Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۷۱
ویرایش
جز (←منابع) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
== تدوین مصحف واحد == | == تدوین مصحف واحد == | ||
{{نوشتار اصلی|کتابت قرآن}} | {{نوشتار اصلی|کتابت قرآن}} | ||
در زمان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و پس از آن، مصحفهای فراوانی متعلق به [[صحابه|یاران پیامبر]] و [[تابعین]] وجود داشت.<ref>ایازی، مصحف امام علی(ع)، صص۱۸۰-۱۸۱.</ref> [[محمود رامیار]] پژوهشگر قرآنی به برخی از این مصحفها و صاحبان آنها اشاره کرده است که از آن جمله، [[مصحف امام علی (ع)|مصحف امام علی(ع)]]، مصحف [[حمزه]] عموی پیامبر، [[ابی بن کعب]]، [[معاذ بن جبل]]، [[زید بن ثابت]] و [[ابوایوب انصاری]] هستند.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، صص۳۳۴-۳۳۵.</ref> | در زمان [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و پس از آن، مصحفهای فراوانی متعلق به [[صحابه|یاران پیامبر]] و [[تابعین]] وجود داشت.<ref>ایازی، مصحف امام علی(ع)، صص۱۸۰-۱۸۱.</ref> [[محمود رامیار]] پژوهشگر قرآنی به برخی از این مصحفها و صاحبان آنها اشاره کرده است که از آن جمله، [[مصحف امام علی(ع)|مصحف امام علی(ع)]]، مصحف [[حمزه]] عموی پیامبر، [[ابی بن کعب]]، [[معاذ بن جبل]]، [[زید بن ثابت]] و [[ابوایوب انصاری]] هستند.<ref>رامیار، تاریخ قرآن، صص۳۳۴-۳۳۵.</ref> | ||
گوناگونی این مصحفها موجب اختلاف مردم میشد. چنانکه مردم نواحی مختلف ([[کوفه]]، [[بصره]]، [[دمشق]]، [[شام]]) هر کدام یک مصحف را قبول داشتند و آن را درست میپنداشتند. [[خلیفه سوم]] برای جلوگیری از اختلاف میان مردم و تفاوت در بین مصحفها، دستور داد که در دست هر کسی مصحفی یا [[آیه|آیهای]] یا [[سوره|سورهای]] یا قسمتی از قرآن است بیاورد. آنگاه گفت: از روی این همه مصحفی درست کنند که اساس و امام باشد و اگر در قرائت کلمهای اختلاف پیدا کردند، زبان و لهجه [[قریش]] را (که قرآن به این زبان نازل شده است) مقدّم دارند. پس از اینکه مصحف رسمی آماده شد، [[عثمان بن عفان|عثمان]] دستور داد تا از روی آن چندین نسخه نوشتند و هر یک را به طرفی از اطراف جهان اسلامی فرستادند، و نیز به منظور رفع اختلاف دستور داد تا باقیمانده مصحفها را که متفاوت بودند در آتش بیندازند. بدین ترتیب، قرآن طی چند سال (منتهی به حدود سال ۲۸ق) بین دو جلد، از [[سوره فاتحه]] تا [[سوره ناس|ناس]] و در ۱۱۴ سوره تدوین شد.<ref>خرمشاهی، قوام الدین، مصحف، در دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، ص۲۰۶۵-۲۰۶۶.</ref> | گوناگونی این مصحفها موجب اختلاف مردم میشد. چنانکه مردم نواحی مختلف ([[کوفه]]، [[بصره]]، [[دمشق]]، [[شام]]) هر کدام یک مصحف را قبول داشتند و آن را درست میپنداشتند. [[خلیفه سوم]] برای جلوگیری از اختلاف میان مردم و تفاوت در بین مصحفها، دستور داد که در دست هر کسی مصحفی یا [[آیه|آیهای]] یا [[سوره|سورهای]] یا قسمتی از قرآن است بیاورد. آنگاه گفت: از روی این همه مصحفی درست کنند که اساس و امام باشد و اگر در قرائت کلمهای اختلاف پیدا کردند، زبان و لهجه [[قریش]] را (که قرآن به این زبان نازل شده است) مقدّم دارند. پس از اینکه مصحف رسمی آماده شد، [[عثمان بن عفان|عثمان]] دستور داد تا از روی آن چندین نسخه نوشتند و هر یک را به طرفی از اطراف جهان اسلامی فرستادند، و نیز به منظور رفع اختلاف دستور داد تا باقیمانده مصحفها را که متفاوت بودند در آتش بیندازند. بدین ترتیب، قرآن طی چند سال (منتهی به حدود سال ۲۸ق) بین دو جلد، از [[سوره فاتحه]] تا [[سوره ناس|ناس]] و در ۱۱۴ سوره تدوین شد.<ref>خرمشاهی، قوام الدین، مصحف، در دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، ص۲۰۶۵-۲۰۶۶.</ref> | ||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
* '''مس کردن مصحف''' | * '''مس کردن مصحف''' | ||
برای مسّ کردن خط [[قرآن]]، | برای مسّ کردن خط [[قرآن]]، یعنی رساندن جایی از بدن به آن، [[وضو|وضوگرفتن]] واجب است<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ج۱، ص۳۳۴ و ص۳۳۷، مسئله ۳.</ref> و فرقی هم بین [[آیه]]، کلمه یا حرف نیست، حتی اگر در کتاب دیگری آمده باشند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ج۱، ص۳۳۴ و ص۳۳۸، مسئله ۷ و ۸.</ref> ولی اگر قرآن را به زبان دیگر ترجمه کنند، مسّ آن اشکال ندارد، به جز نام [[خدا|خداوند]] که به هر زبانی باشد، مس آن نیازمند وضو است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ج۱، ص۳۴۲، مسئله ۱۷.</ref> جلوگیری بچه و دیوانه از مسّ خط قرآن واجب نیست، مگر اینکه مس کردن آنان بیاحترامی به قرآن باشد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ج۱، ص۳۴۱، مسئله ۱۵.</ref> همچنین بر شخص [[جنابت|جُنُب]] حرام است جایی از بدنش را به خط قرآن برساند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ج۱، ص۴۸۱.</ref> | ||
کسی که وضو ندارد یا [[غسل|غُسل]] بر گردن اوست، میتواند به حاشیه و بین خطوط قرآن دست بزند و این کار بر او [[حرام]] نیست، بلکه [[مکروه]] است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ج۱، ص۳۴۲، مسئله ۱۶.</ref> همچنین [[مستحب]] است انسان برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و | کسی که وضو ندارد یا [[غسل|غُسل]] بر گردن اوست، میتواند به حاشیه و بین خطوط قرآن دست بزند و این کار بر او [[حرام]] نیست، بلکه [[مکروه]] است.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ج۱، ص۳۴۲، مسئله ۱۶.</ref> همچنین [[مستحب]] است انسان برای همراه داشتن قرآن و خواندن و نوشتن آن و نیز برای مسّ حاشیۀ قرآن [[وضو]] بگیرد.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ج۱، ص۳۴۵.</ref> | ||
* '''نجسکردن و آبکشیدن مصحف''' | * '''نجسکردن و آبکشیدن مصحف''' | ||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
* '''به ارث گذاشتن مصحف''' | * '''به ارث گذاشتن مصحف''' | ||
قرآن و [[انگشتر]] و | قرآن و [[انگشتر]] و شمشیر میت و لباسی را که پوشیده یا برای پوشیدن گرفته و دوخته است اگر چه نپوشیده باشد مال پسر بزرگتر است و اگر میت از این چهار چیز بیشتر از یکی دارد، مثلًا دو قرآن یا دو انگشتر دارد، چنانچه استفاده شده یا برای استفاده مهیا شده، مال پسر بزرگتر است.<ref>امام خمینی، توضیح المسائل (مُحَشّیٰ)، مسئله ۲۷۸۰.</ref> | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* ابن منظور، لسان العرب، [بیجا]، | * ابن منظور، لسان العرب، [بیجا]، دارالفکر، [بیتا]. | ||
* ایازی، سیدمحمدعلی، مصحف امام علی(ع)، در دانشنامه امام علی(ع)، ج۱۲، زیر نظر علی اکبر رشاد، تهران، مرکز نشر آثار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۰ش. | * ایازی، سیدمحمدعلی، مصحف امام علی(ع)، در دانشنامه امام علی(ع)، ج۱۲، زیر نظر علی اکبر رشاد، تهران، مرکز نشر آثار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۸۰ش. | ||
* خمینی، سیدروحالله، توضیح المسائل (محشیٰ)، به تحقیق و تصحیح سیدمحمدحسین بنیهاشمی خمینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق. | * خمینی، سیدروحالله، توضیح المسائل (محشیٰ)، به تحقیق و تصحیح سیدمحمدحسین بنیهاشمی خمینی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق. | ||
* دانشنامه قرآن و | * دانشنامه قرآن و قرآنپژوهی، ج۲، به کوشش بهاء الدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش. | ||
* راغب اصفهانی، ابوالقاسم، المفردات فی غریب القرآن، | * راغب اصفهانی، ابوالقاسم، المفردات فی غریب القرآن، بیروت، دار العلم، ۱۴۱۲ق. | ||
* رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۹ش. | * رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۹ش. | ||
* طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی فیما تعم به البلوی (المُحشّی)، به تحصیح و تحقیق احمد محسنی سبزواری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق. | * طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی فیما تعم به البلوی (المُحشّی)، به تحصیح و تحقیق احمد محسنی سبزواری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۱۹ق. | ||
{{قرآن کریم}} | {{قرآن کریم}} | ||