پرش به محتوا

جعفر کاشف‌الغطاء: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۰۱۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۲ اکتبر ۲۰۲۲
imported>Kmhoseini
imported>Kmhoseini
خط ۸۹: خط ۸۹:
در زمان سفر به ایران، شیخ جعفر که در اوج شهرت و اقتدار دینی و سیاسی بود، در [[تهران]] به دیدار [[فتحعلی‌شاه قاجار]] رفت و در این دیدار شخصاً کتاب [[کشف الغطاء]] را به شاه تقدیم کرد و برای [[جهاد]] با [[کفر|کافران]] و گردآوری سربازان و ستاندن مالیات و [[زکات]] از مردم به منظور سامان دادن سپاه، اجازۀ رسمی به او داد.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ص۳۹۴.</ref>  
در زمان سفر به ایران، شیخ جعفر که در اوج شهرت و اقتدار دینی و سیاسی بود، در [[تهران]] به دیدار [[فتحعلی‌شاه قاجار]] رفت و در این دیدار شخصاً کتاب [[کشف الغطاء]] را به شاه تقدیم کرد و برای [[جهاد]] با [[کفر|کافران]] و گردآوری سربازان و ستاندن مالیات و [[زکات]] از مردم به منظور سامان دادن سپاه، اجازۀ رسمی به او داد.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ص۳۹۴.</ref>  
===مشروعیت سلطنت===
===مشروعیت سلطنت===
کاشف‌الغطاء به مشروعیت ذاتی سلطنت قاجارها اعتقادی نداشت. او نیز مانند علمای دیگر، حق حاکمیت و ولایت را تنها از آن خدا و از سوی او پیامبر و امامان می‌دانست. علم نیز از عوامل ایجاد ولایت است و مجتهد با کسب علم می‌تواند حق ولایت را به دست آورد.<ref>هواسی، سلیمانی، یاری، «اندیشه فقهی و عمل سیاسی کاشف‌الغطاء...»، ص ۹۲</ref> حقی که شاهان از آن برخوردار نیستند. بنابر این مشروعیت سلطان تنها از آن‌جا است که برخی از کارها تنها از او بر می‌آید؛ به عبارت دیگر مشروعیت شاهان ذاتی نیست وعرضی است.<ref>حائری، نخستین رویاییها با دو رویه تمدن غرب، ص ۳۳۱</ref>برای مثال فقها تمکن مادی و سیاسی لازم برای جهاد را ندارند ولی این امر از پادشاه ساخته است. <ref>هواسی، سلیمانی، یاری، «اندیشه فقهی و عمل سیاسی کاشف‌الغطاء...»، ص ۹۲</ref>
کاشف‌الغطاء به مشروعیت ذاتی سلطنت قاجارها اعتقادی نداشت. او نیز مانند علمای دیگر، حق حاکمیت و ولایت را تنها از آن خدا و از سوی او پیامبر و امامان می‌دانست. علم نیز از عوامل ایجاد ولایت است و مجتهد با کسب علم می‌تواند حق ولایت را به دست آورد.<ref>هواسی، سلیمانی، یاری، «اندیشه فقهی و عمل سیاسی کاشف‌الغطاء...»، ص ۹۲</ref> حقی که شاهان از آن برخوردار نیستند. بنابر این مشروعیت سلطان تنها از آن‌جا است که برخی از کارها تنها از او بر می‌آید؛ به عبارت دیگر مشروعیت شاهان ذاتی نیست وعرضی است.<ref>حائری، نخستین رویاییها با دو رویه تمدن غرب، ص ۳۳۱؛ زرگری‌نژاد، اندیشه و سیاست در ایران قاجار، ج۱،‌ ص ۴۷۲-۴۷۳</ref>برای مثال فقها تمکن مادی و سیاسی لازم برای جهاد را ندارند ولی این امر از پادشاه ساخته است. <ref><ref>هواسی، سلیمانی، یاری، «اندیشه فقهی و عمل سیاسی کاشف‌الغطاء...»،</ref> ص ۹۲</ref>
===حدود اختیارات فقیه===
پژوهشگران درباره نظر شیخ جعفر کاشف‌الغطاء درباره محدوده و مرزهای ولایت فقیه اختلاف نظر دارند. او درباره برخی وظایف و اختیارات فقیه به تصریح سخن گفته است؛ از جمله جهاد و قضاوت و اجرای حدود و امور حسبه و امور مالی را از وظایف و اختیارات فقها دانسته است.<ref>کدیور، تحول گفتمان سیاسی شیعه در ایران، ص ۲۲۱</ref> اما درباره ولایت فقها در امر حکومت و سیاست بحث نکرده است.<ref>عمید زنجانی، دانشنامه فقه سیاسی، ج۲، ص ۴۲۰</ref>
برخی برآنند که از مجموع آرای شیخ می‌توان به باور او به ولایت عامه فقیه در امور حکومتی و سیاسی پی برد. <ref>عمید زنجانی، دانشنامه فقه سیاسی، ج۲، ص ۴۲۱؛ آبادیان و منزه، «اندیشه سیاسی شیخ جعفر کاشف الغطاء»، ص ۲۱۶؛ معرفت، شوون فقیه و ولایت فقیه در نگاه شیخ جعفر کاشف الغطا، ص ۴۲</ref>
برخی دیگر تاکید می‌کنند که او تاسیس حکومت را از وظایف فقها نمی‌دانست.<ref>زرگری‌نژاد، اندیشه و سیاست در ایران قاجار، ج۱،‌ ص۴۷۴</ref> برخی نیز با توجه به اینکه او برپایی نماز جمعه در عصر غیبت را نمی‌پذیرد، او را بین نظریه تقلید و انتظار و نظریه نیابت عامه مردد دانسته‌اند.<ref>هواسی، سلیمانی، یاری، «اندیشه فقهی و عمل سیاسی کاشف‌الغطاء...»،ص۹۷</ref>
 
== تأکید بر اجرای حدود ==
== تأکید بر اجرای حدود ==
وی به اجرای [[احکام]] اسلام به‌ویژه [[حدود]] و [[دیات]] و [[تعزیرات]] و [[امر به معروف]] و [[نهی از منکر]] اعتقاد راسخ داشت و با تمام قدرت و امکانات خود در این راه می‌کوشید، گاهی نیز پای فشردن او در اجرای حدود به حوادثی منتهی می‌شد<ref>اعیان الشیعه، امین، ج۴، ص۱۰۲.</ref> شیخ در رسیدگی به وضع تهیدستان اهتمام می‌ورزید، از توانگران می‌گرفت و به نیازمندان می‌داد و گاهی برای یاری رساندن به محرومان شخصاً اعانه جمع می‌کرد.
وی به اجرای [[احکام]] اسلام به‌ویژه [[حدود]] و [[دیات]] و [[تعزیرات]] و [[امر به معروف]] و [[نهی از منکر]] اعتقاد راسخ داشت و با تمام قدرت و امکانات خود در این راه می‌کوشید، گاهی نیز پای فشردن او در اجرای حدود به حوادثی منتهی می‌شد<ref>اعیان الشیعه، امین، ج۴، ص۱۰۲.</ref> شیخ در رسیدگی به وضع تهیدستان اهتمام می‌ورزید، از توانگران می‌گرفت و به نیازمندان می‌داد و گاهی برای یاری رساندن به محرومان شخصاً اعانه جمع می‌کرد.
کاربر ناشناس