یائسگی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''یائِسگی'''، رسیدن زنان به سنی که در آن به طور طبیعی خون [[حیض]] ندیده و حامله نمی‌شوند. [[قرآن|قرآن کریم]]، به یائسگی زنان اشاره کرده است. درباره سن یائسگی، چند نظریه وجود دارد؛ بسیاری از [[مجتهد|فقیهان]] معتقدند زنان [[سادات|سیده]] در ۶۰ سالگی و بقیه زنان در ۵۰ سالگی یائسه می‌شوند.

در فقه [[شیعه]]، زنان یائسه، [[عده|عده طلاق]] ندارند و بلافاصله پس از [[طلاق]]، می‌توانند [[ازدواج]] کنند. زنانی که از جوانی [[حیض]] نمی‌شوند، [[احکام شرعی|احکام]] متفاوتی دارند.

بر اساس منابع فقهی، هنگامی که زنان به سنی برسند که به طور طبیعی، حیض و حامله نشوند، به آنان «یائسه» می‌گویند. چنین حالتی نیز «یائسگی» نام دارد.<ref>محقق داماد، بررسی فقهی حقوق خانواده، نکاح و انحلال آن، ۱۳۸۴ش، ص۴۵۰.</ref> قرآن کریم در آیه ۶۰ [[سوره نور]]{{یادداشت|وَ الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللاَّتي‏ لا يَرْجُونَ نِکاحاً فَلَيْسَ عَلَيْهِنَّ جُناحٌ أَنْ يَضَعْنَ ثِيابَهُنَّ غَيْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزينَةٍ وَ أَنْ يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌ لَهُنَّ وَ اللَّهُ سَميعٌ عَليمٌ؛ ترجمه: و زنان بازنشسته (از حیض و بارداری) که (طبعاً) طمع همسری (میل آمیزش جنسی) ندارند، بر آنها گناهی نیست در اینکه لباس‌های خود را بر زمین نهند در صورتی که نشان‌دهنده زیور و آرایش نباشند، و عفّت ورزیدن آنها برایشان بهتر است، و خداوند شنوا و داناست.}} و  آیه چهارم [[سوره طلاق]]{{یادداشت|وَ اللاَّئي‏ يَئِسْنَ مِنَ الْمَحيضِ مِنْ نِسائِکُمْ إِنِ ارْتَبْتُمْ فَعِدَّتُهُنَّ ثَلاثَةُ أَشْهُرٍ؛ ترجمه: و از زنان شما آنان که از حیض (و فرزند، به ظاهر) نومیدند اگر باز شک (در تحقق سنّ یأسشان) دارید، عدّه (طلاق) آنان سه ماه است.}} به یائسگی زنان اشاره می‌کند. در کتاب‌های فقهی نیز احکام یائسگی، ذیل مسائل مربوط به [[حیض]] مطرح می‌شود.<ref>برای نمونه ر.ک شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۹، ص۴۷؛ مغنیه، فقه الصادق، ۱۳۴۲ق، ج۶، ص۳۱.</ref>

درباره ملاک یائسگی زنان، نزد [[فقیهان|فقهای شیعه]] اختلاف نظر وجود دارد؛<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص۳۹۴.</ref> بیشتر فقیهان از جمله [[صاحب جواهر]]،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳، ص۱۶۰.</ref> [[صاحب عروه|طباطبایی یزدی]]<ref> طباطبایی، العروةالوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۳۱۶.</ref> و [[امام خمینی]]<ref>موسوی خمینی، توضیح المسائل، ۱۴۲۶ق، ص۹۷.</ref>معتقدند زنان سیده در ۶۰ سالگی و زنان غیر سیده در ۵۰ سالگی یائسه می‌شوند.<ref>هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۳۸۲ش، ج۳، ص۳۹۴.</ref> برخی دیگر سن یائسگی را برای همه زنان (سیده و غیر سیده)، ۵۰ سال و عده‌ای آن را ۶۰ سال دانسته‌اند. برخی دیگر معتقدند زمان یائسگی، ۶۰ سالگی است ولی زنان باید بین ۵۰سال تا ۶۰ سال را [[احتیاط]] نمایند.<ref>خویی، احکام شرعی بانوان، ۱۳۹۱ق، ص۷۱.</ref>

به اعتقاد اندکی از فقیهان، سن خاصی برای یائسگی وجود ندارد و چون طبیعت زنان با یکدیگر متفاوت است، هر زنی در سن خاصی یائسه می‌شود.<ref>رستمی، سهیلا و دیگران، «مطالعه تطبیقی سن یائسگی در فقه مذاهب اسلامی»، ص۲۳۲.</ref>

*بنا بر نظر فقیهان، زنان یائسه، در هنگام [[طلاق]] و [[فسخ نکاح]]، [[عده|عدّه]] ندارند و بلافاصله پس از جدایی از همسر، می‌توانند ازدواج کنند.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه و اصطلاحات الاصول، ۱۴۳۱ق، ص۳۵۷.</ref>  

*فقهاء معتقدند خونی که زنان یائسه می‌بینند، [[خون حیض]] نیست.<ref>توضیح المسائل مراجع، ۱۳۹۲ش، ج۱، ص۳۲۲.</ref> بنا بر نظر [[مکارم شیرازی]]، [[استحاضه|خون استحاضه]] است؛ اما زنانی که به پزشک مراجعه می‌کنند و بر اثر مصرف داروهای تقویت هورمونی، خون‌ریزی [[قاعدگی]] آنان ادامه پیدا می‌کند، در صورتی که تمام شرایط حیض در آن خون وجود داشته باشد، حیض محسوب می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، احکام بانوان، ۱۳۸۶ش، ص۸۱.</ref>

برخی از زنان به طور مادرزادی یا به دلیل تغییرات هورمونی در جوانی حائض نمی‌شوند که در فقه آنها را «یائسه مسترابه» می‌نامند و احکام آنها با زنان یائسه متفاوت است.<ref>مغنیه، فقه الصادق، ۱۳۴۲ق، ج۶، ص۳۱.</ref> فقهاء با استناد به آیه ۶۰ [[سوره نور]]، عده طلاق یا فسخ نکاح این زنان (یائسه مسترابه) را سه [[ماه قمری]] می‌دانند.<ref>نک شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۹، ص۴۷؛ بهجت، جامع المسائل، ۱۴۲۶ق، ج۴، ص۱۵۹.</ref>