بیت المال: تفاوت میان نسخهها
جز
←زمان عباسیان
جز (←زمان عباسیان) |
|||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
# '''صاحب بیت المال''': وی ناظر بر درآمدها و مصارف دیوان بود و آنها را در اسناد خاصی ثبت میکرد و مهر وی اسناد بیت المال را اعتبار میبخشید. | # '''صاحب بیت المال''': وی ناظر بر درآمدها و مصارف دیوان بود و آنها را در اسناد خاصی ثبت میکرد و مهر وی اسناد بیت المال را اعتبار میبخشید. | ||
# '''مباشر بیت المال''': وظیفه وی ضبط دخل و خرج و تنظیم اسناد هریک از کارها یا مصارف مختلف بیت المال بود. درخواست ها، رسیدها و مقرریها را او ثبت و ضبط میکرد. | # '''مباشر بیت المال''': وظیفه وی ضبط دخل و خرج و تنظیم اسناد هریک از کارها یا مصارف مختلف بیت المال بود. درخواست ها، رسیدها و مقرریها را او ثبت و ضبط میکرد. | ||
# '''ناظر''': وظیفه وی دقت در محاسبات بیت المال و بررسی اسناد آن بود. عنوان | # '''ناظر''': وظیفه وی دقت در محاسبات بیت المال و بررسی اسناد آن بود. عنوان «مُشارف» نیز تقریباً مترادف عنوان «ناظر» بوده است. | ||
# '''متولی دیوان''': ناظر بر معاملات بیت المال بود و امانت یا پرداخت یا ضمانت اموال را او انجام میداد. متولی، به مرور زمان، به نام «صاحب دیوان» مشهور شد. | # '''متولی دیوان''': ناظر بر معاملات بیت المال بود و امانت یا پرداخت یا ضمانت اموال را او انجام میداد. متولی، به مرور زمان، به نام «صاحب دیوان» مشهور شد. | ||
# '''مستوفی''': تنظیم سیاستهای مالی و رعایت مصالح بیت المال وظیفه وی بود، و این مقام بسیار مهم شمرده میشد. | # '''مستوفی''': تنظیم سیاستهای مالی و رعایت مصالح بیت المال وظیفه وی بود، و این مقام بسیار مهم شمرده میشد. | ||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
# '''عامل''': ابتدا نام امیر و متولی بیت المال بود و سپس به کسی اطلاق میشد که حسابداری و حسابرسی بیت المال را برعهده داشت. | # '''عامل''': ابتدا نام امیر و متولی بیت المال بود و سپس به کسی اطلاق میشد که حسابداری و حسابرسی بیت المال را برعهده داشت. | ||
# '''کاتب''': قائم مقام عامل بود. | # '''کاتب''': قائم مقام عامل بود. | ||
# ''' | # '''جَهبَذ''': منشی بود و وظیفهاش دریافت مال، دادن رسید و ثبت آن در دفاتر و مطالبه دریافتها بود. | ||
# '''شاهد''': وظیفه وی ضبط هر آن چیزی بود که در امور بیت المال مشاهده میکرد. | # '''شاهد''': وظیفه وی ضبط هر آن چیزی بود که در امور بیت المال مشاهده میکرد. | ||
این عناوین در طول شکل گیری نهاد بیت المال تا اواخر خلافت عباسیان به کار میرفت و بعدها نیز برخی از آنها همچنان کاربرد داشت. | این عناوین در طول شکل گیری نهاد بیت المال تا اواخر خلافت عباسیان به کار میرفت و بعدها نیز برخی از آنها همچنان کاربرد داشت. |