تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة''' کتابی است در [[تفسیر]] آیاتی که در فضائل [[اهل بیت]](ع) نازل شده و به وسیله سید شرف الدین، [[علی حسینی استرآبادی]] عالم شیعی ''[[قرن دهم]]'' [[هجری قمری]] نوشته شده است.

== درباره مؤلف ==

سید شرف الدین علی حسینی استرآبادی که از علمای قرن دهم هجری است شاگرد شیخ نور الدین علی بن عبدالعالی، معروف به [[محقق کرکی]] می‌باشد.

برخی سال وفات او را ۹۴۰ق دانسته ‏اند.

== انگیزه تألیف‏ ==

استرآبادی در مقدمه کتاب می‌نویسد: از آنجا که آیات فراوانی در [[قرآن مجید]] در مدح [[اهل بیت]] پیامبر(ص) و ذم و نکوهش دشمنان آنان آمده و روایات فراوانی در تفسیر این آیات وارد شده و از طرفی، این روایات در کتب مختلف تفسیر پراکنده ‏اند به طوری که دسترسی به آنها و اطلاع از همه آنها برای مراجعه کنندگان مشکل است، تصمیم به جمع ‏آوری آنها در یک کتاب گرفتم. وی می‌‏گوید مأخذ تمام مطالب را هم [[حدیث صحیح|روایات صحیح]] اهل بیت قرار داده و روایاتی از طریق عامه هم نقل کرده است.

با توجه به این کلام [[امیر مؤمنان]] که «‌قرآن چهار بخش است: یک چهارم آن در مورد اهل بیت(ع)، یک چهارم درباره دشمنانشان، یک چهارم سُنَن و امثال و یک چهارم دیگر فرائض و احکام است‏‌» علمای [[اسلام]] اقدام به جمع آوری آیات [[قرآن]] مجید که در وصف اهل بیت نازل شده کرده و هر یک، آن مقدار از احادیث که به دستش رسیده ضبط نموده‌اند.<ref> تأویل الآیات الظاهرة، ص۲۰ و ۲۱.</ref>

== روش تألیف‏ ==

سید شرف الدین به خاطر سهولت هر چه بیشتر در بازیابی مطالب کتاب، آن را به ترتیب قرآن قرار داده و از [[سوره فاتحه]] آغاز کرده و به [[سوره اخلاص]] ختم نموده است. در هر قسمت نیز ابتدا نام سوره، بعد آیات مورد نظر را با شماره آیه ذکر کرده، پس از آن و در ذیل آیه روایات اهل بیت(ع) را در تأویل آن آیه آورده است.

مؤلف، آیات را به صورت گلچین آورده و در این بین نام بعضی از سور قرآن، در کتاب نیامده، زیرا روایتی ذیل آیات آن سوره نیافته است. وی در بعضی موارد در پایان روایات، توضیحاتی برای روشن شدن معنای آیه و روایتِ ذیل آن ذکر کرده است. مؤلف در صدد تفسیر آیات بوسیله روایات نیست بلکه تلاش خود را صرف تبیین تأویل آیات از راه روایات معصومین کرده و در [[تأویل]] قرآن نظر به باطن آن دارد.<ref>فهرست کتاب.</ref>

== منابع کتاب‏ ==

سید شرف الدین در تألیف خود از منابع متعددی مانند: [[کنز الفوائد]] [[کراجکی]]، [[کشف الغمة]]، [[علی بن عیسی اربلی|اربلی]]، کتاب‏های [[علامه حلی]] استفاده کرده و از تفسیر [[علی بن ماهیار]]، از معاصران [[ثقةالاسلام]] [[کلینی]] بیشترین بهره را برده است.

== اهمیت کتاب ==

کتاب مذکور از بهترین تألیفات در این موضوع است و بسیاری از متأخرین، هنگام تألیف کتابی در این موضوع، از کتاب سید شرف الدین استفاده فراوان برده‌اند.

این کتاب مورد توجه علمای [[شیعه]] قرار گرفته و بارها توسط آنان ترجمه، تلخیص و شرح شده است.

== خلاصه، شرح و ترجمه‏ ==

کتاب تأویل الآیات الظاهرة توسط شیخ علم بن سیف بن منصور نجفی در سال ۹۳۷ق هجری خلاصه شده و با نام [[جامع الفوائد و دافع المعاند]] انتشار یافته است.

ترجمه این کتاب نیز توسط [[محمدمعصوم بن محمدامین استرآبادی]] با نام [[لوامع التأویل]] انتشار یافته است.

== پانویس ==

{{پانویس}}

== منابع ==

* حسینی‏ استرآبادی‏، سید شرف الدین‏، تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، قم، جامعه مدرسین‏، ۱۴۰۹ق.

{{کتاب های اهل بیت}}