پرش به محتوا

چهار قل: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۶۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ آوریل ۲۰۱۵
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Esmati
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Dayyani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''چارقل'''، چهار [[سوره]] از [[قرآن]] مجيد را گويند كه هريك از آنها پس از[[بسم الله الرحمن الرحیم]] با كلمۀ «قل» آغاز مى‌شوند.این سوره ها عبارتند از:[[سوره کافرون]] كه با «قُلْ يٰا أَيُّهَا اَلْكٰافِرُونَ»، [[سوره اخلاص]] كه با «قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ»، [[سوره فلق]] كه با «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلْفَلَقِ» و [[سوره ناس]] كه با «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلنّٰاسِ» شروع مى‌شوند.
'''چارقل'''، که به سُوَرقل و ذات القلاقل نیز مشهورند چهار [[سوره]] کوتاه از [[قرآن]] مجيد را گويند كه هريك از آنها پس از[[بسم الله الرحمن الرحیم]] با كلمۀ «قل» آغاز مى‌شوند.این سوره ها عبارتند از:[[سوره کافرون]] كه با «قُلْ يٰا أَيُّهَا اَلْكٰافِرُونَ»، [[سوره اخلاص]] كه با «قُلْ هُوَ اَللّٰهُ أَحَدٌ»، [[سوره فلق]] كه با «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلْفَلَقِ» و [[سوره ناس]] كه با «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ اَلنّٰاسِ» شروع مى‌شوند.در [[حديث|حدیثی]] از [[پیامبر(ص)]]، مشهور به‌ حدیث‌ ذات‌القلاقل‌، برای‌ تعویذ و در امان‌ ماندن‌ خود و فرزند و مال‌ از آسیب‌، خواندن‌ این‌ چهار سوره‌ توصیه‌ شده‌ است‌.


[[پرونده:چهار قل.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|تصویر چهار قل]]
[[پرونده:چهار قل.jpg|بندانگشتی|چپ|250px|تصویر چهار قل]]
==تعریف==
==تعریف==
چارقل‌، مخفف‌ چهارقل‌، به‌ چهار [[سوره]] از [[قرآن]] کریم‌ که‌ با فعل‌ امر «قل‌» آغاز می‌شوند، اشاره‌ دارد که‌ عبارت‌اند از: [[سوره کافرون|کافرون‌]]: «قل‌ یا ایهاالکافرون‌»، [[سوره اخلاص|اخلاص‌]]: «قل‌ هو اللّه‌ احد»، [[سوره فلق|فلق‌]]: «قل‌ اعوذ برب‌الفلق‌» و [[سوره ناس|ناس‌]]: «قل‌ اعوذ برب‌الناس‌». <ref> فرهنگ اصطلاحات قرآنی، ص ۱۱۸ </ref> از این‌ چهار سوره‌ با نامهای‌ [[سُوَرقل‌]]، <ref> رامیار، ص‌ ۵۹۷ </ref> [[قَلاقِل‌]] و [[ذات‌ القلاقِل‌]] نیز یاد شده‌ است‌. هر چند در قرآن‌ کریم‌ [[سوره جن|سوره جن‌]] نیز با قل‌ آغاز می‌شود، <ref> رجوع کنید به جن‌: ۱ </ref> ولی‌ فقط‌ این‌ چهار سوره کوتاه‌ را در شمار این‌ عنوان‌ گنجانده‌اند.
چارقل‌، مخفف‌ چهارقل‌، به‌ چهار [[سوره]] از [[قرآن]] کریم‌ که‌ با فعل‌ امر «قل‌» آغاز می‌شوند، اشاره‌ دارد که‌ عبارت‌اند از: [[سوره کافرون|کافرون‌]]: «قل‌ یا ایهاالکافرون‌»، [[سوره اخلاص|اخلاص‌]]: «قل‌ هو اللّه‌ احد»، [[سوره فلق|فلق‌]]: «قل‌ اعوذ برب‌الفلق‌» و [[سوره ناس|ناس‌]]: «قل‌ اعوذ برب‌الناس‌». <ref> فرهنگ اصطلاحات قرآنی، ص ۱۱۸ </ref> از این‌ چهار سوره‌ با نامهای‌ ''سُوَرقل‌''، <ref> رامیار، ص‌ ۵۹۷ </ref> ''قَلاقِل‌'' و ''ذات‌ القلاقِل‌'' نیز یاد شده‌ است‌. هر چند در قرآن‌ کریم‌ [[سوره جن|سوره جن‌]] نیز با قل‌ آغاز می‌شود، <ref> رجوع کنید به جن‌: ۱ </ref> ولی‌ فقط‌ این‌ چهار سوره کوتاه‌ را در شمار این‌ عنوان‌ گنجانده‌اند.


==در روایات==
==در روایات==
هرچند در حوزه فضائل‌القرآن‌ و خواص‌ قرآن‌ هیچ‌گونه‌ خواص، [[ثواب]] یا فضیلتی‌ برای‌ قرائت‌ این‌ چهار [[سوره]] باهم‌ ذکر نشده‌ اما در برخی‌ [[احادیث‌]] خواندن‌ سوره‌های‌ [[سوره اخلاص|اخلاص‌]]، [[سوره فلق|فلق‌]] و [[سوره ناس|ناس‌]] به‌ همراه‌ [[سوره حمد]]، <ref> حویزی‌، ج‌ ۵، ص‌ ۷۰۵ </ref> یا [[آیة الکرسی|آیة الکرسی‌]] <ref> حویزی‌، ج‌ ۵، ص‌ ۷۰۲ </ref> و این‌ چهار سوره‌ به‌ همراه‌ [[سوره نصر]] <ref> طبرسی‌، ج‌۱۰، ص‌ ۸۳۹؛ ابوالفتوح‌ رازی‌، ج‌۲۰، ص‌ ۴۳۳؛ سیوطی‌، ج‌ ۸، ص‌۶۰۰ </ref> به‌ عنوان‌ [[حرز]] و ذکر و [[تعویذ]] توصیه‌ شده‌ است‌. علاوه‌ بر این‌، در برخی‌ [[نماز]]‌ها، مانند [[نماز شب|نماز شب‌]] و نمازهای‌ [[مستحب|مستحب‌]] در شبهای‌ [[رجب (ماه) |ماه‌ رجب‌]]، خواندن‌ این‌ چهار سوره‌ سفارش‌ شده‌ است‌. <ref> رجوع کنید به خطیب‌ شربینی‌، ج‌ ۱، ص‌ ۲۲۱؛ حرّعاملی‌، ج‌ ۸، ص‌ ۹۲؛ دمیاطی‌، ج‌ ۱، ص‌ ۲۹۰ </ref>
در حوزه فضائل‌القرآن‌ و خواص‌ قرآن‌ [[ثواب]] یا فضیلت خاصی برای‌ قرائت‌ این‌ چهار [[سوره]] باهم‌ ذکر نشده‌ است اما در برخی‌ [[احادیث‌]] خواندن‌ سوره‌های‌ [[سوره اخلاص|اخلاص‌]]، [[سوره فلق|فلق‌]] و [[سوره ناس|ناس‌]] به‌ همراه‌ [[سوره حمد]]، <ref> حویزی‌، ج‌ ۵، ص‌ ۷۰۵ </ref> یا [[آیة الکرسی|آیة الکرسی‌]] <ref> حویزی‌، ج‌ ۵، ص‌ ۷۰۲ </ref> و این‌ چهار سوره‌ به‌ همراه‌ [[سوره نصر]] <ref> طبرسی‌، ج‌۱۰، ص‌ ۸۳۹؛ ابوالفتوح‌ رازی‌، ج‌۲۰، ص‌ ۴۳۳؛ سیوطی‌، ج‌ ۸، ص‌۶۰۰ </ref> به‌ عنوان‌ [[حرز]] و ذکر و [[تعویذ]] توصیه‌ شده‌ است‌. علاوه‌ بر این‌، در برخی‌ [[نماز]]‌ها، مانند [[نماز شب|نماز شب‌]] و نمازهای‌ [[مستحب|مستحب‌]] در شبهای‌ [[رجب (ماه) |ماه‌ رجب‌]]، خواندن‌ این‌ چهار سوره‌ سفارش‌ شده‌ است‌. <ref> رجوع کنید به خطیب‌ شربینی‌، ج‌ ۱، ص‌ ۲۲۱؛ حرّعاملی‌، ج‌ ۸، ص‌ ۹۲؛ دمیاطی‌، ج‌ ۱، ص‌ ۲۹۰ </ref>
===در ادبیات فارسی===
===در ادبیات فارسی===
خواندن‌ این‌ چهار سوره‌ برای‌ تعویذ در مناسبتهای‌ مختلف‌، از قدیم‌الایام‌ تاکنون‌ در میان‌ فارسی‌ زبانان‌ رایج‌ بوده‌ و در متون‌ نظم‌ و نثر گاهی‌ این‌ تعبیر به‌کار رفته‌ است‌. <ref> برای‌ نمونه‌ رجوع کنید به سنایی‌، ص‌ ۴۰۴، ۵۶۷؛ جامی‌، ج‌ ۲، ص‌ ۴۹۴؛ نظیری‌، ص‌ ۳۱۷؛ آل‌احمد، ص‌ ۱۹؛ کتیرائی‌، ص‌ ۴۶ </ref>
خواندن‌ این‌ چهار سوره‌ برای‌ تعویذ در مناسبتهای‌ مختلف‌، از قدیم‌الایام‌ تاکنون‌ در میان‌ فارسی‌ زبانان‌ رایج‌ بوده‌ و در متون‌ نظم‌ و نثر گاهی‌ این‌ تعبیر به‌کار رفته‌ است‌. <ref> برای‌ نمونه‌ رجوع کنید به سنایی‌، ص‌ ۴۰۴، ۵۶۷؛ جامی‌، ج‌ ۲، ص‌ ۴۹۴؛ نظیری‌، ص‌ ۳۱۷؛ آل‌احمد، ص‌ ۱۹؛ کتیرائی‌، ص‌ ۴۶ </ref>
خط ۱۲: خط ۱۲:
در [[حديث|حدیثی]] از [[پیامبر(ص)]]، مشهور به‌ حدیث‌ ذات‌القلاقل‌، برای‌ تعویذ و در امان‌ ماندن‌ خود و فرزند و مال‌ از آسیب‌، خواندن‌ این‌ چهار سوره‌ توصیه‌ شده‌ است‌. <ref> رجوع کنید به قطب‌ راوندی‌، ص‌ ۸۵؛ مجلسی‌، ج‌ ۵۱، ص‌ ۲۶۰، ج‌ ۸۹، ص‌ ۳۴۱؛ برای‌ نسخه‌ای‌ از روایت‌ این‌ حدیث‌ رجوع کنید به آقابزرگ‌ طهرانی‌، ج‌ ۶، ص‌ ۳۷۶ </ref>
در [[حديث|حدیثی]] از [[پیامبر(ص)]]، مشهور به‌ حدیث‌ ذات‌القلاقل‌، برای‌ تعویذ و در امان‌ ماندن‌ خود و فرزند و مال‌ از آسیب‌، خواندن‌ این‌ چهار سوره‌ توصیه‌ شده‌ است‌. <ref> رجوع کنید به قطب‌ راوندی‌، ص‌ ۸۵؛ مجلسی‌، ج‌ ۵۱، ص‌ ۲۶۰، ج‌ ۸۹، ص‌ ۳۴۱؛ برای‌ نسخه‌ای‌ از روایت‌ این‌ حدیث‌ رجوع کنید به آقابزرگ‌ طهرانی‌، ج‌ ۶، ص‌ ۳۷۶ </ref>


==در تفاسیر==
==تفسیر القلاقل==
[[ابن‌ سینا]] در [[تفسیر|تفسیری‌]] با نام‌ تفسیرالقلاقل‌ به‌ تفسیر سه‌ سوره‌ از چارقل‌ (سوره‌های‌ اخلاص‌، فلق‌ و ناس‌) پرداخته‌ است‌. این‌ اثر به‌کوشش‌ احسان‌ یارشاطر با عنوان‌ تفسیر سوره توحید، تفسیر سوره فلق‌ و تفسیر سوره ناس‌ در پنج‌ رساله‌ <ref> تهران‌ ۱۳۸۳ ش‌ </ref> به ‌چاپ‌ رسیده‌ است‌ و ابوالمکارم‌ [[محمودبن‌ محمد حسنی‌ واعظ‌]] نیز در [[تفسیر|تفسیری‌]] با نام‌ [[بلابل‌ القلاقل|بلابل‌ القلاقل‌]] <ref> تهران‌ ۱۳۷۵ ش‌ </ref> به‌ تفسیر آیاتی‌ که‌ با فعل‌ امر قل‌ آغاز می‌شود پرداخته‌ است‌.
[[ابن‌ سینا]] در [[تفسیر|تفسیری‌]] با نام‌ تفسیرالقلاقل‌ به‌ تفسیر سه‌ سوره‌ از چارقل‌ (سوره‌های‌ اخلاص‌، فلق‌ و ناس‌) پرداخته‌ است‌. این‌ اثر به‌کوشش‌ احسان‌ یارشاطر با عنوان‌ تفسیر سوره توحید، تفسیر سوره فلق‌ و تفسیر سوره ناس‌ در پنج‌ رساله‌ <ref> تهران‌ ۱۳۸۳ ش‌ </ref> به ‌چاپ‌ رسیده‌ است‌ و ابوالمکارم‌ [[محمودبن‌ محمد حسنی‌ واعظ‌]] نیز در [[تفسیر|تفسیری‌]] با نام‌ [[بلابل‌ القلاقل|بلابل‌ القلاقل‌]] <ref> تهران‌ ۱۳۷۵ ش‌ </ref> به‌ تفسیر آیاتی‌ که‌ با فعل‌ امر قل‌ آغاز می‌شود پرداخته‌ است‌.
== پانویس ==
== پانویس ==
کاربر ناشناس