مجمع البیان فی تفسیر القرآن (کتاب): تفاوت میان نسخهها
←روش و گرایش تفسیری
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
مجمع البیان نمونه کامل [[تفسیر ادبی]] است. روش طبرسی در این اثر این است که ابتدا گروهی از [[آیه|آیات]] هر [[سوره]] را نقل میکند، سپس تحت چند سرعنوان از نظرگاههای علوم و معارف مختلف آن گروه آیات را بررسی و حلاجی میکند. ابتدا از نظر قرائت و اختلاف قرائات و قضاوت در بین قرائتهای مختلف (تحت عنوان «حُجة»)، سپس از نظر لغت و مشکلات لغوی، سپس از نظر اعراب، سپس از نظر [[اسباب نزول| اسباب النزول]]، سپس معنای مبسوط و مُنقّح آن گروه آیات را به دست میدهد و سرانجام تحت عنوان «نظم»، ربط سورهها را به یکدیگر باز مینمایاند. | مجمع البیان نمونه کامل [[تفسیر ادبی]] است. روش طبرسی در این اثر این است که ابتدا گروهی از [[آیه|آیات]] هر [[سوره]] را نقل میکند، سپس تحت چند سرعنوان از نظرگاههای علوم و معارف مختلف آن گروه آیات را بررسی و حلاجی میکند. ابتدا از نظر قرائت و اختلاف قرائات و قضاوت در بین قرائتهای مختلف (تحت عنوان «حُجة»)، سپس از نظر لغت و مشکلات لغوی، سپس از نظر اعراب، سپس از نظر [[اسباب نزول| اسباب النزول]]، سپس معنای مبسوط و مُنقّح آن گروه آیات را به دست میدهد و سرانجام تحت عنوان «نظم»، ربط سورهها را به یکدیگر باز مینمایاند. | ||
این شیوه و این سبک شیوا و فصلبندی شده، به مراجعهکننده امکان میدهد مشکل خود را که طبعاً در ذیل یکی از این ابواب و فصلهای فرعی میگنجد به سرعت بازیابد و مانند سایر تفسیرها ناچار نباشد که گمشده خود را در لابهلای صفحات بسیاری جستجو کند.<ref>خرمشاهی، قرآن پژوهی، ص ۱۳۷-۱۳۸.</ref>نویسنده مجمع البیان گاه فقط اقوالی را درباره تفسیر یک آیه یا بخشی از آیه <ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۲۳۵.</ref> {{یادداشت|«وَ» اذكروا «إِذْ آتَيْنََا» أي أعطينا « مُوسَى اَلْكِتََابَ» و هو التوراة «وَ اَلْفُرْقََانَ» اختلفوا فيه على وجوه...}} و یا معانی مختلفی را برای یک کلمه نقل میکند بدون آنکه نظر خودش را بیان کند. <ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۹۵-۹۴.</ref> و گاه افزون بر نقل قول، دیدگاه خودش را نیز بیان میکند | این شیوه و این سبک شیوا و فصلبندی شده، به مراجعهکننده امکان میدهد مشکل خود را که طبعاً در ذیل یکی از این ابواب و فصلهای فرعی میگنجد به سرعت بازیابد و مانند سایر تفسیرها ناچار نباشد که گمشده خود را در لابهلای صفحات بسیاری جستجو کند.<ref>خرمشاهی، قرآن پژوهی، ص ۱۳۷-۱۳۸.</ref>[[فضل بن حسن طبرسی| نویسنده مجمع البیان]] گاه فقط اقوالی را درباره تفسیر یک آیه یا بخشی از آیه <ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۲۳۵.</ref> {{یادداشت|«وَ» اذكروا «إِذْ آتَيْنََا» أي أعطينا « مُوسَى اَلْكِتََابَ» و هو التوراة «وَ اَلْفُرْقََانَ» اختلفوا فيه على وجوه...}} و یا معانی مختلفی را برای یک کلمه نقل میکند بدون آنکه نظر خودش را بیان کند. <ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۹۵-۹۴.</ref> و گاه افزون بر نقل قول، دیدگاه خودش را نیز بیان میکند و تصریح به درست بودن یا صحیح تر بودن یک دیدگاه دارد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۹۳.</ref> {{یادداشت |و '''هذا القول أولى بالصواب''' لأنا إنما أمرنا...}} وی نیز همچنان گاهی افزون بر نقل اقوال آنها را رد میکند و رد کردنش نیز گاه همراه با ذکر دلیل است. <ref>طبرسی، مجمع البیان، نشر دارالمعرفه، ج۱، ص۱۰۲.</ref> {{یادداشت|و '''هذا القول فيه نظر لأن التكرير''' إنما يكون تأكيدا إذا لم يكن محمولا على فعل ثان... }}وگاه صرفاً رد کردن است. | ||
== جایگاه مجمع البیان == | == جایگاه مجمع البیان == |