پرش به محتوا

شکیات: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۷۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ ژوئن ۲۰۱۶
جز
خط ۴۰: خط ۴۰:


== شک‌های صحیح ==
== شک‌های صحیح ==
شک در رکعات نماز گاه جزو شکهای صحیح است که هنگام پیدایش آنها وظیفه‌‏ای خاص برعهده نمازگزار نهاده شده است. به دو نوع منصوص (تصریح شده در روایات) و غیر منصوص تقسیم می‏شوند.
شک در رکعات نماز گاه جزو شکهای صحیح است که هنگام پیدایش آنها وظیفه‌‏ای خاص برعهده نمازگزار نهاده شده است. به دو نوع منصوص (تصریح شده در روایات) و غیر منصوص تقسیم می‏‌شوند.


۴ـ۲ـ۱. شکهای صحیح منصوص عبارتند از:
# شک بین دو و سه پس از اکمال دو سجده که به قول مشهور، بنا را بر سه گذارده و نماز را تمام می‏کند و پس از نماز ـ جهت جبران رکعتی که احتمال می‏دهد نخوانده باشد ـ یک رکعت [[نماز احتیاط]] ایستاده و یا دو رکعت نشسته می‏خواند. <ref>نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۳۲ ـ ۳۳۵</ref> برخی، احتیاط وجوبی را در خواندن یک رکعت ایستاده دانسته‌اند. <ref>یزدی، العروة الوثقی، ج۳، ص۲۴۳</ref>  
# شک بین دو و سه پس از اکمال دو سجده که به قول مشهور، بنا را بر سه گذارده و نماز را تمام می‏کند و پس از نماز ـ جهت جبران رکعتی که احتمال می‏دهد نخوانده باشد ـ یک رکعت [[نماز احتیاط]] ایستاده و یا دو رکعت نشسته می‏خواند. <ref>نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۳۲ ـ ۳۳۵</ref> برخی، احتیاط وجوبی را در خواندن یک رکعت ایستاده دانسته‌اند. <ref>یزدی، العروة الوثقی، ج۳، ص۲۴۳</ref>  
# شک بین سه و چهار که به قول مشهور، بنا را بر چهار گذاشته و پس از اتمام نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده و یا دو رکعت نشسته می‏خواند. <ref>بحرانی، الحدائق الناضرة ۹/ ۲۲۷ ـ ۲۲۸؛ جواهرالکلام ۱۲/ ۳۴۱ ـ ۳۴۵  </ref>
# شک بین سه و چهار که به قول مشهور، بنا را بر چهار گذاشته و پس از اتمام نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده و یا دو رکعت نشسته می‏خواند. <ref>بحرانی، الحدائق الناضرة ۹/ ۲۲۷ ـ ۲۲۸؛ جواهرالکلام ۱۲/ ۳۴۱ ـ ۳۴۵  </ref>
# شک بین دو و چهار پس از اکمال دو سجده که به قول مشهور، بنا را بر چهار گذارده و پس از نماز دو رکعت نماز احتیاط ایستاده می‏خواند. <ref>بحرانی، الحدائق الناضرة ۹/ ۲۳۷؛ نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۴۵ ـ ۳۴۸ </ref>
# شک بین دو و چهار پس از اکمال دو سجده که به قول مشهور، بنا را بر چهار گذارده و پس از نماز دو رکعت نماز احتیاط ایستاده می‏خواند. <ref>بحرانی، الحدائق الناضرة ۹/ ۲۳۷؛ نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۴۵ ـ ۳۴۸ </ref>
# شک بین دو و سه و چهار پس از اکمال دو سجده که به قول مشهور، بنا را بر چهار گذاشته و پس از اتمام نماز، دو رکعت نماز احتیاط ایستاده و دو رکعت نشسته می‏خواند. <ref>بحرانی، الحدائق الناضرة ۹/ ۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ نجفی، جواهر الکلام ۱۲/۳۴۹</ref> برخی وظیفه را یک رکعت ایستاده و دو رکعت نشسته دانسته‌اند. <ref>الفتاوی ابن بابویه/۵۶ </ref>برخی به جای دو رکعت نشسته، خواندن یک رکعت ایستاده را واجب دانسته‌اند. <ref>المراسم العلویة/ ۸۷؛ مختلف الشیعة ۲/ ۳۸۶</ref>  بنابر قول دو رکعت نشسته خواندن، در جواز جایگزینی یک رکعت ایستاده به جای دو رکعت نشسته اختلاف است؛ چنان که در لزوم تقدیم دو رکعت ایستاده بر دو رکعت نشسته یا تخییر در تقدیم هر یک، اختلاف می‏باشد.<ref> المقاصد العلیة (الحاشیة الأولی علی الألفیة) / ۶۱۴ ـ ۶۱۵؛ بحرانی، الحدائق الناضرة ۹/ ۲۴۱ ـ ۲۴۳؛ نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۴۸ ـ ۳۵۱؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۳، ص۲۴۴  </ref>
# شک بین دو و سه و چهار پس از اکمال دو سجده که به قول مشهور، بنا را بر چهار گذاشته و پس از اتمام نماز، دو رکعت نماز احتیاط ایستاده و دو رکعت نشسته می‏خواند. <ref>بحرانی، الحدائق الناضرة ۹/ ۲۴۱ ـ ۲۴۲؛ نجفی، جواهر الکلام ۱۲/۳۴۹</ref> برخی وظیفه را یک رکعت ایستاده و دو رکعت نشسته دانسته‌اند. <ref>الفتاوی ابن بابویه/۵۶ </ref>برخی به جای دو رکعت نشسته، خواندن یک رکعت ایستاده را واجب دانسته‌اند. <ref>المراسم العلویة/ ۸۷؛ مختلف الشیعة ۲/ ۳۸۶</ref>  بنابر قول دو رکعت نشسته خواندن، در جواز جایگزینی یک رکعت ایستاده به جای دو رکعت نشسته اختلاف است؛ چنان که در لزوم تقدیم دو رکعت ایستاده بر دو رکعت نشسته یا تخییر در تقدیم هر یک، اختلاف می‏باشد.<ref>شهید ثانی، المقاصد العلیة، ص۶۱۴ ـ ۶۱۵؛ بحرانی، الحدائق الناضرة ۹/ ۲۴۱ ـ ۲۴۳؛ نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۴۸ ـ ۳۵۱؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۳، ص۲۴۴  </ref> قول مقابل مشهور در هر چهار نوع شک یاد شده، مخیر بودن نمازگزار است بین اینکه بنا را بر اقل بگذارد، بدون نیاز به خواندن نماز احتیاط و یا بنا را بر اکثر بگذارد، با خواندن نماز احتیاط. <ref>نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۳۲ ـ ۳۳۵</ref>
قول مقابل مشهور در هر چهار نوع شک یاد شده، مخیر بودن نمازگزار است بین اینکه بنا را بر اقل بگذارد، بدون نیاز به خواندن نماز احتیاط و یا بنا را بر اکثر بگذارد، با خواندن نماز احتیاط. <ref>نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۳۲ ـ ۳۳۵</ref>
# شک بین چهار و پنج بعد از سر برداشتن از سجده دوم که بنابر قول مشهور، پس از تشهد و سلام، دو سجده سهو به جا می‏آورد. اگر شک یاد شده در حال ایستاده باشد، به شک بین سه و چهار بر می‏گردد و محکوم به حکم آن است و اگر چنین شکی بعد از رکوع و قبل از سجود عارض شود، بنابر قول مشهور، حکم شک بین چهار و پنج را دارد. <ref>بحرانی، الحدائق الناضرة ۹/ ۲۴۴ ـ ۲۴۸ </ref>
# شک بین چهار و پنج بعد از سر برداشتن از سجده دوم که بنابر قول مشهور، پس از تشهد و سلام، دو سجده سهو به جا می‏آورد. اگر شک یاد شده در حال ایستاده باشد، به شک بین سه و چهار بر می‏گردد و محکوم به حکم آن است و اگر چنین شکی بعد از رکوع و قبل از سجود عارض شود، بنابر قول مشهور، حکم شک بین چهار و پنج را دارد. <ref>بحرانی، الحدائق الناضرة ۹/ ۲۴۴ ـ ۲۴۸ </ref>
 
# شک بین سه و پنج قبل از رکوع که به شک بین دو و چهار پس از اکمال دو سجده باز می‏گردد و محکوم به حکم آن است. عروض شک یاد شده بعد از رکوع موجب بطلان نماز می‏شود. <ref>نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۵۷؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۳، ص۲۴۶</ref>   
۴ ـ ۲ ـ ۲. شکهای صحیح غیر منصوص عبارتند از:
# شک بین سه و چهار و پنج در حال ایستاده که به شک بین دو و سه و چهار برمی‏گردد و حکم آن را دارد. <ref>نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۵۸؛ یزدی، العروة الوثقی ۳/۲۴۶  </ref>
الف. شک بین سه و پنج قبل از رکوع که به شک بین دو و چهار پس از اکمال دو سجده باز می‏گردد و محکوم به حکم آن است. عروض شک یاد شده بعد از رکوع موجب بطلان نماز می‏شود. <ref>نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۵۷؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۳، ص۲۴۶</ref>   
# شک بین پنج و شش در حال قیام که به شک بین چهار و پنج بازگشت و به مقتضای آن عمل می‏کند. برخی، چنین شکی را موجب بطلان نماز دانسته‌اند. <ref>جواهرالکلام ۱۲/۳۵۹؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۳، ص۲۴۶ ـ ۲۴۷ </ref>
ب. شک بین سه و چهار و پنج در حال ایستاده که به شک بین دو و سه و چهار برمی‏گردد و حکم آن را دارد. <ref>نجفی، جواهر الکلام ۱۲/ ۳۵۸؛ یزدی، العروة الوثقی ۳/۲۴۶  </ref>
ج. شک بین پنج و شش در حال قیام که به شک بین چهار و پنج بازگشت و به مقتضای آن عمل می‏کند. برخی، چنین شکی را موجب بطلان نماز دانسته‌اند. <ref>جواهرالکلام ۱۲/۳۵۹؛ یزدی، العروة الوثقی، ج۳، ص۲۴۶ ـ ۲۴۷ </ref>
 


==شک‌های غیر قابل اعتنا==
==شک‌های غیر قابل اعتنا==
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۲۰۶

ویرایش