شاه عباس اول: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان           =

| تصویر           =شاه عباس اول.jpg

| اندازه تصویر     =300px

| توضیح تصویر     =تصویر منسوب به شاه عباس اول

| لقب =شاه عباس اول

| تولد (مکان)             =[[هرات]]

| مرگ (مکان)     =[[مازندران]]

| مادر =

| فرزندان       =محمد میرزا، اسماعیل میرزا، محمدباقر، امام قلی میرزا

| دین = اسلام (شیعه)

| سمت     =شاه صفوی

| گستره حکمرانی     =

| همزمان با           =

| مرکز حکومت     =[[اصفهان]]

| اقدامات مهم     =تشکیل سپاه دائمی، متمرکز کردن حکومت، گسترش و حمایت از مذهب [[شیعه]]

| آثار برجا مانده   =

| پیش از   =[[شاه صفی]]

| پس از   =[[شاه محمد خدابنده]]

'''شاه عباس اول''' (حکومت [[سال ۹۹۶ هجری قمری|۹۹۶]] – [[سال ۱۰۳۸ هجری قمری|۱۰۳۸]] ق / ۱۵۸۸ - ۱۶۲۹ میلادی) پنجمین پادشاه [[صفویان]] بود که بیش از چهل سال در [[ایران]] حکومت کرد و نقش فراوانی در قدرت‌گیری مجدد دولت صفویه داشت.

شاه عباس با متمرکز ساختن قدرت از مداخله علما در امور سیاسی ممانعت به عمل آورد و هیچ گونه مداخله ای را که قدرت مطلقه اش را با چالش مواجه کند، نمی پذیرفت. علما نیز شرایط جدید را پذیرفته و علاوه بر همکاری عملی با شاه، به تایید مشروعیت حکومت او مبادرت ورزیدند و این روند تقریبا تا پایان دوره شاه عباس دوم تداوم یافت و این شاه نیز هم چون جدش کوشید با قدرت مطلق حکومت کرده و در عین حال علما را در خدمت خود و حکومت صفوی نگه دارد و از آنها در نیل به اهداف سیاسی بهره مند گردد. <ref>منصوربخت، قباد، «جایگاه علما در دستگاه قدرت دوره صفویه» در پایگاه مجلات تخصصی نور،بهار ۱۳۸۹، شماره ۶۴. https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/60560/139/text</ref>{{یادداشت| نمونه ای از روابط شاه عباس با علماء در نامه تبادل شده میان او و مقدس اردبیلی در باره مجازات نکردن شخصی گناهکار منعکس است. (بانى ملک عاریت ، عباس ! بدان که چه این مرد اول ظالم بود اکنون مظلوم مى نماید چنانچه از تقصیر او بگذرى شاید که حق – سبحانه و تعالى – از پاره اى از تقصیرات تو بگذرد. بنده شاه ولایت :احمد اردبیلى)

(به عرض مى رساند عباس خدماتى که فرموده بودید به جان منت داشته ، به تقدیم رسانید که این محب را از دعاى خیر فراموش نکنید. کتبه کلب آستانه على : عباس. http://www.imamalinet.net/fa/Book/View/45377/136937/ }} در همین راستا شاه عباس مانند اکثر شاهان صفوی به علمای دین احترام می‌گذاشت. مناصب [[شیخ الاسلام]]، صدر، قاضی و ملاباشی از جمله مناصبی بود که علما توسط صفویه به آن منصوب می‌شدند.<ref>جعفریان، صفویه در عرصه دین، ۱۳۷۹ش، ص۱۹۳.</ref> علما نیز مردم را به دادن خراج، شرکت در جنگ و کمک به دولت در مواقع ضرورت تشویق می‌کردند، مانند رساله [[محقق کرکی]] در رابطه با حلیت اخذ خراج<ref>جعفریان، صفویه در عرصه دین، ۱۳۷۹ش، ص۱۶۵.</ref> و کتب و رسالات زیادی در این باره. البته با بررسی کتب و رسالات چاپ شده از علمای مشهور دوران صفویه، می‌بینیم که نگارش این کتاب‌ها در دوران شاه عباس نسبت به دوران‌های دیگر صفویه، خصوصا اواخر صفویه بسیار کمتر است و شاه عباس چندان به شیخ الاسلام و صدر توجهی نداشت تا اینکه [[شیخ بهایی]] آمد و منصب شیخ الاسلامی را بالا برد. پس از او نیز [[میرداماد]] مرجع صدور فتوا به شمار می‌آمد.<ref>جعفریان، صفویه در عرصه دین، ۱۳۷۹ش، ص۲۱۶-۲۱۷.</ref>

شاه عباس در شب [[پنجشنبه]] [[۴ جمادی‌الاول]] سال [[سال ۱۰۳۸ هجری قمری|۱۰۳۸]] قمری پس از حدود ۴۲ سال حکومت در [[مازندران]] در ۶۰ سالگی از دنیا رفت.<ref>قزوینی، تاریخ جهان آرای عباسی، ۱۳۸۳ش، ص۲۲۰.</ref> جسد وی را از مازندران منتقل کردند. نوه و جانشینش [[شاه صفی]] جسد وی را در [[۲۳ جمادی‌الثانی|۲۳ جمادی الثانی]] در [[امامزاده حبیب بن موسی]] شهر [[کاشان]] به خاک سپرد.<ref>اسکندر بیک، تاریخ عالم آرای عباسی، ۱۳۱۷ش، ص۹.</ref>

* لوئی بلان، لوسین، زندگی شاه عباس، ترجمه دکتر ولی الله شادان، تهران، نشر اساطیر، ۱۳۷۵ش.