کاربر ناشناس
سوره اعلی: تفاوت میان نسخه‌ها
منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع
imported>Salvand جز (←متن و ترجمه سوره: اصلاح تیتر) |
imported>M.r.seifi (منبع یابی، اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع) |
||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
بنابر [[تفسیر نمونه]]، سوره اعلیٰ از دو بخش تشکیل شده است: روی سخن در بخش نخست به شخص [[پیامبر(ص)]] است و دستورهایی درباره [[تسبیح]] [[خداوند]] و ادای رسالت به آن حضرت می‌دهد. همچنین اوصاف هفت‌گانه خداوند در این بخش آمده است. در بخش دوم خداوند از [[مؤمن|مؤمنان]] [[خشوع|خاشع]] و [[کافر|کافران]] شقی سخن می‌گوید و عوامل سعادت و شقاوت این دو گروه را بیان می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۶، ص۳۸۰.</ref> | بنابر [[تفسیر نمونه]]، سوره اعلیٰ از دو بخش تشکیل شده است: روی سخن در بخش نخست به شخص [[پیامبر(ص)]] است و دستورهایی درباره [[تسبیح]] [[خداوند]] و ادای رسالت به آن حضرت می‌دهد. همچنین اوصاف هفت‌گانه خداوند در این بخش آمده است. در بخش دوم خداوند از [[مؤمن|مؤمنان]] [[خشوع|خاشع]] و [[کافر|کافران]] شقی سخن می‌گوید و عوامل سعادت و شقاوت این دو گروه را بیان می‌کند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۶۶ش، ج۲۶، ص۳۸۰.</ref> | ||
{{سوره اعلی}} | {{سوره اعلی}} | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
==تفسیر== | ==تفسیر== | ||
===پیامبر و فراموش‌نکردن قرآن=== | ===پیامبر و فراموش‌نکردن قرآن=== | ||
«سَنُقْرِئُكَ فَلَا تَنسَىٰ: ما خیلی زود بر تو خواهيم خواند، تا فراموش نكنى».<ref>آیه ۶.</ref> | «سَنُقْرِئُكَ فَلَا تَنسَىٰ: ما خیلی زود بر تو خواهيم خواند، تا فراموش نكنى».<ref>سوره اعلی، آیه ۶.</ref> | ||
[[خداوند]] در این [[آیه]] به [[پیامبر(ص)]] اطمینان می‌دهد نگران این نباشد که آیات [[الله|الهی]] را فراموش می‌کند، بلکه همو که آن را فرستاده، حافظ و نگهبان آن است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۶، ص۳۹۳.</ref> [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر المیزان]] می‌نویسد «اِقراء» به معنای تحویل‌گرفتن قرائت [[قاری]] به منظور غلط‌گیری و تصحیح قرائت اوست؛ البته این معنای لغوی و عرفی این کلمه است و در این آیه به این معناست که خداوند چنان قدرتی به پیامبر(ص) داده است که قرآن را درست و خوب بخواند، آن‌طور که نازل شده و بدون کم و کاست و بدون [[تحریف‌ناپذیری قرآن|تحریف]].<ref>طباطبایی، | [[خداوند]] در این [[آیه]] به [[پیامبر(ص)]] اطمینان می‌دهد نگران این نباشد که آیات [[الله|الهی]] را فراموش می‌کند، بلکه همو که آن را فرستاده، حافظ و نگهبان آن است.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۶۶ش، ج۲۶، ص۳۹۳.</ref> [[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر المیزان]] می‌نویسد «اِقراء» به معنای تحویل‌گرفتن قرائت [[قاری]] به منظور غلط‌گیری و تصحیح قرائت اوست؛ البته این معنای لغوی و عرفی این کلمه است و در این آیه به این معناست که خداوند چنان قدرتی به پیامبر(ص) داده است که قرآن را درست و خوب بخواند، آن‌طور که نازل شده و بدون کم و کاست و بدون [[تحریف‌ناپذیری قرآن|تحریف]].<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۶۶.</ref> | ||
===نماز عید و زکات فطره=== | ===نماز عید و زکات فطره=== | ||
در تفسیر [[مجمع البیان]] آمده است برخی گفته‌اند مراد از تزکیه و صلاة در آیه ۱۴ و ۱۵، [[زکات فطره]] و [[نماز عید]] است. اما ممکن است اشکال شود این سوره [[سوره های مکی|مکی]] است و در آن زمان نه زکاتی بود و نه نماز عید. در پاسخ آن گفته شده ممکن است آیات ابتدایی این سوره در [[مکه]] و آیات پایانی آن، از جمله آیات ۱۴ و ۱۵، در [[مدینه]] نازل شده باشد. <ref>طبرسی، مجمع البیان، ج۱۰، | در تفسیر [[مجمع البیان]] آمده است برخی گفته‌اند مراد از تزکیه و صلاة در آیه ۱۴ و ۱۵، [[زکات فطره]] و [[نماز عید]] است. اما ممکن است اشکال شود این سوره [[سوره های مکی|مکی]] است و در آن زمان نه زکاتی بود و نه نماز عید. در پاسخ آن گفته شده ممکن است آیات ابتدایی این سوره در [[مکه]] و آیات پایانی آن، از جمله آیات ۱۴ و ۱۵، در [[مدینه]] نازل شده باشد. <ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۷۲۲.</ref> | ||
[[سیدهاشم بحرانی]] در [[تفسیر البرهان]] ذیل آیه ۱۴ می‌نویسد از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است: [[روزه]] با پرداخت زکات فطره کامل می‌شود، همچنان که [[نماز]] با درود فرستان بر [[پیامبر(ص)]] به کمال خود می‌رسد. پس هر کس روزه بگیرد، اما به عمد زکات فطره را وا گذارد، روزه‌ای از برایش نیست و هر کس نماز بخواند و بر پیامبر(ص) درود نفرستد و عمداً آن را وا گذارد، نمازی از برایش نیست. خداوند عزوجل زکات فطره را بر نماز مقدم داشت و فرمود: «قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّىٰ وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّىٰ».<ref>بحرانی، البرهان، | [[سیدهاشم بحرانی]] در [[تفسیر البرهان]] ذیل آیه ۱۴ می‌نویسد از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است: [[روزه]] با پرداخت زکات فطره کامل می‌شود، همچنان که [[نماز]] با درود فرستان بر [[پیامبر(ص)]] به کمال خود می‌رسد. پس هر کس روزه بگیرد، اما به عمد زکات فطره را وا گذارد، روزه‌ای از برایش نیست و هر کس نماز بخواند و بر پیامبر(ص) درود نفرستد و عمداً آن را وا گذارد، نمازی از برایش نیست. خداوند عزوجل زکات فطره را بر نماز مقدم داشت و فرمود: «قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَكَّىٰ وَذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّىٰ».<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۷ق، ج۵، ص۶۳۷.</ref> | ||
===تعداد انبیا و کتاب‌های آسمانی=== | ===تعداد انبیا و کتاب‌های آسمانی=== | ||
آیه پایانی سوره اعلی نشان می‌دهد حضرت [[ابراهیم]] و [[موسی]](ع) نیز کتاب آسمانی داشتند. در [[روایتی]]، [[ابوذر غفاری|ابوذر]] نقل می‌کند: به پیامبر عرض کردم [[نبی|انبیا]] چند نفر بودند؟ فرمود: ۱۲۴ هزار نفر. ... سپس پیامبر(ص) فرمود ای ابوذر چهار نفر از انبیا عرب بودند: [[حضرت هود|هود]]، [[حضرت صالح|صالح]]، [[شعیب]] و پیامبر تو. گفتم ای رسول خدا خداوند چند کتاب نازل کرد؟ فرمود: ۱۰۴ کتاب. ده کتاب بر [[آدم]]، پنجاه کتاب بر [[شیث]]، بر اخنوخ که [[حضرت ادریس|ادریس]] است سی کتاب و او نخستین کسی است که با قلم نوشت، و بر ابراهیم ده کتاب و نیز [[تورات]] را بر موسی و [[انجیل]] را بر [[مسیح]] و [[زبور]] را بر [[حضرت داوود|داوود]] و فرقان را بر [[پیامبر اسلام]] نازل کرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۶، ص۴۰۵.</ref> | آیه پایانی سوره اعلی نشان می‌دهد حضرت [[ابراهیم]] و [[موسی]](ع) نیز کتاب آسمانی داشتند. در [[روایتی]]، [[ابوذر غفاری|ابوذر]] نقل می‌کند: به پیامبر عرض کردم [[نبی|انبیا]] چند نفر بودند؟ فرمود: ۱۲۴ هزار نفر. ... سپس پیامبر(ص) فرمود ای ابوذر چهار نفر از انبیا عرب بودند: [[حضرت هود|هود]]، [[حضرت صالح|صالح]]، [[شعیب]] و پیامبر تو. گفتم ای رسول خدا خداوند چند کتاب نازل کرد؟ فرمود: ۱۰۴ کتاب. ده کتاب بر [[آدم]]، پنجاه کتاب بر [[شیث]]، بر اخنوخ که [[حضرت ادریس|ادریس]] است سی کتاب و او نخستین کسی است که با قلم نوشت، و بر ابراهیم ده کتاب و نیز [[تورات]] را بر موسی و [[انجیل]] را بر [[مسیح]] و [[زبور]] را بر [[حضرت داوود|داوود]] و فرقان را بر [[پیامبر اسلام]] نازل کرد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۶۶ش، ج۲۶، ص۴۰۵.</ref> | ||
==آیات مشهور== | ==آیات مشهور== | ||
* «'''إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَمَا يَخْفَىٰ:''' او (خداوند) آشکار و نهان را می‌داند».(آیه ۷) | * «'''إِنَّهُ يَعْلَمُ الْجَهْرَ وَمَا يَخْفَىٰ:''' او (خداوند) آشکار و نهان را می‌داند».(آیه ۷) | ||
در تفسیر این [[آیه]] آمده است، آشکار و نهان برای [[خداوند]] یکی است؛ چراکه هرچه هست، چه پیدا و چه ناپیدا، مخلوق اوست.<ref>فضل الله، من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۲۴، ص۲۰۹.</ref> [[ملاصدرا]] نیز می‌نویسد این آیه علم را برای خداوند ثابت می‌کند و خداوند را از جهل و نقص دور می‌کند.<ref>ملاصدرا، تفسیر القرآن الکریم، ج۷، ص۳۷۶.</ref> | در تفسیر این [[آیه]] آمده است، آشکار و نهان برای [[خداوند]] یکی است؛ چراکه هرچه هست، چه پیدا و چه ناپیدا، مخلوق اوست.<ref>فضل الله، من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۲۴، ص۲۰۹.</ref> [[ملاصدرا]] نیز می‌نویسد این آیه علم را برای خداوند ثابت می‌کند و خداوند را از جهل و نقص دور می‌کند.<ref>ملاصدرا، تفسیر القرآن الکریم، ۱۳۶۶ش، ج۷، ص۳۷۶.</ref> | ||
این آیه در شعر فارسی نیز بازتاب داشته است.<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/46555/default.aspx جعفری، | این آیه در شعر فارسی نیز بازتاب داشته است.<ref>[http://www.ensani.ir/fa/content/46555/default.aspx جعفری، «تأثیر قرآن در شعر فارسی».]</ref> [[سعدی شیرازی]] می‌سراید: | ||
{{شعر}} | {{شعر}} | ||
{{ب|بر او علم یک ذره پوشیده نیست|که پیدا و پنهان به نزدش یکی است<ref>[http://ganjoor.net/saadi/boostan/niyayesh/sh1/ سعدی، بوستان، در نیایش خداوند.]</ref>}} | {{ب|بر او علم یک ذره پوشیده نیست|که پیدا و پنهان به نزدش یکی است<ref>[http://ganjoor.net/saadi/boostan/niyayesh/sh1/ سعدی، بوستان، در نیایش خداوند.]</ref>}} | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش. | * قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش. | ||
* بحرانی، سیدهاشم، | * بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسة البعثة، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | ||
* جعفری، عالیه، | * جعفری، عالیه، «تأثیر قرآن در شعر فارسی»، مجله بشارت، ش۶۷، ۱۳۸۷ش. | ||
* دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاء الدین خرمشاهی، تهران: دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش. | * دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاء الدین خرمشاهی، تهران: دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش. | ||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق و مقدمه محمد جواد بلاغی، انتشارات ناصر خسرو، | * طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م. | ||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تحقیق و مقدمه محمد جواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش. | |||
* علی‌بابایی، احمد، برگزیده تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۷ش. | * علی‌بابایی، احمد، برگزیده تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۷ش. | ||
* فضل الله، | * فضل الله، سید محمدحسین، تفسیر من وحی القرآن، بیروت، دارالملاک للطباعة و النشر، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق. | ||
* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، | * مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۶ش. | ||
* ملاصدرا، محمد بن ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم، به تحقیق محمد خواجوی، قم، انتشارات بیدار، | * معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش. | ||
* ملاصدرا، محمد بن ابراهیم، تفسیر القرآن الکریم، به تحقیق محمد خواجوی، قم، انتشارات بیدار، چاپ دوم، ۱۳۶۶ش (نسخه رایانه‌ای نور). | |||
{{قرآن کریم}} | {{قرآن کریم}} | ||