کاربر ناشناس
ابوهریره: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Emadmohseny جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Dayyani جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام کامل = عبدالله (یا عبدالرحمان) بن عامر (یا صخر) دَوسی | | نام کامل = عبدالله (یا عبدالرحمان) بن عامر (یا صخر) دَوسی | ||
| کنیه = ابوهُرَیره | | کنیه = ابوهُرَیره | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| زادروز/زادگاه = حدود ۲۰ سال پیش از هجرت؛ [[یمن]] | | زادروز/زادگاه = حدود ۲۰ سال پیش از هجرت؛ [[یمن]] | ||
| محل زندگی = [[مدینه]] | | محل زندگی = [[مدینه]] | ||
| مهاجر/انصار = | | مهاجر/انصار = | ||
| نسب/قبیله = طایفه «دوس» یکی از شاخه‌های قبیله «ازد» | | نسب/قبیله = طایفه «دوس» یکی از شاخه‌های قبیله «ازد» | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| تاریخ و مکان درگذشت/شهادت = ۵۹ق | | تاریخ و مکان درگذشت/شهادت = ۵۹ق | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
| دلیل شهرت = | | دلیل شهرت = | ||
| نقش‌های برجسته = حکومت بر [[بحرین]] و یمن | | نقش‌های برجسته = حکومت بر [[بحرین]] و یمن | ||
| دیگر فعالیت‌ها = | | دیگر فعالیت‌ها = هواخواهی عثمان | ||
| آثار = | | آثار = | ||
}} | }} | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
از جمله نام‌های [[دوران جاهلی]] ابوهریره، عبدشمس و عبدغنم و از نام‌های دوران اسلامی او، عبدالله و عبدالرحمان از شهرت بیشتری برخوردارند.<ref>ر.ک: ابن اسحاق، ص۲۸۶؛ ابن عساکر، ج۱۹، ص۲۰۶ به بعد؛ ابن حجر، ج۴، ص۲۰۴.</ref> | از جمله نام‌های [[دوران جاهلی]] ابوهریره، عبدشمس و عبدغنم و از نام‌های دوران اسلامی او، عبدالله و عبدالرحمان از شهرت بیشتری برخوردارند.<ref>ر.ک: ابن اسحاق، ص۲۸۶؛ ابن عساکر، ج۱۹، ص۲۰۶ به بعد؛ ابن حجر، ج۴، ص۲۰۴.</ref> | ||
در وجه شهرت ابوهریره به این [[کنیه]] دو گونه داستان نقل شده که حاکی از اطلاق آن از سوی [[پیامبر(ص)]] یا از سوی مردم است.<ref>ر.ک: ابن سعد، ج۴، ص۳۲۹؛ ترمذی، ج۵، ص۶۸۶؛ حاکم، ج۳، ص۵۰۶.</ref> | در وجه شهرت ابوهریره به این [[کنیه]] دو گونه داستان نقل شده که حاکی از اطلاق آن از سوی [[پیامبر(ص)]] یا از سوی مردم است.<ref>ر.ک: ابن سعد، ج۴، ص۳۲۹؛ ترمذی، ج۵، ص۶۸۶؛ حاکم، ج۳، ص۵۰۶.</ref> به هر تقدیر این کنیه برگرفته از مصغّر «هرّ» (گربه) است. [[ابن اسحاق]]<ref>ابن اسحاق، ص۲۸۶.</ref> از قول خود ابوهریره روایت می‌کند که نام من در جاهلیت عبدشمس بن صخر بود و در [[اسلام]] عبدالرحمان گردید. پیامبر(ص) مرا ابوهریره خواند زیرا من گوسفندان او را چوپانی می‌کردم تا روزی به چند گربه دست یافتم و آنها را در آستین نهادم، هنگام غروب چون گوسفندان را بازگرداندم، پیامبر(ص) صدای آنها را شنید، فرمود چیست؟ گفتم چند بچه گربه است. فرمود: تو ابوهریره‌ای و این نام بر روی من ماند. | ||
خاندان ابوهریره از قبیله «[[قبیله دوس|دوس]]» یکی از شاخه‌های قبیله بزرگ «[[ازد]]» در [[یمن]] بود.<ref>همانجا؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۲۷۷.</ref> با توجه به ۷۸ ساله بودن او به هنگام مرگ<ref>ابن سعد، ج۴، ص۳۴۰؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۷۲</ref> ولادت او باید در حدود ۲۰ سال پیش از [[هجرت]] باشد.<ref>ر.ک: ابن حجر، ج۴، ص۲۱۰</ref> | خاندان ابوهریره از قبیله «[[قبیله دوس|دوس]]» یکی از شاخه‌های قبیله بزرگ «[[ازد]]» در [[یمن]] بود.<ref>همانجا؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۲۷۷.</ref> با توجه به ۷۸ ساله بودن او به هنگام مرگ<ref>ابن سعد، ج۴، ص۳۴۰؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۷۲</ref> ولادت او باید در حدود ۲۰ سال پیش از [[هجرت]] باشد.<ref>ر.ک: ابن حجر، ج۴، ص۲۱۰</ref> | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
'''شیخ المضیره''' | '''شیخ المضیره''' | ||
شیخ المضیره | شیخ المضیره لقبی است که ابوهریره را به آن خوانده اند. مضیره یکی از بهترین غذاهای [[معاویه بن ابی سفیان|معاویه]] بوده است و چون ابوهریره بسیار شیفته این غذا بوده است لذا او را بدین لقب خوانده اند.<ref>ابوریه، شیخ المضیره ابوهریره، الطبعة الثالثة، مصر: دارالمعارف، صص 65-66.</ref> | ||
==اسلام آوردن== | ==اسلام آوردن== | ||
ابوهریره در سال ۷ ق/۶۲۸م گویا به همراه یک هیأت از یمن به حضور [[پیامبر(ص)]] رفته و [[اسلام]] آورد. اما اینکه وی موفق شده باشد در [[جنگ خیبر]] در رکاب پیامبر(ص) شمشیر زند در کتب رجال و سیره نیامده است.<ref>ر.ک: واقدی، ج۲، ص۶۳۶؛ ابن سعد، ج۴، ص۳۲۵، ۳۲۸؛ بسوی، ج۳ ص۱۶۱ـ۱۶۰؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۷۱</ref> | ابوهریره در سال ۷ ق/۶۲۸م گویا به همراه یک هیأت از [[یمن]] به حضور [[پیامبر(ص)]] رفته و [[اسلام]] آورد. اما اینکه وی موفق شده باشد در [[جنگ خیبر]] در رکاب پیامبر(ص) شمشیر زند در کتب رجال و سیره نیامده است.<ref>ر.ک: واقدی، ج۲، ص۶۳۶؛ ابن سعد، ج۴، ص۳۲۵، ۳۲۸؛ بسوی، ج۳ ص۱۶۱ـ۱۶۰؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۷۱</ref> | ||
وی به هنگام | وی به هنگام اسدلام آوردن به شدت دچار فقر و ناداری بود و در آغاز ورود به [[مدینه]] در شمار فقیرترین [[صحابه]] قرار داشت که بیشتر اوقات گرسنه بود.<ref>ر.ک: صنعانی، ج۸، ص۲۱۵؛ ابن سعد، ج۲، ص۳۶۳، ج۴ ص۳۲۶؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۷۱</ref> در بسیاری از منابع ابوهریره را در زمره [[اصحاب صفه]] شمرده‌اند و همین نکته در شخصیت او سبب شده است که بعدها وی را در زمره اولیای [[صوفیه|صوفیان]] بشمارند.<ref>ر.ک: ابونعیم، ج۱، ص۳۷۷ـ۳۷۶؛ هجویری، ص۹۹</ref> | ||
در رخدادهای جنگی پیامبر(ص) از حضور ابوهریره در [[غزوه موته]] سخن گفته شده است اگرچه در این غزوه نام او را در شمار گریختگان آورده‌اند.<ref>واقدی، ج۲، ص۷۶۰، ۷۶۵</ref> | در رخدادهای جنگی پیامبر(ص) از حضور ابوهریره در [[غزوه موته]] سخن گفته شده است اگرچه در این غزوه نام او را در شمار گریختگان آورده‌اند.<ref>واقدی، ج۲، ص۷۶۰، ۷۶۵</ref> | ||
==زندگی سیاسی== | ==زندگی سیاسی== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
در برخی منابع افزون بر بحرین از ولایت او بر [[عمان]] و [[یمامه]] نیز سخن رفته است.<ref>ر.ک: یعقوبی، ج۲، ص۱۶۱؛ طبری، ج۴، ص۱۱۲</ref> درباره پایان حضور ابوهریره در بحرین آورده‌اند که وی به جهت گرد آوردن مال بسیار، از سوی خلیفه دوم مورد عتاب و سوء ظن قرار گرفت و به [[مدینه]] فراخوانده شد.<ref>صنعانی، ج۱۱، ص۲۲۳؛ ابن سعد، ج۴، ص۳۳۵؛ ابن عبدربه، ج۱، ص۴۶</ref> | در برخی منابع افزون بر بحرین از ولایت او بر [[عمان]] و [[یمامه]] نیز سخن رفته است.<ref>ر.ک: یعقوبی، ج۲، ص۱۶۱؛ طبری، ج۴، ص۱۱۲</ref> درباره پایان حضور ابوهریره در بحرین آورده‌اند که وی به جهت گرد آوردن مال بسیار، از سوی خلیفه دوم مورد عتاب و سوء ظن قرار گرفت و به [[مدینه]] فراخوانده شد.<ref>صنعانی، ج۱۱، ص۲۲۳؛ ابن سعد، ج۴، ص۳۳۵؛ ابن عبدربه، ج۱، ص۴۶</ref> | ||
===از | ===هواداری از خلیفه سوم=== | ||
از رویدادهای زندگی ابوهریره در خلافت [[عثمان]] ماجرای محاصره خانه خلیفه است که بنابر گزارش‌ها، ابوهریره در زمره هواخواهان عثمان در خانه او به سر می‌برده است.<ref>بلاذری، انساب، ج۵، ص۷۳؛ طبری، ج۴، ص۳۵۳؛ حاکم، ج۴، ص۴۲۴ـ۴۲۳</ref> و همین دیدگاه او نسبت به عثمان موجب شد تا به هنگام مرگ، فرزندان عثمان در تشییع پیکرش، او را بزرگ دارند و [[معاویه]] بازماندگانش را یاری رساند.<ref>ابن سعد، ج۴، ص۳۴۰</ref> | از رویدادهای زندگی ابوهریره در خلافت [[عثمان]] ماجرای محاصره خانه [[خلیفه سوم]] است که بنابر گزارش‌ها، ابوهریره در زمره هواخواهان عثمان در خانه او به سر می‌برده است.<ref>بلاذری، انساب، ج۵، ص۷۳؛ طبری، ج۴، ص۳۵۳؛ حاکم، ج۴، ص۴۲۴ـ۴۲۳</ref> و همین دیدگاه او نسبت به عثمان موجب شد تا به هنگام مرگ، فرزندان عثمان در تشییع پیکرش، او را بزرگ دارند و [[معاویه]] بازماندگانش را یاری رساند.<ref>ابن سعد، ج۴، ص۳۴۰</ref> | ||
===در جنگ صفین=== | ===حضور در جنگ صفین=== | ||
خبر دیگر از حضور ابوهریره در وقایع تاریخی به نقش او در [[جنگ صفین]] باز می‌گردد. گفته شده که وی به همراه [[ابودرداء]]، معاویه را به سبب جنگ با [[حضرت علی(ع)]] مورد سرزنش قرار داد.<ref>بلاذری، انساب، ج۲، ص۴۲۵؛ الامامه، ج۱، ص۱۱۲ به بعد؛ ر.ک: ابراهیم بن محمد، ج۲، ص۴۴۶ـ۴۴۵</ref> | خبر دیگر از حضور ابوهریره در وقایع تاریخی به نقش او در [[جنگ صفین]] باز می‌گردد. گفته شده که وی به همراه [[ابودرداء]]، معاویه را به سبب جنگ با [[حضرت علی(ع)]] مورد سرزنش قرار داد.<ref>بلاذری، انساب، ج۲، ص۴۲۵؛ الامامه، ج۱، ص۱۱۲ به بعد؛ ر.ک: ابراهیم بن محمد، ج۲، ص۴۴۶ـ۴۴۵</ref> | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
همچنین گفته‌اند که پس از آنکه [[بسر بن ابی ارطاة]] به دستور [[معاویه]] به [[مدینه]] آمد به هنگام رفتن به سوی [[مکه]]، ابوهریره را بر مدینه گماشت.<ref>ر.ک: ابراهیم بن محمد، ج۲، ص۶۰۷؛ قس بلاذری، انساب، ج۲، ص۴۵۸؛ طبری، ج۵، ص۱۴۰</ref> اما هنگامی که [[جاریة بن قدامه|جاریة بن قدامه سعدی]] به دستور امیرالمومنین علی(ع) به تعقیب بُسر در حجاز پرداخت، اندکی پس از شهادت آن حضرت به مدینه وارد شد و ابوهریره که با مردم مدینه [[نماز]] می‌گزارد از بیم جاریه گریخت.<ref>ر.ک: ابراهیم بن محمد، ج۲، ص۶۳۹؛ ر.ک: بلاذری، انساب، ج۲، ص۴۵۸، یعقوبی، ج۲، ص۱۹۹</ref> ابوهریره پس از [[بیعت]] مردم مدینه با [[امام حسن(ع)]] به خلافت و برقراری آرامش به مدینه بازگشت.<ref>طبری، ج۵، ص۱۴۰</ref> | همچنین گفته‌اند که پس از آنکه [[بسر بن ابی ارطاة]] به دستور [[معاویه]] به [[مدینه]] آمد به هنگام رفتن به سوی [[مکه]]، ابوهریره را بر مدینه گماشت.<ref>ر.ک: ابراهیم بن محمد، ج۲، ص۶۰۷؛ قس بلاذری، انساب، ج۲، ص۴۵۸؛ طبری، ج۵، ص۱۴۰</ref> اما هنگامی که [[جاریة بن قدامه|جاریة بن قدامه سعدی]] به دستور امیرالمومنین علی(ع) به تعقیب بُسر در حجاز پرداخت، اندکی پس از شهادت آن حضرت به مدینه وارد شد و ابوهریره که با مردم مدینه [[نماز]] می‌گزارد از بیم جاریه گریخت.<ref>ر.ک: ابراهیم بن محمد، ج۲، ص۶۳۹؛ ر.ک: بلاذری، انساب، ج۲، ص۴۵۸، یعقوبی، ج۲، ص۱۹۹</ref> ابوهریره پس از [[بیعت]] مردم مدینه با [[امام حسن(ع)]] به خلافت و برقراری آرامش به مدینه بازگشت.<ref>طبری، ج۵، ص۱۴۰</ref> | ||
===در عصر معاویه=== | ===ابوهریره در عصر معاویه=== | ||
* گفته‌اند چون معاویه برای انعقاد [[صلح امام حسن|صلح]] به [[کوفه]] آمد ابوهریره از کسانی بود که از [[حجاز]] به او پیوست.<ref>ابراهیم بن محمد، ج۲، ص۶۵۶</ref> | * گفته‌اند چون معاویه برای انعقاد [[صلح امام حسن|صلح]] به [[کوفه]] آمد ابوهریره از کسانی بود که از [[حجاز]] به او پیوست.<ref>ابراهیم بن محمد، ج۲، ص۶۵۶</ref> | ||
* به هنگام [[شهادت]] امام حسن(ع) در ۵۰ق ابوهریره در زمره کسانی بود که از دفن آن حضرت در کنار مرقد [[پیامبر(ص)]] با استناد به حدیثی از حضرت رسول(ص) پشتیبانی کرد.<ref>بلاذری، همان، ج۳، ص۶۰، ۶۵؛ ابن عبدربه، ج۴، ص۲۶۴</ref> | * به هنگام [[شهادت]] امام حسن(ع) در ۵۰ق ابوهریره در زمره کسانی بود که از دفن آن حضرت در کنار مرقد [[پیامبر(ص)]] با استناد به حدیثی از حضرت رسول(ص) پشتیبانی کرد.<ref>بلاذری، همان، ج۳، ص۶۰، ۶۵؛ ابن عبدربه، ج۴، ص۲۶۴</ref> | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
قول مشهور درباره وفات ابوهریره سال ۵۹ق است و | قول مشهور درباره وفات ابوهریره سال ۵۹ق است و همان گونه که [[ابن سعد]]<ref>ابن سعد، ج۴، ص۳۴۱ـ۳۴۰</ref> نیز تصریح داشته است نمازگزاردن او بر پیکر [[عایشه]] در رمضان ۵۸، تقویت کننده این سال مرگ او است. با این همه در برخی از منابع از سال ۵۷ و ۵۸ق نیز سخن رفته است.<ref>ر.ک: خلیفه، ج۱، ص۲۱۹؛ ابن قتیبه، همانجا؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۷۲</ref> به گفته [[ناصر خسرو]]<ref>ناصر خسرو، ص۳۰</ref> قبر ابوهریره در [[طبریه]] [[شام]] است. | ||
==ابوهریره و حدیث== | ==ابوهریره و حدیث== | ||
* فراوانی احادیثی که از ابوهریره روایت شده است امری است که نه در تالیفات سده‌های بعد بلکه در همان دهه‌های نخستین اسلامی حساسیت برانگیز بود، به عنوان شاهد باید به دستور خلیفه [[عمر بن خطاب|عمر]] اشاره کرد که ابوهریره را به علت کثرت [[روایت]] از [[پیامبر(ص)]]، از نقل حدیث بر حذر داشت.<ref>ابوزرعه، ج۱، ص۵۴۴</ref> همچنین [[حضرت علی(ع)]] و برخی دیگر از اصحاب نیز در همین مورد زبان به اعتراض گشودند.<ref>ر.ک: ابن قتیبه، تاویل، ص۲۸؛ ابن سعد، ج۴، ص۳۳۲؛ بسوی، ج۱، ص۴۸۶</ref> | * فراوانی احادیثی که از ابوهریره روایت شده است امری است که نه در تالیفات سده‌های بعد بلکه در همان دهه‌های نخستین اسلامی حساسیت برانگیز بود، به عنوان شاهد باید به دستور خلیفه [[عمر بن خطاب|عمر]] اشاره کرد که ابوهریره را به علت کثرت [[روایت]] از [[پیامبر(ص)]]، از نقل حدیث بر حذر داشت.<ref>ابوزرعه، ج۱، ص۵۴۴</ref> همچنین [[حضرت علی(ع)]] و برخی دیگر از اصحاب نیز در همین مورد زبان به اعتراض گشودند.<ref>ر.ک: ابن قتیبه، تاویل، ص۲۸؛ ابن سعد، ج۴، ص۳۳۲؛ بسوی، ج۱، ص۴۸۶</ref> | ||