کاربر ناشناس
حارث بن عبدالله همدانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Mahboobi جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
نسب کامل وی حارث‌بن عبداللّه‌بن کعب‌بن اسدبن خالد (یخلُد) بن حوث است.<ref>ابن‌سعد، ج۶، ص۱۶۸؛ طبری، ص۶۶۲</ref> نام او را حرث نیز نقل کرده‌اند.<ref>ابن‌حنبل، مسند الامام احمدبن حنبل، ج۱، صص۹۱، ۱۰۷، ۱۳۳، ۴۶۴؛ محمدبن ادریس شافعی، الامّ ج۷، ص۱۴، که از حرث اعور نام برده اما او را مجهول خوانده است؛ مسلم‌بن حجاج، کتاب الکنی، ص ۱۱۶؛ شوشتری، قاموس‌الرجال، ج ۳، صص ۱۱-۱۳.</ref> در برخی منابع نام پدر وی عبید آمده است.<ref>بخاری، کتاب التاریخ الکبیر، ج ۱، قسم ۲، ص ۲۷۳؛ بخاری، التاریخ الصغیر، ج ۱، ص ۱۸۴؛ ابن‌ابی‌حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۳، ص ۷۸</ref> | نسب کامل وی حارث‌بن عبداللّه‌بن کعب‌بن اسدبن خالد (یخلُد) بن حوث است.<ref>ابن‌سعد، ج۶، ص۱۶۸؛ طبری، ص۶۶۲</ref> نام او را حرث نیز نقل کرده‌اند.<ref>ابن‌حنبل، مسند الامام احمدبن حنبل، ج۱، صص۹۱، ۱۰۷، ۱۳۳، ۴۶۴؛ محمدبن ادریس شافعی، الامّ ج۷، ص۱۴، که از حرث اعور نام برده اما او را مجهول خوانده است؛ مسلم‌بن حجاج، کتاب الکنی، ص ۱۱۶؛ شوشتری، قاموس‌الرجال، ج ۳، صص ۱۱-۱۳.</ref> در برخی منابع نام پدر وی عبید آمده است.<ref>بخاری، کتاب التاریخ الکبیر، ج ۱، قسم ۲، ص ۲۷۳؛ بخاری، التاریخ الصغیر، ج ۱، ص ۱۸۴؛ ابن‌ابی‌حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۳، ص ۷۸</ref> | ||
حارث به شاخه حوث از [[قبیله همدان|قبیله هَمدان]] منسوب است.<ref>ابن کلبی، نسب مَعَدّ و الیمن الکبیر ج ۲، ص ۲۵۱؛ ابن سعد، ج ۶، ص ۱۶۸؛ طبری، ص ۶۶۲؛ شوشتری، قاموس‌الرجال، ج ۳، ص ۱۴؛ بخاری، التاریخ الصغیر، ج ۱، ص ۱۸۴: خونی؛ و یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۴۵؛ حوتی، که هر دو خطا به نظر می‌رسد.</ref> برخی نیز او را خارَفی/ خارِفی دانسته‌اند،<ref>بخاری، کتاب التاریخ الکبیر، ج ۱، قسم ۲، ص ۲۷۳؛ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۳، ص ۷۳؛ سمعانی، ج ۲، ص ۳۰۵؛ یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۴۴</ref> که ظاهراً تصحیف حوثی است.<ref>شوشتری، قاموس‌الرجال، ج ۳، ص ۱۱؛ مدرسی طباطبائی، ج ۱، ص ۴۵</ref> | حارث به شاخه حوث از [[قبیله همدان|قبیله هَمدان]] منسوب است.<ref>ابن کلبی، نسب مَعَدّ و الیمن الکبیر ج ۲، ص ۲۵۱؛ ابن سعد، ج ۶، ص ۱۶۸؛ طبری، ص ۶۶۲؛ شوشتری، قاموس‌الرجال، ج ۳، ص ۱۴؛ بخاری، التاریخ الصغیر، ج ۱، ص ۱۸۴: خونی؛ و یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۴۵؛ حوتی، که هر دو خطا به نظر می‌رسد.</ref> برخی نیز او را خارَفی/ خارِفی دانسته‌اند،<ref>بخاری، کتاب التاریخ الکبیر، ج ۱، قسم ۲، ص ۲۷۳؛ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۳، ص ۷۳؛ سمعانی، ج ۲، ص ۳۰۵؛ یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۴۴</ref> که ظاهراً تصحیف حوثی است.<ref>شوشتری، قاموس‌الرجال، ج ۳، ص ۱۱؛ مدرسی طباطبائی، ج ۱، ص ۴۵</ref> | ||
قبیله همدان از قبایل یمنی بودند که پس از تأسیس شهر [[کوفه]] در سال ۱۷ ه.ق. به این شهر کوچانده شدند و در آنجا سکنا گزیدند؛ <ref>سمعانی، ج ۵، ص ۶۴۷؛ علی سامی نشار، نشأة الفکر الفلسفی فی الاسلام، ج ۳، ص ۲۱۷</ref> ازاین‌رو، تا پیش از این زمان، اطلاعی از زندگی حارث در دست نیست. | قبیله همدان از قبایل یمنی بودند که پس از تأسیس شهر [[کوفه]] در سال ۱۷ ه.ق. به این شهر کوچانده شدند و در آنجا سکنا گزیدند؛ <ref>سمعانی، ج ۵، ص ۶۴۷؛ علی سامی نشار، نشأة الفکر الفلسفی فی الاسلام، ج ۳، ص ۲۱۷</ref> ازاین‌رو، تا پیش از این زمان، اطلاعی از زندگی حارث در دست نیست. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
===وفات=== | ===وفات=== | ||
حارث اعور در سال ۶۵، در دوران [[عبدالله بن زبیر]]، در [[کوفه]] درگذشت.<ref>ابن‌سعد، ج ۶، ص ۱۶۹؛ طبری، ص ۶۶۳؛ قس مسعودی، ج ۳، ص ۲۹۷، که درگذشت او را سال ۶۶ و هم‌زمان با قیام توّابین ذکر کرده است.</ref> بنا به وصیت حارث، [[عبداللّه بن یزید خطمی]] (عامل | حارث اعور در سال ۶۵، در دوران [[عبدالله بن زبیر]]، در [[کوفه]] درگذشت.<ref>ابن‌سعد، ج ۶، ص ۱۶۹؛ طبری، ص ۶۶۳؛ قس مسعودی، ج ۳، ص ۲۹۷، که درگذشت او را سال ۶۶ و هم‌زمان با قیام توّابین ذکر کرده است.</ref> بنا به وصیت حارث، [[عبداللّه بن یزید خطمی]] (عامل ابن‌زبیر در [[کوفه]]) بر پیکر وی [[نماز میت|نماز]] گزارد.<ref>ابن‌سعد، ج ۶، ص ۱۶۹؛ بخاری، التاریخ الصغیر، ج ۱، ص ۱۸۳؛ طبری، ص ۶۶۳.</ref> این امر می‌تواند حاکی از همراهی حارث با [[زبیریان]] و اعتراض او به [[امویان]] باشد. | ||
==جایگاه علمی== | ==جایگاه علمی== | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
===در علم حدیث=== | ===در علم حدیث=== | ||
حارث از [[امیر مؤمنان]] (ع)، [[عبدالله بن مسعود]] و [[زید بن ثابت]] حدیث نقل کرده است.<ref>یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۴۵.</ref> [[شیخ طوسی]]<ref>محمدبن حسن طوسی، رجال طوسی، ص ۹۴</ref> نام حارث را در میان اصحاب [[امام حسن (ع)]] نیز آورده است. در [[تفسیر فرات کوفی]]<ref>فرات بن ابراهیم کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ص ۵۶۳ </ref> نیز روایتی از وی به نقل از [[امام حسین (ع)]] آمده است. | حارث از [[امیر مؤمنان]] (ع)، [[عبدالله بن مسعود]] و [[زید بن ثابت]] حدیث نقل کرده است.<ref>یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۴۵.</ref> [[شیخ طوسی]]<ref>محمدبن حسن طوسی، رجال طوسی، ص ۹۴</ref> نام حارث را در میان اصحاب [[امام حسن (ع)]] نیز آورده است. در [[تفسیر فرات کوفی]]<ref>فرات بن ابراهیم کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ص ۵۶۳ </ref> نیز روایتی از وی به نقل از [[امام حسین (ع)]] آمده است. | ||
[[ابواسحاق سَبیعی همْدانی]]، [[ | [[ابواسحاق سبیعی همدانی|ابواسحاق سَبیعی همْدانی]]، [[ضحاک بن مزاحم]]، [[عامر شعبی|عامر شَعْبی]]، [[عطاء بن ابی‌رباح]] و سعیدبن عمرو (برادرزاده حارث) از او حدیث نقل کرده‌اند.<ref>یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۴۵.</ref> | ||
در منابع [[اهل‌سنّت]] گفته شده است که امام حسن (ع) و امام حسین (ع) از حارث اعور درباره احادیث پدرشان سؤال می‌کردند. <ref>ابن سعد، ج ۶، ص ۱۶۸؛ طبری، ص ۶۶۲ ـ ۶۶۳؛ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۳، ص ۷۹؛ حمزه بن یوسف سهمی، تاریخ جرجان، ص ۵۵۹</ref> [[ | در منابع [[اهل‌سنّت]] گفته شده است که امام حسن (ع) و امام حسین (ع) از حارث اعور درباره احادیث پدرشان سؤال می‌کردند. <ref>ابن سعد، ج ۶، ص ۱۶۸؛ طبری، ص ۶۶۲ ـ ۶۶۳؛ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۳، ص ۷۹؛ حمزه بن یوسف سهمی، تاریخ جرجان، ص ۵۵۹</ref> [[ابن شاذان]] <ref>ابن‌شاذان، الایضاح، ص ۴۶۸-۴۷۰</ref> به نقد این گزارش‌ها پرداخته است. [[ابن سعد]]<ref>ابن‌سعد، ج ۶، ص ۱۶۸</ref> نام حارث را در طبقه نخست [[تابعین]] [[کوفه]] آورده است. | ||
===راویان از او=== | ===راویان از او=== | ||
روایات بسیاری به نقل از وی در کتاب‌های [[شیعه]] و [[اهل سنّت]] آمده است. این روایات، که عمومآ به نقل از [[امام علی (ع)]] است، موضوعات و مباحث مختلف اعتقادی، احکام فقهی، تفسیر و اخلاق را در برمی‌گیرد. | روایات بسیاری به نقل از وی در کتاب‌های [[شیعه]] و [[اهل سنّت]] آمده است. این روایات، که عمومآ به نقل از [[امام علی (ع)]] است، موضوعات و مباحث مختلف اعتقادی، احکام فقهی، تفسیر و اخلاق را در برمی‌گیرد. | ||
[[مدرسی طباطبائی]]<ref>مدرسی طباطبائی، ج ۱، ص ۴۶-۵۷</ref> فهرستی از منابعی را که روایات حارث در آن‌ها نقل شده، فراهم آورده است. | [[مدرسی طباطبائی]]<ref>مدرسی طباطبائی، ج ۱، ص ۴۶-۵۷</ref> فهرستی از منابعی را که روایات حارث در آن‌ها نقل شده، فراهم آورده است. | ||
علاوه بر [[مُسنَد ابن‌حنبل]] و [[سنن دارِمی]]، در چهار کتاب از کتب شش‌گانه [[اهل سنّت]] از وی حدیث نقل شده است.<ref>یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۵۳؛ مدرسی طباطبائی، همانجا</ref> | علاوه بر [[مسند ابن حنبل|مُسنَد ابن‌حنبل]] و [[سنن درامی|سنن دارِمی]]، در چهار کتاب از کتب شش‌گانه [[اهل سنّت]] از وی حدیث نقل شده است.<ref>یوسف بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج ۵، ص ۲۵۳؛ مدرسی طباطبائی، همانجا</ref> | ||
مهم‌ترین راوی حارث اعور، [[ابواسحاق سبیعی]] است. به گفته [[ابن‌حنبل]]، ابواسحاق پس از درگذشت حارث با بیوه او ازدواج کرد و به این ترتیب به کتاب‌ها و نوشته‌های حدیثی حارث دست یافت.<ref>محمدبن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء ج ۵، ص ۳۹۸؛ محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام ج ۳، ص ۴۷۴؛</ref> از همین‌رو در منابع اهل سنّت آمده که ابواسحاق فقط چهار روایت از حارث شنیده<ref>بخاری، التاریخ الصغیر، ج ۱، ص ۱۸۴؛ سلیمان‌بن اشعث ابوداوود، سؤالات أبی‌عبید الآجری أباداود سلیمان‌بن الأشعث السجستانی ص ۳۱؛ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۱، ص ۱۳۲ و ص ۱۴۸</ref> و بقیه را از نگاشته‌های او نقل کرده است<ref>احمدبن عبدالله عجلی، معرفةالثقات ج ۲، ص ۱۷۹؛ برای فهرستی از روایات او از حارث رجوع کنید به یوسف ازبک، مسند علی بن ابی‌طالب، خَرَّجَ احادیثهُ علی‌رضابن عبدالله‌بن علی‌رضا ج ۱، ص ۳۰۵ ـ ۴۲۸.</ref>، همچنان‌که روایات [[خِلاس‌بن عمرو هَجَری]]<ref>یوسف ازبک، مسند علی‌بن ابی‌طالب ج ۲، ص ۸۴۹ ـ ۸۶۳.</ref> و [[عبدالاعلی‌بن عامر ثعلبی]]<ref>یوسف ازبک، مسند علی‌بن ابی‌طالب ج ۵، ص ۱۹۶۷ ـ ۱۹۷۶.</ref> از امام علی (ع) را برگرفته از کتاب حارث می‌دانند.<ref>ابن‌حنبل، الجامع فی العلل و معرفةالرجال، همانجا؛ سلیمان‌بن اشعث ابوداوود، سؤالات أبی‌عبید الآجری أباداود سلیمان‌بن الأشعث السجستانی ج ۲، ص ۱۴۵؛ محمدبن عمرو عقیلی، کتاب الضعفاء الکبیر سفر ۳، ص ۵۸. ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۶، ص ۲۶.</ref> در شماری از روایات، ابواسحاق سبیعی به واسطه دیگران از حارث روایت کرده که حاکی از شفاهی بودن است نه نقل از کتاب حارث <ref>محمد بن ادریس شافعی، الامّ ج ۷، ص ۱۹۹؛ عبدالرزاق بن همام صنعانی، المصنَّف ج ۴، ص ۲۵۶ و ص ۲۸۲؛ محمدبن عمرو عقیلی، کتاب الضعفاء الکبیر سفر ۴، ص ۱۱.</ref> سلسله سند «ابواسحاق از حارث از علی (ع) زنجیره حدیثی مشهوری است که برخی جاعلان، خصوصآ [[عثمانیه]] در مناظرات فرقه‌ای خود با شیعیان، از این شهرت سود جسته و مطالب مجعول خود را با آن رواج داده‌اند. <ref>مدرسی طباطبائی، ج ۱، ص ۵۷۵۸</ref> | مهم‌ترین راوی حارث اعور، [[ابواسحاق سبیعی]] است. به گفته [[ابن‌حنبل]]، ابواسحاق پس از درگذشت حارث با بیوه او ازدواج کرد و به این ترتیب به کتاب‌ها و نوشته‌های حدیثی حارث دست یافت.<ref>محمدبن احمد ذهبی، سیر اعلام النبلاء ج ۵، ص ۳۹۸؛ محمدبن احمد ذهبی، تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام ج ۳، ص ۴۷۴؛</ref> از همین‌رو در منابع اهل سنّت آمده که ابواسحاق فقط چهار روایت از حارث شنیده<ref>بخاری، التاریخ الصغیر، ج ۱، ص ۱۸۴؛ سلیمان‌بن اشعث ابوداوود، سؤالات أبی‌عبید الآجری أباداود سلیمان‌بن الأشعث السجستانی ص ۳۱؛ ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۱، ص ۱۳۲ و ص ۱۴۸</ref> و بقیه را از نگاشته‌های او نقل کرده است<ref>احمدبن عبدالله عجلی، معرفةالثقات ج ۲، ص ۱۷۹؛ برای فهرستی از روایات او از حارث رجوع کنید به یوسف ازبک، مسند علی بن ابی‌طالب، خَرَّجَ احادیثهُ علی‌رضابن عبدالله‌بن علی‌رضا ج ۱، ص ۳۰۵ ـ ۴۲۸.</ref>، همچنان‌که روایات [[خِلاس‌بن عمرو هَجَری]]<ref>یوسف ازبک، مسند علی‌بن ابی‌طالب ج ۲، ص ۸۴۹ ـ ۸۶۳.</ref> و [[عبدالاعلی‌بن عامر ثعلبی]]<ref>یوسف ازبک، مسند علی‌بن ابی‌طالب ج ۵، ص ۱۹۶۷ ـ ۱۹۷۶.</ref> از امام علی (ع) را برگرفته از کتاب حارث می‌دانند.<ref>ابن‌حنبل، الجامع فی العلل و معرفةالرجال، همانجا؛ سلیمان‌بن اشعث ابوداوود، سؤالات أبی‌عبید الآجری أباداود سلیمان‌بن الأشعث السجستانی ج ۲، ص ۱۴۵؛ محمدبن عمرو عقیلی، کتاب الضعفاء الکبیر سفر ۳، ص ۵۸. ابن ابی حاتم، کتاب الجرح و التعدیل ج ۶، ص ۲۶.</ref> در شماری از روایات، ابواسحاق سبیعی به واسطه دیگران از حارث روایت کرده که حاکی از شفاهی بودن است نه نقل از کتاب حارث <ref>محمد بن ادریس شافعی، الامّ ج ۷، ص ۱۹۹؛ عبدالرزاق بن همام صنعانی، المصنَّف ج ۴، ص ۲۵۶ و ص ۲۸۲؛ محمدبن عمرو عقیلی، کتاب الضعفاء الکبیر سفر ۴، ص ۱۱.</ref> سلسله سند «ابواسحاق از حارث از علی (ع) زنجیره حدیثی مشهوری است که برخی جاعلان، خصوصآ [[عثمانیه]] در مناظرات فرقه‌ای خود با شیعیان، از این شهرت سود جسته و مطالب مجعول خود را با آن رواج داده‌اند. <ref>مدرسی طباطبائی، ج ۱، ص ۵۷۵۸</ref> | ||