الائمة الاثنا عشر‌ (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

| اندازه تصویر  = 220px

ابن طولون به کسب علوم مختلف همت گماشت. فقه حنفی را که مذهب پدران وی بود فرا گرفت. [[علوم حدیث]]، [[اصول فقه]]، [[تفسیر]] و علومی همچون هیئت، هندسه، فلک را نیز آموخت. او گرایش به [[تصوف]] داشت و در این زمینه نیز کتابهایی تدوین کرد. وی بیشتر در مدارس و [[خانقاه|خانقاه ها]] می‌زیست و مدتها سمت امامت، ریاست و نظارت خانقاه‌ها را عهده دار بود. او در تمام عمر بدون خانه و خانواده و همسر زیست.<ref>مقدمه کتاب الائمة الاثنی عشر، ص۱۱ - ۲۶.</ref>

انگیزه ابن طولون برای نگارش این اثر، محبت وی به [[اهل بیت]] بوده است. این در حالی است که وی در مقدمه کتاب بر [[صحابه]] به ویژه خلفای نخست درود می‌فرستد. سپس شعر عالم شافعی مذهب، ابو الفضل یحیی بن سلامه حصکفی (متوفای ۵۵۱)، را که در موضوع [[ائمه|دوازده امام]] سروده را در پنج صفحه می‌آورد. در این شعر ضمن تجلیل و تکریم فراوان از ائمه (ع) در برخی ابیات آن، بر این تاکید می‌کند که اظهار ارادت به خاندان پیامبر، هرگز به معنای پذیرش یا موافقت با معتقدات مذهب شیعه نیست.<ref>الائمة الاثناعشر، ص۳۹-۴۴.</ref>

ابن طولون می‌نویسد که شرح حال ائمه را بر اساس پدر و پسر مرتب کرده و پشت سر هم آورده است. هر چند درباره شیعیان [[تبریز]] آن روزگار می‌نویسد که ائمه را بر اساس افضلیت مقدم و یا موخر می‌کنند. اما این که ترتیب ایشان چگونه بوده و کدام امام مقدم بر دیگری می‌شده را ننوشته است. ابن طولون در ادامه سروده خویش درباره ائمه را آورده و در پایان کتاب چندین روایت متصل خویش را که به ائمه منتهی می‌شود را نقل کرده است.<ref>الائمة الاثناعشر، ص۱۱۸ به بعد.</ref>

وی برای تدوین این کتاب از منابعی همچون طبقات ابن سعد، [[تاریخ بغداد]] [[خطیب بغدادی]]، [[تاریخ مدینه دمشق]] [[ابن عساکر]]، [[تهذیب الاسماء و اللغات]] [[نووی]]، [[مروج الذهب]] [[مسعودی]]، [[معارف ابن قتیبة]]، [[ربیع الابرار]] [[زمخشری]]، [[کامل مبرد]]، تاریخ میافارقین [[ابن ازرق|ابن الأزرق]] و کتابهای دیگر مانند [[صحیح مسلم]]، [[صحیح بخاری|بخاری]] و [[سنن ترمذی|ترمذی]] بهره برده است.<ref>الائمة الاثناعشر، ص۲۸.</ref>

* نسخه‌ای در کتابخانه احمدیه در مسجد جامع [[تونس]].<ref>اهل البیت فی المکتبة العربیة، ص ۶۱.</ref>