گناهان کبیره: تفاوت میان نسخه‌ها

'''گناهان کبیره'''، به معنای گناهان بزرگ، گناهانی‌اند که در [[قرآن]] و [[حدیث|احادیث]] برای انجام آنها وعده [[دوزخ]] داده شده‌ است. در شمار و نام گناهان کبیره اختلاف است و از ۷ تا بیش از ۴۰ گناه برشمرده‌اند.

 

کسی که گناه کبیره از او سر زده، اگر [[توبه]] نکند، [[فاسق]] است و بنابر [[فقه]] اسلامی اقتدا به او در [[نماز]] جائز  نیست، شهادت او در دادگاه‌ها  پذیرفته نمی‌شود و پس از مرگ مستحق [[عذاب]] است، مگر اینکه فضل [[الله|الهی]] شامل حالش شود که از آن جمله [[شفاعت]] [[پیامبر(ص)]] و [[آل محمد|آل او]] است.<ref> گناهان کبیره، ج۱، ص۱۱ </ref>

«گناه»(به عربی: ذنب) انجام‌دادن کاری است که [[خداوند]] آن را ممنوع و [[حرام]] کرده و یا ترک کاری است که خداوند انجام‌دادن آن را [[واجب]] شمرده است. گناه شامل افعال بدنی مانند [[روزه|روزه‌]]خواری و افعال قلبی مانند [[شرک]] می‌شود. بِزِه، نافرمانی و تبهکاری واژگان فارسی  و  اثم، ذنب، معصیت، خطیئه، سیئه، زَلّه، حوب، و جُناح واژگان عربی ِ دال بر معنای گناه‌اند.

تعیین اینکه چه چیزی گناه است و چه چیزی [[ثواب]] از راه [[قرآن]] و [[روایات]] مقدور است، زیرا در بسیاری از موارد، گناه‌بودن کاری برای عقل قابل تشخیص نیست و خداوند به اقتضای علم و حکمت خود، از طریق [[وحی]] و دین، آنها را برای سلامت و سعادت انسان بیان کرده است.

گناهان دو گونه‌اند: گناهان کبیره (بزرگ) و گناهان صغیره (کوچک).

این تقسیم‌بندی از قرآن و روایات سرچشمه گرفته است؛ در آیه ۳۱ [[سوره نساء]] آمده است: {{متن قرآن|اِنْ تَجْتَنِبُوا کَباِئَر ماتُنْهَؤنَ عَنْهُ نُکَفرِّعَنْکُمْ سَیئاتِکُم|ترجمه= اگر از گناهان کبیره‌ای که از آن نهی شده اید، اجتناب کنید، گناهان کوچک شما را می‌پوشانیم وشما را در جایگاه خوبی وارد می‌سازیم|سوره=نساء|آیه=۳۱}} و در آیه ۳۷ [[سوره شوری]] درباره [[بهشت|بهشتیان]] آمده است: نعمتهای آخرت، جاودانه است برای آنانکه از گناهان بزرگ و کارهای زشت پرهیز می‌کنند.

روایات متعددی از [[ائمه|ائمّه]] علیهم السلام به ما رسیده که بیانگر تقسیم گناهان به کبیره و صغیره است، و در کتاب [[اصول کافی]]، فصلی تحت عنوان باب الکبائر به این موضوع اختصاص یافته که ۲۴ [[حدیث]] دارد.

در روایت اوّل و دوّم این باب، تصریح شده که گناهان کبیره، گناهانی را گویند که خداوند، دوزخ و آتش [[جهنم]] را بر آنها مقرر نموده است. در بعضی از این روایات (روایت سوم و هشتم)، هفت گناه به عنوان گناه کبیره، و در برخی از روایات (روایت ۲۴) نوزده گناه به عنوان گناهان کبیره، شمرده شده است.

عالمان اخلاق هر گناه (کبیره یا صغیره) را از آن جهت که مخالفت با فرمان [[خداوند]] است به خودی خود گناهی بزرگ و کبیره می‌دانند. تقسیم به صغیره و کبیره نظر به سنجش یک دسته از گناهان نسبت به دسته دیگر است.

البته گناهان کبیره نیز همه در یک سطح نیستند. بعضی بدون [[توبه]] بخشیده نمی‌شوند، مانند «شرک»<ref> إِنَّ اللَّهَ لَا یغْفِرُ‌ أَن یشْرَ‌ک بِهِ وَیغْفِرُ‌ مَا دُونَ ذَٰلِک لِمَن یشَاءُ نساء/۴۸ </ref> و برخی بدون توبه و تحت شرایطی و در اثر انجام کارهای نیک ممکن است مشمول [[مغفرت]] گردند.

از این میان، [[شرک]] به خدا و انکار آنچه را که خداوند دستور داده، و دشمنی با اولیاء خدا، از بزرگترین گناهان کبیره هستند.

از آیات و روایات استفاده می‌شود که در چند مورد، گناه صغیره تبدیل به گناه کبیره می‌شود:<ref>گناه شناسی، صص۲۵-۳۱</ref>