آذربایجان»، روزنامه - جمهوری اسلامی، ۲۲/۰۹/۱۳۸۶</ref>}} تعداد سلفی‌ها در آذربایجان اندک بوده و به ۴ دسته خوارج امروز، جماعت هجرت، تکفیری و اخوانی تقسیم می‌شوند.<ref>رمضانی، «گفتگو با محسن پاک آیین سفیر ایران در جمهوری آذربایجان»، مرکز بین المللی مطالعات صلح، ۱۵ تیر ۱۳۹۳.</ref> | ||
== | ==موقعیت مسلمانان== | ||
[[مسلمانان]] در قرن اول ق/هفتم م به سرزمین‌های شمال رود ارس دسترسی پیدا کردند و [[اسلام]] جایگزین دین [[مسیحیت]] شد. [[شیعیان]] نیز از زمان ظهور [[صفویان]]، در اذربایجان حضور گسترده پیدا کردند.<ref>اشرافی، «بررسی و تحلیل وضعیت شیعیان جمهوری آذربایجان»، ۱۳۹۶ش، ص۷۳-۱۰۰.</ref> | [[مسلمانان]] در قرن اول ق/هفتم م به سرزمین‌های شمال رود ارس دسترسی پیدا کردند و [[اسلام]] جایگزین دین [[مسیحیت]] شد. [[شیعیان]] نیز از زمان ظهور [[صفویان]]، در اذربایجان حضور گسترده پیدا کردند.<ref>اشرافی، «بررسی و تحلیل وضعیت شیعیان جمهوری آذربایجان»، ۱۳۹۶ش، ص۷۳-۱۰۰.</ref> | ||
| خط ۸۷: | خط ۸۷: | ||
===دوران حکومت کمونیستی=== | ===دوران حکومت کمونیستی=== | ||
پس از سرکار آمدن حکومت کمونیستی در روسیه، تلاش شد در جمهوری‌های مسلمان، اسلام مانند سایر مذاهب، از صحنه زندگی اجتماعی بیرون رانده شده و امر خصوصی شهروندان کشور اعلام شد. در آذربایجان اکثر [[مسجد|مساجد]] تعطیل و گاهی ویران شدند از جمله بارگاه [[بی‌بی هیبت]]. آموزش اسلامی و ابراز دیانت مانند مراسم عزاداری در ایام [[عاشورا]]، ممنوع شد. | پس از سرکار آمدن حکومت کمونیستی در روسیه، تلاش شد در جمهوری‌های مسلمان، اسلام مانند سایر مذاهب، از صحنه زندگی اجتماعی بیرون رانده شده و امر خصوصی شهروندان کشور اعلام شد.<ref>اشرافی، «بررسی و تحلیل وضعیت شیعیان جمهوری آذربایجان»، ۱۳۹۶ش، ص۷۳-۱۰۰.</ref> در آذربایجان اکثر [[مسجد|مساجد]] تعطیل و گاهی ویران شدند از جمله بارگاه [[بی‌بی هیبت]]. آموزش اسلامی و ابراز دیانت مانند مراسم عزاداری در ایام [[عاشورا]]، ممنوع شد.<ref>اشرافی، «بررسی و تحلیل وضعیت شیعیان جمهوری آذربایجان»، ۱۳۹۶ش، ص۷۳-۱۰۰.</ref> در اوایل دهه ۱۲۹۰ش/۱۹۲۰م در پی آغاز نظارت‌های شدید کمونیستی و محو شعائر مذهبی به دستور لنین، ۸۰۰ روحانی و فرد دیندار در آذربایجان کشته شدند.<ref>اشرافی، «بررسی و تحلیل وضعیت شیعیان جمهوری آذربایجان»، ۱۳۹۶ش، ص۷۳-۱۰۰.</ref>{{یادداشت|از این تعداد ۱۷ نفر در حوزه‌های علمیه نجف، قم و مشهد تحصیل کرده، دارای درجه اجتهاد بودند. برجسته‌ترین این مجتهدین آیت‌الله سیدغنی بادکوبه‌ای و آیت‌الله شیخ قدرت‌الله ابراهیمی بودند که به طرز فجیعی اعدام گردیدند.}} در فاصله ۱۰ ساله بین سال‌های ۱۳۰۸ش تا ۱۳۱۸ش (۱۹۲۹تا۱۹۳۹م) بیش از ۳۰۰ هزار نفر از دینداران توسط تشکیلات‌های مختلف کمونیستی قتل‌عام شدند. [[قرآن کریم]] به منزله یک «کتاب زیان‌آور» ممنوع گردید. در سال ۱۳۰۸ش/۱۹۲۹م حدود ۴۰۰ مسجد در آذربایجان بسته شد و ۱۲۰ مسجد نیز تخریب گردید و یا تغییر کاربری داده شد. در برخی گزارش‌ها آمده است که برخی شیعیان اذربایجان پنهانی به فرزندان خود آموزش‌های دینی می‌دادند و در قسمت جنوبی آذربایجان یعنی در نزدیکی لنکران، مصلا و نخجوان و نیز در نارداران (شمال باکو) مراسم‌های خود را مخفیانه برگزار می‌کردند.<ref>اشرافی، «بررسی و تحلیل وضعیت شیعیان جمهوری آذربایجان»، ۱۳۹۶ش، ص۷۳-۱۰۰.</ref> | ||
در اوایل دهه ۱۲۹۰ش/۱۹۲۰م در پی آغاز نظارت‌های شدید کمونیستی و محو شعائر مذهبی به دستور لنین، ۸۰۰ روحانی و فرد دیندار در آذربایجان کشته شدند.{{یادداشت|از این تعداد ۱۷ نفر در حوزه‌های علمیه نجف، قم و مشهد تحصیل کرده، دارای درجه اجتهاد بودند. برجسته‌ترین این مجتهدین آیت‌الله سیدغنی بادکوبه‌ای و آیت‌الله شیخ قدرت‌الله ابراهیمی بودند که به طرز فجیعی اعدام گردیدند.}} در فاصله ۱۰ ساله بین سال‌های ۱۳۰۸ش تا ۱۳۱۸ش (۱۹۲۹تا۱۹۳۹م) بیش از ۳۰۰ هزار نفر از دینداران توسط تشکیلات‌های مختلف کمونیستی قتل‌عام شدند. [[قرآن کریم]] به منزله یک «کتاب زیان‌آور» ممنوع گردید. در سال ۱۳۰۸ش/۱۹۲۹م حدود ۴۰۰ مسجد در آذربایجان بسته شد و ۱۲۰ مسجد نیز تخریب گردید و یا تغییر کاربری داده شد. | |||
[[پرونده:کشور اذربایجان.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:کشور اذربایجان.jpg|بندانگشتی]] | ||
===پس از استقلال=== | ===پس از استقلال=== | ||
رییس جمهور اذربایجان، حیدر علی‌اف پس از استقلال، سفر [[حج]] انجام داد و در همان سال‌ها حج مسلمانان آذربایجان از سر گرفته شد. هم‌چنین مقامات رسمی ساخت مساجد، گسترش ادبیات اسلامی و احیای آموزش خصوصی اسلامی را تشویق کردند.<ref>[http://noorportal.net/951/1254/1310/23610.aspx مذهب شیعه در آذربایجان بعد از فروپاشی شوروی]</ref> گرچه برخی، مسلمانان سکولار را در اذربایجان رو به ازدیاد میدانند.<ref>[https://eurasianet.org/azerbaijan-islam-comes-with-a-secular-face «اذربایجان:بازگشت اسلام با چهره سکولار»، سایت eurasianet.]</ref> | |||
برخی نیز علی‌اف را به سکوت و عدم واکنش نسبت به فعالیت‌های ضد اسلامی متهم کرده‌اند: مانند عدم جلوگیری از انتشار [[کتاب آیات شیطانی]] در باکو، حمایت از رافیق توفیق، نویسنده هتاک به [[پیامبر اسلام(ص)|پیامبر]] و [[ائمه معصومین]](ع).{{یادداشت|رافیق توفیق که به خود لقب [[سلمان رشدی]] آذربایجان را داده بود، با حمایتهای دولت الهام علی‌اف، ساحت پیامبر(ص) و امامان شیعه را هتک کرد؛ پس از سوء قصد و به دنبال آن مرگ این نویسنده هتاک، رسانه‌های وابسته به دولت آذربایجان، موجی از تبلیغات منفی علیه [[جمهوری اسلامی ایران]] راه انداخته و ایران را در مرگ وی متهم کردند. در مقابل یک روزنامه روسی گزارش داد، گروه تحقیقاتی مرگِ رافیق تقی، سوء قصد به جان او را به سفارش مقامات سیاسی آذربایجان دانسته است.}}، انتشار بیانیه ۵۴ نویسنده و فعال رسانه‌ای علیه اسلام در ۱۳۹۱ش/۲۰۱۲م{{یادداشت|این بیانیه در روزهای آغازین سال ۲۰۱۲ در مطبوعات آذربایجان منتشر شد. این بیانیه مدعی بود که [[دین اسلام]] به زور به مردم این سرزمین قبولانده شده است. این بیانیه به نام ۵۴ نویسنده و روزنامه نگاران جمهوری آذربایجان صادر شد. در این بیانیه افرادی همچون میرزا [[فتحعلی آخوندزاده]] و رافیق تقی تکریم شده و به پیوند فکری آن‌ها با تئوریسین‌هایی همچون مارکس و انگلس و نیچه افتخار شده است.}} و ازادی فعالیت تبلیغی [[یهودیان]] و [[مسیحیان]]. | پس از فوت حیدر علی‌اف، فرزندش الهام علی‌اف رییس جمهور اذربایجان (از ۱۳۸۲ش/۲۰۰۳م تا اکنون) شد. برخی سیاست‌های او مورد اعتراض مسلمانان قرار گرفت مانند ممنوعیت [[حجاب]] در مدارس و دانشگاه‌ها؛ ممنوعیت پخش [[اذان]] از [[مسجد|مساجد]] و ممنوعیت ورود دانش آموزان و افراد جوان به مساجد؛ تعطیلی مدارس اسلامی و محدودیت شدید طلاب؛ ممنوعیت برگزاری مراسم مذهبی و عزاداری ماه‌های [[ماه محرم|محرم]] و [[ماه صفر|صفر]] در بیرون از مسجد و [[حسینیه]]؛ دستگیری فعالان مذهبی، و تخریب برخی از مساجد شیعیان. برخی نیز علی‌اف را به سکوت و عدم واکنش نسبت به فعالیت‌های ضد اسلامی متهم کرده‌اند: مانند عدم جلوگیری از انتشار [[کتاب آیات شیطانی]] در باکو، حمایت از رافیق توفیق، نویسنده هتاک به [[پیامبر اسلام(ص)|پیامبر]] و [[ائمه معصومین]](ع).{{یادداشت|رافیق توفیق که به خود لقب [[سلمان رشدی]] آذربایجان را داده بود، با حمایتهای دولت الهام علی‌اف، ساحت پیامبر(ص) و امامان شیعه را هتک کرد؛ پس از سوء قصد و به دنبال آن مرگ این نویسنده هتاک، رسانه‌های وابسته به دولت آذربایجان، موجی از تبلیغات منفی علیه [[جمهوری اسلامی ایران]] راه انداخته و ایران را در مرگ وی متهم کردند. در مقابل یک روزنامه روسی گزارش داد، گروه تحقیقاتی مرگِ رافیق تقی، سوء قصد به جان او را به سفارش مقامات سیاسی آذربایجان دانسته است.}}، انتشار بیانیه ۵۴ نویسنده و فعال رسانه‌ای علیه اسلام در ۱۳۹۱ش/۲۰۱۲م{{یادداشت|این بیانیه در روزهای آغازین سال ۲۰۱۲ در مطبوعات آذربایجان منتشر شد. این بیانیه مدعی بود که [[دین اسلام]] به زور به مردم این سرزمین قبولانده شده است. این بیانیه به نام ۵۴ نویسنده و روزنامه نگاران جمهوری آذربایجان صادر شد. در این بیانیه افرادی همچون میرزا [[فتحعلی آخوندزاده]] و رافیق تقی تکریم شده و به پیوند فکری آن‌ها با تئوریسین‌هایی همچون مارکس و انگلس و نیچه افتخار شده است.}} و ازادی فعالیت تبلیغی [[یهودیان]] و [[مسیحیان]]. | ||
==اماکن زیارتی شیعیان== | ==اماکن زیارتی شیعیان== | ||