Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۷۲
ویرایش
مجلس خبرگان رهبری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{گسترش}} | {{گسترش}} | ||
[[پرونده:یکی از جلسات مجلس خبرگان رهبری.jpg| | [[پرونده:یکی از جلسات مجلس خبرگان رهبری.jpg|300px|بندانگشتی|یکی از جلسات مجلس خبرگان رهبری.]] | ||
'''مجلس خبرگان رهبری'''(تأسیس [[سال ۱۳۶۲ هجری شمسی|۱۳۶۲ش]]) از نهادهای حکومتی [[جمهوری اسلامی ایران]] که وظیفه اصلی آن انتخاب رهبر جمهوری اسلامی ایران است. هر دوره این مجلس ۸ سال است و اعضای آن را مردم انتخاب می‌کنند و شرط حضور در آن داشتن توانایی [[مجتهد|اجتهاد در حد تجزی]] است. این مجلس نخستین بار در سال ۱۳۶۲ش تشکیل شد و در [[۷ اسفند]] ۱۳۹۴ انتخابات پنجمین دوره آن برگزار شد. مجلس خبرگان بعد از درگذشت [[امام خمینی]]، در [[۱۴ خرداد]] سال ۱۳۶۸ش [[آیت‌الله]] [[سید علی خامنه‌ای]] را برای رهبری جمهوری اسلامی انتخاب کرد. | '''مجلس خبرگان رهبری'''(تأسیس [[سال ۱۳۶۲ هجری شمسی|۱۳۶۲ش]]) از نهادهای حکومتی [[جمهوری اسلامی ایران]] که وظیفه اصلی آن انتخاب رهبر جمهوری اسلامی ایران است. هر دوره این مجلس ۸ سال است و اعضای آن را مردم انتخاب می‌کنند و شرط حضور در آن داشتن توانایی [[مجتهد|اجتهاد در حد تجزی]] است. این مجلس نخستین بار در سال ۱۳۶۲ش تشکیل شد و در [[۷ اسفند]] ۱۳۹۴ انتخابات پنجمین دوره آن برگزار شد. مجلس خبرگان بعد از درگذشت [[امام خمینی]]، در [[۱۴ خرداد]] سال ۱۳۶۸ش [[آیت‌الله]] [[سید علی خامنه‌ای]] را برای رهبری جمهوری اسلامی انتخاب کرد. | ||
== جایگاه قانونی == | == جایگاه قانونی == | ||
در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ | در اصل‌های ۹۹، ۱۰۷، ۱۰۸، ۱۱۱ و ۱۷۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نام خبرگان رهبری ذکر شده است. اصل ۱۰۷ انتخاب رهبری را وظیفه خبرگان می‌داند و بر اساس اصل ۱۰۸ تعداد و شرایط خبرگان، کیفیت انتخاب آنها و آیین‌نامه داخلی جلسات آنان در صلاحیت خود خبرگان قرار گرفته است {{یادداشت|اصل یکصدوهشتم قانون اساسی : قانون مربوط به تعداد وشرایط خبرگان کیفیت انتخاب آنها و آئین نامه داخلی جلسات آنان برای نخستین دوره باید به وسیله فقهای اولین شورای نگهبان تهیه و با اکثریت آرا آنان تصویب شود و به تصویب نهائی رهبر انقلاب برسد. از آن پس هر گونه تغییر و تجدید نظر در این قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خود آنان است.}}. به این ترتیب اولین قانون انتخابات خبرگان شامل تعیین تعداد و شرایط انتخاب شوندگان و در اجرای اصل ۱۰۷ و ۱۰۸ قانون اساسی، در [[۱۰ مهر]] ۱۳۵۹ توسط شورای نگهبان تدوین و تنظیم گردید و به تصویب [[امام خمینی]] رهبر وقت ایران رسید. برخی از مواد این قانون با اصلاحاتی همراه بوده است، تغییراتی که در جلسات [[۲۴ تیر|۲۴]] و [[۲۵ تیر]] سال ۱۳۶۹ در مواد این قانون صورت گرفت از این جمله‌اند<ref>هاشمی، حقوق اساسی، ۱۳۸۶،ص ۴۴.</ref>، آخرین اصلاحیه مربوط به تاریخ ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴ است. | ||
===تعداد خبرگان=== | ===تعداد خبرگان=== | ||
مطابق با ماده ۱ قانون انتخابات و آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری (اصلاحی ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴) تعداد نمایندگان مجلس خبرگان رهبری ۸۸ نفر است که پراکندگی آنان در سطح کشور به این شرح است: | مطابق با ماده ۱ قانون انتخابات و آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری (اصلاحی ۱۱/ ۶/ ۱۳۹۴) تعداد نمایندگان مجلس خبرگان رهبری ۸۸ نفر است که پراکندگی آنان در سطح کشور به این شرح است: | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
*استان‌های ایلام، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، زنجان، سمنان، قم، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان و یزد هرکدام ۱ نماینده. | *استان‌های ایلام، بوشهر، چهارمحال و بختیاری، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، زنجان، سمنان، قم، کهگیلویه و بویراحمد، هرمزگان و یزد هرکدام ۱ نماینده. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
علاوه بر این مطابق با همین ماده: از تاریخ تصویب این قانون هرگونه افزایش تعداد نمایندگان خبرگان پس از بررسی‌های لازم و با توجه به میزان جمعیت و تقسیمات جغرافیای کشور و مصالح ملی براساس پیشنهاد هیئت‌رئیسه در آخرین سال هر دوره و تصویب مجلس خبرگان رهبری خواهد بود. <ref>قانون انتخابات و آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری.</ref> | علاوه بر این مطابق با همین ماده: از تاریخ تصویب این قانون هرگونه افزایش تعداد نمایندگان خبرگان پس از بررسی‌های لازم و با توجه به میزان جمعیت و تقسیمات جغرافیای کشور و مصالح ملی براساس پیشنهاد هیئت‌رئیسه در آخرین سال هر دوره و تصویب مجلس خبرگان رهبری خواهد بود.<ref>قانون انتخابات و آیین نامه داخلی مجلس خبرگان رهبری.</ref> | ||
=== شرایط نمایندگان خبرگان رهبری === | === شرایط نمایندگان خبرگان رهبری === | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
بنابر ماده ماده ۳ قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری، انتخاب شوندگان باری نمایندگی در این مجلس باید دارای شرایط زیر باشند: | بنابر ماده ماده ۳ قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری، انتخاب شوندگان باری نمایندگی در این مجلس باید دارای شرایط زیر باشند: | ||
* اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی. | * اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی. | ||
* اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعض مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولی‌فقیه واجد شرایط رهبری را تشخیص دهد.( | * اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعض مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولی‌فقیه واجد شرایط رهبری را تشخیص دهد.(اصلاحی ۲۴ و ۲۵/ ۴/ ۱۳۶۹ توسط مجلس خبرگان رهبری) | ||
* بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسائل روز. | * بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسائل روز. | ||
* معتقدبودن به نظام جمهوری اسلامی ایران. | * معتقدبودن به نظام جمهوری اسلامی ایران. | ||
* نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی.<ref>[http://www.shora-gc.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&ID=afe7b8aa-0832-4901-a2f0-85c145634260&LayoutID=26486264-caf3-4edb-b140-ba753a5c0890&CategoryID=ff0668dd-649c-4d53-a9ba-23ec1caed3be قانون انتخابات مجلس خبرگان | * نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی.<ref>[http://www.shora-gc.ir/Portal/Home/ShowPage.aspx?Object=News&ID=afe7b8aa-0832-4901-a2f0-85c145634260&LayoutID=26486264-caf3-4edb-b140-ba753a5c0890&CategoryID=ff0668dd-649c-4d53-a9ba-23ec1caed3be قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری، سایت اطلاعرسانی شورای نگهبان]</ref> | ||
=== وظایف خبرگان رهبری === | === وظایف خبرگان رهبری === | ||
==گزارش ادوار مجلس خبرگان == | ==گزارش ادوار مجلس خبرگان == | ||
انتخابات برای تشکیل نخستین دوره مجلس خبرگان رهبری در [[آذر]] ۱۳۶۱ش برگزار شد و مجلس خبرگان رهبری در [[۲۴ مرداد]] ۱۳۶۲ش افتتاح شد. ریاست این دوره از مجلس را [[آیت الله]] [[علی مشکینی]] بر عهده داشت. | انتخابات برای تشکیل نخستین دوره مجلس خبرگان رهبری در [[آذر]] ۱۳۶۱ش برگزار شد و مجلس خبرگان رهبری در [[۲۴ مرداد]] ۱۳۶۲ش افتتاح شد. ریاست این دوره از مجلس را [[آیت الله]] [[علی مشکینی]] بر عهده داشت. | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۵: | ||
مجلس خبرگان اول در سال ۱۳۶۲ش، و در زمان حیات [[امام خمینی]] بنیان‌گذار و نخستین رهبر جمهوری اسلامی، آیت الله [[حسینعلی منتظری]] را به عنوان قائم‌مقام رهبری برگزید تا در صورت درگذشت امام خمینی، آیت الله منتظری جانشین او شود. آیت الله منتظری در سال ۱۳۶۸ دو ماه پیش از درگذشت امام خمینی از سمت خود استعفا کرد. مجلس خبرگان در جلسه [[۱۴ خرداد]] ۱۳۶۸ این استعفا را پذیرفت. | مجلس خبرگان اول در سال ۱۳۶۲ش، و در زمان حیات [[امام خمینی]] بنیان‌گذار و نخستین رهبر جمهوری اسلامی، آیت الله [[حسینعلی منتظری]] را به عنوان قائم‌مقام رهبری برگزید تا در صورت درگذشت امام خمینی، آیت الله منتظری جانشین او شود. آیت الله منتظری در سال ۱۳۶۸ دو ماه پیش از درگذشت امام خمینی از سمت خود استعفا کرد. مجلس خبرگان در جلسه [[۱۴ خرداد]] ۱۳۶۸ این استعفا را پذیرفت. | ||
=== انتخاب رهبر جدید === | === انتخاب رهبر جدید === | ||
پس از درگذشت [[امام خمینی]] که بنیان‌گذار و نخستین رهبر جمهوری اسلامی بود، مجلس خبرگان رهبری در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ هجری شمسی، آیت الله [[سید علی خامنه‌ای]] را به عنوان رهبر جمهوری اسلامی انتخاب کرد. این انتخاب موقت بود. پس از تغییر قانون اساسی و انجام همه‌پرسی مربوط به آن، خبرگان رهبری در جلسه تاریخ .... آیت الله خامنه‌ای را به عنوان رهبر دائمی جمهوری اسلامی برگزید. | پس از درگذشت [[امام خمینی]] که بنیان‌گذار و نخستین رهبر جمهوری اسلامی بود، مجلس خبرگان رهبری در ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ هجری شمسی، آیت الله [[سید علی خامنه‌ای]] را به عنوان رهبر جمهوری اسلامی انتخاب کرد. این انتخاب موقت بود. پس از تغییر قانون اساسی و انجام همه‌پرسی مربوط به آن، خبرگان رهبری در جلسه تاریخ.... آیت الله خامنه‌ای را به عنوان رهبر دائمی جمهوری اسلامی برگزید. | ||
=== دوره دوم خبرگان رهبری=== | === دوره دوم خبرگان رهبری=== | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۶: | ||
انتخابات دوره چهارم خبرگان رهبری در آذر ماه سال ۱۳۸۵ش برگزار شد. به دلیل تصویب هماهنگ‌سازی انتخابات‌ها در جمهوری اسلامی ایران، این دوره از خبرگان ده سال طول کشید. نخستین رییس این دوره آیت الله علی مشکینی بود و بعد از درگذشت او نخست [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] به ریاست رسید. [[محمد رضا مهدوی کنی]] و [[محمد یزدی]] دو رییس بعدی این دوره از خبرگان رهبری بودند. | انتخابات دوره چهارم خبرگان رهبری در آذر ماه سال ۱۳۸۵ش برگزار شد. به دلیل تصویب هماهنگ‌سازی انتخابات‌ها در جمهوری اسلامی ایران، این دوره از خبرگان ده سال طول کشید. نخستین رییس این دوره آیت الله علی مشکینی بود و بعد از درگذشت او نخست [[اکبر هاشمی رفسنجانی]] به ریاست رسید. [[محمد رضا مهدوی کنی]] و [[محمد یزدی]] دو رییس بعدی این دوره از خبرگان رهبری بودند. | ||
=== دوره پنجم خبرگان رهبری=== | === دوره پنجم خبرگان رهبری=== | ||
انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری در [[۷ اسفند]] ۱۳۹۴ برگزار شد. نخستین جلسه این مجلس نیز در [[۴ خرداد]] ۱۳۹۵ تشکیل شد. در این جلسه [[احمد جنتی]] با ۵۱ رای به ریاست خبرگان انتخاب شد. <ref>[http://www.irna.ir/fa/News/82086089/ آیت الله جنتی رئیس مجلس خبرگان شد]</ref> | انتخابات پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری در [[۷ اسفند]] ۱۳۹۴ برگزار شد. نخستین جلسه این مجلس نیز در [[۴ خرداد]] ۱۳۹۵ تشکیل شد. در این جلسه [[احمد جنتی]] با ۵۱ رای به ریاست خبرگان انتخاب شد.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/82086089/ آیت الله جنتی رئیس مجلس خبرگان شد]</ref> | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۳: | ||
! ادوار مجلس/دوره زمانی/تعداد اجلاس‌ها !! هیئت رئیسه !! مهم‌ترین اتفاقات | ! ادوار مجلس/دوره زمانی/تعداد اجلاس‌ها !! هیئت رئیسه !! مهم‌ترین اتفاقات | ||
|- | |- | ||
| دوره اول{{سخ}}سال ۱۳۶۹-۱۳۶۱{{سخ}}۱۱ جلسه || علی مشکینی (رییس){{سخ}} | | دوره اول{{سخ}}سال ۱۳۶۹-۱۳۶۱{{سخ}}۱۱ جلسه|| علی مشکینی (رییس){{سخ}} هاشمی رفسنجانی (نایب رییس){{سخ}} [[محمد مؤمن قمی]] و حسن طاهری خرم آبادی (منشی)||انتخاب آیت الله [[حسینعلی منتظری]] به عنوان قائم مقام رهبری.{{سخ}}انتخاب آیت الله [[سید علی خامنه‌ای]] به عنوان رهبر جدید بعد از درگذشت [[امام خمینی]] در [[۱۴ خرداد]] ۱۳۶۸ش.{{سخ}} تصویب مقدماتی آیین نامه مجلس خبرگان. | ||
|- | |- | ||
| دوره دوم{{سخ}}سال ۱۳۷۷- ۱۳۶۹ || علی مشکینی (رئیس){{سخ}} اکبر هاشمی رفسنجانی و [[ابراهیم امینی]] ( نواب رییس){{سخ}} سید حسن طاهری خرم آبادی و محمد مومن (منشی) || رد صلاحیت چند نامزد مشهور از جمله برخی نمایندگان دوره مجلس خبرگان رهبری{{سخ}} | | دوره دوم{{سخ}}سال ۱۳۷۷- ۱۳۶۹|| علی مشکینی (رئیس){{سخ}} اکبر هاشمی رفسنجانی و [[ابراهیم امینی]] (نواب رییس){{سخ}} سید حسن طاهری خرم آبادی و محمد مومن (منشی)|| رد صلاحیت چند نامزد مشهور از جمله برخی نمایندگان دوره مجلس خبرگان رهبری{{سخ}} | ||
مذاکرات تمامی اجلاس‌ها در این دوره از خبرگان محرمانه بود و خبری منتشر نشد. | مذاکرات تمامی اجلاس‌ها در این دوره از خبرگان محرمانه بود و خبری منتشر نشد. | ||
|- | |- | ||
| دوره سوم{{سخ}}سال ۱۳۸۵ - ۱۳۷۷{{سخ}}۱۶ جلسه || مشکینی (رئیس){{سخ}} هاشمی رفسنجانی و امینی (نواب رییس){{سخ}} سید حسن طاهری خرم آبادی و | | دوره سوم{{سخ}}سال ۱۳۸۵ - ۱۳۷۷{{سخ}}۱۶ جلسه|| مشکینی (رئیس){{سخ}} هاشمی رفسنجانی و امینی (نواب رییس){{سخ}} سید حسن طاهری خرم آبادی و قربانعلی دری نجف آبادی (منشی)|| | ||
|- | |- | ||
|دوره چهارم{{سخ}}سال ۱۳۹۴-۱۳۸۵ {{سخ}}۱۶ جلسه || سال اول: مشکینی (رییس)، هاشمی رفسنجانی و یزدی (نواب رییس)، دری نجف آبادی و سید احمد خاتمی (منشی){{سخ}}سال ۸۶ تا ۸۹: | |دوره چهارم{{سخ}}سال ۱۳۹۴-۱۳۸۵ {{سخ}}۱۶ جلسه|| سال اول: مشکینی (رییس)، هاشمی رفسنجانی و یزدی (نواب رییس)، دری نجف آبادی و سید احمد خاتمی (منشی){{سخ}}سال ۸۶ تا ۸۹: هاشمی رفسنجانی (رییس)، محمد مومن و محمد یزدی (نواب رییس)، سید احمد خاتمی و قربانعلی دری نجف آبادی (منشی){{سخ}}۸۹ تا۹۳: مهدوی کنی (رییس)، محمد یزدی و [[سید محمود هاشمی شاهرودی]] (نواب رییس)، سید احمد خاتمی و قربانعلی دری نجف‌آبادی (منشی){{سخ}}اسفند ۹۳ تا پایان: محمد یزدی (رییس)، هاشمی شاهرودی و موحدی کرمانی (نواب رییس)، سید احمد خاتمی و قربانعلی دری نجف‌آبادی (منشی)||برای اولین بار در این دوره از انتخابات یک چهره غیرروحانی (محسن اسماعیلی) برای حضور در انتخابات تایید صلاحیت شد.{{سخ}}دوره چهارم خبرگان رهبری استثنائاً ده ساله شد.{{سخ}}درگذشت آیت الله علی مشکینی رییس همه دوره‌های مجلس خبرگان{{سخ}}درگذشت آیت الله [[محمد رضا مهدوی کنی]] سومین رییس این دوره از خبرگان{{سخ}}ریاست چهار نفر بر این دوره از مجلس خبرگان{{سخ}} تصویب افزایش اعضای این مجلس از ۸۶ نفر به ۸۸ نفر.<ref>[http://www.khabaronline.ir/detail/489042/Politics/parties سایت خبرآنلاین]</ref> | ||
|- | |- | ||
|دوره پنجم{{سخ}}۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ش{{سخ}}||احمد جنتی (رئیس)، محمدعلی موحدی کرمانی و سید محمود هاشمی شاهرودی (نواب رئیس) دری نجف‌آبادی و سید احمد خاتمی (منشی)<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/82086215/ هیئت رئیسه خبرگان پنجم]</ref>||برای نخستین بار یک چهره بدون لباس روحانیت ([[محسن اسماعیلی]]) به عنوان نماینده انتخاب شد. | |دوره پنجم{{سخ}}۱۳۹۵ تا ۱۴۰۳ش{{سخ}}||احمد جنتی (رئیس)، محمدعلی موحدی کرمانی و سید محمود هاشمی شاهرودی (نواب رئیس) دری نجف‌آبادی و سید احمد خاتمی (منشی)<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/82086215/ هیئت رئیسه خبرگان پنجم]</ref>||برای نخستین بار یک چهره بدون لباس روحانیت ([[محسن اسماعیلی]]) به عنوان نماینده انتخاب شد. | ||