کاربر ناشناس
عریضه‌نویسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Pourrezaei جز (←چاه جمکران) |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
ماهیت عریضه نوعی [[توسل]] و [[دعا]] است که در آن به جای به زبان آوردن خواسته‌ها، آنها را در نامه‌ای نوشته و در جوار قبر [[امام]](ع) یا آب یا چاه قرار می‌دهند. این کار به دلیل اینکه شامل نوعی عرض حاجت و نگاشتن آن است به «عریضه نویسی» مشهور شده است.<ref>دانشنامه امام مهدی (عج)، ج۶، ص۳۵۶</ref> علامه مجلسی عریضه‌ها را در کنار سایر توسلات در [[بحار الانوار]] آورده است. | ماهیت عریضه نوعی [[توسل]] و [[دعا]] است که در آن به جای به زبان آوردن خواسته‌ها، آنها را در نامه‌ای نوشته و در جوار قبر [[امام]](ع) یا آب یا چاه قرار می‌دهند. این کار به دلیل اینکه شامل نوعی عرض حاجت و نگاشتن آن است به «عریضه نویسی» مشهور شده است.<ref>دانشنامه امام مهدی (عج)، ج۶، ص۳۵۶</ref> علامه مجلسی عریضه‌ها را در کنار سایر توسلات در [[بحار الانوار]] آورده است. | ||
==تاریخچه عریضه نویسی== | ==تاریخچه و سند عریضه نویسی== | ||
رسم عریضه نویسی پیش از [[اسلام]] نیز وجود داشته و مهمترین و قابل توجه‌ترین مورد، عریضه نویسی [[یهودیت|یهودیان]] در پای دیوار ندبه است. آنها نامه‌های خود را با مضون دعا و درخواست خطاب به خدا نوشته و با آرزوی اجابت، آنرا در شیارهای این دیوار قرار می‌دهند.،<ref>Sperling, Avraham Yitzchak (1999). Sefer Tamei Ha-minhagim U’mekorei Ha-dinim; Inyanei Hilula D’Rashbi, p. 270. Jerusalem: Shai Le-morah Publishing</ref> | رسم عریضه نویسی پیش از [[اسلام]] نیز وجود داشته و مهمترین و قابل توجه‌ترین مورد، عریضه نویسی [[یهودیت|یهودیان]] در پای دیوار ندبه است. آنها نامه‌های خود را با مضون دعا و درخواست خطاب به خدا نوشته و با آرزوی اجابت، آنرا در شیارهای این دیوار قرار می‌دهند.،<ref>Sperling, Avraham Yitzchak (1999). Sefer Tamei Ha-minhagim U’mekorei Ha-dinim; Inyanei Hilula D’Rashbi, p. 270. Jerusalem: Shai Le-morah Publishing</ref> | ||
در برخی کتاب‌های دعا و منابع حدیثی | موارد متعددی از سنت عریضه نویسی یا همان نامه نوشتن و درخواست حاجت از [[امامان]] در زمان حضور ایشان نقل شده است و این کار در زمان [[غیبت صغرا]] نیز با تحویل این نامه‌ها به [[نواب اربعه|نائبان خاص]] امام زمان(عج) ادامه داشت. | ||
در برخی کتاب‌های دعا و منابع حدیثی عریضه‌هایی عمومی نقل شده است که می‌توان در هر زمانی به خداوند یا امامان عرض حاجت داشته و نامه نگاشت.<ref>بحار الانوار، بیروت، ج۹۹، ص۲۳۲ و مصباح کفعمی، چاپ دارالرضی، ص۳۹۹-۴۰۵</ref> این احادیث و عریضه‌ها از محتوایی مقبول برخوردارند ولی سند معتبری نداشته و بیشتر آنها در منابع متأخر حدیثی مانند [[المصباح کفعمی|مصباح]] کفعمی و [[بحارالانوار]] نقل شده‌اند.<ref>دانشنامه امام مهدی (عج)، ج۶، ص۳۵۷</ref> | |||
عریضه نوشتن و حاجت گرفتن از برخی عالمان دینی مانند آیت الله [[سید محمدرضا گلپایگانی]]، <ref>شـیفتگان حـضرت مهدی، قاضی زاهدی، ص۲۳۶</ref> [[میرزای نائینی]]<ref>عریضه‌نویسی به اهل بیت و امام زمـان، ص۴۲-۷۴</ref> و آیت الله [[محمدجواد صافی گلپایگانی|محمدجواد صافی]] نیز نقل شده است.<ref>دانشنامه امام مهدی (عج)، ج۶، ص۳۶۴</ref> در [[ایران]] عریضه نویسی اختصاص به [[مسجد جمکران]] نداشته و در برخی مساجد شهرهای دیگر مانند [[اصفهان]] و [[کرمان]] نیز چنین سنتی رایج است. این سنت در میان برخی شیعیان [[هند]]، [[پاکستان]] و [[بنگلادش]] نیز مرسوم بوده و در شب [[نیمه شعبان]] برای [[امام زمان]](عج) عریضه‌هایی نوشته و به دریا می‌اندازند.<ref>[http://ejtemaee.ir/%DA%86%D8%A7%D9%87-%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D8%B6%D8%A9-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AC%D9%85%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%87-%D8%AA%D8%A7-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%8A/ فصلنامه علمی پژوهشی شیعه شناسی، بهار ۱۳۹۱، شماره ۳۷، مقاله چاه عریضه جمکران، از خرافه تا واقعیت، ص۱۷۸]</ref> | |||
==محتوای عریضه ها== | ==محتوای عریضه ها== | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۹: | ||
وجه مشترک عریضه‌ها و درخواست‌ها پیرامون چند مسئله است: شروع با نام [[خدا]] و شهادت به عظمت پروردگار؛ استفاده خاص از [[اسماء و صفات الهی]] که رابطه مستقیم با همان خواسته دارد؛ درود و سلام بر [[معصومان]] و [[توسل]] به ایشان؛ اقرار و اعتراف به عجز، نیاز و کوچکی نویسنده عریضه؛ درخواست و بیان نیاز و استمداد برای رفع حاجت؛ پایان‌بخش متون نیز یاد عظمت پروردگار است و اینکه تمام امور به اذن و مشیت او تحقق می‌یابد.<ref>[http://www.intizar.ir/vdcfa.dtww6dtiig.html مؤسسه آینده روشن]</ref> | وجه مشترک عریضه‌ها و درخواست‌ها پیرامون چند مسئله است: شروع با نام [[خدا]] و شهادت به عظمت پروردگار؛ استفاده خاص از [[اسماء و صفات الهی]] که رابطه مستقیم با همان خواسته دارد؛ درود و سلام بر [[معصومان]] و [[توسل]] به ایشان؛ اقرار و اعتراف به عجز، نیاز و کوچکی نویسنده عریضه؛ درخواست و بیان نیاز و استمداد برای رفع حاجت؛ پایان‌بخش متون نیز یاد عظمت پروردگار است و اینکه تمام امور به اذن و مشیت او تحقق می‌یابد.<ref>[http://www.intizar.ir/vdcfa.dtww6dtiig.html مؤسسه آینده روشن]</ref> | ||
==کیفیت عریضه نویسی== | ==کیفیت عریضه نویسی== | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۲: | ||
===چاه جمکران=== | ===چاه جمکران=== | ||
{{اصلی|مسجد جمکران|چاه جمکران}} | {{اصلی|مسجد جمکران|چاه جمکران}} | ||
یکی از مکان‌هایی که برخی شیعیان عریضه‌های خود به [[امام زمان(عج)]] را در آنجا می‌اندازند چاه [[مسجد جمکران]]، مشهور به «چاه عریضه» است؛ برخی به اشتباه، این چاه را «چاه امام زمان» می‌دانند. این چاه نه تنها ویژگی خاصی ندارد بلکه در ساختار کنونی، اصولا چاه نبوده و اتاقکی به ارتفاع سه تا چهار متر است. انداختن نامه‌های خطاب به امام زمان در این چاه موجب اعتراضات زیادی شده و این کار را باعث سُست نشان دادن اعتقادات شیعه دانسته‌اند. در سال ۱۳۱۰ شمسی آیت الله [[میرزا محمد فیض]] چاهی را که در مسجد جمکران حفر شده و خاک آن را به عنوان [[تبرک]] برمی‌داشتند پر کرد و سنگ مرمری که برخی قدمگاه امام زمان می‌پنداشتند را از بین برد.<ref>[http://ejtemaee.ir/%DA%86%D8%A7%D9%87-%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D8%B6%D8%A9-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AC%D9%85%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%87-%D8%AA%D8%A7-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%8A/ فصلنامه علمی پژوهشی شیعه شناسی، بهار ۱۳۹۱، شماره ۳۷، مقاله چاه عریضه جمکران، از خرافه تا واقعیت]</ref> تا سال ۱۳۷۲ شمسی چاه دیگری در کنار مسجد وجود داشت که عریضه‌ها را داخل آن می‌انداختند؛ با توسعه مسجد، این چاه داخل مسجد مقام فعلی قرار گرفت و اتاقکی به ارتفاع ۳ تا ۴ متر در مکان عریضه نویسی جدید ایجاد شد که عریضه‌ها را از ورودی بالای آن داخل این مکان می‌اندازند. هر دو تا سه ماه یکبار عریضه‌ها را جمع آوری کرده و به خمیر کاغذ تبدیل می‌کنند.<ref>[http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=94090 سایت تابناک]</ref> | یکی از مکان‌هایی که برخی شیعیان عریضه‌های خود به [[امام زمان(عج)]] را در آنجا می‌اندازند چاه [[مسجد جمکران]]، مشهور به «چاه عریضه» است؛ برخی به اشتباه، این چاه را «چاه امام زمان» می‌دانند. این چاه نه تنها ویژگی خاصی ندارد بلکه در ساختار کنونی، اصولا چاه نبوده و اتاقکی به ارتفاع سه تا چهار متر است. انداختن نامه‌های خطاب به امام زمان در این چاه موجب اعتراضات زیادی شده و این کار را باعث سُست نشان دادن اعتقادات شیعه دانسته‌اند. در سال ۱۳۱۰ شمسی آیت الله [[میرزا محمد فیض]] چاهی را که در مسجد جمکران حفر شده و خاک آن را به عنوان [[تبرک]] برمی‌داشتند پر کرد و سنگ مرمری که برخی قدمگاه امام زمان می‌پنداشتند را از بین برد.<ref>[http://ejtemaee.ir/%DA%86%D8%A7%D9%87-%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D8%B6%D8%A9-%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF-%D8%AC%D9%85%DA%A9%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%A7%D8%B2-%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%81%D9%87-%D8%AA%D8%A7-%D9%88%D8%A7%D9%82%D8%B9%D9%8A/ فصلنامه علمی پژوهشی شیعه شناسی، بهار ۱۳۹۱، شماره ۳۷، مقاله چاه عریضه جمکران، از خرافه تا واقعیت]</ref> تا سال ۱۳۷۲ شمسی چاه دیگری در کنار مسجد وجود داشت که عریضه‌ها را داخل آن می‌انداختند؛ با توسعه مسجد، این چاه داخل مسجد مقام فعلی قرار گرفت و اتاقکی به ارتفاع ۳ تا ۴ متر در مکان عریضه نویسی جدید ایجاد شد که عریضه‌ها را از ورودی بالای آن داخل این مکان می‌اندازند.{{نیازمند اسناد}} هر دو تا سه ماه یکبار عریضه‌ها را جمع آوری کرده و به خمیر کاغذ تبدیل می‌کنند.<ref>[http://www.tabnak.ir/fa/pages/?cid=94090 سایت تابناک]</ref> | ||
به گفته حسین احمدی مدیر وقت پژوهش مسجد جمکران، سالانه حدود یک میلیون عریضه در این چاه انداخته می‌شود و هدف از ساخت این چاه رعایت مسائل زیست محیطی و تمیزی مسجد عنوان شده است. در این مکان تابلوهایی نیز نصب شده که از تقدس نداشتن چاه حکایت می‌کنند.<ref>[http://bfnews.ir/vdcbf5bf.rhbf8piuur.html سایت آینده روشن]</ref> | به گفته حسین احمدی مدیر وقت پژوهش مسجد جمکران، سالانه حدود یک میلیون عریضه در این چاه انداخته می‌شود و هدف از ساخت این چاه رعایت مسائل زیست محیطی و تمیزی مسجد عنوان شده است. در این مکان تابلوهایی نیز نصب شده که از تقدس نداشتن چاه حکایت می‌کنند.<ref>[http://bfnews.ir/vdcbf5bf.rhbf8piuur.html سایت آینده روشن]</ref> | ||