پرش به محتوا

عاصم بن ابی النجود کوفی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۴: خط ۶۴:
عاصم همانند استادش، نابينا بود و غالباً يك نفر عصاكش داشت كه او را جابجا می‌كرد.<ref>ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلا، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۲۵۶ </ref>
عاصم همانند استادش، نابينا بود و غالباً يك نفر عصاكش داشت كه او را جابجا می‌كرد.<ref>ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلا، ۱۴۱۴ق، ج۵، ص۲۵۶ </ref>


==قرائت عاصم از منظر دانشمندان اسلام==
عاصم در بين قرّاء، معروف به خصوصيات و خصلت‌هايى ممتاز بوده كه شخصيتى قابل توجه به او بخشيده است. وى ضابطى بی‌نهايت استوار و در دریافت قرآن از ديگران بسيار محتاط بوده است، لذا قرائت را از كسى غير از ابو عبد الرحمان سلمى كه از على (ع) فرا گرفته بود، اخذ نمی‌كرد و آن‌را بر زرّ بن حبيش كه قرائت را از ابن مسعود آموخته بود، عرضه می‌كرد.


ابوبکر بن عياش شاگرد عاصم می‌گويد:
==تشیع عاصم==
:::«عاصم به من گفت: هيچ‌كس جز ابوعبدالرحمان، حرفى از قرآن را براى من قرائت نكرد و من هر وقت كه از پيش وى باز می‌گشتم، مسموعات خود را درباره قرآن به زرّ بن حبيش عرضه می‌كردم. ابوعبدالرحمان نيز قرائت را از حضرت على و زرّ بن حبيش از عبد اللّه بن مسعود، اخذ كرده بودند».<ref>ذهبی، محمد بن احمد، معرفة القراء الكبار على الطبقات و الأعصار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۰۸</ref>  
بنا بر نظر قریب به اتفاق سیره نویسان چهار تن از قرّاء هفتگانه یعنی عاصم‏ بن أبى النجود، ابوعمر بن العلاء، حمزةبن حبيب و على بن حمزه كسائى شيعه  اهل‏بيت (ع) بوده و مذهب آنان را ثابت و مورد قبول ارباب سيره دانسته‏‌اند.<ref>صدر، سید حسن، شیعه بنیانگذاران فرهنگ اسلام، ۱۳۸۱ش، ص۵۴۶ </ref>
   
   
[[ابراهيم بن محمد نفطويه]] (متوفاى ۳۲۳ق) كه پنجاه سال آموزش قرائت را به عهده داشت؛ هر وقت كه جلسه خود را آغاز می‌كرد، قرآن را به قرائت عاصم می‌خواند و پس از آن به قرائت‌هاى ديگر می‌پرداخت.<ref>ابن حجر عسقلانی، أحمد بن علی،  لسان المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۱۰۹. </ref>
شيخ عبدالجليل رازى معتقد است، آيين اكثر پيشوايان و استادان قرائت بوده است و اكثر قراء مكى و مدنى و كوفى و بصرى، عدليه و شيعه بوده‏ا‌ند نه مشبهه و خوارج و جبری و روايات آنان نيز منقول از اميرالمؤمنين على (ع) است.<ref>قزوینی رازی، عبدالجلیل، نقض، ۱۳۵۸ش، ص۲۱۳</ref>


[[احمد بن حنبل]] نيز قرائت عاصم را بر ديگر قرائت‌ها ترجيح می‌داد؛ زيرا مردم [[كوفه]] كه اهل علم و فضيلت بودند، قرائت عاصم را پذيرفته بودند.<ref>ابن حجر عسقلانی، أحمد بن علی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۶ق، ج۵، ص۳۹.</ref> همان‌طور كه ذهبى نقل كرده است:
ابن شهر آشوب و شیخ ابوالفتوح رازی از عاصم به عنوان مقتدای شیعه نام می‌برند.<ref>صدر، سید حسن، شیعه بنیانگذاران فرهنگ اسلام، ۱۳۸۱ش، ص۵۴۶ </ref>
:::«احمد بن حنبل گفته است: عاصم مورد وثوق بود و من‏ قرائت او را اختيار كرده‌ام».<ref>ذهبی، محمد بن أحمد، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۳۵۸.</ref>  


و می‌گويد:  
آیت‌الله خوئی در کتاب البیان درباره عاصم آورده است:  
:::«بالاترين چيزى كه براى ما به وقوع پيوست به دست آوردن قرائت قرآن عظيم از طريق عاصم است». او سپس اسناد خود را متصلاً تا حفص نقل می‌كند كه او از عاصم و عاصم از ابوعبدالرحمان سلمى و وى از حضرت على و از زرّ بن حبيش و او از ابن مسعود گرفته و اين دو (على و ابن مسعود) آن‌را از [[پیامبر(ص)]] اخذ كرده و پيامبر نيز به واسطه [[جبرئیل]] از خداوند گرفته است.<ref>ذهبی، محمد بن احمد، معرفة القراء الكبار على الطبقات و الأعصار، ج۱، ص۲۱۰.</ref>
:::«ابوبکر عاصم فرزند ابی النجود اسدی از آزاد شدگان خاندان اسد بود و از مردم کوفه. او از قاریان هفتگانه قرآن و بر مذهب شیعه است و قرآن را بر «عبدالله بن الرحمن بن حبیب سلمی» که او هم شیعه و پیرو علی علیه السلام است و همچنین بر «زربن حبیش» و «ابوعمرو شیبانی» قرائت کرده است.»<ref>خویی، سید ابوالقاسم، البیان فی تفسر القرآن، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۲۹</ref>


از اين‌رو، همواره بزرگان و شاخص‌هاى فقهاى [[امامیه]]، قرائت عاصم به ‏روايت حفص را ترجيح داده و برگزيده‌اند؛ زيرا آن‌را يگانه قرائت برتر و مطابق با لهجه فصيح قريش كه قرآن بر وفق آن نازل گشته می‌دانستند كه عرب و مسلمانان بر آن توافق دارند.
قیس آل قیس در کتاب خویش آورده است: «عاصم از تابعان و محبین خاندان پیامبر بود چنان که قرائت خویش را از شیخین و از ابو عبدالرحمن سلمی و او هم از امیرالمؤمنین علی فرا گرفته است.»<ref>آل قیس، قیس، الایرانیون و الادب العربی، تهران، ج۱، ص۲۴ </ref>
 
[[ابن شهرآشوب]] در كتاب خود [[مناقب آل ابی طالب (کتاب)|المناقب]] گويد:
:::«عاصم قرائت را از ابوعبدالرحمان سلمى فرا گرفته، كه او نيز قرائت تمامى قرآن را از على امير مؤمنان (ع) دريافت نموده» و اضافه می‌كند «فصيح‌ترين قرائات، قرائت عاصم است، زيرا از ريشه آن فرا گرفته و هر آنچه ديگران كج رفته‌اند، او راه استوار را انتخاب نموده است».<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل أبی‌طالب (علیهم السلام)، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۴۳.</ref>
همچنين [[علامه‏ حلی]] در كتاب [[المنتهی |المنتهی]] گويد: «بهترين قرائت‌ها نزد من، قرائت عاصم است».<ref>علامه حلّی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۶۴.</ref>


==شخصيت علمى و دينى==
==شخصيت علمى و دينى==
خط ۹۵: خط ۸۸:
[[قاضی نورالله شوشتری]]،<ref>شوشتری، قاضی نورالله، مجالس المومنین، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۵۴۸-۵۴۹</ref> عبدالجلیل قزوینی<ref>قزوینی رازی، عبدالجلیل، نقض، ۱۳۵۸ش، ص۲۱۳</ref> و نيز [[سید حسن صدر]]، به تشيّع عاصم تصريح دارند، به همين جهت قاطبه دانشمندان شيعه، قرائت عاصم را فصيح‌‏ترين قراءات دانسته‏‌اند. چنانكه جزرى نيز در رده‏‌بندى قراءات قرّاء سبعه، قرائت عاصم را افصح القراءات ناميده است.<ref>جرزى، محمد بن محمد، تحبیر التیسیر فی قرائات العشر، دارالفرقان، ص۱۰۹.</ref>
[[قاضی نورالله شوشتری]]،<ref>شوشتری، قاضی نورالله، مجالس المومنین، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۵۴۸-۵۴۹</ref> عبدالجلیل قزوینی<ref>قزوینی رازی، عبدالجلیل، نقض، ۱۳۵۸ش، ص۲۱۳</ref> و نيز [[سید حسن صدر]]، به تشيّع عاصم تصريح دارند، به همين جهت قاطبه دانشمندان شيعه، قرائت عاصم را فصيح‌‏ترين قراءات دانسته‏‌اند. چنانكه جزرى نيز در رده‏‌بندى قراءات قرّاء سبعه، قرائت عاصم را افصح القراءات ناميده است.<ref>جرزى، محمد بن محمد، تحبیر التیسیر فی قرائات العشر، دارالفرقان، ص۱۰۹.</ref>


==تشیع عاصم==
==قرائت عاصم از منظر دانشمندان اسلام==
بنا بر نظر قریب به اتفاق سیره نویسان چهار تن از قرّاء هفتگانه یعنی عاصم‏ بن أبى النجود، ابوعمر بن العلاء، حمزةبن حبيب و على بن حمزه كسائى شيعه  اهل‏بيت (ع) بوده و مذهب آنان را ثابت و مورد قبول ارباب سيره دانسته‏‌اند.<ref>صدر، سید حسن، شیعه بنیانگذاران فرهنگ اسلام، ۱۳۸۱ش، ص۵۴۶ </ref>
عاصم در بين قرّاء، معروف به خصوصيات و خصلت‌هايى ممتاز بوده كه شخصيتى قابل توجه به او بخشيده است. وى ضابطى بی‌نهايت استوار و در دریافت قرآن از ديگران بسيار محتاط بوده است، لذا قرائت را از كسى غير از ابو عبد الرحمان سلمى كه از على (ع) فرا گرفته بود، اخذ نمی‌كرد و آن‌را بر زرّ بن حبيش كه قرائت را از ابن مسعود آموخته بود، عرضه می‌كرد.
 
ابوبکر بن عياش شاگرد عاصم می‌گويد:
:::«عاصم به من گفت: هيچ‌كس جز ابوعبدالرحمان، حرفى از قرآن را براى من قرائت نكرد و من هر وقت كه از پيش وى باز می‌گشتم، مسموعات خود را درباره قرآن به زرّ بن حبيش عرضه می‌كردم. ابوعبدالرحمان نيز قرائت را از حضرت على و زرّ بن حبيش از عبد اللّه بن مسعود، اخذ كرده بودند».<ref>ذهبی، محمد بن احمد، معرفة القراء الكبار على الطبقات و الأعصار، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۰۸</ref>  
   
   
شيخ عبدالجليل رازى معتقد است، آيين اكثر پيشوايان و استادان قرائت بوده است و اكثر قراء مكى و مدنى و كوفى و بصرى، عدليه و شيعه بوده‏ا‌ند نه مشبهه و خوارج و جبری و روايات آنان نيز منقول از اميرالمؤمنين على (ع) است.<ref>قزوینی رازی، عبدالجلیل، نقض، ۱۳۵۸ش، ص۲۱۳</ref>
[[ابراهيم بن محمد نفطويه]] (متوفاى ۳۲۳ق) كه پنجاه سال آموزش قرائت را به عهده داشت؛ هر وقت كه جلسه خود را آغاز می‌كرد، قرآن را به قرائت عاصم می‌خواند و پس از آن به قرائت‌هاى ديگر می‌پرداخت.<ref>ابن حجر عسقلانی، أحمد بن علی،  لسان المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۱، ص۱۰۹. </ref>
 
[[احمد بن حنبل]] نيز قرائت عاصم را بر ديگر قرائت‌ها ترجيح می‌داد؛ زيرا مردم [[كوفه]] كه اهل علم و فضيلت بودند، قرائت عاصم را پذيرفته بودند.<ref>ابن حجر عسقلانی، أحمد بن علی، تهذیب التهذیب، ۱۳۲۶ق، ج۵، ص۳۹.</ref> همان‌طور كه ذهبى نقل كرده است:
:::«احمد بن حنبل گفته است: عاصم مورد وثوق بود و من‏ قرائت او را اختيار كرده‌ام».<ref>ذهبی، محمد بن أحمد، میزان الاعتدال فی نقد الرجال، ۱۳۸۲ق، ج۲، ص۳۵۸.</ref>  


ابن شهر آشوب و شیخ ابوالفتوح رازی از عاصم به عنوان مقتدای شیعه نام می‌برند.<ref>صدر، سید حسن، شیعه بنیانگذاران فرهنگ اسلام، ۱۳۸۱ش، ص۵۴۶ </ref>
و می‌گويد:
:::«بالاترين چيزى كه براى ما به وقوع پيوست به دست آوردن قرائت قرآن عظيم از طريق عاصم است». او سپس اسناد خود را متصلاً تا حفص نقل می‌كند كه او از عاصم و عاصم از ابوعبدالرحمان سلمى و وى از حضرت على و از زرّ بن حبيش و او از ابن مسعود گرفته و اين دو (على و ابن مسعود) آن‌را از [[پیامبر(ص)]] اخذ كرده و پيامبر نيز به واسطه [[جبرئیل]] از خداوند گرفته است.<ref>ذهبی، محمد بن احمد، معرفة القراء الكبار على الطبقات و الأعصار، ج۱، ص۲۱۰.</ref>


آیت‌الله خوئی در کتاب البیان درباره عاصم آورده است:
از اين‌رو، همواره بزرگان و شاخص‌هاى فقهاى [[امامیه]]، قرائت عاصم به ‏روايت حفص را ترجيح داده و برگزيده‌اند؛ زيرا آن‌را يگانه قرائت برتر و مطابق با لهجه فصيح قريش كه قرآن بر وفق آن نازل گشته می‌دانستند كه عرب و مسلمانان بر آن توافق دارند.
:::«ابوبکر عاصم فرزند ابی النجود اسدی از آزاد شدگان خاندان اسد بود و از مردم کوفه. او از قاریان هفتگانه قرآن و بر مذهب شیعه است و قرآن را بر «عبدالله بن الرحمن بن حبیب سلمی» که او هم شیعه و پیرو علی علیه السلام است و همچنین بر «زربن حبیش» و «ابوعمرو شیبانی» قرائت کرده است.»<ref>خویی، سید ابوالقاسم، البیان فی تفسر القرآن، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۱۲۹</ref>


قیس آل قیس در کتاب خویش آورده است: «عاصم از تابعان و محبین خاندان پیامبر بود چنان که قرائت خویش را از شیخین و از ابو عبدالرحمن سلمی و او هم از امیرالمؤمنین علی فرا گرفته است.»<ref>آل قیس، قیس، الایرانیون و الادب العربی، تهران، ج۱، ص۲۴ </ref>
[[ابن شهرآشوب]] در كتاب خود [[مناقب آل ابی طالب (کتاب)|المناقب]] گويد:
:::«عاصم قرائت را از ابوعبدالرحمان سلمى فرا گرفته، كه او نيز قرائت تمامى قرآن را از على امير مؤمنان (ع) دريافت نموده» و اضافه می‌كند «فصيح‌ترين قرائات، قرائت عاصم است، زيرا از ريشه آن فرا گرفته و هر آنچه ديگران كج رفته‌اند، او راه استوار را انتخاب نموده است».<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل أبی‌طالب (علیهم السلام)، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۴۳.</ref>
همچنين [[علامه‏ حلی]] در كتاب [[المنتهی |المنتهی]] گويد: «بهترين قرائت‌ها نزد من، قرائت عاصم است».<ref>علامه حلّی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، ۱۴۱۲ق، ج۵، ص۶۴.</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
کاربر ناشناس