پرش به محتوا

ابوبکر بن ابی‌قحافه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
imported>Bashiri
imported>Bashiri
خط ۱۶۷: خط ۱۶۷:
==جنگ‌های رده==
==جنگ‌های رده==
{{اصلی|جنگ‌های رده}}
{{اصلی|جنگ‌های رده}}
هنوز خبر رحلت پیامبر(ص) به سراسر جزیره‌العرب نرسیده بود که در بسیاری از نقاط آن، واکنش‌هایی به شکل‌های مختلف رخ نمود. برخی از منابع حکایت از این دارند که بسیاری از کسانی که ابوبکر با نام ارتداد با آنان جنگید، نماز می‌خواندند، یعنی به [[توحید]] و [[نبوت]] اعتقاد داشتند. به ظاهر، اینان ابوبکر را به رسمیت نشناخته بودند یا از پرداخت زکات به او خودداری می‌کردند. به گفته ابن کثیر<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۱۱.</ref>، جز ابن ماجه همه اهل حدیث آورده‌اند که عمر به ابوبکر اعتراض کرد که چگونه برخلاف سنّت پیامبر با مردمی که بر یگانگی خدا و رسالت محمد(ص) شهادت داده‌اند، می‌جنگی؟ ابوبکر پاسخ داد:... به خدا سوگند با کسی که میان نماز و [[زکات]] تفاوت نهد، خواهم جنگید. طبری نیز آورده است که گروه‌هایی از اعراب به مدینه می‌آمدند که به نماز اقرار داشتند، ولی از دادن زکات خودداری می‌کردند<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۱۱.</ref> و در میان مخالفان کسانی بودند که با اعتراض به خلافت ابوبکر، از پرداخت زکات به وی امتناع داشتند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۴۶؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۱۱.</ref>
پس از رسیدن خبر رحلت [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] به سراسر [[جزیرة العرب|جزیره‌العرب]]، واکنش‌هایی به شکل‌های مختلف رخ نمود. برخی از منابع حکایت از این دارند که بسیاری از کسانی که ابوبکر با نام [[مرتد|ارتداد]] با آنان جنگید، نماز می‌خواندند، یعنی به [[توحید]] و [[نبوت]] اعتقاد داشتند. برخی از اینان، ابوبکر را به رسمیت نشناخته بودند و برخی از پرداخت زکات به او خودداری می‌کردند. به گفته ابن کثیر<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۱۱.</ref>، جز ابن ماجه همه اهل حدیث آورده‌اند که [[عمر بن خطاب|عمر]] به ابوبکر اعتراض کرد که چگونه برخلاف سنّت پیامبر(ص) با مردمی که بر [[توحید|یگانگی خدا]] و [[نبوت|رسالت محمد(ص)]] شهادت داده‌اند، می‌جنگی؟ ابوبکر پاسخ داد:... به خدا [[قسم|سوگند]] با کسی که میان نماز و [[زکات]] تفاوت نهد، خواهم جنگید. طبری نیز آورده است که گروه‌هایی از اعراب به [[مدینه]] می‌آمدند که به [[نماز]] اقرار داشتند، ولی از دادن [[زکات]] خودداری می‌کردند<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۱۱.</ref> و در میان مخالفان کسانی بودند که با اعتراض به [[خلافت]] ابوبکر، از پرداخت زکات به وی امتناع داشتند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۴۶؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۱۱.</ref>


برخی از صاحب‌نظران برآنند که در این ایام مردم جزیره‌العرب، جز مسلمانان ثابت قدم، ۳ گروه بودند: ۱. گروهی که به کلی از اسلام برگشته بودند؛ ۲. گروهی که فقط از دادن زکات امتناع می‌کردند، ولی نماز را قبول داشتند؛ ۳. اکثریت که در انتظار بودند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۴۱؛ فیاض، تاریخ اسلام، ۱۳۳۵ش، ص۱۳۳.</ref>
برخی از صاحب‌نظران برآنند که در این ایام مردم جزیره‌العرب، جز [[اسلام|مسلمانان]] ثابت قدم، ۳ گروه بودند: ۱. گروهی که به کلی از [[اسلام]] برگشته بودند؛ ۲. گروهی که فقط از دادن [[زکات]] امتناع می‌کردند، ولی [[نماز]] را قبول داشتند؛ ۳. اکثریت که در انتظار بودند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۴۱؛ فیاض، تاریخ اسلام، ۱۳۳۵ش، ص۱۳۳.</ref>


کسانی برخی از این جنگ‌ها و همچنین کشته شدن [[مالک بن نویره]] به دست [[خالد بن ولید]] و تأیید ابوبکر از خالد را مغایر با کتاب و سنت و از مطاعن وی شمرده‌اند.<ref>سیدمرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۱۶۱-۱۶۷؛ طباطبائی، شیعه در اسلام، ۱۳۴۸ش، ص۱۱.</ref> نظر برخی از بزرگان صحابه و اهل سنت چون [[ابوقتاده انصاری]]، [[عبدالله بن عمر]] و حتی [[عمر]] در مورد قتل مالک منطبق با نظر علمای شیعه است.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۱۳۱-۱۳۲؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۷۸-۲۸۰؛ ابن اثیر الجزری، اسدالغابة، ۱۲۸۶ق، ج۴، ص۲۹۵-۲۹۶.</ref>
کسانی برخی از این جنگ‌ها و همچنین کشته شدن [[مالک بن نویره]] به دست [[خالد بن ولید]] و تأیید اقدام خالد توسط ابوبکر را مغایر با [[قرآن|کتاب]] و [[سنت]] و از مطاعن وی شمرده‌اند.<ref>سیدمرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۱۶۱-۱۶۷؛ طباطبائی، شیعه در اسلام، ۱۳۴۸ش، ص۱۱.</ref> نظر برخی از بزرگان صحابه و اهل سنت چون [[ابوقتاده انصاری]]، [[عبدالله بن عمر]] و حتی [[عمر بن خطاب|عمر]] در مورد قتل مالک منطبق با نظر علمای [[شیعه]] است.<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۱۳۱-۱۳۲؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۷۸-۲۸۰؛ ابن اثیر الجزری، اسدالغابة، ۱۲۸۶ق، ج۴، ص۲۹۵-۲۹۶.</ref>


ابوبکر چنانکه به سران لشکرها فرمان داده بود، خود نیز به رغم ظاهر نرم و ملایمش در سرکوب سرکشان و کیفر دادن بدانها سخت جدی بود. بنا به روایاتی برخورد وی با فُجائه سُلَمی (ایاس بن عبد یالیل) روشنگر این سخن است: ایاس پیش ابوبکر آمده و از او سلاح و ساز و برگ گرفته بود تا با اهل ردّه بجنگد، اما با این ساز و برگ دست به تاراج مسلمانان زد. ابوبکر پس از شکست و دستگیری وی فرمان داد تا آتشی بزرگ در مصلای مدینه برافروختند و او را در جامه پیچیده، در آتش انداختند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۶۴؛ ابوعلی مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۱۶۸.</ref>
ابوبکر چنانکه به سران لشکرها فرمان داده بود، خود نیز به رغم ظاهر نرم و ملایمش در سرکوب سرکشان و کیفر دادن بدانها سخت جدی بود. بنا به [[حدیث|روایاتی]] برخورد وی با فُجائه سُلَمی (ایاس بن عبد یالیل) روشنگر این سخن است: ایاس پیش ابوبکر آمده و از او سلاح و ساز و برگ گرفته بود تا با اهل ردّه بجنگد، اما با این ساز و برگ دست به تاراج مسلمانان زد. ابوبکر پس از شکست و دستگیری وی فرمان داد تا آتشی بزرگ در مصلای مدینه برافروختند و او را در جامه پیچیده، در آتش انداختند.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۶۴؛ ابوعلی مسکویه، تجارب الامم، ۱۳۶۶ش، ج۱، ص۱۶۸.</ref>


بدین‌سان ابوبکر سرکوب مخالفان حکومت و دشمنان اسلام را آغاز کرد و با یاری مسلمانان توانست سرکشی‌های مناطق نزدیک‌تر را در مدتی بسیار کوتاه، تقریباً در دو ماه و نیم (از جمادی‌الاول یا جمادی‌الآخر ۱۱ق تا اواخر همین سال) و آشوب‌های نواحی دوردست‌تر و فتنه پیامبران دروغین [[اسود عنسی]]، [[طلیحه بن خویلد]]، [[سجاح]] و [[مسیلمه]] را نیز تا نیمه سال بعد فرو نشاند و فقط در مدت یک سال جزیره‌العرب را چون زمان پیامبر یکسره زیر لوای اسلام درآورد.{{یادداشت| برای اطلاع از جزئیات این پیروزی‌ها رجوع کنید به: بلاذری، فتوح البلدان، ۱۳۹۸ق، ۸۹-۱۱۵؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۲۷-۳۴۲؛ دروزه، تاریخ العرب فی الاسلام، المکتبه المصریه، ۳۸-۶۵.}}
بدین‌سان ابوبکر سرکوب مخالفان حکومت و دشمنان اسلام را آغاز کرد و با یاری مسلمانان توانست سرکشی‌های مناطق نزدیک‌تر را در مدتی بسیار کوتاه، تقریباً در دو ماه و نیم (از جمادی‌الاول یا جمادی‌الآخر ۱۱ق تا اواخر همین سال) و آشوب‌های نواحی دوردست‌تر و فتنه پیامبران دروغین [[اسود عنسی]]، [[طلیحه بن خویلد]]، [[سجاح]] و [[مسیلمه]] را نیز تا نیمه سال بعد فرو نشاند و فقط در مدت یک سال جزیره‌العرب را چون زمان پیامبر یکسره زیر لوای اسلام درآورد.{{یادداشت| برای اطلاع از جزئیات این پیروزی‌ها رجوع کنید به: بلاذری، فتوح البلدان، ۱۳۹۸ق، ۸۹-۱۱۵؛ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۲۲۷-۳۴۲؛ دروزه، تاریخ العرب فی الاسلام، المکتبه المصریه، ۳۸-۶۵.}}
کاربر ناشناس