پرش به محتوا

النقض (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

۱۹۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۴ سپتامبر ۲۰۱۵
جز
imported>Hrezaei
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hrezaei
خط ۵: خط ۵:
نام اصلی کتاب، '''بعض مثالب النواصب فی نقض بعض فضائح الروافض''' است، اما به «‌نقض‌» شهرت دارد. مؤلف کتاب، نصیرالدین ابوالرشید عبدالجلیل بن ابی الحسین بن ابی الفضل قزوینی رازی<ref>قس رافعی، التدوین فی اخبار القزوین، ج۲، ص۵۳۶، که کنیۀ او را ابوالراشد نوشته است.</ref>، از واعظان و عالمان [[شیعه اثناعشری|امامی مذهب]] ساکن [[ری]] بوده و تصنیفاتی نیز داشته است، از جمله کتاب السؤالات و الجوابات در هفت جلد<ref>منتجب الدین رازی، الفهرست، ص۸۷؛ رافعی، التدوین فی اخبار القزوین، ج۲، ص۵۳۶؛ نیز رجوع کنید به افندی، ریاض العلماء وحیاض الفضلاء، ج۳، ص۷۲، که نوشته در پشت نسخه‌ای از نقض، مؤلف آن با عباراتی همچون صدر الامام، رکن الاسلام، سلطان العلماء و ملک الوعّاظ وصف شده است.</ref>
نام اصلی کتاب، '''بعض مثالب النواصب فی نقض بعض فضائح الروافض''' است، اما به «‌نقض‌» شهرت دارد. مؤلف کتاب، نصیرالدین ابوالرشید عبدالجلیل بن ابی الحسین بن ابی الفضل قزوینی رازی<ref>قس رافعی، التدوین فی اخبار القزوین، ج۲، ص۵۳۶، که کنیۀ او را ابوالراشد نوشته است.</ref>، از واعظان و عالمان [[شیعه اثناعشری|امامی مذهب]] ساکن [[ری]] بوده و تصنیفاتی نیز داشته است، از جمله کتاب السؤالات و الجوابات در هفت جلد<ref>منتجب الدین رازی، الفهرست، ص۸۷؛ رافعی، التدوین فی اخبار القزوین، ج۲، ص۵۳۶؛ نیز رجوع کنید به افندی، ریاض العلماء وحیاض الفضلاء، ج۳، ص۷۲، که نوشته در پشت نسخه‌ای از نقض، مؤلف آن با عباراتی همچون صدر الامام، رکن الاسلام، سلطان العلماء و ملک الوعّاظ وصف شده است.</ref>
==انگیزۀ تألیف کتاب==
==انگیزۀ تألیف کتاب==
قزوینی، این کتاب را در رد کتابی به نام "بعض فضائح الروافض" نوشته<ref>قزوینی رازی، النقض، ص۲، ۱۰۰.</ref> است. نویسنده کتاب بعض فضائح سنی مذهب و ساکن ری بوده است که در [[محرّم]] سال ۵۵۵ تألیف آن را به پایان برده<ref> قزوینی رازی، النقض، ص۴۶۴.</ref> و ظاهراً تا سال ۵۵۹ به تکمیل آن مشغول بوده است.<ref>رجوع کنید به قزوینی رازی، النقض، مقدمۀ مصحح، ص بیست و یک - بیست و دو.</ref> نویسنده بعض فضائح روافض با سوء استفاده از آزادی مذهبی که برای وی وجود داشته و نیز محدودیات و مضیقه‌ای که [[شیعیان]] در زمان سلجوقیان با آن روبرو بودند، به عالمان بزرگ  [[شیعه]] حمله و بزرگانی چون [[سید مرتضی]]، [[شیخ طوسی]]، [[شیخ صدوق]]، [[شیخ مفید]]، و [[:رده:راویان شیعه قرن2(قمری)|راویان مشهور شیعه در قرن دوم]] که از شاگردان [[امام باقر]] و [[امام صادق(ع) |صادق]](ع) بوده‌اند را مورد توهین و سرزنش قرار داده است. همچنین وی تا حد توان، در تمسخر و توهین به [[اصول مذهب شیعه|اصول]]، [[فروع دین|فروع]] و [[رده:اعتقادات شیعه|اعتقادات شیعیان]] تلاش کرده است..<ref>دوانی، مفاخر اسلام، ج۳ صص۴۱۷- ۴۱۶.</ref>
قزوینی، این کتاب را در رد کتابی به نام "بعض فضائح الروافض" نوشته است.<ref>قزوینی رازی، النقض، ص۲، ۱۰۰.</ref> نویسنده کتاب بعض فضائح سنی مذهب و ساکن ری بوده است که در [[محرّم]] سال ۵۵۵ تألیف آن را به پایان برده<ref> قزوینی رازی، النقض، ص۴۶۴.</ref> و ظاهراً تا سال ۵۵۹ به تکمیل آن مشغول بوده است.<ref>رجوع کنید به قزوینی رازی، النقض، مقدمۀ مصحح، ص بیست و یک - بیست و دو.</ref> نویسنده بعض فضائح روافض با سوء استفاده از آزادی مذهبی که برای وی وجود داشته و نیز محدودیات و مضیقه‌ای که [[شیعیان]] در زمان سلجوقیان با آن روبرو بودند، به عالمان بزرگ  [[شیعه]] حمله و بزرگانی چون [[سید مرتضی]]، [[شیخ طوسی]]، [[شیخ صدوق]]، [[شیخ مفید]]، و [[:رده:راویان شیعه قرن2(قمری)|راویان مشهور شیعه در قرن دوم]] که از شاگردان [[امام باقر]] و [[امام صادق(ع) |صادق]](ع) بوده‌اند را مورد توهین و سرزنش قرار داده است. همچنین وی تا حد توان، در تمسخر و توهین به [[اصول مذهب شیعه|اصول]]، [[فروع دین|فروع]] و تلاش کرده است..<ref>دوانی، مفاخر اسلام، ج۳ صص۴۱۷- ۴۱۶.</ref>


تا آن تاریخ کتابی بدین صورت متعصبانه و به دور از ادب و دربر دارنده  تهمت و دروغ در رد مذهبی نوشته نشده بود و در میان مسلمانان نیز حفظ حریم یکدیگر فارغ از هر گونه تعلق خاطر به مذهبی، رایج بود. تألیف این کتاب به معنای اعلان شکستن حرمت‌ها و اعلام جنگ در بین مذاهب اسلامی بود. علماء و بزرگان شیعه برای پاسخ گویی به این نوشته، به اتفاق یکدیگر تصمیم می‌گیرند این امر خطیر را بر عهده شیخ عبدالجلیل، واعظ پرآوازه و متکلم متبحر و نویسنده درجه یک «‌[[ری‌]]» قرار دهند، <ref>موسوی خوانساری، روضات الجنات، ج۴ع ص۱۸۹.</ref> بنابراین شرف الدین ابی الفضل [[محمد بن علی المرتضی]] که در آن زمان زعیم علمی و دینی بوده شیخ عبدالجلیل را مأمور می‌نماید تا متصدی دفع و ردّ کتاب مزبور گردد.<ref>افندی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۳، ص۷۳- و موسوی خوانساری، روضات الجنات ج۴، ص۱۹۰؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه ج۳، ص۱۳۰.</ref>
تا آن تاریخ کتابی که تا این حد به صورت از روی تعصب، به دور از ادب و مشتمل بر تهمت و دروغ در رد مذهبی دیگر نوشته شده نبود. نگارش این کتاب، به معنای اعلان شکستن حرمت‌ها و اعلام درگیری بین مذاهب اسلامی بود. بزرگان شیعه در آن زمان به اتفاق تصمیم گرفتند که پاسخگویی به این کتاب را به  شیخ عبدالجلیل، واعظ پرآوازه و متکلم دقیق آن دوران بسپارند. <ref>موسوی خوانساری، روضات الجنات، ج۴ع ص۱۸۹.</ref> به همین جهت، شرف الدین ابی الفضل [[محمد بن علی المرتضی]] که مرجعیت علمی و دینی شیعیان را بر عهده داشت، شیخ عبدالجلیل را مأمور کرد به پاسخ و رد محتویات این کتاب اقدام کند.<ref>افندی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۳، ص۷۳- و موسوی خوانساری، روضات الجنات ج۴، ص۱۹۰؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه ج۳، ص۱۳۰.</ref>
عبدالجلیل رازی در این باره می‌نویسد:
عبدالجلیل رازی در این باره می‌نویسد:
:::پیش از وصول این کتاب بما، مگر زمره‌ای از خواص علماء شیعه که این کتاب را مطالعه کرده بودند بر حضرت مقدس مرتضای کبیر سید شرف الدین ملک النقباء سلطان العترة الطاهرة ابوالفضل محمد بن علی المرتضی ضاعف الله جلاله و بر لفظ گهربار سید السادات بر فته که: «‌[[عبدالجلیل قزوینی رازی|عبدالجلیل القزوینی‌]]» می‌باید که در جواب این کتاب بر وجه حق شروعی کند چنان که کسی انکار آن نتواند کرد.<ref> قزوینی رازی، نقض، صص۵-۶.</ref>
:::پیش از وصول این کتاب بما، مگر زمره‌ای از خواص علماء شیعه که این کتاب را مطالعه کرده بودند بر حضرت مقدس مرتضای کبیر سید شرف الدین ملک النقباء سلطان العترة الطاهرة ابوالفضل محمد بن علی المرتضی ضاعف الله جلاله و بر لفظ گهربار سید السادات بر فته که: «‌[[عبدالجلیل قزوینی رازی|عبدالجلیل القزوینی‌]]» می‌باید که در جواب این کتاب بر وجه حق شروعی کند چنان که کسی انکار آن نتواند کرد.<ref> قزوینی رازی، نقض، صص۵-۶.</ref>
خط ۲۷: خط ۲۷:


بعض فضائح الروافض بیشتر جنبۀ جدلی و تبلیغی داشته تا نقد کلامی و اعتقادی<ref>برای نمونه، رجوع کنید به قزوینی رازی، نقض، صص۲۳-۲۶.</ref> قزوینی در ردیۀ خود به اشتباهات پیش پا افتادۀ مصنف بعض و نا آگاهی او از تاریخ توجه داده است.<ref>قزوینی رازی، نقض، صص۲۵۰، ۵۱۶-۵۱۷.</ref>از جمله باورهای تعصب آمیز وی، که قزوینی نیز بر آن خرده گرفته<ref>قزوینی رازی، نقض، ص۱۶۱.</ref>، این بوده که خلافت تا ظهور [[حضرت عیسی علیه‌السلام|عیسی علیه‌السلام]] در [[عباسیان]] باقی خواهد ماند.
بعض فضائح الروافض بیشتر جنبۀ جدلی و تبلیغی داشته تا نقد کلامی و اعتقادی<ref>برای نمونه، رجوع کنید به قزوینی رازی، نقض، صص۲۳-۲۶.</ref> قزوینی در ردیۀ خود به اشتباهات پیش پا افتادۀ مصنف بعض و نا آگاهی او از تاریخ توجه داده است.<ref>قزوینی رازی، نقض، صص۲۵۰، ۵۱۶-۵۱۷.</ref>از جمله باورهای تعصب آمیز وی، که قزوینی نیز بر آن خرده گرفته<ref>قزوینی رازی، نقض، ص۱۶۱.</ref>، این بوده که خلافت تا ظهور [[حضرت عیسی علیه‌السلام|عیسی علیه‌السلام]] در [[عباسیان]] باقی خواهد ماند.
[[رده:اعتقادات شیعه|اعتقادات شیعیان]]


==زمان نگارش==
==زمان نگارش==
کاربر ناشناس