حکمت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←معانی
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (←معانی) |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
# علم همراه با عمل؛ | # علم همراه با عمل؛ | ||
# سخن موافق با حق؛ | # سخن موافق با حق؛ | ||
# سخن معقول دور از | # سخن معقول دور از حَشو(زائد و بی فایده)؛<ref> جرجانی، ص۹۶ </ref> | ||
# دانشی که آدمی به کمک آن افعالش را از روی تدبیر و اتقان انجام می‌دهد.<ref> علم‌الهدی، ج ۲، ص۲۶۸؛ نیز رجوع کنید به زین‌الدین رازی، ذیل «حکم»، که حکیم را «المُتقِنُ لِلامور» تعریف می‌کند </ref> | # دانشی که آدمی به کمک آن افعالش را از روی تدبیر و اتقان انجام می‌دهد.<ref> علم‌الهدی، ج ۲، ص۲۶۸؛ نیز رجوع کنید به زین‌الدین رازی، ذیل «حکم»، که حکیم را «المُتقِنُ لِلامور» تعریف می‌کند </ref> | ||
=== نزد فیلسوفان === | === نزد فیلسوفان === | ||
'''حکمت''' در لغت به معنای دانش، دانایی، معرفت و عرفان بکار رفته است. تهانوی، حکمت را در اصطلاح فیلسوفان به دو معنای خاص، شامل دو بخش عملی و نظری، و معنای اخص یعنی قوه‌ای عملی حد وسط میان | '''حکمت''' در لغت به معنای دانش، دانایی، معرفت و عرفان بکار رفته است. تهانوی، حکمت را در اصطلاح فیلسوفان به دو معنای خاص، شامل دو بخش عملی و نظری، و معنای اخص یعنی قوه‌ای عملی حد وسط میان جُربزه و بلاهت می‌داند.<ref>طباطبائی، جواد، حکمت، در دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج ۲۱، ص۱۹۵.</ref> | ||
در اصطلاح اهل فلسفه، حکمت، به اطلاق، علمی است که در آن از حقایق اعیان بحث می‌شود. [[صدرالدین شیرازی]]، حکمت را معادل فلسفه می‌گیرد و فلسفه را در معنای کلی آن استکمال نفس انسانی از طریق معرفت حقایق موجودات به یاری برهان به قدر وسع بشری می‌داند. منظور وی از معرفت حقایق موجودات شناخت «نظم عالم به عنوان نظم عقلی بر حسب طاقت بشری» است تا انسان به مقام تشبه به خداوند نایل آید. حکمت در معنای اصطلاحی آن، نخست به عنوان معادلی برای «فلسفه» -معرب فیلوسوفیای یونانی- و نیز به عنوان معادلی برای اصطلاح یونانی سوفیا (در نزد [[ابویعقوب کندی]]) و گاهی فرونسیس (به معنای فطنت) به کار رفته است.<ref>طباطبائی، جواد، حکمت، در | در اصطلاح اهل فلسفه، حکمت، به اطلاق، علمی است که در آن از حقایق اعیان بحث می‌شود. [[صدرالدین شیرازی]]، حکمت را معادل فلسفه می‌گیرد و فلسفه را در معنای کلی آن استکمال نفس انسانی از طریق معرفت حقایق موجودات به یاری برهان به قدر وسع بشری می‌داند. منظور وی از معرفت حقایق موجودات شناخت «نظم عالم به عنوان نظم عقلی بر حسب طاقت بشری» است تا انسان به مقام تشبه به خداوند نایل آید. حکمت در معنای اصطلاحی آن، نخست به عنوان معادلی برای «فلسفه» -معرب فیلوسوفیای یونانی- و نیز به عنوان معادلی برای اصطلاح یونانی سوفیا (در نزد [[ابویعقوب کندی]]) و گاهی فرونسیس (به معنای فطنت) به کار رفته است.<ref>طباطبائی، جواد، حکمت، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج ۲۱، ص۱۹۵.</ref> | ||
=== نزد صوفیه و عرفا === | === نزد صوفیه و عرفا === | ||