سوره ناس: تفاوت میان نسخه‌ها

این سوره را '''سوره ناس''' نامیده‌اند. ناس به معنای «مردم» است و از آیه اول گرفته شده است. سوره ناس را «مُعَوِّذه» نیز می‌گویند. این نام به سبب آن است که انسان با خواندن این سوره خود را از وسوسه‌های [[شیطان]] [[تعویذ]] می‌کند و در پناه خدا قرار می‌دهد. همچنین به جهت اینکه انسان در مواقع احساس خطر، این سوره را می‌خواند تا پناه و نجات یابد، این سوره را مُشَقْشَقه نام نهاده‌‌اند. دو سوره‌ ناس و فلق را مشقشقتین و [[معوذتین]] گویند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ۱۲۷۱-۱۲۷۲.</ref>

سوره ناس ۶ آیه، ۲۰ کلمه و ۷۸ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو [[سوره‌های مفصلات|سوره‌های مُفصَّلات]] (دارای آیات کوتاه و متعدد) است. سوره ناس جزو [[چهارقل]] است؛ چهار سوره‌ای که با کلمه «قُل» آغاز می‌شوند.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ۱۲۷۱-۱۲۷۲.</ref>

خداوند در سوره ناس به رسول خود دستور می‌دهد از شر وسواس [[خناس|خَنّاس]] (وسوسه‌گر نهانى) به خدا پناه ببرد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۸۲ش، ج۲۰، ص۳۹۵.</ref> محتوای این سوره شبیه [[سوره فلق]] است. هر دو درباره پناه بردن به خدا از شـر و آفت‌ها سخن می‌گویند، با این تفاوت که در سوره فلق انواع مختلف شرور مطرح شده است؛ ولی در این سوره فقط  بر روی شر وسوسه‌گران ناپیدا (وسواس خناس) تکیه شده‌است.<ref>مکارم شیرازی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش،ج۵٬ص ۵۳۸ و ۶۳۲</ref>

درباره [[اسباب نزول|شأن نزول]] این سوره، [[حدیث|روایتی]] در منابع [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] نقل شده است که عالمان [[شیعه]] آن را نپذیرفته‌اند.<ref>طباطبایی، الميزان، ۱۳۸۲ش، ج۲۰، ص۳۹۴.</ref> در کتاب «الدر المَنثور» از کتاب‌های تفسیری اهل سنت آمده است مردى [[يهود|يهودى]]، [[پیامبر اسلام(ص)|پیامبر(ص)]] را سِحر كرد. [[جبرئیل]] نزد پيامبر(ص) آمد و مُعَوَّذتین (سوره فلق و [[سوره ناس|ناس]]) را آورد و گفت مردى يهودى تو را سحر كرده و سحر او در فلان چاه است. پیامبر(ص) [[امام علی علیه السلام|علی بن ابی‌طالب]] را فرستاد تا سِحر را بياورد؛ سپس دستور داد گره‌هاى آن را باز کند و براى هر گره، یک آيه از مُعَوَّذتين را بخواند. چون گره‌ها باز و اين دو سوره تمام شد، پيامبر اسلام(ص) سلامتى خود را باز يافت.<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۴۱۷.</ref>

[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] می‌نویسد دلیلی وجود ندارد که پيامبر(ص) از نظر جسمی در برابر سِحر و جادو مقاوم باشد و جادو نتواند در بدن او مریضی ایجاد کند؛ بلکه آیات [[قرآن]] بر این دلالت دارند که دل و جان، و عقل و انديشه پيامبر(ص) از سحر و نفوذ [[شیطان|شياطين]] در امان است.<ref>طباطبایی، الميزان، ۱۳۸۲ش، ج۲۰، ص۳۹۴.</ref>

از پیامبر(ص) روایت شده است هر کس دو سوره ناس و [[سوره فلق|فلق]] را بخواند، مانند آن است که همه کتاب‌های پیامبران الهی را قرائت کرده باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۳۸ ق، ج۱۰، ص ۴۹۱</ref> از [[امام باقر(ع)]] نیز نقل شده است هر كسی در [[نماز وتر|نماز وَتْر]] ، سوره های مُعَوِّذَتین (سوره ناس و فلق) و [[سوره اخلاص|اخلاص]] را بخواند، به او گفته می‌شود كه ای بنده خدا مژده باد بر تو كه خداوند نماز تو را قبول كرد.<ref>طبرسی،  مجمع البيان، ۱۳۳۸ ق، جلد ۱۰ ص ۴۹۱.</ref> نقل شده است پيامبر(ص) دو سوره فلق و ناس را محبوب‌ترينِ سوره‌ها نزد خداوند معرفی می‌کرد.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳‌ه ،ج۹۲،ص ۳۶۸.</ref>

درباره خواص سوره ناس نقل شده است پیامبر(ص) با خواندن سوره ناس و فلق، [[امام حسن مجتبی|امام حسن]] و [[امام حسین|حسین]] را [[تعویذ]] می‌کرد.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص ۱۲۷۱-۱۲۷۲.</ref> در نقلی دیگر از پیامبر(ص) آمده است هر کس سوره‌های [[سوره اخلاص|توحید]] و ناس و فلق را هر شب ۱۰ مرتبه بخواند، مانند این است که تمام قرآن را قرائت کرده و از گناهانش خارج می‌شود مانند روزی که از مادر متولد شده و اگر در آن روز یا شب بمیرد به مرگ شهادت مرده است.<ref>طبرسی،  مجمع البیان،۱۳۳۸ ق، ج۱۰، ص ۴۹۱</ref>

{{پانویس2}}

* طباطبایی، الميزان، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۸۲ش.

* مجلسی، بحارالانوار، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۳‌ق.

* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چ۱، ۱۳۷۱ش.

* مکارم شیرازی، ناصر، برگزیده تفسیر نمونه، احمد علی‌بابایی، تهران،‌دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۸۲ش.