پرش به محتوا

بنت‌الهدی صدر: تفاوت میان نسخه‌ها

اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع
imported>S.j.mousavi
جز (درج لینک زبان‌ها)
imported>M.r.seifi
(اصلاح پاورقی و منابع بر اساس شیوه ارجاع)
خط ۵۱: خط ۵۱:


==زندگی‌نامه==
==زندگی‌نامه==
سیده‌آمنه صدر (<small>متولد کاظمین در سال ۱۳۵۷ ق./۱۹۳۷ م.</small>)، دختر [[سیدحیدر صدر|آیت‌الله سیدحیدر صدر]] است. مادرش خواهر آیت‌الله [[محمدرضا آل‌یاسین]] است. [[سید اسماعیل صدر|سیداسماعیل صدر]]  و [[شهید]] [[سید محمد باقر صدر|سیدمحمدباقر صدر]] برادران اویند.<ref>محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۴</ref> در دوسالگی پدرش را از دست داد. خواندن و نوشتن را در خانه آموخت و به یادگیری نحو و منطق و [[فقه]] و [[اصول]] و... پرداخت. او نزد محمد باقر صدر، [[زهیر الحسون|شیخ زهیر الحسون]] و [[ام علی الحسون]] درس آموخت.<ref>محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۴-۷۵</ref> وی در ۸ آوریل ۱۹۸۰ م. به‌دست رژیم بعث عراق اعدام شد.<ref>جویس ان.ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ص۱۱۲</ref>
سیده‌آمنه صدر (<small>متولد کاظمین در سال ۱۳۵۷ ق./۱۹۳۷ م.</small>)، دختر [[سیدحیدر صدر|آیت‌الله سیدحیدر صدر]] است. مادرش خواهر آیت‌الله [[محمدرضا آل‌یاسین]] است. [[سید اسماعیل صدر|سیداسماعیل صدر]]  و [[شهید]] [[سید محمد باقر صدر|سیدمحمدباقر صدر]] برادران اویند.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۴</ref> در دوسالگی پدرش را از دست داد. خواندن و نوشتن را در خانه آموخت و به یادگیری نحو و منطق و [[فقه]] و [[اصول]] و... پرداخت. او نزد محمد باقر صدر، [[زهیر الحسون|شیخ زهیر الحسون]] و [[ام علی الحسون]] درس آموخت.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۴-۷۵</ref> وی در ۸ آوریل ۱۹۸۰ م. به‌دست رژیم بعث عراق اعدام شد.<ref>ان.ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۱۱۲</ref>


==فعالیت‌های تبلیغی==
==فعالیت‌های تبلیغی==
===جلسات خانگی و مجله الاضواء===
===جلسات خانگی و مجله الاضواء===
بنت‌الهدی، از اهمیت نقش زنان در فعالیت‌های دینی آگاه بود ازاین‌رو جلساتی را در خانه خود و دیگران برای تبلیغ امور دینی تشکیل می‌داد.<ref>محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۵</ref> آمنه، در مجله «الاضواء» برای دختران عراقی و عرب مطلب می‌نوشت. نوشته‌های او در این مجله حول التزام زنان به آموزه‌های دینی و رد الگوها و شعارهای غربی برای آنان، دور می‌زد.<ref>محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، برای مثال نک: ص۷۶-۷۷</ref>
بنت‌الهدی، از اهمیت نقش زنان در فعالیت‌های دینی آگاه بود ازاین‌رو جلساتی را در خانه خود و دیگران برای تبلیغ امور دینی تشکیل می‌داد.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۵</ref> آمنه، در مجله «الاضواء» برای دختران عراقی و عرب مطلب می‌نوشت. نوشته‌های او در این مجله حول التزام زنان به آموزه‌های دینی و رد الگوها و شعارهای غربی برای آنان، دور می‌زد.<ref>برای مثال نک: الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۶-۷۷</ref>


===سرپرستی مدارس الزهراء===
===سرپرستی مدارس الزهراء===
[[مدارس الزهراء]]، مجموعه مدرسه‌های وابسته به [[جمعیة صندوق الخیری الاسلامی (عراق)|صندوق خیریه اسلامی]] (<small>جمعیة صندوق الخیری الاسلامی</small>) بودند. این مدرسه‌ها به هدف تقویت فرهنگ دینی در کودکان در شهرهای [[بصره]]، [[دیوانیه]]، [[حله]]، [[نجف]]، [[کاظمین]] و [[بغداد]] تأسیس شدند. مرکزیت این مدرسه‌ها با مدرسه بغداد بود. شهیده بنت‌الهدی دو ماده درسی را -علاوه بر دروس مرسوم آموزشی- در این مدارس جای داد و از معلمانی استفاده می‌کرد که به شئون اسلامی اهتمام خاصی داشتند.<ref>محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۸</ref>
[[مدارس الزهراء]]، مجموعه مدرسه‌های وابسته به [[جمعیة صندوق الخیری الاسلامی (عراق)|صندوق خیریه اسلامی]] (<small>جمعیة صندوق الخیری الاسلامی</small>) بودند. این مدرسه‌ها به هدف تقویت فرهنگ دینی در کودکان در شهرهای [[بصره]]، [[دیوانیه]]، [[حله]]، [[نجف]]، [[کاظمین]] و [[بغداد]] تأسیس شدند. مرکزیت این مدرسه‌ها با مدرسه بغداد بود. شهیده بنت‌الهدی دو ماده درسی را -علاوه بر دروس مرسوم آموزشی- در این مدارس جای داد و از معلمانی استفاده می‌کرد که به شئون اسلامی اهتمام خاصی داشتند.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۸</ref>


در ۱۹۶۷ م. بنت‌الهدی، سرپرست این مجموعه در نجف و کاظمین شد. او در این زمان سرپرست یک مدرسه دینی دیگر در نجف هم بود. از این‌رو هفته‌اش را تقسیم کرده بود<ref>نیمی از هفته را در نجف بود و نیم دیگر در کاظمین.</ref>. او بعد از ساعت اداری مدرسه، به معلم‌ها آموزش‌های تربیتی می‌داد و بعدازظهرها را به پاسخگویی به سؤالات دانشجویان می‌گذراند. در ۱۹۷۲ م. بخشنامه‌ای مبنی بر لزوم الحاق این مدارس به وزارت تعلیم و تربیت [[عراق]] از سوی دولت صادر شد. با صدور این بخشنامه بنت‌الهدی از مسئولیت این مدارس کناره‌گرفت و دعوت رسمی دولت طی نامه‌ای از او بر ادامه همکاری در این مدارس نیز نافع نیفتاد.<ref>محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۸</ref> او در پاسخ به سوال از سبب ترک همکاری در این مدرسه‌ها می‌گفت:
در ۱۹۶۷ م. بنت‌الهدی، سرپرست این مجموعه در نجف و کاظمین شد. او در این زمان سرپرست یک مدرسه دینی دیگر در نجف هم بود. از این‌رو هفته‌اش را تقسیم کرده بود، نیمی از هفته را در نجف بود و نیم دیگر در کاظمین. او بعد از ساعت اداری مدرسه، به معلم‌ها آموزش‌های تربیتی می‌داد و بعدازظهرها را به پاسخگویی به سؤالات دانشجویان می‌گذراند. در ۱۹۷۲ م. بخشنامه‌ای مبنی بر لزوم الحاق این مدارس به وزارت تعلیم و تربیت [[عراق]] از سوی دولت صادر شد. با صدور این بخشنامه بنت‌الهدی از مسئولیت این مدارس کناره‌گرفت و دعوت رسمی دولت طی نامه‌ای از او بر ادامه همکاری در این مدارس نیز نافع نیفتاد.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۸</ref> او در پاسخ به سوال از سبب ترک همکاری در این مدرسه‌ها می‌گفت:
{{گفتاورد|لم یکن الهدف من وجودی فی المدرسه الا نوال مرضاة الله و لما انتفعت الغایة من المدرسة بتأمیمها فما هو جدوی وجودی بعد ذلک؟!{{سخ}}من به هدف تحصیل رضای خدا در این مدرسه‌ها کار می‌کردم. با ملی شدن (<small>تحت نظارت دولت بعث در آمدن</small>) این مدارس، ماندن من در این‌جا چه توجیهی خواهد داشت؟|بنت‌الهدی صدر|محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۸-۷۹ به نقل از ملحق صحیفه الجهاد الصادر بتاریخ ۲۰ جمادی الثانیه ۱۴۰۳ ق. نیسان ۱۹۸۳ م.}}
{{گفتاورد|لم یکن الهدف من وجودی فی المدرسه الا نوال مرضاة الله و لما انتفعت الغایة من المدرسة بتأمیمها فما هو جدوی وجودی بعد ذلک؟!{{سخ}}من به هدف تحصیل رضای خدا در این مدرسه‌ها کار می‌کردم. با ملی شدن (<small>تحت نظارت دولت بعث در آمدن</small>) این مدارس، ماندن من در این‌جا چه توجیهی خواهد داشت؟|بنت‌الهدی صدر|الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۸-۷۹ به نقل از ملحق صحیفه الجهاد الصادر بتاریخ ۲۰ جمادی الثانیه ۱۴۰۳ ق. نیسان ۱۹۸۳ م.}}


===داستان نویسی و شعر===
===داستان نویسی و شعر===
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = از اشعار شهیده صدر در رد کسانی که جوانان مذهبی را عقب‌مانده می‌خوانند:{{سخ}}{{شعر|}}{{ب|«رجعیه» إن قیل عنک! فلا تبالی واصمدی|قولی: أنا بنت الرسالة، من هداها اهتدی}}{{ب|لم یثننی خجلی عن العلیا و لم یغلل یدی|کلا و لا هذا الحجاب یعیقنی عن مقصدی}}{{ب|فغد لنا اختاه فامضی فی طریقک و اصعدی|و الحق یا اختاه یعلو فوق کید المعتدی}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی|| منبع =<small>محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۸۴</small>|تراز = چپ| عرض = ۴۵۰px| اندازه خط = ۱۰px|رنگ پس‌زمینه =#CEFAF7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = از اشعار شهیده صدر در رد کسانی که جوانان مذهبی را عقب‌مانده می‌خوانند:{{سخ}}{{شعر|}}{{ب|«رجعیه» إن قیل عنک! فلا تبالی واصمدی|قولی: أنا بنت الرسالة، من هداها اهتدی}}{{ب|لم یثننی خجلی عن العلیا و لم یغلل یدی|کلا و لا هذا الحجاب یعیقنی عن مقصدی}}{{ب|فغد لنا اختاه فامضی فی طریقک و اصعدی|و الحق یا اختاه یعلو فوق کید المعتدی}}{{پایان شعر}}|تاریخ بایگانی|| منبع =<small>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۸۴</small>|تراز = چپ| عرض = ۴۵۰px| اندازه خط = ۱۰px|رنگ پس‌زمینه =#CEFAF7| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}}


بنت‌الهدی به قصد این‌که دایره مخاطبان بیشتری برای سخنانش داشته باشد رو به نوشتن آورد؛ زنان بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی می‌توانستند از طریق خواندن کتاب‌های او به‌اندیشه‌های اسلامی دست پیدا کنند.<ref>محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۷۹ به نقل از مقدمة قصة «صراع من واقع الحیاة»</ref> مباحث خانوادگی، کار اسلامی، سختی‌های زنان شاغل، مسخره‌کردن، خدشه‌دار کردن جلوه زن، زیبایی، [[آرایش‌کردن]]، [[حجاب]] و... از محورهای قصه‌های او هستند.<ref>محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۸۰</ref> او به همین هدف شعر هم می‌گفت. بیشتر شعرهای شهیده‌صدر رنگ و لعاب دینی دارد.
بنت‌الهدی به قصد این‌که دایره مخاطبان بیشتری برای سخنانش داشته باشد رو به نوشتن آورد؛ زنان بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی می‌توانستند از طریق خواندن کتاب‌های او به‌اندیشه‌های اسلامی دست پیدا کنند.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۷۹ به نقل از مقدمة قصة «صراع من واقع الحیاة»</ref> مباحث خانوادگی، کار اسلامی، سختی‌های زنان شاغل، مسخره‌کردن، خدشه‌دار کردن جلوه زن، زیبایی، [[آرایش‌کردن]]، [[حجاب]] و... از محورهای قصه‌های او هستند.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۸۰</ref> او به همین هدف شعر هم می‌گفت. بیشتر شعرهای شهیده‌صدر رنگ و لعاب دینی دارد.


کتاب‌های زیر از اوست:
کتاب‌های زیر از اوست:
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:


==فعالیت‌های سیاسی و شهادت==
==فعالیت‌های سیاسی و شهادت==
شهیده صدر، پیشگام نهضت اسلامی زنان در [[عراق]] بود. او در مسیر حرکت اسلامی برادرش محمدباقر صدر حرکت می‌کرد. اتفاقات سیاسی مهمی که در زمان او اتفاق افتاده عبارتند از؛ بازداشت [[سید محمد باقر صدر|شهید صدر]] در بیمارستان [[کوفه]] در سال ۱۹۷۲ م. دستگیری بسیاری از افراد کادرهای اسلامی عراقی و اعدام پنج نفر از آنان در ۱۹۷۴ م. [[انتفاضه نجف]] در سال ۱۹۷۷ م. که در آن تعدادی از جوانان با این استدلال که قانون‌شکنی کرده و مردم را به شورش تحریک کرده‌اند، اعدام شدند. شهید صدر به جهت این رخداد به بغداد خوانده شد و به خاطر محکوم نکردن این کارها مورد عتاب قرار گرفت.<ref>محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۸۸</ref>
شهیده صدر، پیشگام نهضت اسلامی زنان در [[عراق]] بود. او در مسیر حرکت اسلامی برادرش محمدباقر صدر حرکت می‌کرد. اتفاقات سیاسی مهمی که در زمان او اتفاق افتاده عبارتند از؛ بازداشت [[سید محمد باقر صدر|شهید صدر]] در بیمارستان [[کوفه]] در سال ۱۹۷۲ م. دستگیری بسیاری از افراد کادرهای اسلامی عراقی و اعدام پنج نفر از آنان در ۱۹۷۴ م. [[انتفاضه نجف]] در سال ۱۹۷۷ م. که در آن تعدادی از جوانان با این استدلال که قانون‌شکنی کرده و مردم را به شورش تحریک کرده‌اند، اعدام شدند. شهید صدر به جهت این رخداد به بغداد خوانده شد و به خاطر محکوم نکردن این کارها مورد عتاب قرار گرفت.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۸۸</ref>


در ۱۹ رجب ۱۹۷۹ م. شهید صدر به دلیل فعالیت‌های سیاسی توسط دولت عراق دستگیر شد. با دستگیری او بنت‌الهدی به [[حرم حضرت علی(ع)]] رفت و به سخنرانی پرداخته و مردم را از دستگیر شدن مرجع دینی‌شان آگاه کرد. نتیجه این سخنرانی تظاهرات مردم نجف و آزادی شهید صدر بود. با رسیدن خبر به دیگر شهرها و کشورها، تظاهرات‌هایی در [[بغداد]]، [[کاظمین]]، [[فهود]]، [[نعمانیه]]، [[سماوه]]، [[لبنان]]، [[بحرین]] و [[ایران]] صورت گرفت. حکومت عراق با دیدن این تظاهرات، به بازداشت خانگی خانواده صدر دست زد و در روز شنیه، ۱۹ جمادی الاولی ۱۴۰۰ ق. ۵ آوریل ۱۹۸۰ م. شهید صدر و خواهرش بنت‌الهدی را به زندان انداخت.<ref>محمد الحسون، ام علی مشکور، اعلام النساء المؤمنات، ص۸۸-۸۹</ref> آمنه و [[محمد باقر صدر]] در ۸ آوریل ۱۹۸۰ م. به‌دست [[رژیم بعث]] اعدام شدند. حمله به [[الدجیل]] در ۱۹۸۲ م. که بزرگترین عملیات چریکی [[حزب الدعوة الاسلامیة|حزب‌الدعوة]] علیه شخص [[صدام]] بود به نام بنت‌الهدی نام‌گذاری شد.<ref>جویس ان.ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ص۱۱۲</ref>
در ۱۹ رجب ۱۹۷۹ م. شهید صدر به دلیل فعالیت‌های سیاسی توسط دولت عراق دستگیر شد. با دستگیری او بنت‌الهدی به [[حرم حضرت علی(ع)]] رفت و به سخنرانی پرداخته و مردم را از دستگیر شدن مرجع دینی‌شان آگاه کرد. نتیجه این سخنرانی تظاهرات مردم نجف و آزادی شهید صدر بود. با رسیدن خبر به دیگر شهرها و کشورها، تظاهرات‌هایی در [[بغداد]]، [[کاظمین]]، [[فهود]]، [[نعمانیه]]، [[سماوه]]، [[لبنان]]، [[بحرین]] و [[ایران]] صورت گرفت. حکومت عراق با دیدن این تظاهرات، به بازداشت خانگی خانواده صدر دست زد و در روز شنیه، ۱۹ جمادی الاولی ۱۴۰۰ ق. ۵ آوریل ۱۹۸۰ م. شهید صدر و خواهرش بنت‌الهدی را به زندان انداخت.<ref>الحسون، اعلام النساء المؤمنات، ۱۴۱۱ق، ص۸۸-۸۹</ref> آمنه و [[محمد باقر صدر]] در ۸ آوریل ۱۹۸۰ م. به‌دست [[رژیم بعث]] اعدام شدند. حمله به [[الدجیل]] در ۱۹۸۲ م. که بزرگترین عملیات چریکی [[حزب الدعوة الاسلامیة|حزب‌الدعوة]] علیه شخص [[صدام]] بود به نام بنت‌الهدی نام‌گذاری شد.<ref>ان.ویلی، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ۱۳۷۳ش، ص۱۱۲</ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۱۱۳: خط ۱۱۳:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
*ان.ویلی، جویس، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ترجمه مهوش غلامی، اطلاعات، تهران، ۱۳۷۳ ش.
*ان.ویلی، جویس، نهضت اسلامی شیعیان عراق، ترجمه مهوش غلامی، تهران، اطلاعات، ۱۳۷۳ش.
*الحسون، محمد،مشکور ام‌علی، اعلام النساء المؤمنات، انتشارات اسوه، چاپ اول، ۱۴۱۱ ق.
*الحسون، محمد و مشکور، ام‌علی، اعلام النساء المؤمنات، تهران، انتشارات اسوه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق.
{{پایان}}
{{پایان}}


کاربر ناشناس