نماز لیلة الدفن: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نماز لَیلَةُ الدّفن''' یا نماز شب اول قبر، از [[نماز|نمازهای مستحبی]] است. این نماز را، که نماز هدیه و نماز وحشت نیز نامیده می‌شود، برای [[میت]] در شب اول قبر (از اول شب تا صبح) می‌خوانند و بهترین وقت آن بعداز نماز عشا است.

نام‌های این نماز، نماز هدیه (صلاة الهدیه)<ref> وسائل الشیعه، ج ۷، ص۱۶۸ </ref> و نماز شب دفن (صلاة لیلة الدفن)<ref> العروه الوثقی (المحشی)، ج۳، ص۴۰۱ </ref> و نماز وحشت (صلاة الوحشة) است.<ref> تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ج۱، ص: ۱۰۸ </ref> به این سبب نماز وحشت نامیده شده که فردی که از دنیا رفته هنوز با عالم قبر انس ندارد و در خود احساس ترس و وحشت دارد و این نماز با فضل الهی وحشت را از او دور می‌کند. پس در واقع نماز رفع وحشت است نه نماز وحشت.<ref>[http://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa3624 اسلام کوئست]</ref>

* '''صورت اول''': در رکعت اول یک مرتبه [[سوره حمد]] و دو مرتبه [[سوره توحید]] (قل هو اللَّه) و در رکعت دوم یک مرتبه سوره حمد و ده مرتبه [[سوره تکاثر]] را بخواند و بعد از سلام نماز بگوید: «''اللهمّ صل علی محمّد و آل محمّد و ابعث ثوابها الی قبر فلان بن فلان (به جای فلان بن فلان، نام میت و پدرش را ببرد)''»

* '''صورت دوم''': در رکعت اول بعد از حمد، یک مرتبه [[آیة الکرسی]]<ref> از دیدگاه امام خمینی (ره) احتیاط آن است که آیة الکرسی تا «''هم فیها خالدون''» خوانده شود. تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ج۱، ص: ۱۰۹. ولی از دیدگاه آیت الله گلپایگانی تا «''و هو العلی العظیم''» کفایت می‌کند مجمع المسائل، ج۱، ص۱۹۰. </ref> و در رکعت دوم بعد از حمد، ده مرتبه [[سوره قدر]] بخواند، و بعداز سلام نماز بگوید: «''اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الی قبر فلان''». (به جای فلان بن فلان، نام میت و پدرش را ببرد)<ref> تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، ج۱، ص: ۱۰۸ </ref>

* اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند، یا به جهت دیگر دفن او تأخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اول قبر او تاخیر بیندازند.<ref> توضیح المسائل (امام خمینی)، ص۱۰۰، مسئله ۶۴۰ </ref>

::«''بر میت ساعتی سخت‌تر از شب اول قبر نمی‌گذرد. پس بر مردگان خود رحم کنید و برایشان [[صدقه]] دهید و اگر نتوانستید، دو رکعت [[نماز]] برای شخص درگذشته بخوانید. پس همان لحظه حق تعالی هزار فرشته به سوی قبر او می‌فرستد که با هر فرشته جامه‌ای و حلّه‌ای است، و تنگی قبر او را تا روز [[نفخ صور]] وسعت می‌دهد و به نمازگزار به عدد آنچه آفتاب بر آن طلوع می‌کند، حسنه عطا می‌کند و او را چهل درجه بالا می‌برد''.»<ref> قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: لَا یأْتِی عَلَی الْمَیتِ سَاعَةٌ أَشَدُّ مِنْ أَوَّلِ لَیلَةٍ فَارْحَمُوا مَوْتَاکُمْ بِالصَّدَقَةِ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَلْیصَلِّ أَحَدُکُمْ رَکْعَتَینِ یقْرَأُ فِی الْأُولَی بِفَاتِحَةِ الْکِتَابِ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ مَرَّتَینِ وَ فِی الثَّانِیةِ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ مَرَّةً وَ أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ یسَلِّمُ وَ یقُولُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوَابَهَا إِلَی قَبْرِ ذَلِکَ الْمَیتِ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ فَیبْعَثُ اللَّهُ مِنْ سَاعَتِهِ أَلْفَ مَلَکٍ إِلَی قَبْرِهِ مَعَ کُلِّ مَلَکٍ ثَوْبٌ وَ حُلَّةٌ وَ یوَسَّعُ قَبْرُهُ مِنَ الضِّیقِ إِلَی یوْمِ ینْفَخُ فِی الصُّورِ وَ یعْطَی الْمُصَلِّی بِعَدَدِ مَا طَلَعَتْ عَلَیهِ الشَّمْسُ حَسَنَاتٍ وَ تُرْفَعُ لَهُ أَرْبَعُونَ دَرَجَةً. مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۲، ص: ۱۱۳. </ref>

:: «''استاد ما، ملا فتحعلی سلطان آبادی گفت: عادت من این بود که هرگاه فردی از دوستان خاندان رسالت از دنیا می‌رفت و خبر آن به من می‌رسید، دو رکعت نماز شب دفن (نماز وحشت) برای او می‌خواندم؛ خواه او را می‌شناختم یا نمی‌شناختم. و هیچکس از این عادت من آگاه نبود، تا روزی یکی از دوستان، در راهی من را ملاقات کرد و گفت: دیشب فلان شخص که به تازگی از دنیا رفته بود، را در عالم خواب دیدم و از چگونگی حال او بعد از مرگش پرسیدم، او گفت من بعد از مرگ در تنگنای سختی قرار گرفتم و هنگام حسابرسی، مرا به سوی عذاب بردند؛ تا اینکه فلانی (نام شما را برد) دو رکعت نماز برای من خواند؛ همان دو رکعت، مرا از عذاب نجات داد. خدا پدرش را رحمت کند که به من چنین احسانی نمود. آنگاه آن شخص، از من پرسید، آن دو رکعت نماز، چه نمازی بود. من طریقه خود را در مورد خواندن نماز شب دفن (نماز وحشت) برای او بیان کردم.''»<ref> دارالسلام فی ما یتعلق بالرویا و المنام، ج۲، ص۳۴۸.</ref>

{{پانویس}}

{{منابع}}

* عاملی، حرّ، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، مؤسسه آل البیت (ع)، قم، ۱۴۰۹ق.

* گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل،‌ دار القرآن الکریم، قم، ۱۴۰۹ق.

{{پایان}}